Kroacia, Shqipëria dhe Kosova kanë nënshkruar një deklaratë për bashkëpunim në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë, e cila është e hapur edhe për aleatët dhe partnerët e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, që janë të gatshëm të kontribuojnë për stabilitetin dhe sigurinë në Evropën Juglindore. Ky bashkëpunim, i cili synon të rrisë gatishmërinë ushtarake dhe të përmirësojë shkëmbimin e informacioneve, ka si qëllim forcimin e stabilitetit rajonal dhe përmbushjen e angazhimeve evropiane dhe euroatlantike të tri vendeve.

Qeveria kroate e ka theksuar se qëllimi i nismës nuk është krijimi i një aleance ushtarake, duke theksuar se një aleancë e tillë nuk është e nevojshme përveç anëtarësimit në NATO. Kjo nismë është pasuar nga disa reagime, përfshirë ato të presidentit serb Aleksandar Vuçiq, i cili ka konsideruar këtë si një “garë armësh” në rajon dhe një shkelje të marrëveshjes ndërrajonale të vitit 1996, që rregullon kuotat e lejuara të armatimit.

Ndërkohë, profesori Daniel Serwer nga Universiteti Johns Hopkins ka vlerësuar nismën si një “lëvizje që kontribuon në stabilitet, jo në destabilizim”. Ai ka shtuar se Kosova ka vepruar “mençur” duke lidhur partneritet me Shqipërinë dhe Kroacinë, dy vende anëtare të NATO-s.

Serbia ka shprehur kundërshtime të forta ndaj këtij bashkëpunimi, duke theksuar se nisma është një “provokim” dhe se Kosova është ende një “krahinë autonome brenda Serbisë”, një qëndrim që pasqyron vazhdimin e mosnjohjes së pavarësisë së Kosovës nga Beogradi.

Ministri i Mbrojtjes së Serbisë, Bratisllav Gashiq, ka akuzuar Kroacinë dhe Shqipërinë për përpjekjet për të futur Kosovën në NATO “përmes derës së pasme”, duke e konsideruar Ushtrinë e Kosovës të paligjshme. Ai ka theksuar se kjo është një mundësi që nuk është e pranueshme për Serbinë.

Në anën tjetër, Qeveria e Kroacisë ka theksuar se kjo deklaratë ka për qëllim forcimin e bashkëpunimit mes ministrive të mbrojtjes të tri vendeve dhe përputhjen e politikave të sigurisë me ato të institucioneve evropiane dhe euroatlantike, si NATO dhe Bashkimi Evropian.

Vuksanoviq, një studiues në Qendrën e Politikat e Sigurisë në Beograd, e sheh këtë iniciativë si një përpjekje për të larguar vëmendjen nga çështjet e brendshme të Serbisë, si protestat për ndodhinë tragjike të një rënie të një ndërtese në Novi Sad. Ai gjithashtu e përshkruan këtë si një nismë që ka për qëllim të krijojë tensione në rajon.

Në kontrast, Daniel Serwer mendon se ky bashkëpunim është një hap pozitiv, që përmirëson stabilitetin rajonal dhe nuk përbën një kërcënim për Serbinë, duke theksuar se qëndrimi i Beogradit për të përmbajtur ndikimet e jashtme, si ato të NATO-s, është një pengesë për paqen dhe stabilitetin në rajon.

Përfundimisht, nisma e nënshkruar nga Shqipëria, Kroacia dhe Kosova mund të ketë ndikim të rëndësishëm në sigurinë rajonale, duke kontribuar në forcimin e qëndrueshmërisë dhe integrimin e mëtejshëm të këtyre vendeve në strukturat evropiane dhe atlantike./UBTNews/

Presidenti i Kroacisë, Zoran Milanoviq, ka nisur vizitën e tij zyrtare dyditore në Mal të Zi. Kjo është vizita e tij e dytë në mandatin e tij të ri, pas një vizite në Lubjanë muajin e kaluar, që ishte udhëtimi i tij i parë jashtë vendit si president.

Milanoviq pritet të takohet me presidentin malazez, Jakov Milatoviq, dhe më pas do të zhvillojë një takim me kryeministrin Milojko Spajiq. Gjatë vizitës, ai do të takohet gjithashtu me kroatët në Mal të Zi dhe do të mbajë një ligjëratë për studentët e Fakultetit të Shkencave Politike, ku do të trajtojë temën e zgjerimit të Bashkimit Evropian si imperativ gjeopolitik.

Një ditë më vonë, Milanoviq do të ligjërojë për studentët dhe do të diskutojë për lidhjet mes Kroacisë dhe Malit të Zi, si dhe për sfidat dhe mundësitë për të avancuar bashkëpunimin rajonal.

Në historikun e marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve, Kroacia dhe Mali i Zi kanë pasur disa çështje të hapura, përfshirë mosmarrëveshjet për pronësinë e anijes stërvitore “Jadran”, kufirin detar dhe disa çështje të tjera historike dhe politike. Megjithatë, është vënë re një vullnet i përbashkët për t’i zgjidhur ato, siç u pa në fund të janarit, kur pas një takimi të ministrave të jashtëm, u paralajmërua hapja e negociatave për disa nga çështjet e hapura.

Në vitin 2023, Presidenti Milatoviq vizitoi Kroacinë si vendi i parë i BE-së që ai vizitoi gjatë mandatit të tij, duke theksuar se është normale që vendet mike të kenë çështje të hapura, por që këto çështje mund të zgjidhen me dialog dhe bashkëpunim.

Edhe pse ekzistojnë disa mosmarrëveshje, të tilla si çështja e kufirit detar dhe njohja e disa vendimeve historike, të dy vendet kanë shfaqur dëshirën për të zgjidhur këto çështje me marrëveshje pa tensione. Dyshimet e ndërsjella për çështje të tilla si historitë e Luftës së Dytë Botërore dhe përpjekjet për të mbrojtur trashëgiminë kulturore janë ndër pikat më të nxehta, por mund të zgjidhen nëpërmjet bisedimeve dhe angazhimit të përbashkët./UBTNews/

Mbrëmjen e sotme (26 mars), Presidenti francez Emmanuel Macron do të mirëpresë homologun e tij ukrainas Volodymyr Zelensky në Pallatin Elysee për një takim të rëndësishëm. Gjatë kësaj vizite, Macron pritet të përsërisë angazhimin e Francës për forcimin e mbështetjes ushtarake dhe financiare ndaj Ukrainës, një angazhim që ka qenë i qëndrueshëm që nga fillimi i luftës.

Në vijim të takimit me Zelensky, Macron do të presë më 27 mars edhe liderët evropianë për bisedime mbi procesin e paqes në Ukrainë. Këto bisedime do të përfshijnë përfaqësues të “koalicionit të të gatshmëve”, një grup shtetesh që kanë shprehur angazhimin e tyre për sigurimin e një paqeje të qëndrueshme për Ukrainën.

Vendimmarrësit që do të marrin pjesë në diskutimet e paqes në Paris përfshijnë Gjermaninë, Poloninë dhe Britaninë e Madhe, shtete që kanë qenë të angazhuara në mbështetje të Ukrainës gjatë gjithë krizës. Bisedimet kanë për qëllim të krijojnë një mundësi për të diskutuar strategjitë e mundshme për arritjen e një marrëveshjeje paqeje që mund të ndihmojë në zgjidhjen e konfliktit të vazhdueshëm.

Ndërkohë, në Shtetet e Bashkuara, Presidenti Donald Trump ka shprehur mendimin se Rusia mund të dëshirojë të përfundojë luftën me Ukrainën, por ai ka theksuar gjithashtu mundësinë që Moska mund ta zvarritë përpjekjen për një përfundim të menjëhershëm. Në një intervistë për Newsmax, Trump tha: “Unë mendoj se Rusia dëshiron t’i japë fund luftës, por është e mundur që ata po e zvarritin atë.”

Ky zhvillim ndodh në një moment kritik për Ukrainën, ku angazhimi i vazhdueshëm ndërkombëtar është jetik për të siguruar një të ardhme të qëndrueshme paqeje dhe stabiliteti./UBTNews/