Lajmet

Kosova dhe Serbia mbulojnë simbolet shtetërore në targat e automjeteve

Si arriti çështja e targave të nxisë tensione?

Published

on

Kosova dhe Serbia nga dita e hënë (4 tetor) kanë filluar vendosjen e letrave ngjitëse në targat e automjeteve që kalojnë në territorin e njëra-tjetrës. Ngasësit e automjeteve po pajisen këto letra ngjitëse gjatë kalimit të kufirit.

Kjo është pika e dytë e marrëveshjes që ndali tensionet trembëdhjetë ditëshe në dy pika kufitare në veri të Kosovës, Jarinjë e Bërnjak.

Në pikën kufitare në Jarinjë, ekipi i Radios Evropa e Lirë raporton se në anën e kufirit të Kosovës të gjitha veturat që po hyjnë dhe po nisen drejt Serbisë po pajisjen me letra ngjitëse dhe nuk ka kolona të gjata. Ndërkaq radhë më të gjata të veturave shihen në pjesën e Serbisë.

Veturat presin në radhë për të hyrë nga Serbia në Kosovë në pikëkalimin kufitar në Jarinjë më 4 tetor 2021.
Veturat presin në radhë për të hyrë nga Serbia në Kosovë në pikëkalimin kufitar në Jarinjë më 4 tetor 2021.

Marrëveshja parasheh vendosjen e letrave ngjitëse mbi simbolet shtetërore në tabelat e automjeteve, në vend të zëvëndësimit të tyre me targa të përkohshme.

Edhe kjo zgjidhje do të jetë e përkohshme, pasi pika e tretë e marrëveshjes së arritur me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian më 30 shtator, parasheh që më 21 tetor do të nisë punën një ekip i përbërë nga zyrtarë të Bashkimit Evropian, Prishtinës dhe Beogradit për të gjetur një zgjidhje të përhershme. Brenda gjashtë muajve, prej nisjes së takimit të parë, i ashtuquajturi Grupi Punues do të prezantojë gjetjet për një zgjidhje të përhershme në formatin e dialogut të nivelit të lartë.

Fillimi i vendosjes së letrave ngjitëse pason vendosjen e pjesëtarëve të KFOR-it më 2 tetor, në afërsi të pikave kufitare në Jarinjë dhe Bërnjak dhe tërheqjes së protestuesve serbë të cilët i kishin bllokuar rrugët që çojnë në këto dy pika menjeherë pasi aty u vendosen njësitë speciale të Policisë së Kosovës.

Zëvendëskryeministri i Kosovës, njëherësh shefi i delegacionit kosovar në Bruksel, Besnik Bislimi, ka thënë se Kosova tashmë ka të gatshme 300 mijë pako me nga katër letra ngjitëse që do të fillojnë t’ua vendosin veturave nga Serbia, që nga 4 tetori.

Edhe zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë konfirmoi përmes një njoftimi më 2 tetor se që nga dita e hënë, Serbia do të fillojë me regjimin e vendosjes së letrave ngjitëse në targat e Kosovës.

Si arriti çështja e targave të nxisë tensione?

Çështja e targave është e rregulluar me Marrëveshjen e Brukselit për lëvizjen e lirë më 2011, në kuadër të dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, ku ishte përcaktuar që të gjithë pronarët e veturave që banojnë në Kosovë, duhet të përdorin targat ‘KS’ (Kosovë) ose ‘RKS’ (Republika e Kosovës) dhe kështu t’i hiqnin nga përdorimi targat që për serbët e Kosovës i lëshonte Ministria e Punëve të Brendshme e Serbisë.

Me këtë dokument, targat serbe me shenjat e qyteteve të Kosovës, si PR (Prishtinë), GL (Gjilan) KM (Mitrovicë), janë hequr. Domethënë, automjetet me targa të tilla është dashur të regjistrohen sërish me RKS (Republika e Kosovës) ose me status neutral – KS (Kosovë).

“Të gjithë pronarët e makinave me vendbanim në Kosovë do të përdorin targa RKS ose KS. Ato do të lëshohen nga autoritetet përgjegjëse në Kosovë”, thuhet në pikën shtatë të Marrëveshjes për lirinë e lëvizjes.

Por, pavarësisht saj, në katër komuna në veri të Kosovës, ku shumica e popullsisë është serbe, qytetarët kanë vozitur makina me targa të qyteteve në Kosovë, të lëshuara nga Ministria e Brendshme e Serbisë.

Marrëveshja teknike për lirinë e lëvizjes e vitit 2011, është finalizuar në Bruksel më 14 shtator, 2016, kur Kosova ka rënë dakord që të zgjasë vlefshmërinë e targave KS edhe për pesë vjet.

Ky afat përfundoi në mesin e muajit shtator, kur Qeveria e Kosovës vendosi që përveç ndalimit të këtyre tabelave, të vendosë edhe masën e reciprocitetit për heqjen e tabelave me regjistrim të Serbisë për automjetet që hyjnë në Kosovë dhe vendosjen e tabelave të përkohshme.

Kjo masë ishte zbatuar nga Serbia për vite me radhë për automjetet me regjistrim të Kosovës që hynin në territorin serb.

Duke akuzuar Prishtinën për shkelje të dispozitave të Marrëveshjes së Brukselit, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, kishte deklaruar se problemi nuk është vetëm me targat KS, por “edhe me targat nga Serbia qendrore”.

Me të filluar zbatimin e këtyre masave nga Qeveria e Kosovës më 20 shtator, serbët bllokuan rrugët në çojnë në pikat kufitare në veri, njësitë speciale të policisë u vendos në këtë pjesë, ndërsa tensionet mes dy vendeve u përshkallëzuan.

Bashkimi Evropian u vu në lëvizje për të zgjidhur situatën dhe pas negociatave të zhvilluara me dy delegacionet, atë të Kosovës dhe Serbisë, më 30 shtator në Bruksel palët u pajtuan për zgjidhjen e përkohshme të kësaj çështjeje.

Zëvendëskryeministri Bislimi tha se targat ‘KM’ nuk do të ekzistojnë pas 21 prillit 2022.

Marrëveshja për letrat ngjitëse nuk ishte zbatuar

Marrëveshja mes Kosovës dhe Serbisë për vendosjen e letrave ngjitëse në targa nga 2016 nuk ishte zbatuar asnjëherë.

Ish-ministrja për dialogut dhe atëbotë shefe e ekipit negociator të Kosovës, Edita Tahiri, më 2018 kishte thënë se “arsyeja pse nuk ka filluar zbatimi qëndron ne faktin se Kosova është vonë me procedurat administrative për prodhimin e letërngjitëseve”.

Ajo kishte përmendur edhe zgjedhjet e parakohshme në Kosovë, dhe zgjedhjet në Serbi si arsye e vonesave.

“Në këtë rast, ne jemi vonë në zbatimin e marrëveshjes, dhe Serbia ishte gati për këtë”, kishte deklaruar Tahiri.

Gazmir Raci ka qenë pjesë e ekipeve të delegacionit të Kosovës në kohën kur ishte arritur marrëveshja më 2016.

Ai i tha Radios Evropa e Lirë se marrëveshja e vitit 2016 nuk u zbatua, fillimisht sepse kishte disa procedura burokratike tenderuese sa i takon letrave ngjitëse për tabela, ndërsa pastaj sipas tij, qeveria pasuese (e ish-kryeministri Ramush Haradinaj) nuk ishte marrë me zbatimin e marrëveshjeve të dialogut.

Ai tha se gjatë bisedimeve, në kuadër të Grupit Punues që do të synojë zgjidhjen e përhershme të kësaj çështjeje, Kosova duhet të insistojë që të hiqen edhe letrat ngjitëse për tabela.

“Në të ardhmen, pas gjashtë muajve, Kosova nuk duhet të tolerojë më tabela ilegale dhe duhet të insistojë që të largohen nga përdorimi edhe fletët ngjitëse sepse ato do të krijojnë shumë probleme dhe vonesa në gjitha pikë kalimet kufitare”, tha Raci.

Opozita kundërshton marrëveshjen

Opozita në Kosovë ka kritikuar kryeministrin, Albin Kurti se me marrëveshjen e 30 shtatorit ka pranuar ta trajtojë ndryshe veriun nga pjesa tjetër e Kosovës.

Në reagimin e Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), thuhet se “PDK-ja ka mbështetur vendimin e qeverisë për vendosjen e reciprocitetit në targa, por tërheqja e saj nga ky vendim kaq shpejtë dhe në këtë mënyrë është dekurajuese dhe tejet shqetësuese për zhvillimet e ardhshme”.

Edhe partia tjetër opozitare, Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK), e ka kritikuar qeverinë për këtë marrëveshje.

“Në vend të shtrimit të sovranitetit e ligjshmërisë, sot Qeveria e Kosovës u tërhoq dhe dorëzoi këtë sovranitet tek një palë e tretë”, thuhej në reagimin e LDK-së.

Komuniteti ndërkombëtar bën thirrje për përkushtim ndaj dialogut

Shtetet e Bashkuata dhe Bashkimi Evropian i kanë parë me shqetësim zhvillimet e fundit në veriun e Kosovës. Zëvendësndihmës sekretari amerikan i Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, Gabriel Escobar tha më 30 shtator se ishte e rëndësishme që Kosova dhe Serbia arritën marrëveshje për uljen e tensioneve në veri të Kosovës.

Ai po ashtu tha se Kosova ka pasur të drejtë të vendosë reciprocitetin, por Uashingtoni u befasua me mënyrë e zbatimit të këtij vendimi.

Sa i përket dialogut mes Kosovës dhe Serbisë, Escobar, që njëherësh është i dërguar i Departamentit amerikan të Shtetit për Ballkanin Perëndimor, tha se ka ende shumë punë për t’u bërë dhe se varet nga vullneti politik i palëve.

Ndërsa pas tërheqjes së protestuesve dhe njësive speciale të Policisë së Kosovës nga veriu më 2 tetor, i ngarkuari me punë në Ambasadën amerikane në Prishtinë, Nicholas J.Giacobbe e quajti “përparim të mirë nga Kosova dhe Serbia” zbatimin e marrëveshjes së ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian për zhbllokimin e dy pikave kufitare në veri të Kosovës.

“Prezenca e KFOR-it është e përkohshme, në dy javë ne presim që operacionet kufitare të kthehen në normalitet. Është koha për të shfrytëzuar këtë momentum dhe për t’u riangazhuar me zell në dialog”, tha Giacobbe.

Shefi i diplomacisë së BE-së, Josep Borrell ka thënë më herët se dialogu i lehtësuar nga BE-ja është e vetmja platformë për të adresuar çështjet e hapura mes palëve.

Dialogu midis Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve ka filluar në vitin 2011 në nivelin teknik, ndërsa në vitin 2012 ka kaluar në një nivel më të lartë – atë politik.

Rreth 30 marrëveshje janë arritur deri më tani, por shumë prej tyre nuk zbatohen në terren.RFE

Lajmet

Si t’i largoni buburrecat nga shtëpia?

Published

on

Kripa – Nëse qitni kripë në rrugën e buburrecave, ata shumë shpejt do të ngopen me kripë, e cila është fatale për traktin e tyre digjestiv.

Soda dhe sheqeri – Përzieni sodën e bikarbonatit dhe sheqerin pluhur në përpjesëtim të barabartë dhe qiteni nëpër vendin në të cilin grumbullohen buburrecat. Edhe përzierja e uthullës dhe ujit, në përpjesëtim 2:1 do ta zgjidhë problemin.

Limoni – Meqenëse buburrecat nuk e durojnë thartirën e limonit, me lëng limoni spërkatni vendet ku ka më së shumti buburreca.

Continue Reading

Bota

Raport i ri: Gati gjysma e të rinjve të BE-së janë të ekspozuar ndaj abuzimit në internet

Published

on

Një raport i ri nga Eurostat ka zbuluar se të rinjtë në Bashkimin Evropian mbeten shumë të cenueshëm ndaj urrejtjes dhe abuzimit në internet. Sipas të dhënave të vitit 2023, gati gjysma e popullsisë të BE-së, në moshën 16 deri 29 vjeç, janë përballur me mesazhe armiqësore në internet të cilat ishin të orientuara kundër grupeve apo individëve të caktuar.

Saktësisht, 49% e të rinjve në këtë grupmoshë në Bashkimin Evropian janë ekspozuar ndaj gjuhës së urrejtjes, e cila përfshin shprehje armiqësore dhe diskriminuese në platformat online. Shtetet me normat më të larta të ekspozimit ndaj këtij fenomeni ishin Estonia (69%), Danimarka (68%), Finlanda (68%), Franca (65%) dhe Sllovakia (65%).

Nga ana tjetër, disa shtete të tjera kishin norma më të ulëta të ekspozimit, duke përfshirë Kroacinë (24%), Rumaninë (27%) dhe Bullgarinë (31%), ku më pak se një e treta e popullsisë e rinisë u përballën me urrejtje në internet.

Gjuha e urrejtjes ishte shpesh e lidhur me pikëpamjet politike dhe sociale, me një mesatare prej 35% në të gjithë BE-në. Kjo ishte kategoria më e shpeshtë e mesazheve të armiqësore, veçanërisht në Estoni (60%), Finlandë (56%) dhe Danimarkë (49%).

Në raportin gjithashtu përmendet se 32% e të rinjve të BE-së ishin të ekspozuar ndaj mesazheve që synonin komunitetin LGBTQ+, me përqindjet më të larta të regjistruara në Estonia (46%), Sllovaki dhe Portugali (44%).

Përveç kësaj, 30% e të rinjve janë përballur me mesazhe armiqësore racore, me Holandën dhe Portugalinë që ishin vendet më të prekura, secila me 45% të të rinjve të ekspozuar ndaj këtij fenomeni.

Ky raport nxjerr në pah një shqetësim të madh për sigurinë dhe mirëqenien e të rinjve në internet dhe thekson nevojën urgjente për masa mbrojtëse dhe ndërhyrje për të reduktuar kërcënimet që vijnë nga urrejtja dhe diskriminimi online./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Parlamenti izraelit miraton ligjin që lejon burgosjen e fëmijëve palestinezë nën 14 vjeç

Published

on

Parlamenti izraelit (Knesset) miratoi sot një ligj të ri, i cili autorizon ndalimin e fëmijëve palestinezë nën 14 vjeç që akuzohen për vrasje që përfshijnë “terrorizëm ose aktivitete terroriste”. Ligji, i miratuar në leximin e dytë dhe të tretë me 55 vota pro dhe 33 kundër, e bën këtë dispozitë një ligj në fuqi.

Ky ligj është një masë e përkohshme pesëvjeçare, e cila lejon gjykatat izraelite të urdhërojnë ndalimin e fëmijëve nën 14 vjeç në ambiente të mbyllura, përfshirë burgjet, dhe ata do të vazhdojnë të vuajnë dënimin nëse mbushin 14 vjeç. Ligji gjithashtu lejon zgjerimin e periudhës së ndalimit për deri në dy vjet, nëse aprovohet nga ministrat e drejtësisë dhe mirëqenies dhe Komiteti Kushtetues i Knessetit.

Pjesë e legjislacionit është edhe një dispozitë që i lejon gjykatave të burgosin të miturit në burgje të zakonshme për periudha deri në dhjetë ditë, nëse ata konsiderohen të rrezikshëm. Ky veprim mund të zgjatet nëse gjykata vlerëson se rrethanat e justifikojnë një periudhë më të gjatë të ndalimit.

Aktualisht, më shumë se 270 të mitur palestinezë janë në paraburgimin izraelit, përkundër rezolutave të OKB-së dhe traktateve ndërkombëtare që ndalojnë burgosjen e fëmijëve. Grupi i të drejtave palestineze ka ngritur shqetësime të mëdha për këtë ligj, duke e quajtur atë një shkelje të të drejtave të fëmijëve.

Ligji është pjesë e një seri masash të reja të miratuara nga Knesseti, përfshirë një legjislacion që mundëson deportimin e anëtarëve të familjeve të palestinezëve të përfshirë në sulme kundër izraelitëve. Ky ligj është përqendruar kryesisht në qytetarët arabë të Izraelit dhe banorët palestinezë të Kudsit Lindor të pushtuar. Mediat izraelite kanë raportuar se Gaza mund të jetë një destinacion i mundshëm për ata që mund të deportohen.

Këto masa vijnë në një kohë kur tensionet në territoret palestineze janë përshkallëzuar në kontekstin e ofensivës brutale izraelite në Rripin e Gazës. Pas këtij sulmi, rreth 43,400 njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, kanë humbur jetën që nga tetori i vitit të kaluar, duke ngritur akuza për gjenocid ndaj Izraelit në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë për veprimet e tij në Gaza./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Britania e Madhe njofton sanksione të reja kundër Rusisë

Published

on

Britania e Madhe ka shpallur një seri sanksionesh të reja kundër Rusisë, duke përfshirë Denis Sergeev, i dyshuari për helmimin e Sergei dhe Yulia Skripal në Salisbury në vitin 2018. Sanksionet gjithashtu synojnë furnizuesit që mbështesin prodhimin ushtarak të Rusisë dhe grupet mercenare të mbështetura nga Rusia që veprojnë në Afrikën Sub-Sahariane.

Zyra e Jashtme e Britanisë së Madhe ka njoftuar se rreth 56 sanksione do të targetojnë subjekte nga Kina, Turqia dhe Azia Qendrore, të përfshira në furnizimin dhe prodhimin e mallrave, përfshirë vegla makinerie, mikroelektronikë dhe komponente për dronët.

Sekretari i Jashtëm, David Lammy, theksoi se këto sanksione janë pjesë e përpjekjeve të Britanisë për të luftuar aktivitetet malinje ruse në mbarë botën. Ky njoftim vjen pak para pjesëmarrjes së Kryeministrit britanik, Keir Starmer, në Samitin e Komunitetit Politik Evropian në Budapest, ku ai pritet të diskutojë përpjekjet për të luftuar aktivitetet malinje ruse dhe të riafirmojë mbështetje të palëkundur për Ukrainën./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara