Lajmet

Krime lufte, krime kundër njerëzimit, gjenocid: Cili është dallimi mes tyre?

Krimet e luftës janë shkelje serioze e ligjit ndërkombëtar kundër civilëve dhe luftëtarëve gjatë konfliktit të armatosur.

Published

4 years ago

on

Presidenti amerikan, Joe Biden ka akuzuar forcat ruse për kryerje të “gjenocidit” në Ukrainë, duke thënë se Vladimir Putin duket se synon “të përpiqet të zhdukë idenë” e një identiteti të veçantë ukrainas.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky gjithashtu ka akuzuar Rusinë për gjenocid, pas zbulimit të qindra trupave të civilëve në zonat që kontrolloheshin nga forcat ruse dhe e cilësoi rrethimin e përgjakshëm të portit jugor të Mariupolit si “krim kundër njerëzimit”.

Ne shikojmë kategoritë e ndryshme të krimeve më të rënda të njohura për njeriun, për të cilat Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) në Hagë u krijua për t’i ndjekur penalisht.

As Rusia dhe as Ukraina nuk janë palë në ICC, por Kievi e ka pranuar juridiksionin e gjykatës për krimet e kryera në territorin e saj që nga pushtimi i Krimesë nga Rusia në vitin 2014.

Gjykata hapi një hetim mbi krimet e dyshuara të luftës në Ukrainë më 3 mars të këtij viti.

Çfarë është një krim lufte?
Krimet e luftës janë shkelje serioze e ligjit ndërkombëtar kundër civilëve dhe luftëtarëve gjatë konfliktit të armatosur.

Parametrat se çfarë përbën një krim lufte përcaktohen në nenin 8 të Statutit të Romës të vitit 1998 që themeloi ICC-në.

Ai i përcakton ato si “shkelje të rënda” të Konventave të Gjenevës të vitit 1949 që mbulojnë më shumë se 50 skenarë, duke përfshirë vrasjen, torturën, përdhunimin dhe marrjen e pengjeve, si dhe sulmet ndaj misioneve humanitare.

Neni 8 mbulon gjithashtu sulmet e qëllimshme ndaj civilëve ose “qyteteve, fshatrave, banesave ose ndërtesave që janë të pambrojtura dhe që nuk janë objektiva ushtarake”, si dhe “deportimin ose transferimin e të gjithë ose pjesëve të popullsisë” të një territori të pushtuar.

Autoritetet e Ukrainës thonë se kanë marrë 5600 ankesa për krime lufte të dyshuara nga forcat ruse që nga fillimi i pushtimit më 24 shkurt.

Çfarë është një krim kundër njerëzimit?
Nocioni i një krimi të tillë u parashtrua për herë të parë më 8 gusht 1945 dhe u kodifikua në nenin 7 të Statutit të Romës. Ai përfshin “një sulm të gjerë ose sistematik të drejtuar kundër çdo popullsie civile” duke përfshirë “vrasjen” dhe “shfarosjen” si dhe “skllavërimin” dhe “deportimin ose transferimin me forcë”.

Krimet kundër njerëzimit mund të ndodhin në kohë paqeje dhe përfshijnë torturën, përdhunimin dhe diskriminimin, qoftë racor, etnik, kulturor, fetar apo me bazë gjinore.

Çfarë është gjenocidi?
Gjenocidi si një koncept ligjor që daton që nga gjyqet e Nuremburgut të kriminelëve nazistë të luftës, me avokatin polako-hebre Raphael Lemkin që shpiku termin për të përshkruar shfarosjen naziste të gjashtë milionë hebrenjve.

Krimi i gjenocidit u krijua zyrtarisht në Konventën e Gjenocidit të vitit 1948 për të përshkruar “aktet e kryera me qëllim për të shkatërruar, tërësisht ose pjesërisht, një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar”.

Gjenocidi është një “krim ndërkombëtar shumë specifik” i cili është i vështirë për t’u provuar, thotë Cecily Rose, profesoreshë e së drejtës ndërkombëtare në Universitetin e Leiden në Holandë, duke vënë në dukje se ai kërkon prova të “motivimit mendor” pas tij.

I ri: Krimi i agresionit
ICC shtoi një krim agresioni në kompetencën e saj në 2017 për të përfshirë sulmet ndaj “sovranitetit, integritetit territorial ose pavarësisë politike” të një vendi tjetër.

Kjo ka për qëllim të sigurojë që udhëheqësit politikë dhe ushtarakë të mbahen përgjegjës për pushtimet, por nuk mund të përdoret kundër dhjetëra anëtarëve të GJNP-së që nuk e kanë njohur juridiksionin e gjykatës për krimin, as kundër joanëtarëve.

Ekspertët ligjorë thonë se ngritja e një çështjeje të tillë kundër presidentit rus mund të kërkojë ngritjen e një gjykate speciale për Ukrainën./UBTNews/

Related Topics:
Continue Reading

Lajmet

Rama nga Londra: Kosova s’duhet të merret me Serbinë, por të përmbushë detyrimet ndaj BE-së

Published

15 hours ago

on

October 21, 2025

By

Në Londër po zhvillohet një tryezë me temën “Ballkani Perëndimor dhe Bashkimi Europian”, ku ndër folësit kryesorë është edhe kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama.

I pyetur për pozicionin e Kosovës në rajon dhe për ecurinë e saj drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian, Rama u shpreh se Prishtina duhet të fokusohet tek përmbushja e detyrimeve që burojnë nga dialogu me Serbinë dhe jo tek vetë raportet dypalëshe.

“Që të jetë e suksesshme Kosova duhet të harrojë Serbinë, fjalë për fjalë dhe duhet të realizojë të gjitha pikat që kanë të bëjnë me dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, pavarësisht nga Serbia, pra ata t’ia lënë topin në fushë Serbisë dhe të ecin para drejt Europës duke lënë Europën të merret me Serbinë dhe mos ta lënë çështjen e Serbisë të shndërrohet në çështje fajësimi midis të dyjave. Megjithatë, është mendimi im ky, unë respektoj atë që vendosin udhëheqësit e zgjedhur të Kosovës për vendin e tyre”, tha ai./EO

Continue Reading

Lajmet

Supremja: Pranohet ankesa e kandidatit të pavarur për kryetar të Kllokotit, rrëzohet vendimi i PZAP-së

Published

15 hours ago

on

October 21, 2025

By

Kolegji i Gjykatës Supreme e ka pranuar si të bazuar ankesën e kandidatit të pavarur për kryetar të Komunës së Kllokotit, Arber Emini, dhe ka prishur vendimin e Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP), të datës 15.10.2025.

Sipas Supremes, çështja është kthyer në rivendosje në PZAP.

“Bazuar në shkresat e lëndës, Arber Emini me datë 13.10.2025, është ankuar në PZAP, me pretendimin se “me datë 12.10.2025 në Zgjedhjet Lokale në Kllokot, Serbia ka ndërhyrë në sistemin zgjedhor në Komunën e Kllokotit, duke fabrikuar dëshmi mjekësore serbe të strukturave paralele për t’u shfrytëzuar votuesit me asistencë të përdorin këtë vërtetim mjekësor”, thuhet në komunikatë.

Më tej thuhet se Gjykata Supreme e Kosovës vlerëson se PZAP, gabimisht ka vendosur kur e ka hedhur poshtë ankesën e ankuesit, për faktin se nga pretendimet që dalin nga ankesa, i njëjti është ankuar për procesin dhe parregullsitë gjatë ditës së votimit dhe jo kundër rezultateve preliminare të tabuluara nga KQZ, ashtu siç ka pretenduar PZAP në vendimin e saj.

“Andaj, në rivendosje, PZAP, udhëzohet që t’i evitojë shkeljet e theksuara në Aktvendimin e Gjykatës Supreme, AA.nr.93/2025, dhe të vendos në mënyrë meritore lidhur me ankesën e kandidatit të pavarur për kryetar të Komunës së Kllokotit, Arber Emini”, thuhet në njoftim.

Zgjedhjet e rregullta komunale janë mbajtur më 12 tetor./KP

Continue Reading

Lajmet

Rrahje dhe gjuajtje me armë zjarri në qendër të Podujevës, policia jep detaje

Published

15 hours ago

on

October 21, 2025

By

Pak qaste më parë ka ndodhur një rrahje dhe gjuajtje me armë zjarri në Podujevë.

Lajmin e ka konfirmuar Flora Ahmeti zëdhënëse e Policisë së Kosovës për Rajonin e Prishtinës.

Sipas Ahmetit lidhur me këtë rast policia ka shoqëruar në stacion policor katër persona, prej tyre 1 dëshmitar dhe tre persona të dyshuar të cilët ishin të përfshirë në rast.

Ajo tha se sot rreth orës 14:30 është pranuar informata për një rrahje dhe shkrepje të armës në Podujevë.

“Me të marrë informatën policia, ka dalë në vendin e ngjarjes nga ku jemi njoftuar se si pasojë e rrahjes nga një mjet i fortë (shkop) është lënduar një person i cili është dërguar për trajtimin e nevojshëm mjekësor. Lidhur me këtë rast policia ka shoqëruar në stacion policor katër persona, prej tyre 1 dëshmitar dhe tre persona të dyshuar të cilët ishin të përfshirë në rast”, thuhet në përgjigjen e zëdhënëses Ahmeti.

Ajo ka shuar se aktualisht policia po vazhdon punën për zbardhjen e rrethanave dhe motiveve që karakterizojnë ngjarjen./KP

Continue Reading

Lajmet

​Vdes në moshën 29-vjeçare kampioni amerikan i shahut

Published

16 hours ago

on

October 21, 2025

By

Kampioni amerikan i shahut dhe komentatori online Daniel Naroditsky ka ndërruar jetë në moshën 29-vjeçare.

Sipas BBC, familja e tij e përshkroi vdekjen si të papritur, pa dhënë shkakun.

Naroditsky ishte një lojtar i talentuar, edukator dhe komentator, i njohur për kanalin e tij në YouTube me afro 500,000 abonentë dhe stream-et në Twitch me 340,000 ndjekës.

Ai luajti një rol kyç në popullarizimin e përmbajtjes së shahut online.

Ai filloi shahun në moshën 6 vjeç, fitoi Kampionatin Botëror të të Rinjve nën 12 vjeç në 2007, dhe në 2013 u bë Grandmaster i SHBA-së. Naroditsky u diplomua në Stanford dhe punoi si trajner shahu në Charlotte, Karolina e Veriut.

Shumë kolegë dhe fansa e përshkruan si një inspirim, historian të shahut dhe dikë që e bënte lojën argëtuese dhe të thjeshtë për të gjithë./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara