Lajmet

Krizës energjetike të cilës po i frikësohet Evropa, është një realitet prej kohësh në Irak

Vendi i Lindjes së Mesme është i pasur me naftë, por korrupsioni dhe konflikti shkatërrues kanë shkaktuar dëme të rënda.

Published

on

Evropa mund t’i frikësohet një krize energjetike gjatë dimrit të ardhshëm, por për irakianët një furnizim i paqëndrueshëm me energji elektrike dhe ndërprerjet e shpeshta të energjisë kanë qenë një realitet gjatë dekadave të luftës dhe trazirave.

Vendi i Lindjes së Mesme është i pasur me naftë, por korrupsioni dhe konflikti shkatërrues kanë shkaktuar një dëm të rëndë në infrastrukturën e tij dhe kanë detyruar shumicën e 42 milionë njerëzve të tij të përshtaten.

Zhurma e gjeneratorëve privatë dëgjohet në të gjithë vendin teksa familjet dhe bizneset përpiqen të kompensojnë mungesën e furnizimit nga kompania kombëtare e energjisë elektrike.

“Pa gjeneratorë, Iraku do të errësohej plotësisht”, i tha AFP-së Mohammed Jabr, nëpunës publik në pension, në oborrin e tij në Sadr City, një lagje e klasës punëtore në Bagdad.

Gjeneratorët “sigurojnë energjinë elektrike që na nevojitet për televizorin, frigoriferin, ftohësin e ajrit”, tha ish-kontabilisti 62-vjeçar.

Ai paguan 50 dollarë në muaj në tarifat e abonimit të gjeneratorit – por edhe kjo nuk mjafton gjithmonë për të funksionuar një shtëpi të tërë.

“Një klient mund të duhet të fikë frigoriferin për të mbajtur kondicionerin të ndezur” shpjegoi Khaled al-Shablawi, i cili ka punuar për një shërbim gjeneratorësh për 13 vjet.

Çmimet e larta të energjisë, të nxitura nga lufta e Rusisë në Ukrainë, kanë detyruar një realitet të ri mbi kombet evropiane, ku njerëzve u kërkohet të kufizojnë energjinë elektrike që përdorin për ngrohje, ndriçim dhe gatim.

Disa qytete i mbajnë ndezur dritat e rrugëve për një kohë më të shkurtër, dhe në Paris, dritat që ndriçojnë Kullën Eifel fiken një orë më parë tani për të kursyer energji.

Por për Jabr, kjo “është normale”.

“Kur ka një problem teknik, e gjithë zona mund të lihet pa energji për një ose dy ditë para se ta rregullojnë atë”, tha ai.

Jabr kujtoi se si menjëherë pas pushtimit të udhëhequr nga SHBA në 2003 që rrëzoi diktatorin e gjatë Saddam Hussein, “shtëpitë u zhytën në errësirë”.

“Kishte shumë pak energji elektrike, vetëm dy ose tre orë” në ditë, tha ai. “Njerëzit kishin gjeneratorët e tyre. Ata do të blinin karburant dhe do të zgjaste një ose dy ditë”.

Në muajt e gjatë të verës në Irak, kur temperaturat mund të arrijnë kulmin rreth 50 gradë Celsius dhe përdorimi i kondicionerëve rritet, ofruesit e gjeneratorëve rrisin çmimet.

Pavarësisht nga pasuria e tij me naftë, vendi mbështetet shumë në furnizimin me energji nga Irani fqinj.

Me lumenjtë e tij të fuqishëm Tigër dhe Eufrat, Iraku ka pak energji hidroelektrike, por jo centrale bërthamore, dhe sapo ka filluar të eksplorojë opsionet e energjisë së rinovueshme si panelet diellore.

Në një përpjekje për të kapërcyer ndërprerjet e zakonshme, Bagdadi megjithatë ka lëvizur për të rritur prodhimin vendas të energjisë.

Tani prodhon më shumë se 24,000 megavat në ditë, tha zëdhënësi i ministrisë së energjisë elektrike, Ahmed Moussa.

Për të siguruar furnizim të qëndrueshëm me energji në mbarë vendin, megjithatë, do të nevojiteshin 32,000 megavat në ditë, tha ai.

Për momentin, rrjeti kombëtar siguron shumicën e rajoneve me 14-20 orë energji elektrike në ditë në verë, shtoi Moussa.

“Irakianët kanë arritur të durojnë situatën për tre dekada”, tha Ali al-Aaraji, i cili zotëron një kolegj privat për rreth 300 studentë, duke vënë në pikëpyetje se si Evropa do të përballej me këtë problem.

“Energjia është burimi i prosperitetit ekonomik”, tha Aaraji.

“Evropa tani është e destabilizuar. Kjo do të ndikojë në ekonominë, industrinë dhe tregtinë e tyre. Ata do të kthehen prapa”./UBTNews/

Lajmet

Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë

Published

on

Që nga viti 1967, 2 prilli kremtohet si Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë, një ditë që frymëzon dashurinë për leximin dhe tërheq vëmendjen për librat për fëmijë. Kjo datë u përzgjodh për të nderuar shkrimtarin e njohur danez, Hans Christian Andersen, i cili me përrallat e tij ka edukuar dhe argëtuar breza të tërë fëmijësh.

Çdo vit, kjo ditë ka një temë të veçantë dhe një poster simbolik, si dhe një shkrimtar që shkruan një mesazh drejtuar fëmijëve të botës. Për vitin 2025, Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë sponsorizohet nga Holanda dhe posteri është krijuar nga dy autorë të librave për fëmijë holandezë.

Tema e këtij viti është “Liria e imagjinatës”, dhe motoja është marrë nga fjalia e fundit e poezisë “Gjuha e figurave”: “Imagjino mbi poezinë time dhe mos ngurro: këto fjalë të përkasin ty edhe pse vijnë nga unë”.

Librat cilësorë për fëmijë nxisin dhe zhvillojnë imagjinatën e lexuesve të vegjël, duke i ndihmuar ata të eksplorojnë krijimtarinë e tyre dhe të shohin botën nga një perspektivë të re. Ata gjithashtu i ftojnë fëmijët të interpretojnë fjalët, duke i mësuar ata të shkruajnë dhe krijojnë vetë historinë.

Autorja e këtij viti është Rian Visser, një shkrimtare dhe poete holandeze e njohur për librat e saj komikë dhe emocionues që janë shumë të preferuar nga fëmijët. Ajo është emëruar zyrtarisht Laureate Holandeze e Librave për Fëmijë për periudhën 2024-2026.

Kjo ditë ka si qëllim të nxisë leximin dhe të promovojë librat që ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë imagjinatën dhe kreativitetin e tyre, duke i bërë ata të përfshihen në një botë të pasur me mundësi dhe ide të reja./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

26 vjet nga vrasja e 86 civilëve në Kralan të Gjakovës

Published

on

Sot, më 2 prill 2025, shënohen 26 vjet nga masakra e Kralanit në Gjakovë, ku forcat ushtarake dhe policore serbe vranë 86 civilë shqiptarë. Gjatë Luftës së Kosovës, një grup prej 1500 shqiptarësh kishte braktisur shtëpitë e tyre për t’u shpëtuar krimeve të forcave serbe, dhe ata u ndanë në dy grupe. Një pjesë e tyre, përfshirë gra, fëmijë dhe pleq, u dërguan në Shqipëri, ndërsa djemtë dhe burrat u mbajtën nën mbikëqyrje dhe rrethim të forcave serbe në një livadh pa ushqim dhe ujë.

Më 4 prill 1999, një numër i madh i këtyre burrave u lirua, por 86 prej tyre, përfshirë 11 të mitur, u mbajtën dhe më pas u ekzekutuan. Trupat e tyre u gjetën më vonë në një varrezë masive në Bajina Bashta të Serbisë, pranë liqenit të Peruçës. Deri më sot, asnjë nga përgjegjësit për këtë krim të tmerrshëm nuk është dërguar para drejtësisë. Fondi për të Drejtën Humanitare (FDH) kishte ngritur kallëzim penal në vitin 2013 dhe kishte identifikuar disa eprorë të ushtrisë serbe si të dyshuar për krime lufte.

Përpjekjet për drejtësi vazhdojnë edhe sot. Në vitin 2014, Shoqata “Familja dhe Shpresa” dërgoi një letër në Tribunalin e Hagës, ku kërkoi hetimin e kësaj masakre dhe dërgimin e përgjegjësve para drejtësisë. Pavarësisht përpjekjeve, askush nga autorët e krimit nuk ka marrë dënim deri më tani./UBTNews/

Continue Reading

Bota

​Izraeli eliminon tarifat për të gjitha produktet amerikane

Published

on

Izraeli ka njoftuar heqjen e tarifave për të gjitha produktet që importohen nga Shtetet e Bashkuara, një hap që vjen një ditë përpara vendosjes së tarifave reciproke nga presidenti Donald Trump. Kryeministri Benjamin Netanyahu dhe ministri i Ekonomisë Nir Barkat kanë theksuar se ky veprim është një hap tjetër për hapjen e tregut izraelit ndaj konkurrencës, diversifikimin e ekonomisë dhe uljen e kostos së jetesës. Ata gjithashtu theksuan se ky vendim do të forcojë më tej lidhjet ekonomike dhe aleancën me Shtetet e Bashkuara.

Shtetet e Bashkuara janë partneri më i madh tregtar dhe aleati më i afërt i Izraelit, me tregti dypalëshe që arriti vlerën e 34 miliardë dollarëve në vitin 2024. Deri tani, 98% e mallrave nga SHBA ishin pa doganë për Izraelin, dhe marrëveshja e tregtisë së lirë mes dy shteteve është nënshkruar që 40 vjet më parë. Ministria e Financave e Izraelit vlerëson se tarifat për importet nga SHBA sillnin një të ardhur prej 11.3 milionë dollarësh në vit, kryesisht në sektorin e bujqësisë.

Heqja e tarifave është një lëvizje strategjike për të ruajtur stabilitetin e ekonomisë izraelite dhe për të forcuar lidhjet me SHBA-në, sidomos në një periudhë të pasigurisë tregtare dhe politike./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Izraeli zgjeron operacionin në Gaza, synon ‘zona të mëdha’ të territorit

Published

on

Izraeli ka njoftuar zgjerimin e operacioneve të tij në Gaza, me qëllim pushtimin e “zonave të mëdha” të territorit. Ministri i Mbrojtjes, Israel Katz, tha se ofensiva ka për qëllim “shkatërrimin dhe pastrimin” e zonave nga terroristët dhe infrastruktura e tyre, duke e përfshirë këto territore në “zonat e sigurisë izraelite”. Ai shtoi se operacioni do të kërkojë një evakuim masiv të palestinezëve dhe i bëri thirrje atyre që të distancohen nga Hamasi dhe të ndihmojnë në lirimin e pengjeve izraelitë, duke përshkruar këtë si mënyrën e vetme për të përfunduar luftën.

Luftimet dhe tensionet janë intensifikuar, me ushtrinë izraelite që ka nisur operacione tokësore në Rafah, në jug të Gazës. Ky operacion ka pasuar një paralajmërim të Katz për përdorimin e “forcës së plotë” në pjesë të tjera të territorit. Izraeli ka rinisur ofensivën pas akuzave se Hamasi refuzoi një marrëveshje armëpushimi të propozuar nga SHBA dhe nuk lironte pengjet izraelitë. Nga ana tjetër, Hamasi ka akuzuar Izraelin për shkelje të marrëveshjeve të mëparshme.

Situata humanitare në Gaza po përkeqësohet, pasi Izraeli ka bllokuar hyrjen e ndihmave nga 2 marsi, duke shkaktuar një krizë të rëndë. OKB-ja ka reduktuar operacionet e saj në Gaza pas sulmeve ndaj punonjësve të saj dhe ekipeve mjekësore. Konflikti, i cili shpërtheu më 7 tetor 2023, ka rezultuar në humbjen e më shumë se 50,000 jetëve palestineze dhe ka thelluar vuajtjet për civilët në territorin e rrethuar./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara