Lajmet
Kush dhe çfarë humb nga dështimi i dialogut Kosovë-Serbi?
Published
3 years agoon
By
UBT newsPara nisjes së takimit midis udhëheqësve të Kosovës dhe Serbisë më 19 korrik në Bruksel, shefi i diplomacisë evropiane, Josep Borrell tha se kohëzgjatja e këtij takimi do të varet nga atmosfera që të mbizotërojë gjatë bisedimeve.
Atmosfera që e përcolli takimin u bë e ditur gjatë deklarimeve të udhëheqësve të Kosovës dhe Serbisë. Ishte e qartë se takimi i dytë brenda një muaji, dështoi.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq kanë akuzuar njëri-tjetrin për mungesë të vullnetit që procesi i dialogut të ecë përpara.
Megjithatë, pavarësisht pikëpamjeve të ndryshme lidhur me të ardhmen e dialogut, të dy palët janë dakord për një gjë: që dialogu duhet të vazhdojë.
Çfarë po rrezikon Serbia?
Serbia, së bashku me Malin e Zi, janë vendet e Ballkanit Perëndimor që kanë avancuar më së shumti në negociatat për anëtarësim në Bashkimin Evropian.
Megjithatë, për dallim nga shtetet e tjera që janë në procesin e bisedimeve për anëtarësim, Serbia ka “rreth qafës” një peshë të rëndë, Kapitullin 35, që në kornizën e përgjithshme negociuse të BE-së quhet “çështje të tjera”.
Kjo është një hapësirë ku shtetet anëtare mund, por jo detyrimisht, të prezantojnë një prej çështjeve që e konsiderojnë të rëndësishme dhe që për të mund të diskutohet edhe në bisedimet për anëtarësim në bllokun evropian. Po ashtu është e mundur që një kapitull të mbetet bosh dhe që zyrtarisht të hapet dhe të mbyllet.
Në rastin e Serbisë, Kapitulli 35 është thelbësor sepse e gjithë BE-ja në të ka përfshirë normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën.
Kjo çështje konsiderohet si çështje kyçe në zgjidhje të çështjes së Ballkanit Perëndimor dhe normalizimit të situatës pas përfundimit të luftërave gjatë viteve të 90-ta.
Serbia që një vit pa kapituj të rinj
Në vitet paraprake, për një raport pozitiv nga Zyra e përfaqësuesit të lartë të BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri mbi qasjen konstruktive të Serbisë ndaj dialogut, ishte e mjaftueshme paraqitja fizike e palëve në ndërtesën e BE-së, që vendet anëtare të hapnin kapitujt.
Që nga nisja e negociatave për anëtarësim në BE më 2012, Beogradi ka hapur 18 nga gjithsej 35 kapituj. Me sukses janë mbyllur dy kapituj. Megjithatë, Serbia për më shumë se një vit nuk ka hapur asnjë kapitull të ri për shkak të mungesës së përparimit në fushën e sundimit të ligjit. Sidoqoftë, situata e sundimit të ligjit ishte pothuajse identike si më parë dhe BE-ja lejoi që procesi për anëtarësim të vazhdonte për shkak të “atmosferës pozitive” që u tha se mbretëronte në dialog.
Raporti i fundit mbi sundimin e ligjit në Serbi shfaqi një pamje të errët të situatës në këtë fushë dhe negociatat u bllokuan. Prandaj, tërheqja nga dialogu me Kosovën nuk është opsion për palën serbe sepse në mungesë të përparimit në kapitujt 23 dhe 24, e vetmja rrugëdalje për Beogradin është që të ketë një qasje konstruktive në procesin e normalizimit të marrëdhënieve me Kosovën.
Presidenti serb, Vuçiq, të hënën, më 19 korrik, përsëriti qëndrimin që Serbia nuk e ka ndërmend që të heqë dorë nga ky proces, por paralajmëroi se strategjia e palës kosovare është që “ta bëjë të pakuptimtë (dialogun) dhe t’i japë fund” bisedimeve.
Çfarë rrezikon Kosova?
Si në dialog, ashtu edhe në procesin e integrimeve evropiane, Kosova ka një status të pabarabartë me vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor. Jo vetëm që Serbia po e sfidon pavarësinë e Kosovës, por këtë e bëjnë edhe pesë shtete anëtare të BE-së (Greqia, Rumani, Sllovakia, Qiproja dhe Spanja). Dy ndërmjetësit evropianë, (Josep Borrell dhe Miroslav Lajçak) që marrin pjesë në dialog, vijnë nga shtete që nuk e kanë njohur Kosovën (Spanja dhe Sllovakia).
Pavarësisht nga qasja jo-unike ndaj statusit të Kosovës, të gjitha vendet anëtare të BE-së në vazhdimësi përsërisin qëndrimin se Kosova gjithashtu ka një perspektivë evropiane (por, jo perspektivë për anëtarësim të plotë në BE).
Për këtë arsye, Kosova renditet e fundit, në listën e vendeve që duan të anëtarësohen në BE.
Në vitin 2014, BE-ja “negocioi” Marrëveshjen për Stabilizim Asociim (MSA) me Kosovën, duke pasur për bazë mendimin ligjor të ekspertëve evropianë, sipas të cilit BE-ja mund të hyjë në marrëdhënie tregtare me entitetet jo-shtetërore, përfshirë edhe entitetin kinez të Hong Kongut ose Makaon.
Ndryshe nga MSA-të e tjera, që kanë të gjitha vendet e rajonit, në preambulën e marrëveshjes me Kosovën, nuk ka formulime që parashikojnë anëtarësimin e mundshëm, të plotë në BE. Përveç kësaj, nënshkruesit e MSA-së janë të gjitha shtetet anëtare të BE-së së bashku me shtetin me të cilin nënshkruhet marrëveshja, por në rastin e Kosovës, teksti u nënshkrua vetëm nga përfaqësuesit e institucioneve evropiane (Komisioni Evropian dhe Këshilli Evropian).
Me përfundimin e MSA-së më 2014, Brukseli, praktikisht, nuk ka çka t’i ofrojë Kosovës, në kuptimin e integrimit, bazuar në rrethanat aktuale sa i përket statusit.
Çështja e liberalizimit të vizave
Kosova është shteti i vetëm në rajon që nuk ka liberalizim të vizave dhe këtë privilegj, qytetarët e të gjitha shteteve të tjera të Ballkanit Perëndimor e gëzojnë nga viti 2009, përkatësisht 2010.
Që nga viti 2018, Komisioni Evropian në vazhdimësi ka thënë se Kosova ka përmbushur të gjitha kushtet për liberalizim të vizave, megjithatë, vendimi në nivelin politik, deri më tani ka qenë i pamundur për shkak të çështjeve të brendshme në disa shtete anëtare.
Vendet që po hezitojnë lidhur me çështjen e liberalizimit janë edhe shtetet që ndër të parat e kishin njohur pavarësinë e Kosovës, siç është Franca dhe Holanda.
Gjatë takimit të parë midis shefit të diplomacisë evropiane, Josep Borrell dhe kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, takim i mbajtur në fund të prillit, zyrtari i lartë evropian paralajmëroi se dialogu nuk ka alternativë dhe se arritja e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse, ligjërisht të obligueshme për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë është thelbësore për përparimin drejt perspektivës evropiane.
“Pa një marrëveshje, kjo rrugë është e bllokuar”, paralajmëroi Borrell.
Megjithatë, në rrethanat aktuale, ku Kosova nuk ka një perspektivë për anëtarësim, por vetëm një “perspektivë evropiane”, Brukselit i mungon fuqia që të detyrojë autoritetet në Prishtinë që të jenë konstruktive në dialog, për hir të integrimit evropian.
Liberalizimi i vizave, si karota e vetme, mund të bëhet një lloj i ri i shantazhit, për ta detyruar Qeverinë e Kosovës që t’i qaset ndryshe procesit të normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë.
Çfarë ka ndryshuar me Vuçiqin dhe Kurtin?
Gjatë dhjetë vjetëve të bisedimeve, ka pasur tendenca për hedhjen e fajit, por asnjë akuzë nuk ka qenë më serioze, sesa ato që u bënë më 19 korrik.
Kurti tha se Vuçiqi kishte “gënjyer”, ndërkaq presidenti serb, tha se Kurti ishte “joracional”.
Megjithatë, asnjëri në paraqitjet publike nuk flasin për largim nga procesi. Nëse do të ndodhte një gjë e tillë, kjo do të ishte heqje dorë nga procesi i integrimit evropian.
Dialogu ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, në politikën e jashtme të BE-së është një nga projektet më të rëndësishme. I gjithë rajoni është i rrethuar me vende anëtare të BE-së dhe një destabilizim i mundshëm në rajon, do të reflektohej edhe në territoret e shteteve anëtare të bllokut evropian.
Megjithëse rajoni thuhet se në një të ardhme do të bëhet pjesë e bllokut evropian, megjithatë ka kritere për pranimin e anëtarëve të rinj në BE.
Prandaj, më 2018, gjatë përpilimit të strategjisë së zgjerimit, u tha qartë se të gjitha vendet që duan të anëtarësohen në BE, fillimisht duhet të zgjidhin të gjitha çështjet e hapura që kanë me fqinjët e tyre.
“Politika e zgjerimit të BE-së duhet të vazhdojë të sjellë stabilitet. Prandaj, BE-ja nuk mund dhe nuk do të importojë mosmarrëveshje dypalëshe”, thuhet në strategjinë e zgjerimit të BE-së./Radio Evropa e Lire
Bota
Fermerët francezë vazhdojnë protestat kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë
Published
15 hours agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSFermerët në Francë kanë vazhduar protestat e tyre të forta, duke hyrë në ditën e katërt të mobilizimit kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë midis Bashkimit Evropian dhe vendet e Mercosur (Argjentina, Brazili, Paraguaji dhe Uruguaji). Këto protesta janë shtrirë në disa qytete të Francës, ndërsa fermerët kërkojnë më shumë mbështetje dhe mbrojtje për industrinë e bujqësisë franceze, duke thënë se marrëveshja do të dëmtojë ndjeshëm të ardhurat e tyre dhe do të krijojë konkurrencë të padrejtë.
Në një akt demonstrativ, dhjetra fermerë, të organizuar nga sindikata Koordinimi Rurale du Lot-et-Garonne, montuan një kortezh me traktorë dhe bllokuan hyrjen në portin e madh të Bordos në Bassens (Gironde), një pikë kyçe për importin e drithërave. Protestuesit hodhën goma për të bllokuar rrugët që çojnë në portin, duke kërkuar që Ministri i Bujqësisë të nënshkruajë një dokument që garanton barazi të rregullave për të gjithë prodhuesit, duke i detyruar eksportuesit e vendeve të Mercosur të përmbushin standardet e BE-së për produktet bujqësore.
Një protestues nga sindikata Koordinimi Rurale shprehu shqetësimin se “na e imponojnë këtë produkt apo atë produkt dhe i ndalojnë produktet tjera, por këto produkte janë të ndaluara në vendin tonë, ndërsa në vendin e tyre janë të lejuara. Më pas këto produkte të parregulluara i blejmë nga jashtë”. Kjo është një akuza e fortë që synon të nënvizojë mangësitë e marrëveshjes për sa i përket standardeve të sigurisë dhe cilësisë së produkteve që mund të importohen pa tarifa doganore.
Sindikatat, duke përfshirë edhe Koordinimin Rurale, që është një grup bujqësor me lidhje me të djathtën ekstreme, kanë paralajmëruar një “revoltë bujqësore”, me bllokada të mallrave ushqimore që do të vazhdojnë në qytete të tjera, si në Auch dhe Agen në jugperëndim të Francës. Ata po ashtu janë të angazhuar në një fushatë të gjerë për të kundërshtuar importin e mishit të viçit, shpendëve dhe sheqerit nga vendet e Mercosur, të cilat, sipas tyre, krijojnë konkurrencë të pandershme për fermerët francezë dhe evropianë.
Përkrahësit e marrëveshjes BE-Mercosur argumentojnë se kjo marrëveshje do të përmirësojë lidhjet ekonomike midis Evropës dhe Amerikës së Jugut, duke hequr tarifat për eksportet evropiane, sidomos për makineritë, kimikatet dhe automjetet. Ata besojnë se kjo do të rrisë mundësitë e tregtisë për bizneset evropiane dhe do të kontribuojë në rritjen ekonomike të rajonit.
Megjithatë, shumë sindikata të fermerëve dhe organizata bujqësore e shohin këtë marrëveshje si një kërcënim për sektorin e bujqësisë, duke konsideruar se ajo nuk merr parasysh kostot e larta të prodhimit në Evropë dhe kushtet më të ulëta të prodhimit në disa shtete të Amerikës së Jugut. Ata e cilësojnë marrëveshjen si të paekuilibruar, pasi nuk ofron mbrojtje të mjaftueshme për prodhuesit evropianë dhe mund të çojë në një rënie të çmimeve dhe cilësisë së produkteve bujqësore franceze.
Në përgjigje të protestave, Ministrja e Bujqësisë e Francës, Annie Genevard, ka kundërshtuar publikisht marrëveshjen e tregtisë së lirë, duke përmendur rreziqet e shpyllëzimit dhe shqetësimet shëndetësore të lidhura me mishin e trajtuar me hormone, si dhe me praktikat e tjera që janë të ndaluara në Bashkimin Evropian. Po ashtu, Presidenti Emmanuel Macron ka shprehur shqetësimin e tij për mundësinë që prodhuesit e Amerikës së Jugut të mos përmbushin standardet e larta mjedisore dhe shëndetësore të BE-së.
Fermerët francezë dhe sindikatat që i përfaqësojnë shpresojnë që protestat e tyre të krijojnë një presion të mjaftueshëm mbi qeverinë dhe zyrtarët e BE-së për të rinegociuar ose për të bllokuar marrëveshjen, duke kërkuar mbështetje më të madhe për sektorin bujqësor të Francës dhe të gjithë Evropës./UBTNews/
Bota
Itali, mjekët në grevë, shkak buxheti i ulët i parashikuar për vitin 2025
Published
15 hours agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSNë Itali, punonjësit e shëndetësisë kanë nisur një grevë njëditore në të gjithë vendin, duke protestuar kundër buxhetit të ulët të parashikuar për sektorin e shëndetësisë për vitin 2025. Sindikatat e mjekëve dhe stafit shëndetësor kanë deklaruar se shkalla e pjesëmarrjes në grevë është rreth 85 për qind, duke theksuar shqetësimet e tyre për financimin e pamjaftueshëm të këtij sektori kaq të rëndësishëm.
Një nga arsyet kryesore të grevës është buxheti i shëndetësisë për vitin 2025, i cili parashikon më pak të ardhura për këtë sektor, duke vënë në dyshim mundësitë e ofrimit të shërbimeve të nevojshme për popullatën. Mjekët dhe infermierët janë të shqetësuar për pamjaftueshmërinë e burimeve dhe për pasojat që mund të ketë kjo situatë mbi shërbimin shëndetësor në të gjithë vendin.
Përveç shqetësimeve për buxhetin, punonjësit e shëndetësisë kanë protestuar gjithashtu për sigurinë e pamjaftueshme gjatë punës në spitale. Ata kanë denoncuar kushtet e punës dhe mungesën e mbrojtjes adekuate, duke i bërë thirrje qeverisë që të ofrojë kushte më të sigurta për punonjësit shëndetësor, të cilët janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj stresit dhe rreziqeve të tjera.
Mjekët kanë shprehur shqetësime për pasojat e mundshme të buxhetit të ulët, duke parashikuar se mund të shtyhen mbi 15,000 operacione jo urgjente dhe 100,000 kontrolle mjekësore. Ky është një shqetësim serioz për pacientët që presin trajtim dhe për gjithë sistemin shëndetësor, që mund të përballet me vonesa të mëdha dhe ngarkesa të mëtejshme në shërbimet e tij.
Gjatë protestës, mjekët dhe punonjësit e tjerë të shëndetësisë mbajtën pankarta me mbishkrimin “Respekt”, duke kërkuar që të tregohen më shumë vlerësim dhe respekt ndaj personelit shëndetësor, të cilët luajnë një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e shëndetit publik, veçanërisht gjatë periudhave të krizave shëndetësore si pandemia e COVID-19.
Ndërkohë, kryeministrja italiane Giorgia Meloni ka reaguar ndaj kritikave të sektorit shëndetësor dhe opozitës, duke mbrojtur pozicionin e qeverisë lidhur me buxhetin e vitit 2025. Ajo ka theksuar se qeveria e saj ka ndarë “sasi të paprecedentë burimesh” për shërbimet shëndetësore kombëtare, duke u angazhuar për përmirësimin e kushteve të punës dhe mbështetje për sistemin shëndetësor.
Në këtë kuadër, përplasja midis sindikatave të sektorit shëndetësor dhe qeverisë duket se do të vazhdojë, pasi mjekët kërkojnë financim të mjaftueshëm për të garantuar shërbime të sigurta dhe cilësore për të gjithë qytetarët italianë./UBTNews/
Bota
Sekuestrohen artefaktet e vjedhura nga një varrezë etruske në Itali
Published
15 hours agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSAutoritetet italiane kanë njoftuar sekuestrimin e një sërë artefaktesh të gërmuara ilegalisht nga një varrezë etruske në rajonin e Umbrias, ndërkohë që po hetohen dy persona të dyshuar për vjedhjen dhe tentativën për t’i shitur ato në tregun e zi. Sipas njoftimeve të policisë, artefaktet që përfshijnë urnat, sarkofagët dhe sende të tjera të çmuara, vlerësohen në rreth tetë milionë euro.
Vjedhja e këtyre objekteve historike ka ndodhur në një varrezë etruske që u zbulua nga një fermer në vitin 2015, i cili gjeti një numër sendesh antike. Disa nga artefaktet që janë sekuestruar në operacionin e fundit janë identifikuar si të njëjtat që u shfaqën më parë në tregun ilegal, duke sugjeruar se këto sende mund të ishin pjesë e një rrjeti të madh të trafikimit të objekteve historike.
Për të zbardhur këtë çështje, policia italiane ka përdorur teknologjinë moderne, duke përdorur dronë për të fotografuar vendndodhjen e gërmimit dhe duke realizuar përgjime telefonike për të lokalizuar dy personat e dyshuar. Gjatë hetimit, janë gjetur dy sarkofagë të princeshave etruske, disa urnat mortore, kontejnerë parfumi dhe një krehër të gjitha këto sende që tregojnë nivelin e lartë të kulturës dhe artit të etrusqve.
Qytetërimi etrusk ka ekzistuar për disa shekuj, duke mbuluar një periudhë të rëndësishme historike që shtrihet nga rreth vitit 900 para Krishtit deri në vitin 27 para Erës Sonë. Ky qytetërim ka pasur një ndikim të madh në kulturën e lashtë të Italisë, kryesisht në rajonet e Toskanës, Umbrias dhe Lacios, të cilat ishin vendet e banuara nga etrusqit. Artefaktet e zbuluara në këtë rast përfaqësojnë jo vetëm një thesar të pasur arkeologjik, por dhe një dëshmi të rëndësishme të trashëgimisë kulturore të këtij qytetërimi të lashtë.
Hetimet janë ende në vazhdim dhe autoritetet janë të angazhuara për të zbuluar të gjithë rrjetin e individëve të përfshirë në këtë trafikim të artefakteve të çmuara./UBTNews/
Bota
Karlo Akutis, “patron shenjti i internetit”, do të bëhet shenjtor në prill të 2025
Published
15 hours agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSKarlo Akutis, i njohur si “patron shenjti i internetit” dhe “influenceri i Perëndisë”, do të shpallet shenjtor nga Kisha Katolike në prill të vitit 2025, duke u bërë kështu i pari milenial që do të arrijë këtë nder të lartë.
Acutis, një djalë i lindur në Londër dhe i njohur për aftësitë e tij online, ndërroi jetë në vitin 2006 në moshën 15-vjeçare nga leukimia, pas një periudhe të gjatë sëmundjeje. Gjatë jetës së tij, ai kishte krijuar një ndikim të jashtëzakonshëm në internet, duke regjistruar mrekulli dhe duke menaxhuar faqe web për organizata katolike. Përmes aktivitetit të tij në rrjetet sociale dhe internet, Akutis bëri të mundur që besimi katolik të lidhej më shumë me brezin e ri në këtë epokë digjitale.
Pas vdekjes së tij, trupi i Akutis u transferua në Assisi, Itali, ku tani ndodhet i ekspozuar në një shenjë, së bashku me relikte të tjera që lidhen me jetën e tij. Historia e jetës së tij, mes dhimbjes dhe besimit të palëkundur, ka shërbyer si një burim frymëzimi për shumë të rinj.
Për shpalljen e tij si shenjtor, Kisha Katolike kërkon verifikimin e dy mrekullive të lidhura me ndërmjetësimin e kandidatit. Mrekullia e parë për Akutis u njoh në vitin 2020, kur një fëmijë brazilian, i cili vuante nga një sëmundje kongjenitale, u shërua në mënyrë të jashtëzakonshme pas lutjeve të bëra për nder të tij. E dyta, një mrekulli e verifikuar këtë vit, përfshin shërimin e një studenti universitar në Firence, i cili u rikuperua nga një gjakderdhje e rëndë në tru.
Acutis është parë si një shenjë shprese për Kishën Katolike, e cila po përpiqet të lidhet më afër brezave të rinj në një kohë ku teknologjia dhe digitalizimi kanë bërë një ndryshim të madh në mënyrën se si besohet dhe praktikohet feja. Papa Françesku, një admirues i flaktë i Akutis, do ta shpallë atë shenjtor në një ceremoni solemne që do të mbahet në Vatikan më 26 prill 2025.
Historia e Karlo Akutis, përmes mirësisë dhe besimit të tij të pandashëm, përfaqëson një udhërrëfyes të fuqishëm për një epokë moderne, ku besimi dhe teknologjia mund të bashkohen në një mënyrë të mrekullueshme dhe transformative./Euronews/
Çka do të ndodhë me Këngën e Evrovizionit në Zvicër? Referendumi vjen së shpejti!
Fermerët francezë vazhdojnë protestat kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë
Itali, mjekët në grevë, shkak buxheti i ulët i parashikuar për vitin 2025
Sekuestrohen artefaktet e vjedhura nga një varrezë etruske në Itali
Tre vjet pas vrasjes në xhirime, mbahet premiera botërore e filmit të Alec Baldwin
Karlo Akutis, “patron shenjti i internetit”, do të bëhet shenjtor në prill të 2025
Afrika e Jugut shpall helmimin nga ushqimi fatkeqësi kombëtare, 22 fëmijë vdiqën
Percival Everett fiton ‘Çmimin Kombëtar të Librit’ për fiksion
“Shkelje ligjore”, punëtoret teknike të Kuvendit zëvendësohen nga kompania pa paralajmërim
Të kërkuara
-
Bota3 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman