Lajmet

Krahas përfitimeve financiare, pija vdekjeprurëse solli shumë dhimbje në rrugët e Kenias

“Kjo luftë duhet fituar… ne kemi një problem dhe një përgjegjësi për të shpëtuar një brez”, tha Gachagua.

Published

on

Përgjatë një lumi të ndotur, kazanët e vajit të djegur në Mathare po gatuajnë chang’aa, një pije e fuqishme që është edhe një plagë dhe një mjet shpëtimi.

Njëzet shilinga keniane (15 centë amerikan) do t’ju blejnë një gotë alkool super të fortë, e njohur si chang’aa.

Qeveria e Kenias dëshiron të eliminojë pijet e paligjshme, por mbrojtësit e chang’aa-s thonë se biznesi sjell punë shumë të nevojshme në vende si Mathare, ku rreth 200,000 njerëz jetojnë në varfëri të rëndë.

Të tjerë, megjithatë, pranojnë se chang’aa sjell gjithashtu probleme të thella shëndetësore dhe sociale — dhe disa ligje mund të kishin ndikim të mirë për t’i trajtuar ato.

E gjithë çështja është komplekse, thotë Moses Kimani, njëri nga prodhuesit e pijes në fjalë.

Ai hoqi dorë nga aktiviteti për të ndihmuar të rinjtë e komunitetit të gjejnë mjete jetese alternative.

“Ne gjithashtu e dimë se chang’aa nuk është e keqe, sepse në fund të ditës sjell diçka në tryezë dhe lejon familjet të mbijetojnë”, tha ai për AFP.

Por efekti i tij te ata që pinë është padiskutim i dëmshëm dhe Kimani u betua të mos pijë kurrë asnjë pikë pasi pa nga afër ndikimin e saj shkatërrues te miqtë dhe fqinjët.

“Brenda tre viteve as që mund t’i njihje. Madje fytyrat e tyre kishin ndryshuar”, tha 30-vjeçari, i cili themeloi Grupin Rinor Vision Bearerz në 2017.

Chang’aa-ja e ditëve moderne zakonisht lidhet me substanca toksike për të shpejtuar fermentimin dhe për të shtuar fuqinë, tha Kimani.

Chang’aa – e njohur në gjuhën e folur si “më vrit shpejt” – ka qenë e njohur pikërisht për këtë.

Në Mathare, nuk është e pazakonshme të shohësh njerëz duke pirë chang’aa, teksa ecin të humbur në rrugë dhe në dukje të pajetë.

Mathias, i cili dha vetëm emrin e tij të parë, ka shenja treguese të pirjes së madhe të kësaj pijeje.

Duke mërmëritur dhe i hutuar, me sy të gjakosur thellë dhe me një pamje të dëshpëruar shumë përtej viteve të tij, 27-vjeçari thotë se filloi të pinte pas vdekjes së fëmijës dhe dështimit së martesës së tij.

Zëvendës presidenti Rigathi Gachagua — një i krishterë i devotshëm që thotë se lënia e alkoolit e ndihmoi atë në rrugën drejt posteve të larta — po udhëheq qeverinë kundër kësaj tregtie.

Ai kërkon gjoba të ashpra dhe dënime me burg për këdo që kapet duke bërë, shitur ose konsumuar pije alkoolike të paligjshme.

“Kjo luftë duhet fituar… ne kemi një problem dhe një përgjegjësi për të shpëtuar një brez”, u tha Gachagua zyrtarëve të lartë të qeverisë në prill.

Por dërgimi i policisë për të shkatërruar stampat në Mathare do t’i shkaktonte vetëm dhimbje ekonomike një komuniteti me pak opsione të tjera, thonë aktivistët dhe prodhuesit.

“Kjo është e vetmja punë e disponueshme për ne”, tha një prodhues 34-vjeçar. Ai tha se fitonte ekuivalentin e rreth 2 deri në 3 dollarë në ditë.

“Është një punë e mirë, sepse nuk të duhet arsim për ta bërë këtë”.

Gratë sjellin dru për të mbajtur zjarrin e nevojshëm për djegien e kazanëve ditën dhe natën, punëtorët vrapojnë duke transportuar dërgesat dhe bizneset aty pranë ua shesin mallrat e tyre prodhuesve të birrës dhe pijeve.

“Chang’aa është gjithçka”, thotë Kimani, i cili u rrit në një familje prodhuese dhe ende ka anëtarë të familjes në biznes.

“Nëse chang’aa zhduket, do të ketë uri dhe shumë krime. Askush nuk do të jetë në gjendje të paguajë qiranë e tyre”.

Qeveria u përpoq të legalizonte chang’aa-n në vitin 2010 për të zbutur tregun e zi, por operacionet në anë të rrugës vazhduan të lulëzojnë dhe përpjekjet rregullatore përfundimisht dështuan.

Kimani ende mendon se standardizimi i produktit do ta bënte atë më të sigurt.

Felix Orwaka, një aktivist rinor 24-vjeçar i Mathares, ra dakord se kjo temë është një enigmë.

“Çdo aktivitet që zhvillohet këtu varet nga biznesi i chang’aa-s” tha ai.

“Por ne nuk duhet të normalizojmë chang’aa-n si një aktivitet ekonomik për rininë tonë”, tha Orwaka./UBTNews/

Lajmet

Prokuroria Speciale për Mefail Shkodrën: Po hetohet edhe për dy raste, 1 herë u lirua me dorëzani

Published

on

By

Prokuroria Speciale e Kosovës ka njoftuar se po zhvillon hetimet në dy raste të ndara ndaj të dyshuarit për vrasjen e trefishtë në Gjilan, Mefail Shkodrën, i cili njëherë u lirua me dorëzani.

Në komunikatën që ka publikuar Nacionale, bëhet e të ditur se me datë 25 prill 2025, PSRK është njoftuar nga Policia e Kosovës për paraqitjen e një kallëximi penal nga ana e B.H. ndaj të dyshuarit M.Sh.

Ndërsa, tutje nga Prokuroria theksojnë se menjëherë pas pranimit të informatave, në po të njëjtën ditë Prokuroria ka filluar të ndërmarrë veprimet hetimore dhe ka autorizuar hetuesit policorë për ndërmarrjen e masave dhe veprimeve të nevojshme ligjore.

Në këtë rast, Prokuroria nuk ka paraqitur kërkesë për caktimin e masës së paraburgimit, pasi në fazën fillestare të procedurës kanë qenë të nevojshme ndërmarrja e veprime të tjera hetimore me qëllim verifikimin e pretendimeve dhe sqarimin e plotë të rrethanave të rastit. Sipas ligjit, paraburgimi mund të kërkohet dhe të caktohet vetëm kur ekzistojnë prova të mjaftueshme dhe plotësohen kushtet ligjore të parashikuara në Kodin e Procedurës Penale”, shkruhet në njoftimin e tyre.

Derisa, Prokuroria sqaron se në rastin e parë, i dyshuari M.SH dhe E.SH kanë qenë në paraburgim për katër muaj për disa vepra penale, përfshirë fajden dhe detyrimin.

Pas propozimit të avokatëve mbrojtës për zëvendësimin e masës me dorëzani në Gjykatën Themleore në Prishtinë, e njëjta propozimin e tillë e ka përcjell për vlerësim në Prokurori. PSRK-ja pas analizimit të kërkesës, ka dhënë propozimin për ndryshimin e masës së sigurisë, dhe Gjykata ka vendosur zëvendësimin e masës, pasi është vlerësuar se nuk ekzistonin më kushtet ligjore për vazhdimin e paraburgimit”, njofton PK.

Njëkohësisht në kuadër të këtij hetimi, bëhet e ditur se ndaj këtyre të pandehurëve kjo Prokurori ka sekuestuar 9 prona të paluajtshme.

Continue Reading

Lajmet

Lirohen me dorëzani tre të dyshuar për vepra të rënda penale në Gjilan

Published

on

By

Gjykata Themelore në Prishtinë, Departamenti Special, ka miratuar kërkesën e Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës për zëvendësimin e masës së paraburgimit me masën e dorëzanisë ndaj tre të pandehurve në një rast penal që përfshin veprat “Fajdeja”, “Detyrimi”, “Pjesëmarrja në grup kriminal të organizuar” dhe “Trafikim i armëve”.

Të dyshuarit M.Sh. dhe E.Sh. janë liruar me dorëzani prej 50 mijë dhe 20 mijë euro, ndërsa A.R. me 50 mijë euro, të gjitha të mbuluara përmes hipotekave. Gjykata ka sqaruar se procedura ndodhet ende në fazën paraprake të hetimeve dhe se aktakuza ende nuk është ngritur nga PSRK. Për më shumë detaje, publiku është udhëzuar t’i drejtohet Prokurorisë Speciale.

Continue Reading

Lajmet

Evropa Jugore përfshihet nga vala vdekjeprurëse e të nxehtit

Published

on

By

Nxehtësia vdekjeprurëse deri në 44 gradë Celsius po përvëlon Evropën Jugore , ndërsa shkencëtarët paralajmërojnë për një “koktej molotovi” të kushteve klimatike që po nxisin zjarre të mëdha në të gjithë Mesdheun.

Meteo-France vendosi më shumë se gjysmën e vendit nën paralajmërime për valë të nxehti të hënën në mëngjes, me 12 nga 96 njësi administrative në kontinent nën alarmin më të lartë të kuq, ndërsa Aemet i Spanjës paralajmëroi për “rrezik ekstrem” në Zaragoza dhe Vendin Bask, pasi lëshoi paralajmërime për pothuajse të gjithë pjesën tjetër të vendit.

Të dy agjencitë meteorologjike parashikojnë temperatura mbi 40 gradë Celsius gjatë ditëve në vijim dhe bënë thirrje për vigjilencë mes parashikimeve për një valë të nxehti “shumë intensive, madje të jashtëzakonshme” në disa pjesë të kontinentit.

Temperaturat e larta kanë alarmuar ekspertët, ndërsa zjarrfikësit përpiqen të përmbajnë zjarret shkatërruese.

Në Francë, e cila e vuri nën kontroll zjarrin e saj më të madh që nga viti 1949 të dielën, autoritetet raportuan se një person kishte vdekur në flakë, ndërsa 20 zjarrfikës dhe pesë civilë ishin plagosur.

Në Itali, ku temperaturat prej 40 gradë Celsius pritet të arrijnë në Firence të mërkurën, shtigjet turistike u mbyllën në malin Vezuv të dielën, ndërsa zjarrfikësit luftuan me një zjarr në shpatet e vullkanit.

Në Spanjë , zjarret që shpërthyen në Leon dhe Zamora të dielën detyruan më shumë se 1,000 njerëz të largoheshin nga shtëpitë e tyre, ndërsa zjarre të mëdha vazhduan të digjnin në Galicia.

Continue Reading

Lajmet

Sveçla kërkon hetimin për përfshirjeje të ndonjë polici në rastet e Mefail Shkodrës

Published

on

By

Ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, ka urdhëruar Inspektoratin Policor të Kosovës të hetojë çdo përfshirje të mundshme të pjesëtarëve të Policisë së Kosovës në veprimtarinë kriminale të Mefail Shkodrës, i shpallur në kërkim për vrasjen e trefishtë në Gjilan.

Sveçla tha se do të jetë i pakompromis në garantimin e integritetit profesional dhe personal të shërbyesve publikë dhe kërkoi angazhim të plotë ndërinstitucional për të siguruar institucione të besueshme.

Ai theksoi se askush nuk është i paprekshëm dhe kërkoi nga drejtësia që të veprojë me vendosmëri për sundimin e ligjit dhe rendit në vend.

Continue Reading

Të kërkuara