Lajmet

Kujdes, këto ushqime rrisin ankthin

A e dini se ankthi mund të shkaktohet edhe nga ushqime të caktuara që konsumojmë gjatë ditës?

Published

on

Miliona njerëz në botë sot kanë çrregullime ankthi. Nëse jetoni me stres ose ankth kronik, mund të kaloni pjesën më të madhe të jetës tuaj të përditshme duke e menaxhuar atë me mjete si terapia, ndërgjegjësimi, stërvitja dhe ilaçet kundër ankthit.

Por a e dini se ankthi mund të shkaktohet edhe nga ushqime të caktuara që konsumojmë gjatë ditës?

  1. Alkooli Alkooli është pija e përdorur më shpesh për të shuar ankthin shoqëror, por në fakt po e përkeqëson atë.

“Edhe pse mund të duket sikur qetëson nervat tuaja, alkooli mund të ketë një ndikim negativ në hidratimin dhe gjumin, të dyja mund të shkaktojnë simptoma ankthi” thotë Erin Palinski-Wade, RD, CDE, autore e “Belly Fat for Dummies “.

Alkooli ndryshon nivelet e serotoninës dhe neurotransmetuesve në tru, gjë që e bën ankthin më keq. Dhe kur alkooli zhduket, mund të ndiheni edhe më të shqetësuar.

  1. Kafeina
    Sipas Shoqatës Kombëtare të Kafesë, 62 përqind e amerikanëve pinë kafe çdo ditë dhe sasia mesatare në ditë është pak më shumë se 3 filxhanë për kafe-pirësin. Por rituali ynë i preferuar i mëngjesit në fakt mund të jetë duke bërë më shumë dëm sesa mirë kur bëhet fjalë për ankthin.

“Nivelet e larta të kafeinës jo vetëm që mund të rrisin ankthin dhe nervozizmin, por gjithashtu të zvogëlojnë prodhimin e serotoninës kimike duke shkaktuar një gjendje depresive,” shpjegon Palinski-Wade.

Në mënyrë tipike, kafeina është e sigurt në doza të ulëta. Por doza të larta mund të shkaktojnë efekte të pakëndshme, përkatësisht ankth dhe nervozizëm.

3.Sheqer i shtuar poshtër
Nuk ka asnjë mënyrë për të shmangur sheqerin 100 për qind të kohës, pasi kjo ndodh natyrshëm në shumë nga ushqimet që ne duam të hamë, si frutat.

Por sheqeri i shtuar është një kontribues në ankthin e përgjithshëm.

“Sheqernat e shtuar bëjnë që sheqeri juaj në gjak të ecë me rrotull dhe të përplaset, energjia juaj gjithashtu shkon lart e poshtë. Kur sheqeri në gjak bie, humori juaj i keq dhe nivelet e ankthit mund të rriten” – thotë Palinski-Wade.

Konsumimi i sasive të mëdha të sheqerit të përpunuar mund të shkaktojë ndjenja shqetësimi, nervozizmi dhe trishtimi.

  1. Karbohidratet e rafinuara
    Karbohidratet e rafinuara janë shoqëruar me rritje të rrezikut. Karbohidratet e rafinuara janë ushqime të cilave u është hequr pjesa më e madhe e fibrave dhe mikronutrientëve të tyre.

Duket se ankthi po i shtohet listës së çështjeve shëndetësore që mund të shoqërohen me konsumimin e karbohidrateve të rafinuara.

Një studim i vitit 2019 zbuloi se konsumi i drithërave të rafinuar ishte i lidhur me ankthin dhe depresionin tek gratë. Një studim tjetër i besuar nga viti 2018 zbuloi se minjtë e ushqyer me një dietë të lartë në karbohidrate të rafinuara u bënë të trashë dhe më pas zhvilluan ankth dhe sjellje të ngjashme me depresionin kur u ekspozuan ndaj stresit.

Sheqernat e rafinuar dhe drithërat e rafinuara janë dy llojet kryesore të karbohidrateve të rafinuara. Drithërat e rafinuara janë bluar për të hequr pjesët fibroze, të tilla si krundja dhe embrioni, i cili gjithashtu heq shumë nga lëndët ushqyese. Tre shembuj të zakonshëm të karbohidrateve të rafinuara janë:

-miell i bardhe
-oriz i bardhe
-bukë e bardhë

Sheqernat e rafinuar vijnë nga bimë të tilla si kallam sheqeri, panxhar sheqeri dhe lëng i agaves. Ato janë përpunuar për të nxjerrë sheqerin e tyre. Këto sheqerna të rafinuar ndryshojnë nga sheqernat natyralë që gjenden në fruta dhe produkte të qumështit. Sheqernat e rafinuar të zakonshëm përfshijnë:

-sakarozë (sheqer tryezë)
-shurup misri me fruktozë të lartë
-shurup agave

Karbohidratet e rafinuara gjenden në shumë ushqime moderne, duke përfshirë:

-bukë e bardhë
-oriz i bardhe
-pasta
-pije të gazuara
-makarona
-drithërat e mëngjesit
-ushqime dhe vakte të përpunuara./neps.al

Rajoni

Presidenti i Austrisë nderon Rektorin e UBT-së, Dr. Edmond Hajrizi, me Medaljen e Artë të Meritave

Published

on

Presidenti i Austrisë, Alexander Van der Bellen e ka dekoruar Presidentin dhe Rektorin e UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi me Medaljen e Artë të Meritave, një çmim që u jepet personaliteteve të larta botërore.

Dekorata e lartë iu dorëzua Rektorit Hajrizi, në një ceremoni solemne organizuar sot në Parkun Inovativ të UBT-së, nga Ambasadori i Austrisë në Kosovë, z. Georg Schnetzer.

Kjo dekoratë është ndarë me dekret shtetëror nga Presidenti Austrisë, Van der Bellen, më 23 prill 2025. Ajo nderon kontributin e jashtëzakonshëm të Rektorit Hajrizit në zhvillimin dhe avancimin e sistemit arsimor në Kosovë, si dhe në forcimin e marrëdhënieve akademike, shkencore dhe kulturore ndërmjet Austrisë dhe Kosovës.

Në fjalën e tij, ambasadori Schnetzer vlerësoi ndikimin afatgjatë që Rektorit Hajrizi ka pasur në fushën e arsimit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar.

“Është një nder i veçantë për mua që sot, në emër të Republikës së Austrisë, t’ia dorëzoj këtë medalje të rëndësishme Profesor Edmond Hajrizit. Ky çmim, i ndarë nga Presidenti Federal Alexander Van der Bellen, përfaqëson mirënjohjen e Austrisë për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në përmirësimin e cilësisë së arsimit në Kosovë dhe për forcimin e lidhjeve të qëndrueshme ndërmjet dy vendeve tona në fushën e shkencës, kërkimit dhe shkëmbimeve akademike”, deklaroi ambasadori Schnetzer.

Ai shtoi se UBT është shndërruar në një urë të fortë akademike mes Austrisë dhe Kosovës, duke nxitur partneritete të qëndrueshme dhe bashkëpunime të frytshme në shumë fusha.

Në fjalën e tij falënderuese, Prof. Dr. Edmond Hajrizi e cilësoi këtë medalje si një nder të jashtëzakonshëm dhe me domethënie të veçantë personale.

“Kjo medalje ka një kuptim jashtëzakonisht të veçantë për mua, sepse më jepet nga shteti i Austrisë, një vend që për më shumë se 30 vjet e kam quajtur shtëpinë time të dytë. Në një kohë kur Kosova po kalonte periudha të vështira, Austria ishte vendi që hapi dyert për ne, duke na dhënë mundësinë të ëndërrojmë, të zhvillohemi dhe të kontribuojmë për të ardhmen”, theksoi Rektori Hajrizi.

Ai shtoi se modeli austriak i arsimit ka qenë një nga frymëzimet kryesore në ndërtimin e filozofisë akademike të UBT-së:

“Austria është një lider global në inovacion, arsim dhe zhvillim. Ajo ka krijuar një ekosistem të jashtëzakonshëm që lidh ngushtë akademinë me industrinë, duke u ofruar studentëve mundësinë të aplikojnë dijen në praktikë. Kjo qasje është bërë pjesë thelbësore e punës sime dhe e modelit që kemi ndërtuar në UBT”, tha Rektori Hajrizi.

Hajrizi, i nderuar për këtë çmim jetësor, falënderoi të gjithë bashkëpunëtorët e shumtë, ndërkombëtarë e vendorë, që ndihmuan në rrugëtimin dhe të arriturat e tij jetësore.

Ai theksoi mbështetjen e familjen së tij, si një nga elementet më të rëndësishme të suksesit dhe të arritjeve së tij, veçanërisht bashkëshorten e tij, Fisnete Hajrizi, e cila ishte bashkrijuese, përkrahëse e vazhdueshme e vizionit dhe ideve të tij, nga fillimi deri në realizimin final.

Përveç rolit të tij akademik, Prof. Hajrizi është ndërmarrës vizionar që ka themeluar më shumë se 30 kompani dhe laboratorë inovacioni, si dhe Parkun e parë të Shkencës, Inovacionit dhe Teknologjisë në Kosovë. Ai është anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Arteve, fitues i disa çmimeve ndërkombëtare dhe pjesëmarrës aktiv në iniciativa që promovojnë arsimin, kërkimin shkencor, inovacionin dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

UBT, i themeluar në vitin 2001 nga Prof. Hajrizi, ku mandej nisi me vetëm 29 studentë dhe sot numëron mbi 10000 studentë në disa kampuse. Institucioni është ndërtuar mbi modelet dhe standardet akademike austriake, me një qasje ndërdisiplinore dhe të orientuar drejt praktikës. Në vitet e para të funksionimit, UBT ka përfituar ndjeshëm nga ekspertiza e profesorëve dhe hulumtuesve të Universitetit Teknik të Vjenës (TU Wien) dhe institucioneve të tjera akademike austriake.

Sot, institucioni vazhdon bashkëpunime të shumta me universitete, institute kërkimore dhe qendra ekselence në Austri, ndërsa programi EUROTRIP i UBT-së u mundëson studentëve vizita studimore dhe eksperienca praktike në institucione austriake.

Përveç dimensionit akademik, UBT ka kontribuar ndjeshëm edhe në forcimin e marrëdhënieve ekonomike ndërmjet Austrisë dhe Kosovës, përmes bashkëpunimeve me Dhomën Ekonomike Federale të Austrisë (WKÖ), organizatën austriake për zhvillim ekonomik WIFI, si dhe institucione të tjera partnere. Universiteti organizon rregullisht aktivitetin tradicional “Ditët e Austrisë”, që ka shërbyer si platformë për shkëmbim idesh, përvoja dhe mundësi bashkëpunimi.

Gjithashtu, UBT ka qenë një nga promotorët kryesorë të futjes së modelit austriak të arsimit profesional dual në Kosovë, duke kontribuar në reformimin e sistemit arsimor në vend.

Ceremonia e dorëzimit të medaljes u mbyll me një pritje solemne, ku morën pjesë përfaqësues institucionesh, profesorë, studentë, bashkëpunëtorë ndërkombëtarë dhe miq të institucionit.

Continue Reading

Lajmet

​KQZ nuk certifikon kandidatët e Listës Serbe

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka certifikuar sot kandidatët për deputetë të subjekteve politike që marrin pjesë në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit, me përjashtim të Listës Serbe, e cila nuk mori miratimin e komisionit.

Kundër certifikimit të kandidatëve të Listës Serbe votuan anëtarët e KQZ-së nga Lëvizja Vetëvendosje, Sami Kurteshi dhe Alban Krasniqi. Sipas tyre, kjo parti është e përkrahur nga Beogradi zyrtar dhe nuk duhet të certifikohet për pjesëmarrje në zgjedhje.

Pas votimit, rezultati ishte tre vota për, dy kundër dhe gjashtë abstenime. Me këtë balancë votash, kryesuesi i KQZ-së njoftoi se certifikimi i listës së kandidatëve të Listës Serbe refuzohet.

Lista Serbe kishte dorëzuar gjithsej 33 kandidatë për zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës, që do të mbahen më 28 dhjetor.

Continue Reading

Lajmet

Specialja liron me kusht Isni Kilajn

Published

on

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit tё Specializuar tё Kosovёs kanë njoftuar se është liruar me kusht Isni Kilaj.

Njoftimi thekson se Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij  dhe po ashtu përcaktohet se në rast se Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm.

Në vendimin e tij të 3 dhjetorit, 2025, Gjykatësi konstatoi se rrethanat kishin ndryshuar që prej rishikimit të paraburgimit të  Kilajt në tetor 2025 dhe se mbajtja e tij në paraburgim nuk ishte më as e arsyeshme, as proporcionale.

Megjithëse Gjykatësi konstatoi se ekzistonte njëfarë rreziku që në qoftë se lirohet, Kilaj mund të pengojë ecurinë e procesit ose të kryejë vepra penale të tjera, ai arriti në përfundimin se në rrethanat konkrete e drejta themelore e Kilajt për liri peshon më shumë se këto rreziqe tjera gjyqësore në Dhomat e Specializuara, bëhet e ditur në njoftim.

Në njoftim thuhet po ashtu se ndër faktorë të tjerë, Gjykatësi mori parasysh se koha që Kilaj ka kaluar në paraburgim në këtë moment tejkalon dënimin minimal sipas ligjit me të cilin ai do të përballej në qoftë se do të shpallej fajtor për veprat penale për të cilat është akuzuar.

Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij ose në ҫështje të Në vendim përcaktohet se në qoftë se z. Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm./S.K/EO/

Continue Reading

Sport

Vdes në moshën 74-vjeçare boksieri Nazif Gashi

Published

on

Presidentja Vjosa Osmani ka ngushëlluar familjen e boksierit, Nazif Gashi i cili ndërroi jetë në moshën 74-vjeçare.

Ajo ka thënë se kujtimi për Gashin do të mbetet i paharruar dhe inspirues për brezat që vijnë.

“Me pikëllim të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të Nazif Gashit, njërit prej emrave më të shquar në historinë e sportit të Kosovës dhe pjesëtar i gjeneratës së artë të boksit prishtinas.Si boksier i klubit “Prishtina”, u bë simbol i guximit, disiplinës dhe përkushtimit. Fitoret dhe paraqitjet e tij na bënë krenar dhe e shndërruan Prishtinën në njërin prej klubeve më të suksesshme të kohës. Ju shpreh ngushëllime të sinqerta familjes, të afërmve, Federatës së Boksit të Kosovës dhe gjithë komunitetit sportiv”, thuhet në telegramin e ngushëllimit të presidentes.

Gashi ishte pjesë e gjeneratës së artë të Prishtinës që për shumë vite, dominoi në shtetin e dikurshëm federativ.

Për vdekjen e Gashit kanë njoftuar familjarë të tij./S.K/EO/

 

Continue Reading

Të kërkuara