Lajmet

Krime lufte, krime kundër njerëzimit, gjenocid: Cili është dallimi mes tyre?

Krimet e luftës janë shkelje serioze e ligjit ndërkombëtar kundër civilëve dhe luftëtarëve gjatë konfliktit të armatosur.

Published

4 years ago

on

Presidenti amerikan, Joe Biden ka akuzuar forcat ruse për kryerje të “gjenocidit” në Ukrainë, duke thënë se Vladimir Putin duket se synon “të përpiqet të zhdukë idenë” e një identiteti të veçantë ukrainas.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky gjithashtu ka akuzuar Rusinë për gjenocid, pas zbulimit të qindra trupave të civilëve në zonat që kontrolloheshin nga forcat ruse dhe e cilësoi rrethimin e përgjakshëm të portit jugor të Mariupolit si “krim kundër njerëzimit”.

Ne shikojmë kategoritë e ndryshme të krimeve më të rënda të njohura për njeriun, për të cilat Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) në Hagë u krijua për t’i ndjekur penalisht.

As Rusia dhe as Ukraina nuk janë palë në ICC, por Kievi e ka pranuar juridiksionin e gjykatës për krimet e kryera në territorin e saj që nga pushtimi i Krimesë nga Rusia në vitin 2014.

Gjykata hapi një hetim mbi krimet e dyshuara të luftës në Ukrainë më 3 mars të këtij viti.

Çfarë është një krim lufte?
Krimet e luftës janë shkelje serioze e ligjit ndërkombëtar kundër civilëve dhe luftëtarëve gjatë konfliktit të armatosur.

Parametrat se çfarë përbën një krim lufte përcaktohen në nenin 8 të Statutit të Romës të vitit 1998 që themeloi ICC-në.

Ai i përcakton ato si “shkelje të rënda” të Konventave të Gjenevës të vitit 1949 që mbulojnë më shumë se 50 skenarë, duke përfshirë vrasjen, torturën, përdhunimin dhe marrjen e pengjeve, si dhe sulmet ndaj misioneve humanitare.

Neni 8 mbulon gjithashtu sulmet e qëllimshme ndaj civilëve ose “qyteteve, fshatrave, banesave ose ndërtesave që janë të pambrojtura dhe që nuk janë objektiva ushtarake”, si dhe “deportimin ose transferimin e të gjithë ose pjesëve të popullsisë” të një territori të pushtuar.

Autoritetet e Ukrainës thonë se kanë marrë 5600 ankesa për krime lufte të dyshuara nga forcat ruse që nga fillimi i pushtimit më 24 shkurt.

Çfarë është një krim kundër njerëzimit?
Nocioni i një krimi të tillë u parashtrua për herë të parë më 8 gusht 1945 dhe u kodifikua në nenin 7 të Statutit të Romës. Ai përfshin “një sulm të gjerë ose sistematik të drejtuar kundër çdo popullsie civile” duke përfshirë “vrasjen” dhe “shfarosjen” si dhe “skllavërimin” dhe “deportimin ose transferimin me forcë”.

Krimet kundër njerëzimit mund të ndodhin në kohë paqeje dhe përfshijnë torturën, përdhunimin dhe diskriminimin, qoftë racor, etnik, kulturor, fetar apo me bazë gjinore.

Çfarë është gjenocidi?
Gjenocidi si një koncept ligjor që daton që nga gjyqet e Nuremburgut të kriminelëve nazistë të luftës, me avokatin polako-hebre Raphael Lemkin që shpiku termin për të përshkruar shfarosjen naziste të gjashtë milionë hebrenjve.

Krimi i gjenocidit u krijua zyrtarisht në Konventën e Gjenocidit të vitit 1948 për të përshkruar “aktet e kryera me qëllim për të shkatërruar, tërësisht ose pjesërisht, një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar”.

Gjenocidi është një “krim ndërkombëtar shumë specifik” i cili është i vështirë për t’u provuar, thotë Cecily Rose, profesoreshë e së drejtës ndërkombëtare në Universitetin e Leiden në Holandë, duke vënë në dukje se ai kërkon prova të “motivimit mendor” pas tij.

I ri: Krimi i agresionit
ICC shtoi një krim agresioni në kompetencën e saj në 2017 për të përfshirë sulmet ndaj “sovranitetit, integritetit territorial ose pavarësisë politike” të një vendi tjetër.

Kjo ka për qëllim të sigurojë që udhëheqësit politikë dhe ushtarakë të mbahen përgjegjës për pushtimet, por nuk mund të përdoret kundër dhjetëra anëtarëve të GJNP-së që nuk e kanë njohur juridiksionin e gjykatës për krimin, as kundër joanëtarëve.

Ekspertët ligjorë thonë se ngritja e një çështjeje të tillë kundër presidentit rus mund të kërkojë ngritjen e një gjykate speciale për Ukrainën./UBTNews/

Related Topics:
Continue Reading

Lajmet nga UBT

Fondacioni “UBT Jim Xhema” hap konkursin për ndarjen e bursave për studime Bachelor dhe Master

Published

6 hours ago

on

December 4, 2025

By

Fondacioni “UBT Jim Xhema” ka shpallur konkursin për ndarjen e bursave të studimeve për nivelin Bachelor dhe Master në UBT. Ky konkurs vjen në përputhje me dispozitat ligjore dhe statutin e fondacionit, duke synuar të ofrojë mundësi konkrete për zhvillim akademik dhe profesional për studentët e shkëlqyer në Republikën e Kosovës dhe më gjerë.

Konkursi synon të mbështesë studentët e dalluar, të cilët kanë treguar rezultate të larta akademike dhe potencial për të kontribuar në zhvillimin e qëndrueshëm shkencor dhe kërkimor. Përmes bursave të ofruara, Fondacioni synon të fuqizojë kapacitetet e gjeneratës së re dhe të krijojë mundësi reale për zhvillim profesional në drejtimet bashkëkohore që ofron UBT.

Kriteret e aplikimit

Kandidatët për studime Bachelor duhet të bashkëngjitin:

  • Dëshmi nga shkollimi i mesëm me notë mesatare së paku 4.5;
  • Dokument që vërteton vlerësimin në vendet e para në gara të fushës së edukimit;
  • Ekstraktin e lindjes;
  • CV-në personale.

Kandidatët për studime Master duhet të bashkëngjitin:

  • Diplomën e fakultetit (origjinale ose kopje të noterizuar) me notë mesatare jo më pak se 9.0;
  • CV-në;
  • Ekstraktin e lindjes;
  • Dy rekomandime nga ekspertë të njohur të fushës.

Në të dy nivelet, komisioni përzgjedhës rezervon të drejtën të kërkojë dokumente shtesë për verifikim dhe plotësim të rastit.

Aplikimi realizohet vetëm online përmes linkut të dedikuar: LINKU I APLIKIMIT ONLINE

Kandidatët duhet të dorëzojnë të gjitha dokumentet e kërkuara — aplikacionet jo të plota nuk do të merren në shqyrtim.

Pas përfundimit të procesit të vlerësimit, lista e studentëve përfitues do të publikohet në uebfaqen zyrtare të Fondacionit “UBT Jim Xhema”.

Konkursi është i hapur nga 04 dhjetor 2025 deri më 15 dhjetor 2025, në ora 24:00.

Pas shpalljes së rezultateve, kandidatët që nuk janë përzgjedhur kanë të drejtë ankese brenda afatit prej 7 ditësh. Ankesat dorëzohen në arkivin e Fondacionit dhe shqyrtohen nga komisioni përkatës.

Ky konkurs paraqet një mundësi të jashtëzakonshme për të rinjtë ambiciozë që synojnë të avancojnë arsimimin e tyre në një institucion të akredituar, modern dhe të orientuar drejt inovacionit. Fondacioni “UBT Jim Xhema” vazhdon misionin e tij për mbështetjen e talenteve të reja dhe krijimin e kushteve për zhvillim akademik cilësor në Kosovë dhe rajon.

Continue Reading

Lajmet

Protesta në mbështetje të çlirimtarëve të Kosovës pritet të mbahet më 13 dhjetor në Shkup

Published

11 hours ago

on

December 4, 2025

By

Protesta e radhës në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së që po mbahen në paraburgim në Hagë, do të mbahet më 13 dhjetor në Shkup.

Lajmin e ka bërë të ditur kryetari i BDI-së, Ali Ahmeti.

Sipas raportimit të Nacionale, protesta do të nisë nga ora 13:00. Deri më tani, tubime të ngjashme janë organizuar në Prishtinë, Hagë, Tiranë dhe Strasburg.

Continue Reading

Lajmet

​Ekstradohet nga Hungaria i dënuari me katër vjet burg

Published

12 hours ago

on

December 4, 2025

By

Sot është realizuar me sukses ekstradimi nga Hungaria në Kosovë i shtetasit S.T. (49), nga fshati Gjonaj i Prizrenit, i cili kërkohej me urdhër-arrest ndërkombëtar të lëshuar nga Gjykata Themelore në Prizren.

Sipas autoriteteve, ai ishte dënuar për disa vepra penale, përfshirë blerjen, posedimin, shpërndarjen dhe shitjen e paautorizuar të narkotikëve, kultivimin e bimëve narkotike si dhe posedimin e paautorizuar të armëve. Ndaj tij ishte shqiptuar dënimi prej tre vjet e 10 muaj burgim dhe një gjobë prej 4 mijë eurosh, të cilit i ishte shmangur.

Continue Reading

Lajmet

​Superkompjuteri parashikon fituesin e Kupës së Botës

Published

12 hours ago

on

December 4, 2025

By

Superkompjuteri i Opta-s ka analizuar mijëra skenarë për Kupën e Botës 2026 dhe në krye të favoritëve del Spanja e Luis de la Fuentes.

Kampionët e Evropës shfaqen me një probabilitet 17 për qind për të fituar trofeun dhe modeli statistikor i vendos ata qartë përpara rivalëve.

Pas tyre vjen Franca me 14.1 për qind, e cila kërkon të shkruajë histori duke synuar finalen e tretë radhazi, një arritje që deri tani i përket vetëm Gjermanisë dhe Brazilit.

Në vendin e tretë qëndron Anglia me një shans 11.8 për qind, një ekip i fortë statistikisht por i penguar prej dekadash nga mungesa e trofeve të mëdha.

Argjentina, kampionia aktuale e botës, ka vetëm 8.7 për qind për të përsëritur suksesin e vitit 2022, megjithatë mbetet kombi jo-evropian me shanset më të mira. Ndërkohë Portugalia, me 6.6 për qind, shihet si ekipi më premtues që nuk ka fituar kurrë një Kupë Bote dhe kërkon të shfrytëzojë momentin e mirë pas triumfit në Ligën e Kombeve.

Sa i përket mikpritësve, vetëm Meksika ka një shans të matshëm me 1.3 për qind, ndërsa Shtetet e Bashkuara dhe Kanadaja mbeten shumë larg garës për titull. Nga Afrika, Maroku ruan statusin e ekipit më konkurrues, me 1.1 për qind, duke u mbështetur në ecurinë historike të vitit 2022.

Superkompjuteri ka dhënë verdiktin e tij dhe nëse statistikat dalin të sakta, Spanja duhet të fillojë të përgatisë hapësirën për një trofe të ri në muzeun e saj./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara