Lituania, Letonia dhe Estonia shënuan një moment historik duke u shkëputur nga rrjeti elektrik rus, duke u lidhur përfundimisht me rrjetin e energjisë elektrike të Bashkimit Europian. Ky kalim ndodhi më 9 shkurt 2025, duke i dhënë fund varësisë 10-mujore më herët se sa ishte planifikuar. Edhe pse ky ndryshim është më shumë simbolik, pasi këto shtete nuk kanë blerë energji ruse apo bjelloruse që nga maji i vitit 2022, ai tregon një largim të qartë nga e kaluara sovjetike.

Shkëputja nga rrjeti elektrik rus ishte një hap i rëndësishëm për shtetet Baltike, të cilat për më shumë se pesë dekada ishin të lidhura me sistemin e energjisë elektrike të Bashkimit Sovjetik, i njohur si “BRELL”, që lidhte energjinë elektrike të Rusisë, Kaliningradit, Bjellorusisë dhe shteteve të Baltikut. Pas shpalljes së pavarësisë në vitin 1991, shtetet Baltike filluan të drejtohen drejt integrimit në Europë dhe Bashkimin Europian, por shkëputja nga ky rrjet kërkoi kohë.

Shtetet Baltike janë të fundit të BE-së që u bashkuan me sistemin energjetik të përbashkët të Europës, të njohur si “Continental Europe”, që është rrjeti i dytë më i madh në botë. Ky hap është përshëndetur si një masë për të përforcuar sigurinë energjetike dhe pavarësinë e shteteve baltike, duke minimizuar ndikimin e mundshëm të Rusisë.

Kaspars Melnis, ministri letonez për klimën dhe energjinë, theksoi se shkëputja është një masë për mbrojtjen dhe sigurinë energjetike, si dhe për të forcuar ekonominë e rajonit. Ai shtoi se ky vendim është bërë i domosdoshëm pas agresionit rus në Ukrainë dhe sabotimeve të mundshme të infrastrukturës energjitike në rajon.

Shtetet Baltike gjithashtu kanë lidhje të drejtpërdrejta me Poloninë dhe Skandinavinë përmes linjave të transmetimit të energjisë elektrike, si “LitPol Link” mes Lituanisë dhe Polonisë, dhe lidhje nënujore mes Lituanisë dhe Suedisë, Estonisë dhe Finlandës. Dëmtimi i një linje kryesore, Estlink 2, gjatë dhjetorit 2024, ka rritur shqetësimet për sigurinë e këtyre lidhjeve./UBTNews/