Lajmet

Kremtimi i Fitër Bajramit “virtual” në kohën e COVID-19!

Published

on

Besimtarët e fesë islame kanë dy festa zyrtare, Fitër Bajramin dhe Kurban Bajramin, të cilat shënohen sipas kalendarit hënor islamik.

Xhumaja (falja e namazit në ditën e premte), Dita e Ashureve, Nata e Kadrit, janë vetëm disa nga datat e rëndësishme në Islam që shënojnë ngjarje të rëndësishme, por jo festa.

Pas 30 ditësh agjërimi duke e mbajtur veten larg nga disa veprime e që një prej tyre është të ngrënit deri në një kohë të caktuar, në fund është festa e madhe e Fitër Bajramit. Fitër Bajrami i cili këtë vit u shënua me datën 13 maj, e merr kuptimin e tij nga muaji i shenjtë i Ramazanit, ndërsa emri tij rrjedh nga ajo se myslimanët para festës shpërndajnë lëmoshë dhe solidarizohen me të varfrit.

Falja e Fitër Bajramit në Skoci

Edhe pse pandemia COVID-19 ka shndërruar pothuajse çdo aktivitet tradicional në aktivitete të realizuara përmes platformave online, namazi i Fitër Bajramit u fal në xhami nëpër shumë vende të botës, duke mbajtur maska dhe distancën nga njëri-tjetri.

Falja e Fitër Bajramit në Itali

Ndryshe nga vitet e kaluara kur festat e Bajramit festoheshin me vizita të familjarëve dhe miqve,
në vitin 2021 shumë vende kanë vendosur kufizime për të parandaluar përhapjen e COVID-19.

Autoritetet në Irak, ku normat ditore të infektimit mbeten të larta dhe vaksinimi është i ngadaltë, kanë njoftuar një bllokim 10-ditor duke filluar një ditë para festës.

Egjipti ndërkohë urdhëroi dyqanet të mbyllen nga ora 21:00 deri në 21 maj në një përpjekje për të kufizuar turmat dhe tubimet shoqërore, ndërsa Tunizia vendosi një shtetrrethim dhe kufizime të lëvizjes deri më 16 maj.

Por kufizime të “ashpra” nuk pati edhe në Jordani, vend ky që ka lehtësuar kufizimet për shkak të rënies së infeksioneve.

Jerusalem, Palestinë

Megjithëse në rrethana tejet të vështira, muslimanët në Jerusalem falën namazin në xhaminë Al-Aksa.

Falja e namazit të Fitër Bajramit në xhaminë Al-Aksa në Jerusalem, Palestinë
Jerusalem, Palestinë

Gaza

“Ky supozohej të ishte një moment për të blerë mallra, ushqime dhe për nevoja të tjera”, tha Safwat al-Kahlout i Al Jazeera, duke raportuar nga qyteti i Gazës. “Por për shkak të përshkallëzimit të fundit, njerëzit në Gaza kanë mbetur brenda sepse nuk ka asnjë infrastrukturë ose strehimore për t’u fshehur”, shtoi ai.

Ndërsa në Indi, edhe këtë vit Festa e Bajramit nuk kishte ceremoni të faljes së Fitër Bajramit në xhami dhe vizita për shkak të numrit të madh të infeksioneve dhe vdekjeve nga COVID-19. Atje u bë thirrje që namazi të bëhet në shtëpi dhe vizitat dhe urimet të zëvendësohen nga interaktiviteti në rrjete sociale.

Në Turqi, masat e ‘bllokimit të plotë’ do të qëndrojnë në fuqi edhe gjatë Fitër Bajramit, deri më 17 maj. Namazi u bë në përputhje me rregullat e distancës shoqërore dhe higjienës. Lutja e Bajramit u mbajt në Xhaminë Hagia Sophia (zyrtarisht Ana Sofia) të Stambollit pas një pauze 87-vjeçare. Kreu i lartë fetar i Turqisë, ofroi lutje të veçanta për palestinezët që po përballen me sulmet e forcave izraelite.

Pas 87 vjetësh falet namazi i Fitër Bajramit në Aja Sofja (Hagia Sophia)

“Turqia gradualisht do të lehtësojë kufizimet e bllokimit total pas festës së Bajramit pasi qe rastet e koronavirusit dhe fatalitetet vazhdojnë të bien në të gjithë vendin”, tha presidenti Recep Tayyip Erdogan të mërkurën.

Malajzi

Në Kuala Lumpur të Malajzisë, myslimanët falën namazin e Fitër Bajramit jashtë Xhamisë Kombëtare me maska mbrojtëse dhe distancë shoqërore. Njejtë është vepruar edhe në Indonezi.

Pekin

Në Pekin besimtarët festuan me zell fetar dhe entuziazëm kulturor mes masave të rrepta të kontrollit. Xhamia më e vjetër e Pekinit Niujie, e ndërtuar më 996, hapi dyert herët në mëngjes për vendasit dhe të huajt të gatshëm të marrin pjesë në lutje.

Megjithëse virusi është nën kontroll në Pekin dhe një numër i madh i banorëve janë vaksinuar, autoritetet morën masa parandaluese për të siguruar sigurinë e të pranishmëve dhe për të shmangur një përhapje të mundshme të sëmundjes.

Përveç mbajtjes së detyrueshme të maskave, kontrolleve të temperaturës në porta dhe këshillimit për të ruajtur distancën shoqërore, hyrja në xhami u mbyll dhe me hyrja u realizua me rezervim online vetëm për disa orë (nga ora 7 deri në orën 10).

Edhe në Filipine për shkak të pandemisë autoritet përsëri janë detyruar të mbyllin xhamitë dhe të ndalojnë vizitat familjare në festën që shënon fundin e muajit më të shenjtë të Ramazanit në Islam.

Kurse myslimanët pakistanezë u mblodhën për të festuar lutjet e Fitër Bajramit për të shënuar fundin e muajit të Ramazanit, përkundër “shpërthimit” të infeksioneve të koronavirusit.

Pakistan

Në Afganistan, talibanët shpallën një armëpushim tre-ditor për Bajram vetëm disa ditë pas një bombe që vrau 80 njerëz, shumica e tyre nxënëse. Disa fëmijë në Kabul shijuan festivalin në një park zbavitës, duke bërtitur nga kënaqësia ndërsa hipnin në karuselë dhe luhatje të larta.

Ajo që është vërejtur në secilin vend ku është shënuar Festa e Fitër Bajramit, është fakti që pandemia COVID-19 ka ndryshuar rrënjësisht mënyrën se si myslimanët kremtuan festën e Bajramit, në krahasim me atë se si kanë festuar tradicionalisht.

Në vend të përqafimeve fizike dhe vizitave tek familjarët dhe miqtë, në vitin 2021 rrjetet sociale shërbyen për të uruar dhe për të shpërndarë “përqafime” virtuale, duke ruajtur njëri-tjetrin nga infektimi potencial me COVID-19./UBTNews

(Arjeta Ibishi, studente në Media dhe Komunikim në UBT)

Lajmet

​OpenAI mposht Grok-in e Elon Musk në turneun e shahut me AI

Published

on

OpenAI, krijuesi i ChatGPT, ka mundur Grok-in e Elon Musk-ut në finalen e një turneu për të shpallur lojtarin më të mirë të shahut me inteligjencë artificiale (AI).

Historikisht, kompanitë teknologjike shpesh kanë përdorur shahun për të vlerësuar përparimin dhe aftësitë e një kompjuteri, me makinat moderne të shahut që janë praktikisht të pamposhtura edhe nga lojtarët më të mirë njerëzorë, raporton BBC.

Por kjo garë nuk përfshinte kompjuterë të dizajnuar posaçërisht për shah ai u zhvillua mes programeve të AI që janë krijuar për përdorim të përditshëm.

Modeli o3 i OpenAI doli fitues pa humbje në turne dhe mundi në finale modelin Grok 4 të xAI, duke shtuar tensionin në rivalitetin në vazhdim mes dy kompanive. Musk dhe Sam Altman, të dy bashkëthemelues të OpenAI, pretendojnë se modelet e tyre të fundit janë më të zgjuarat në botë.

Modeli Gemini i Google mori vendin e tretë në turne, pasi mundi një model tjetër të OpenAI.

Megjithatë, këto AI, edhe pse të talentuara në shumë detyra të përditshme, janë ende duke u përmirësuar në shah – me Grok që bëri disa gabime gjatë ndeshjeve të fundit, përfshirë humbjen e herë pas hershme të mbretëreshës së tij.

“Derisa arriti në gjysmëfinale, dukej sikur asgjë nuk do ta ndalë Grok 4 drejt fitimit të ngjarjes”, tha Pedro Pinhata, një gazetar i Chess.com, në mbulimin e tij.

“Pavarësisht disa momenteve të dobësisë, AI e X dukej larg më e fortë si lojtar shahu… Por iluzioni u shemb në ditën e fundit të turneut”.

Ai tha se loja “e pakonceptueshme” dhe “gabimet” e Grok i mundësuan o3 që të merrte një sërë fitoreve të bindshme.

“Grok bëri shumë gabime në këto ndeshje, por OpenAI jo”, tha mjeshtri i madh i shahut Hikaru Nakamura gjatë transmetimit të tij live në finalen.

Para finales së të enjtes, Musk kishte thënë në një postim në X se suksesi paraprak i xAI-së në turne ishte një “efekt anësor” dhe se ata “nuk kanë shpenzuar pothuajse aspak përpjekje për shah”.

Continue Reading

Aktualitet

Vendimi i gjykatës: Popoviq dëbohet nga Kosova

Published

on

By

Igor Popoviq është shpallur fajtor dhe është dënuar nga Gjykata Themelore në Prishtinë me gjobë prej 3 mijë eurosh dhe me masën plotësuese të dëbimit nga territori i Kosovës për një periudhë dyvjeçare, pas arritjes së marrëveshjes për pranimin e fajësisë me Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës.

Sipas aktakuzës së ngritur më 4 gusht 2025 nga PSRK-ja , Igor Popoviq, ndihmësdrejtor në të ashtuquajturën Zyrë për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, me dashje dhe me qëllim ka nxitur dhe përhapur publikisht urrejtje dhe mos durim midis grupeve etnike.

Në atë mënyrë që i njëjti me datën 18 korrik 2025, rreth orës 12:00 në Rahovec ka mbajtur një fjalim publik me të cilin i është drejtuar një mase të gjerë të qytetarëve, ku mes tjerash ka përdorur gjuhë me përmbajtje nxitëse dhe urrejtëse.

Kryetari i trupit gjykues, gjyqtari Kujtim Krasniqi, tha se i akuzuari Igor Popoviq, me është shpallur fajtor për veprën penale “nxitja e përçarjes dhe mosdurimit” nga neni 141, paragrafi 1 i Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Sipas tij, gjykata, në përputhje me dispozitat penale dhe procedurale, e ka dënuar Popoviqin me 6 muaj burgim, dënim i cili, me pëlqimin e të akuzuarit, zëvendësohet me gjobë në shumën prej 3 mijë eurosh.

Krasniqi tha se gjykata ka shqiptuar edhe dënim plotësues, dëbimin e Popoviqit nga territori i Republikës së Kosovës dhe ndalimin e hyrjes së tij për një periudhë prej dy vitesh.

I akuzuari Igor Popoviq me shënime personale si në shkresë të lëndës është fajtor për veprën penale nxitja e përqarjes dhe mos durimit nga neni 141, paragrafi 1 i kodit penal të Republikës së Kosovës. Andaj gjykata konform dispozitave penale dhe procedurale të njëjtin e gjykon me dënim me burgim me kohëzgjatje prej 6 muajve, i cili dënim me pëlqimin e të akuzuarit zëvendësohet me dënim me gjobë në shumën prej 3 mijë eurove… Koha e kaluar në masën e paraburgimet nga data 18.07.2025 deri më datën 08.08.2025 i llogaritet në dënimin me burgim të shqiptuar. Po ashtu, Gjykata i shqipton edhe dënim plotësues. Urdhërohet dëbimi i të pandehurit Igor Popoviq nga territori i Republikës së Kosovës dhe i ndalohet hyrja për dy vite”, tha Krasniqi.

Mëngjesin e sotëm, më 8 gusht, Prokuroria Speciale i propozoi gjykatës që ndaj Popoviqit të shqiptohet i njëjtit dënim, sipas marrëveshjes, për veprën penale për të cilën akuzohet, gjashtë muaj burgim, i cili të zëvendësohet me gjobë në shumën prej 3 mijë eurosh.

Sot, prokurorja e rastit, Fikrije Krasniqi-Zejnullahu i propozoi gjykatës që ndaj Popoviqit të shqiptohet edhe dënimi plotësues – dëbimi nga territori i Kosovës për një afat prej dy vitesh, për çka palët janë pajtuar.

Avokati i Popoviq, Millosh Delliviq tha se i qëndrojnë mbrapa marrëveshjes së arritur me Prokurorinë Speciale.

Kujtojmë se arrestimi i Popoviq ndodhi pas mbajtjes së një fjalimi në Hoçë të Madhe të Rahovecit, ku ai u shpreh kundër Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Prokuroria vlerësoi se përmes këtyre deklaratave, Popoviq ka ndikuar negativisht në marrëdhëniet ndërmjet komuniteteve, duke nxitur mosbesim dhe tensione ndëretnike, dhe duke rrezikuar bashkëjetesën në shoqërinë kosovare.

Continue Reading

Aktualitet

​Qeveria në detyrë merr këto vendime në mbledhjen e radhës

Published

on

By

Qeveria në detyrë e Kosovës ka mbajtur sot mbledhje elektronike në të cilën ka marrë disa vendime.

Kabineti qeveritar në detyrë ka miratuar vendimin për shqyrtim të mëtejmë të kërkesës me vetiniciativë për shpronësim për interes publik të pronave të paluajtshme të cilat janë të nevojshme për realizimin e Projektit Infrastrukturor për Interes Publik- Ndërtimi i Urës mbi lumin Ibër që lidh Mitrovicën e veriut dhe Mitrovicën e jugut.

Po ashtu, janë caktuar zonat e shërbimit për ofruesit e shërbimeve të ujit në Kosovë, si dhe është miratuar ndryshimin e Statutit të Kompanisë Rajonale të Ujësjellësit “Mitrovica” sipas vendimit të bordit të drejtorëve.

Continue Reading

Aktualitet

​Kurti takoi ambasadorët e QUINT-it dhe shefin e Zyrës së BE-së në Kosovë

Published

on

Kryeministri në detyrë Albin Kurti ka pritur në takim ambasadorët dhe përfaqësuesit diplomatikë të shteteve të QUINT-it dhe shefin e Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë.

Aty u diskutua mbi rrugën e integrimit të vendit tonë në BE, mos konstituimin e Kuvendit dhe arrestimet e qytetarëve të Kosovës nga Serbia.

Kurti informoi ambasadorët dhe përfaqësuesit diplomatikë për performancën ekonomike të vendit dhe rezultatet e politikave të qeverisë përgjatë pjesës së parë të këtij viti.

Ai tha se qarkullimi i bizneseve për gjashtë muajt e parë të vitit ka arritur vlerën 10.7 miliardë euro, duke shënuar një rritje 10.3%. Shpenzimet kapitale të qeverisë gjatë këtyre gjashtë muajve të parë janë 24% më të larta sesa në gjysmën e parë 2024.

Në çerekun e parë 2025, ekonomia është rritur për 3.61% të Bruto Produktit Vendor, tha ai.

Kurti ka folur edhe mbi numrin e bizneseve të reja të regjistruara këtë vit, si dhe veçoi të dhënat e fundit nga skema e punësimit “Qeveria për Familjet”, anëtarësimin e Kosovës në Regjistrin Evropian për Cilësi të Arsimit të Lartë dhe në Aleancën Evropiane për Praktikën Profesionale.

Continue Reading

Të kërkuara