Lajmet
Kurti: Askush s’mund t´i ndrydhë idetë të cilave u ka ardhur koha
Kurti: Në Shën Valentinin e sivjetmë, qytetarët me një gjest dashurie, vendosën të mbështesin e të votojnë programin tonë për drejtësi e punë.
Albin Kurti ka marrë pjesë si Kryeministër për herë të kartërt në Symi Symposium në Athinë të Greqisë, ku kishte qenë pjesëmarrës edhe tri herë të tjera në tjera cilësi.
“Është hera e katërt për mua në “Symi”, në këtë ishull të qetë e lëvizës të mendimit zëlartë progresiv. Më kujtohet se vija këtu si një aktivist politik e deputet opozitar, në pjesëmarrjet e mia të para. Asokohe kjo ndodhte midis një lirimi nga burgu dhe arrestimit tjetër. Kështu që, në ishujt egjianë të Rodit dhe Kretës, më jepej mundësia për një pushim në liri, në të përfshihej edhe një simpozium”, u shpreh ai në hapje të tij.
“Edhe një herë u dëshmua se askush nuk mund t´i ndrydhë idetë të cilave u ka ardhur koha. Lista e kandidatëve së cilës i priva në zgjedhjet e fundit fitoi më shumë se 50% të votave, në Shën Valentinin e sivjetmë. Në atë ditë qytetarët e Kosovës, me një gjest dashurie, vendosën të mbështesin e të votojnë programin tonë për drejtësi e punë. Do të punojmë fort, e po punojmë mirë. E gjithsesi e dimë se nuk jemi ndonjë ishull. Jemi të ndërlidhur, e lidhje na duhen edhe më shumë”.
Ky është fjalimi i plotë i Kryeministrit Kurti në hapje të edicionit të 23-të të Symi Symposium në Athinë të Greqisë, i cili po zhvillohet sipas Chatham House Rules
Më lejoni t´ia nis duke uruar përvjetorin e pavarësisë së Greqisë, 200 vjet më parë, e po ashtu 40 vjetorin e përfshirjes së saj në Bashkimin Evropian.
Të dashur miq e pjesëmarrës në Simpoziumin “Symi” të 23-të,
I dashur z. Peppas, i dashur mik George Papandreou,
Është hera e katërt për mua në “Symi”, në këtë ishull të qetë e lëvizës të mendimit zëlartë progresiv. Më kujtohet se vija këtu si një aktivist politik e deputet opozitar, në pjesëmarrjet e mia të para. Asokohe kjo ndodhte midis një lirimi nga burgu dhe arrestimit tjetër. Kështu që, në ishujt egjianë të Rodit dhe Kretës, më jepej mundësia për një pushim në liri, në të përfshihej edhe një simpozium.
Edhe një herë u dëshmua se askush nuk mund t´i ndrydhë idetë të cilave u ka ardhur koha. Lista e kandidatëve së cilës i priva në zgjedhjet e fundit fitoi më shumë se 50% të votave, në Shën Valentinin e sivjetmë. Në atë ditë qytetarët e Kosovës, me një gjest dashurie, vendosën të mbështesin e të votojnë programin tonë për drejtësi e punë. Do të punojmë fort, e po punojmë mirë. E gjithsesi e dimë se nuk jemi ndonjë ishull. Jemi të ndërlidhur, e lidhje na duhen edhe më shumë.
Le ta bëjmë një ushtrim të thjeshtë, një kërkim në Google, duke shkruar aty veç katër fjalë, e le të jenë ato fjalë: “need for international cooperation”. Edhe nëse e kufizojmë kërkimin për vetëm 24 orët e fundit, sërish do të dalin dhjetëra mijëra rezultare. Mes shumë të tjerëve, një politikane nga India, një aktivist nga Kanadaja, një afariste nga Taivani, një filozof nga Gana, një gazetare nga Serbia, një punëtor nga Spanja, një siriane e shpërngulur, një refugjat në Zvicër, një bankiere në Peru, një profesor në Shtetet e Bashkuara, dhe, përulësisht juaji, kryeministri i Kosovës këtu në këtë simpozium që bën bashkë njerëz të shquar nga rajoni, kontinenti ynë, e përtej.
Dëshiroj sinqerisht të falënderoj mikun tonë të përndertë, George Papandreou-n. Ky simpozium na i jep mundësinë të takojmë mendje të shkëlqyera, akademikë e politikanë, artistë e aktivistë, njerëz me përvoja e profile të ndryshme të dedikuar për çështjen e progresit. Bisedat formale e joformale këtu ma kujtojnë atë që thoshte dikur athinasi i famshëm, Perikliu (siç na i përcjell Tuqididi), se diskutimi nuk duhet parë si një bllokim pengues për veprimin, por duhet menduar si një pararendës i domosdoshëm për çdo veprim të urtë. Para se të vëmë në jetë politikat tona, para se të bëjmë çdo veprim, është e domosdoshme për ne që të ballafaqojmë mendimet, të këmbejmë këndvështrimet, të përballemi me njëri-tjetrin pa u trembur prej kritikave konstruktive, e të mësojmë nga përvojat anekënd botës e përgjatë historisë.
Duket sot sikur gjithkush po rreket për më shumë bashkëpunim ndërkombëtar. Madje dhe e djathta ekstreme e ultrakonservatorët, ata që u mëshojnë aq shumë politikave identitare e konfliktuale, sot janë duke ndërtuar organizimet e tyre të ashtuquajtura ndërkombëtare. Deri edhe rusi Aleksandër Dugin, njëri prej ideologëve të kësaj rishfaqjes së huntingtonianes «përplasje mes qytetërimeve», shkruan sot tekste anti-koloniale mbi Afrikën apo Azinë Perëndimore (Lindjen e Mesme). Me siguri, të gjithë e kuptojnë se përdorimi prej tij i antikolonializmit në këto raste është thjesht një instrument për të fituar sa më shumë hapësirë për ato fuqi të mëdha që ende mendojnë me termat që aq shumë i donte Carl Schmitt-i.
Por, ndërkohë që qëllimet e tyre janë të lexueshme për ne, nevojitet të mbajmë gjithnjë parasysh se ka popuj e kombe të cilat ende përpiqen për çlirim e dekolonizim, për liri e barazi. Mbështetja për lëvizjet anti-koloniale dhe për dekolonizimin është një domosdoshmëri për ne, progresistët, që të mos humbasim terren përballë të djathtës ekstreme.
Na duhet ta mbrojmë terrenin. Tash kur e djathta ekstreme po i mobilizon punëtorët që janë aq të frikësuar se mos bien në një situatë të paqëndrueshme ekonomike gjatë këtyre kohëve të krizës globale, ne duhet të jemi pak më të kujdesshëm në përqafimin jo-kritik të gjuhës liberale. I dimë të gjithë “katër liritë”. Mirëpo, importi i mallrave a i dëmton prodhuesit vendorë? Importi i punëtorëve, a i dëmton sindikatat dhe të drejtat e punëtorëve? Këto janë pyetjet që po i shtron e djathta populiste, e ato shkojnë drejt e në zemër, kur dëgjohen nga punëtorët, bizneset e vogla, prodhuesit dhe njerëzit e papunë në shumë vende të botës. Çka duhet t’u themi këtyre njerëzve? Ne duhet t´i mbrojmë ata dhe të drejtat e tyre sindikale, e njëkohësisht duhet të promovojmë me zell tregtinë e drejtë, në forumet kombëtare e ndërkombëtare. Në një perspektivë më të gjerë, do të thosha se pandemia e ka dëshmuar tashmë se sa e rëndësishme është që ekonomitë të jenë të balancuara e të integruara, e që gjerësisht të jenë të vetë-qëndrueshme e jo shumë të varura prej zinxhirëve të ofertës me distancë të gjatë. Ky mësim mendoj se do ta bëjë investimin në vendet e afërta (nearshoring) shumë të rëndësishëm për Evropën, sa i përket prodhimit të të mirave e shërbimeve.
Ne duhet ta shpjegojmë saherë, se mërgimtarët nuk do t´i kishin lënë vendlindjet, nëse shtetet e tjera do të ishin sjellë në mënyrë të përgjegjshme me shtetet e tyre. Pabarazia nëpër botë, sot sa hap e mbyll sytë shndërrohet në pabarazi në vendin tënd. Nëse nuk gjejmë një mënyrë efikase për shpërndarje e rishpërndarje, përmes sistemeve ndërkombëtare të taksave por edhe përmes politikave ndërkombëtare të investimeve, atëherë do të ketë gjithnjë e më shumë proletarë nomadë, që arratisen prej vendeve të lënduara më rëndë nga krizat ekonomike e klimatike. Kështu që, si përfundim, pabarazia do të vijë te ne, e bashkë më të do të vijë një hapësirë më e madhe rekrutuese për të djathtën ekstreme. Teksa qartësisht ne mund të debatojmë sa i përket dallimeve nuancore mes socialdemokracive, apo mes së majtës në përgjithësi, është vështirë nga cilido prej nesh ta teprojë në të qenit anti-fashist.
Kosova për shumë vite ka qenë një burim mërgimtarësh. Por tash gjërat kanë nisur të ndryshojnë. Jemi të pavarur, jemi njohur prej 117 shteteve dhe kemi nisur të përmirësojmë marrëdhëniet me vende si Greqia, udhëheqësit e së cilës na pritën miqësisht në këto ditët e fundit. Jam i sigurt se edhe më shumë vende do ta njohin pavarësinë tonë, ndërkohë që paralelisht ne po punojmë për dialog parimor me Serbinë, që do të çojë në njohje të dyanshme, me lehtësim nga BE dhe me ndihmë nga ShBA.
Nëse arrijmë që të zbatojmë programin tonë për punë e drejtësi në Kosovë, atëherë do t´ia dalim që t´i bindim qytetarët tanë që ta ndjekin lumturinë e tyre duke qëndruar në vendin e tyre. Shumica e qytetarëve tanë, jo ndryshe prej popujve të tjerë, do të dëshironin të rrinin në mëmëdhe, pranë familjeve e miqve, nëse do të mund të shihnin atje një perspektivë të mirë. Por që të arrihet kjo, duhet t’u ofrojmë atyre arsim cilësor për fëmijët dhe përkujdesje të mirë shëndetësore për këdo. Na duhet një sistem i fortë e i pavarur gjyqësor, me prokurorë aktivë dhe gjyqtarë efikasë. Na duhen më shumë investime që të krijojmë vende pune, na duhet të urëzojmë hendekun e aftësive duke e lidhur tregun e punës me edukimin profesional. Na duhet një shtet që mbron interesat e qytetarëve të tij dhe i jep një kuptim demokracisë. Këto të gjitha nuk mund të bëhen vetëm. Na duhet ndihmë për të luftuar korrupsionin e krimin. Na duhen investues nga jashtë. Dhe na duhet dinjitet në skenën ndërkombëtare, që të trajtohemi si të barabartë mes shteteve e jo të poshtërohemi apo të na spërdredhin krahët për të na u imponuar, sepse ne dëshirojmë që njerëzit të mos jenë, dhe të besojnë që nuk janë pa të drejta, të zhveshur prej fuqisë demokratike që u takon, thjesht pse ka rastisur të lindin në një shtet të vogël e me mundësi të kufizuara ekonomike.
Ne në Kosovë do ta ruajmë terrenin tonë. Ne do t´i ndihmojmë partitë e politikanët progresistë të botës, duke ndihmuar popullin tonë. E po ashtu presim politikanët progresistë nga vendet e zhvilluara, që ta ndihmojnë popullin e tyre, duke na ndihmuar edhe ne, apo lëvizjet e tjera në vendet në zhvillim të cilat kanë përkushtim të sinqertë për të qeverisur mirë e për të plotësuar nevojat e popullit.
Për qeverinë tonë, drejtësia shoqërore nuk është një qëllim anësor, por thelbi i qeverisjes. Ne besojmë se progresi ynë duhet të jetë demokratik, dhe matja e tij bëhet nga sa përmirësim ka gjendja e atyre në fund, jo e atyre në majë, gjendja e shumicës, e të gjithëve dhe e secilit, e jo e pakicës.
Është detyrë e jona që t´i japim brendi kësaj forme kaq të përdorur e të keqpërdorur kësokohe, që quhet «bashkëpunim ndërkombëtar». Ne mund ta bëjmë këtë gjë, nëse arrijmë të kuptojmë se të ndihmuarit e tjetrit do të thotë të ndihmosh vetveten.
Simpoziumi “Symi” ndihmon shumë. Do të vazhdojë të jetë ai vend ku dielli i shndritshëm dhe mendjet e ndritura shkëlqejnë së bashku. Andaj s’është për t’u habitur që të gjithë kthehen përsëri në “Symi”, qofshin ata aktivistë të qëndresës, apo kryeministra republikash.
Ju falënderoj!
Gazeta gjermane Frankfurter Sonntagszeitung publikoi një tekst me detaje të reja rreth “Sarajeva Safari” dhe pjesë të një interviste me gazetarin dhe shkrimtarin italian, Ezio Gavazzeni. Artikulli fillon me deklaratat e ish-marinsit dhe zjarrfikësit amerikan, John Jordan, i cili dëshmoi për herë të parë për “snajperët turistikë” në shkurt të vitit 2007 para Gjykatës së Hagës, dhe transkripti i marrjes në pyetje është i disponueshëm në internet, raporton Deutsche Welle.
“Jordani pa disa herë në Sarajevë burra që i tërhoqën vëmendjen me rrobat, armët dhe faktin se udhëhiqeshin nga vendas. Disa prej tyre kishin pushkë, të cilat ishin më të përshtatshme për gjueti derrash të egër në Pyllin e Zi sesa për luftime në qytet. Ishte e qartë se ata nuk ishin të aftë të lëviznin nëpër rrënoja. Ai thotë se e njëjta gjë u konfirmua nga një koleg nga zona e Mostarit“.
📷: Snipper Aley/Facebook
Dëshmia e Jordanit për “snajperët turistë” u pasua nga: asgjë. Ndoshta sepse historitë për kanadezët, rusët, gjermanët, zviceranët dhe italianët që erdhën në Sarajevë me pajisje gjuetie dhe u paguan njësive paraushtarake serbe shuma të mëdha për të qenë në gjendje të shkonin për gjueti njerëz, janë konsideruar prej kohësh një legjendë urbane”, shkruan Frankfurter Sonntagszeitung (FAS).
Gazeta gjermane më pas hedh një vështrim në dosjen që gazetari italian Gavazzeni, me avokatin e tij Nicolo Brigida dhe ish-gjyqtarin Guido Salvini, ia dorëzuan Zyrës së Prokurorit të Shtetit në Milano më 28 janar 2025, dhe të cilën FAS e mori për inspektim.
“Atje thuhet se ka të paktën njëqind “turistë lufte”, të cilët e quanin njëri-tjetrin “qitës” – megjithëse një term më i përshtatshëm do të ishte vrasës serialë.
Ata dyshohet se kanë paguar deri në 300,000 euro (në vlerën e sotme): “Fëmijët kushtojnë më shumë, pastaj burrat (mundësisht me uniformë dhe të armatosur), pastaj gratë dhe së fundmi të moshuarit mund të vriten falas”.
Dokumenti pretendon se shërbimi italian i inteligjencës ushtarake u informua për “turistët e luftës” në vitin 1993 dhe disa muaj më vonë njoftoi se kishte identifikuar pikën e fillimit të tureve dhe i kishte ndaluar ato. Por, a është vërtet e vërtetë kjo? “Jo, sot e dimë se kjo nuk korrespondon me të vërtetën. “Udhëtimet në front vazhduan gjatë viteve 1994 dhe 1995”, tha Gavazzeni të mërkurën e kaluar në Milano, raporton gazeta gjermane.
Gavazzeni, i cili është autor i librave rreth vrasjeve të gjyqtarëve të mafias Giovanni Falcone dhe Paolo Borsellino dhe atentatit në Papa Gjon Palit II, pritet të botojë librin e tij të fundit në shkurt, të titulluar “I cecchini del weekend” (“Snajperët e Fundjavës”). Netflix dhe Amazon e kontaktuan atë – ata duan ta ekranizojnë librin, i cili do të botohet nga shtëpia botuese Paper First.
Çfarë e tronditi më shumë? “Fëmija i vrarë ishte padyshim trofeu më i kërkuar”, shkruan Frankfurter Sonntagszeitung dhe vazhdon: “Gjatë rrethimit të Sarajevës, i cili filloi më 6 prill 1992 dhe përfundoi më 29 shkurt 1996, u vranë 11,541 njerëz.”
“Gëzimi i vrasjes”
Midis viktimave ishin 1,621 fëmijë. Çdo familje në qytet ka të paktën një viktimë të vrarë nga një granatë ose snajper. Sarajeva është e rrethuar nga male mbi dy mijë metra të larta, të cilat zbresin në kodra të buta. Snajperët ishin vendosur në ato lartësi, me pamje nga rrugët, sheshet dhe apartamentet. Ose ishin në rrokaqiej, me pamje nga “Rrugica e Snajperëve”. Njerëzit që duhej të dilnin jashtë për të marrë ujë ose ushqim vraponin në trotuare ose strehoheshin pranë automjeteve të blinduara të OKB-së.”
Civilët rrezikuan jetën e tyre për të kaluar bulevardin kryesor të Sarajevës gjatë luftës në Bosnjë./ 📷: AP/Jerome Delay/BBC
“Gavazzeni porositi një profil të autorëve nga kriminologia Martina Radica. Ata ishin të pasur, “nga shtresat e larta të shoqërisë”, si “mjekë, gjyqtarë, avokatë, noterë dhe sipërmarrës”, të prirur për gjueti. “Gjithçka bazohej në kërkimin e adrenalinës. Ishte gëzimi i vrasjes; sapo ndjen fuqinë për të qenë në gjendje të shuash jetën e një njeriu me të cilin nuk ke asgjë të përbashkët“, thotë Gavazzeni për një gazetë gjermane.
Në fillim, u tha se midis pjesëmarrësve kishte të djathtë. “Është dezinformim. Nuk vjen nga unë“, shpjegon Gavazzeni.
“Nuk besoj se besimi politik apo ideologjik luajti ndonjë rol.” A foli ai me njerëzit që panë të huajt duke qëlluar? “Po.”
Ai mësoi për herë të parë për turistët e luftës në mars të vitit 1995 nga një artikull i botuar në gazetën Corriere della Sera: “Isha i tmerruar dhe mendova për këtë për vite me radhë.” Ai filloi të shkruante një thriller mbi këtë temë. “Por shpejt e kuptova se dija shumë pak. Do të më duhej të shpikja gjithçka, kështu që hoqa dorë.” Dhe pastaj në vjeshtën e vitit 2022, u publikua filmi “Sarajevo Safari” nga regjisori slloven Miran Zupaniç.
Gavazzeni i shkroi Zupaniçit, i cili i dërgoi linkun dhe të dhënat e disponueshme. Ai u trondit më shumë nga deklaratat e ish-anëtarit të shërbimit të inteligjencës së Bosnjës dhe Hercegovinës, Edin Subashiç. Gavazzeni i shkroi atij. Ka filluar komunikimi intensiv, i cili është pjesë e dosjes…
Citat nga emaili i Edin Subashiçit nga nëntori 2024: “Në fund të vitit 1993, mësova për këtë fenomen nga dokumentet e shërbimit të inteligjencës ushtarake boshnjake, gjatë marrjes në pyetje të një vullnetari të kapur serb. Ai tha se pesë të huaj erdhën me të nga Beogradi“.
Të paktën tre ishin italianë. Ata u takuan në Triestë, pastaj do të fluturonin për në Beograd, pastaj u transferuan në Mostar ose Sarajevë. Deklarata se shërbimi italian i inteligjencës ushtarake SIMSI (i shpërbërë në vitin 2007) pretendonte se i ndaloi ato turne erdhi nga Subashiç.
“Një shtjellim si një triler”
“Ndërkohë, të tjerë po shfaqen në median italiane duke konfirmuar akuzat. Diplomati Michael Giffoni, atëherë i stacionuar në Sarajevë, tha se në vitin 1994 atij iu tha se “autobusë plot me njerëz të pasur po mbërrijnë nga të gjitha anët. Gjuetarë, por edhe biznesmenë”.
Një bashkëpunëtor në pension i “Caritas”-it, i cili drejtonte transporte humanitare, gjithashtu doli përpara dhe tha se pa autobusë nga të cilët dilnin të huaj me rroba të shtrenjta dhe me armë.
📷: CHRISTOPHE SIMON/AFP/BBC
Gazetari hulumtues kroat, Domagoj Margetiç pretendon se Presidenti serb Aleksandar Vuqiç në vitet 1992-1993, si një njëzetvjeçar, “bashkëpunoi me turistë që paguanin”, ndërsa ishte vullnetar i milicisë serbe boshnjake që mbante varrezat hebraike mbi Sarajevë”.
Zëdhënësja e Vuqiçit i hodhi poshtë me vendosmëri këto akuza. FAS vazhdon: “E gjithë kjo tani duhet të kontrollohet nga Prokuroria e Shtetit e Milanos. Hetimet kanë filluar tashmë. Lëvizja “Pesë Yje” paraqiti një kërkesë parlamentare për të vënë në dispozicion dokumentet që shërbimet italiane të inteligjencës dyshohet se kanë në lidhje me “safarin e Sarajevës“.
Për librin mbi atentatin mbi Papën, Ezio Gavazzeni kishte qasje në arkivat e DIGOS, njësisë speciale hetimore të policisë italiane.
“Mendova se do të ishte interesante të pyesja arkivat e DIGOS në Trieste dhe Gorizia nëse kanë shënime mbi kalimin e grupeve të gjuetisë“, citon gazeta gjermane.
Por, atje i thanë se materiali nga ajo periudhë nuk ekziston më. “A nuk është e çuditshme kjo? Ndërsa gjithçka arkivohet në Romë, në vende që ishin një qendër njerëzish, armësh dhe droge gjatë luftës në Ballkan – gjithçka supozohet se është hedhur?“, raporton FAS.
“Disa nga gjërat për të cilat ai flet tingëllojnë si teori konspiracioni ose si një komplot nga një triler”, shkruan javorja gjermane. Ai priste kërcënime. “Por asgjë nuk mbërriti, dhe sinqerisht, kjo nuk është një shenjë e mirë. Mendoj se dikush po pret të shohë se çfarë do të zbulojë libri“, tha Gavazzeni për FAS.
“Ai gjithashtu i paraqiti zyrës së prokurorit të shtetit të Milanos, Alessandro Gobi, një listë me emrat e njerëzve që ai i identifikoi si pjesëmarrës në safari. Ata nuk do të përmenden në libër“, raporton gazeta.
“Nëse gjyqësori arrin në të njëjtat përfundime si Gavazzeni dhe nëse kapet edhe një burrë që mori pjesë në safari vdekjeprurëse, ky mund të jetë gjyqi i shekullit. Pikat ishin aty gjatë gjithë kohës. Ato thjesht duhej të lidheshin – gjë që Gavazzeni e bëri në laptopin e tij në një kafene në një qendër tregtare“, përfundon Frankfurter Sonntagszeitung në fund të artikullit./Vijesti.ba/Foto: Snipper Aley/Facebook/Ubtnews
Si të lehtësoni dhimbjet e kockave në mënyrë natyrale?
Prada përforcon dominimin në modë, blen zyrtarisht Versace
Lauren Sánchez dhe Jeff Bezos dhurojnë mbi 100 milionë dollarë për të pastrehët
Gazetari italian mbi “Sarajeva Safari”: Fëmija i vrarë ishte trofeu më i kërkuar
Rama: Më në fund ka filluar alokimi i pjesshëm i mjeteve financiare prej 25 milionë euro
Rutte: Presim nga Serbia të mbajë përgjegjës autorët e sulmit në Banjskë
Sekreti i shijes, pse nuk duhet të shkrini mishin para gatimit?
50 histori që frymëzojnë – festivali “Art Without Limit” ndriçon shpresën
Ish-miku i Will Smith padit Jada-n, pretendon se ajo e ka kërcënuar me eliminim fizik
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025