Lajmet

Kurti në Forumin e Solareve: Po punojmë drejt tranzicionit energjetik

Kurti zbuloi se javën e ardhshme do të nënshkruajnë programin Kompakt të MCC-së në Uashington.

Published

on

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti deklaroi se energjia mbetet sektor me prioritet për qeverinë që drejton. Këtë deklaratë ai e bëri në ditën e dytë të edicionit të dytë të Forumit të Solareve që u organizua nga Ministria e Ekonomisë në bashkëpunim me USAID-in.

Kjo ngjarje mblodhi së bashku të gjithë akterët vendorë e ndërkombëtarë të energjisë së ripërtëritshme përfshirë këtu përfaqësues të institucioneve, investitorë, përfaqësues të bizneseve, si dhe përfaqësues të institucioneve financiare kyçe në vend.

Në fjalën e tij, kryeministri Kurti u shpreh se e kanë në fokus garantimin e sigurisë së furnizimit, sigurimin e përballueshmerisë së kostos së energjisë dhe diversifikimin e burimeve të energjisë. Ai gjithashtu zbuloi se javën e ardhshme do të nënshkruajnë programin Kompakt të MCC-së në Uashington.

Që të dyja tejkalimi i krizës botërore energjetike dhe tranzicioni energjetik kanë në qendër tri elemente kyçe, garantimi i sigurisë së furnizimit për secilin qytetar të Republikës së Kosovës, sigurimi i përballueshmerisë së kostos së energjisë dhe deversifikimi i burimeve të energjisë të cilat i përdorim. Këtë vit puna jonë e udhëhequr nga Ministria e Ekonomisë ka vënë themelet për dhjetë vitet e ardhshme dhe ka vizionin për 30 vite në vijim. Strategjia e energjisë 2022-2031 si dhe ligji për burimet e ripërtritshme dhe energjisë për herë të parë ia shtrojnë rrugën Kosovës drejt tranzicionit energjetik dhe karbonizimit duke vendosur burimet e ripërtritshme të energjisë në qendër të saj. Këto synime për dekadat në vijim jemi duke i materializuar me projekte konkrete, si parku solar në KEK, lansimin e ankandit të parë solar që synojmë ta bëjmë në fund të vitit si dhe investimin më të madh në vend për gjatë dy dekadave të fundit, programin Kompakt të MCC, i cili do të nënshkruhet javën e ardhshme në Uashington”, tha ai.

Ai tha se programi Kompakt dhe kapacitetet akumuluese që do të ndërtohen me grante të Korporatës së Sfidës së Mijëvjeçarit që shtoi se do të vendosin Kosovën për herë të parë në krye te zhvillimeve energjetike botërore.

Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli tha së nga vizitat e realizuara me bizneset ka pasur zhvillime të mëdha në këtë sektor. Ndërsa shton se janë duke punuar në ligjin për burime të ripërtëritshme të energjisë.

Ka pasur zhvillime të mëdha në këtë sektor, në të gjitha fushat… Megjithëse kemi kaluar në një kohë krize kemi mbajtur fokusin në zhvillimin e kornizës rregullative e legjislative për burimet e ripërtritshme të energjisë. Kemi zhvilluar strategjinë e energjisë për dhjetë vitet e ardhshme, si dhe jemi duke punuar intensivisht në ligjin për burime të ripërtritshme të energjisë. Të dyja këto iniciativa mundësojnë dhe shtrojnë punë për një tranzicion energjetik në Kosovë dhe të cilat janë të domosdoshme”, tha ajo.

Ambasadori amerikan, Jeffrey M. Hovenier tha se nevojitet bashkëpunim sepse qeveria e vetme nuk mund të bëjë asgjë. Ndërsa shton se do ta mbështesin Kosovën, si dhe kanë për qëllim që të shtojnë investime në sektorin privat, përfshirë burimet e energjisë së ripërtëritshme.

Ju jeni bashkë me ne për të punuar drejt zgjidhjes se njërës prej sfidave të mëdha të Kosovës, energjisë…8:30 Zakonisht qeveria mund të luajë rol në zgjidhjen e problemeve por Qeveria pothuajse asnjëherë nuk mund t’i zgjidh e vetme problemet. Për këtë arsye na vjen mirë që mund ta mbështesim Qeverinë e Kosovës për të shtuar bashkëpunimin me sektorin privat, për të rritur ndërgjegjësimin për mundësitë e shumta për investimet e sektorit privat në industrinë e energjisë së ripërtëritshme solare… 9:23 Qëllimet tona janë mjaftë të qarta sepse duam të kemi shtim të investimeve të sektorit privat për të përfshirë burimet e energjisë së ripërtritshme në rrjetin e industrisë së energjisë elektrike, do të bëjmë zvogëlimin e kostove dhe rritjen e qasjes në energji të përballueshme dhe të qëndrueshme”, deklaroi ambasadori Hovenier.

Pas fjalimeve, kryeministri Kurti e ambasadori Hovenier të shoqëruar nga ministrja Rizvanolli kanë vizituar panairin e solareve me ç’rast janë takuar e kanë diskutuar me përfaqësues të bizneseve vendore rreth shërbimeve e produkteve që ata ofrojnë.

Aktualitet

Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar

Published

on

Një aksident trafiku ndodhi sot në rrugën rajonale Mitrovicë – Skenderaj, pikërisht në fshatin Klinë e Ulët.

Policia e Kosovës njoftoi se në aksident u përfshinë dy vetura, ku si pasojë e lëndimeve të pësuara humbi jetën viktima një femër rreth 65 vjeçare, ndërsa u lënduan edhe katër persona të tjerë, të cilët u dërguan për mjekim në Spitalin Rajonal të Mitrovicës.

Continue Reading

Lajmet

Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind

Published

on

Deri në 30 për qind pritet të shtrenjtohet çmimi i energjisë për bizneset e mëdha, paralajmërojnë përfaqësues të disa kompanive të licencuara për furnizimin me energji elektrike në Kosovë.

Këto kompani aktualisht kanë shtuar përpjekjet për sigurimin e energjisë, në prag të nisjes së procesit të liberalizimit të tregut të energjisë.

Çfarë do të thotë liberalizimi i tregut të energjisë?

Procesi i liberalizimit të tregut të energjisë në vendet e Bashkimit Evropian ka filluar në fund të viteve ‘90 me qëllim rritjen e konkurrencës, efikasitetit, sigurisë dhe zgjedhjes për konsumatorët. Ndërsa, në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim.

Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2017, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. Tashmë, Zyra e Rregullatorit për Energji ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha – konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro – të kalojnë në tregun e hapur të energjisë. Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.

Këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji, si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.

Nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin, me çmime të parregulluara, që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.

Aktualisht, në tregun e lirë janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni. Disa prej tyre kanë nisur negociatat me prodhues të energjisë në rajon për të siguruar kapacitetet e nevojshme për furnizimin e klientëve të rinj.

Ndërkohë, disa biznese, si Frutex në Suharekë, po kërkojnë kompani vendore për të negociuar çmimin për rrymën.

Bizneset përballë zgjedhjes së furnizuesve të rinj

Drilon Brahimi, drejtor i përgjithshëm i kompanisë Tredint Group L.L.C, e cila u licencua për furnizim me energji elektrike në fund të vitit të kaluar, thotë se janë në fazën e hulumtimit të tregut për të siguruar çmime më të volitshme, por ende nuk kanë nënshkruar asnjë kontratë me kompani prodhuese nga rajoni.

“Shumë kompani vendore, konkretisht ato prodhuese, kanë filluar të na dërgojnë profilin vjetor të konsumit energjetik dhe po kërkojnë informacione rreth çmimit. Ne jemi në fazën e përgatitjes së ofertave. Përgjigjja konkrete për secilën pritet t’iu dërgohet në fillim të majit”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.

Megjithatë, Brahimi thekson se çmimi për muajt e parë pritet të jetë deri në 30 për qind më i lartë se tarifat aktuale të energjisë.

Aktualisht, për konsumatorët e amvisërisë dhe ata komercialë që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë brenda një muaji, çmimi i rrymës gjatë ditës është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 13.29 centësh.

Nga 1 maji hyjnë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind, por ato nuk do të zbatohen për bizneset me mbi 50 punëtorë.

Rritjen prej 30 për qind për kompanitë e mëdha e paralajmëron edhe Diamant Dalladaku nga kompania Enerco LLC.

Edhe ai thotë se ende nuk ka nënshkruar ndonjë kontratë me kompani të huaja dhe se janë në proces të hulumtimit të tregut.

“Liberalizimi i tregut të energjisë është një proces i ri dhe gjatë zbatimit po paraqiten sfida. Si problem në kohën e përgatitjes është mungesa e informacioneve për energjinë që shpenzojnë bizneset, të cilat po dalin në tregun e hapur”, thotë Dalladaku për Radion Evropa e Lirë.

Në raportin vjetor të ZRRE-së thuhet se vitin e kaluar mbi 5.400 gigavatë në orë (GWh) ka qenë sasia e përgjithshme e energjisë së shitur te të gjithë konsumatorët në Kosovë. Nga kjo sasi, 3.156 GWh apo 58.4 për qind janë shpenzuar nga konsumatorët familjarë, kurse pjesa tjetër, 2.041 apo mbi 37 për qind, është shpenzuar nga konsumatorët jofamiljarë dhe në këtë kategori përfshihen të gjitha bizneset.

Palushi: Ende nuk kemi oferta konkrete për energjinë

Kompania për prodhimin e lëngjeve Frutex në Suharekë është një nga kompanitë që nga qershori do gjejë vetë kompaninë furnizuese për rrymë.

Pronari i saj, Shaqir Palushi, thotë se kanë dërguar kërkesë për takim në të gjitha kompanitë e licencuara për furnizim me energji, në mënyrë që të negociojnë për çmimin. Megjithatë, Palushi ende nuk ka pranuar ndonjë përgjigje nga to.

“Po pres në ditët në vazhdim… por, nuk besoj se ato janë të përgatitura për këtë proces, sidomos në kushtet e turbulencës që kanë mbizotëruar vitet e fundit lidhur me çmimet e energjisë elektrike”, thekson ai.

Palushi tregon se për një muaj shpenzon energji në vlerë deri në 40 mijë euro. Në rast të rritjes së çmimit për 30 për qind, për sasinë e njëjtë të shpenzuar ai do të paguante mbi 52 mijë euro.

“Sigurisht se kjo rrit shpenzimet operative, por do bëjmë përpjekje të ketë ndikim në uljen e profitit të kompanisë dhe jo të rrisim çmimet”, thotë ai.

Kompanitë e licencuara, të papërgatitura?

Odat ekonomike në Kosovë kanë kërkuar shtyrjen e këtij vendimi, pasi sipas tyre, edhe pse kompanitë janë të licencuara, shumica prej tyre nuk kanë pasur klientë fundorë dhe kanë ekzistuar vetëm “në letër”, pa veprimtari reale tregtare.

Ky tranzicion, sipas tyre, do të destabilizojë furnizimin dhe do të ndikojë në rritjen e çmimeve të produkteve të tjera.

Më 21 mars, Oda Ekonomike e Kosovës kërkoi nga Avokati i Popullit që të iniciojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese dhe të kërkojë pezullimin e vendimit për të paktën një vit. Avokati i Popullit konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se e ka pranuar ankesën e Odës Ekonomike të Kosovës dhe është duke e shqyrtuar.

“Për Avokatin e Popullit kjo është një situatë komplekse për faktin se këto zhvillime janë bërë në kohën kur institucionet kryesore janë në krijim e sipër”, thuhet në përgjigje, ku shtohet se shtrenjtimi i tarifave të rrymës do të ketë pasoja në të drejtat socio-ekonomike për qytetarët.

Megjithatë, ZRRE-ja përsëriti se kapacitetet ekzistuese janë të mjaftueshme për t’i furnizuar bizneset me energji pas liberalizimit të tregut.

“Shumica e furnizuesve janë duke bërë përgatitjet e nevojshme teknike dhe administrative për të qenë funksionalë në treg”, thuhet në një përgjigje që ZRRE-ja i dërgoi Radios Evropa e Lirë.

ZRRE-ja thotë se është duke zhvilluar takime të rregullta dhe informuese me të gjithë furnizuesit e licencuar me qëllim që të informohen në mënyrë sa më të qartë rreth hapave dhe mundësive që ofron liberalizimi i tregut.

Continue Reading

Aktualitet

Punëtorët e KEK-ut protestojnë më 1 maj

Published

on

Sindikata e Re e Korporatës së Energjisë së Kosovës njoftoi për organizimin e një proteste më 1 Maj, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, për të kërkuar paga më dinjitoze dhe kushte më të mira pune për punëtorët e sektorit energjetik.

Protesta do të mbahet të mërkurën, në ora 12:00, në sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë.

Në njoftimin e bërë publik, Sindikata thekson se puna e tyre përmban lodhje ekstreme, rrezik të përhershëm dhe sakrificë të përditshme, duke theksuar se “kjo punë nuk ka para që mund ta paguajë”.

Për të ilustruar realitetin e vështirë, sindikata ka shpërndarë edhe një fotografi të një punëtori me fytyrë të mbuluar nga pluhuri i zi, simbol i kushteve të rënda në të cilat punojnë minatorët dhe teknikët e KEK-ut.

“Protestojmë për një pagë dinjitoze dhe respekt për punën tonë”, thuhet në thirrjen publike, ku organizatorët ftojnë qytetarët dhe përfaqësuesit sindikalë të solidarizohen me kërkesat e tyre.

Continue Reading

Aktualitet

Zhduket një person në Shtime

Published

on

Një person është raportuar i zhdukur në Shtime tash e dy ditë.

Sipas njoftimit nga Policia, babai i viktimës ka raportuar në polici të hënën pasdite se djali i tij është  larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.

Rasti vazhdon të hetohet.

Continue Reading

Të kërkuara