Lajmet

Kosova dhe Serbia heshtin për propozimin amerikan për Ujmanin

Propozimi vjen pas marrëveshjes së Uashingtonit

Published

on

Qeveria e Kosovës dhe e Serbisë ende nuk kanë qëndrim për studimin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, për liqenin e Ujmanit dhe përdorimin e ujit të lumit Ibër.

Kjo nuk i ka ndaluar ekspertët nga Kosova dhe Serbia, të komentojnë lidhur me propozimin në fjalë.

Ky studim po konsiderohet i pranueshëm dhe i realizueshëm nga Halim Gjergjizi, profesor i menaxhimit strategjik në Kolegjin privat “Dardania”.

E rëndësishme sipas tij, është që studimi nuk i referohet pronës së liqenit, por vetëm prodhimit dhe menaxhimit të ujërave dhe energjisë.

Ndërsa ndryshe mendon Avdi Gjonbalaj, ekspert i ujërave, që në atë kohë kishte mbikëqyrur punimet për ndërtimin e liqenit të Ujmanit. Sipas tij, është i papranueshëm propozimi që parasheh që Kosova dhe Serbia të marrin në konsideratë aranzhimet teknike nga traktati ndërmjet SHBA-së dhe Kanadasë, për lumin Kolumbia.

Propozimi vjen pas marrëveshjes së Uashingtonit

Shtetet e Bashkuara u kanë dorëzuar të mërkurën, Qeverisë së Kosovës dhe asaj të Serbisë, studimin e fizibilitetit për Liqenin e Ujmanit. Ky studim shënon përmbushjen e një prej angazhimeve të Marrëveshjes së Uashingtonit, të arritur më 4 shtator 2020.

Raporti propozon formimin e një komisioni apo komiteti për lumin Ibër, që do të ndihmonte diskutimin midis palëve për mundësitë e menaxhimit të burimeve ujore. Ujmani është një liqen artificial, i ndërtuar në shtratin e lumit Ibër, në veri të Kosovës.

Profesori Halim Gjergjizi, i cili ka qenë pjesë e projektit në vitet e 70-ta, thotë se rekomandimet e SHBA-se janë të duhura dhe në interes të Kosovës.

“Raporti ka të bëjë më çështjen e menaxhimit të objekteve dhe ujit në përgjithësi. Si rekomandim është në rregull, korrekt dhe besoj se është në interes të Kosovës një trajtim i duhur në aspektin e menaxhimit dhe shfrytëzimit të ujërave në mënyrë optimale, ashtu siç është ndërtuar edhe vetë objekti. Sa i përket çështjes së pronave, kjo është e zgjidhur para ndërtimit dhe nuk ka vend për diskutim. Banka Botërore nuk do të investonte pa u zgjidhur çështja e pronave”, ka thënë Gjergjizi.

Liqeni i Ujmanit, ka sipërfaqe prej 11,9 kilometrash katrorë, (nga të cilat 9.2 kilometra katrorë janë në territorin e Kosovës dhe 2.7 kilometra në territorin e Serbisë) dhe 370 milionë kub ujë. Ky liqen është më i madhi në Kosovë dhe shtrihet në veri-perëndim të vendit, konkretisht në Komunën e Zubin Potokut, komunë kjo e banuar me shumicë serbe.

Liqeni u ndërtua në vitin 1972, me një kredi prej 45 milionë dollarësh amerikanë, që ishte marrë nga Banka Botërore, marrëveshje kjo e ratifikuar atëherë nga Kuvendi i Krahinor i Kosovës dhe Kuvendi Federativ i Jugosllavisë.

Serbia insiston se ka trashëguar borxhin e ish Jugosllavisë, prandaj pretendon se ka të drejtë në pronësi.

Gjonbalaj: Fillimisht njohja pastaj të flasim për Ujmanin

Avdi Gjonbalaj, thotë se studimi i fundit nga ekspertë amerikanë është i papranueshëm. Sipas tij, nuk është e nevojshme që për Liqenin e Ujmanit, të merret për bazë lumi Kolumbia. Ai tha se çështja e Ujmanit, mund të zgjidhet vetëm pasi të dy shtetet do ta njohin njëri tjetrin.

“Për këtë duhet të formohen komisione në lëmin e ujërave, kur dy shtete pranojnë njëri tjetrin, bëhet marrëveshje bilaterale, duke u thirrur në marrëveshjen e Helsinkut. Kjo konventë tregon se si duhet menaxhuar resurset ujore”, tha ai.

Edhe Dushan Janjiq nga Forumi për Marrëdhënie Etnike në Beograd, tha se studimi i fizibilitetit është një hap në drejtim të duhur, por sipas tij, këto propozime nuk do të zgjidhin ndasitë midis Kosovës dhe Serbisë për këtë çështje.

Ai i tha Radios Evropa e Lirë se “modeli i traktatit të lumit Kolumbia” për shfrytëzimin e burimeve ujore, nuk do të gjejë zbatim, sikurse nuk kanë gjetur zbatim as marrëveshja e Brukselit.

“Pala kosovare pretendon se gjithçka që është në territorin e Kosovës – përfshirë liqenin – u takon atyre, dhe Serbia në kushte të caktuara mund ta fitojë të drejtën ta shfrytëzojë atë. Nga ana tjetër, Serbia pretendon se i përket asaj. Këto janë pozicionet aktuale dhe ky studim nuk e zgjidh atë problem”, tha Janjiq.

Ai tha se studimi i SHBA-së në mënyrë ekskluzive i referohet shfrytëzimit të burimeve, siç janë prodhimi i ujit të pijshëm dhe energjisë elektrike dhe se është i përqendruar në ngritjen e kapacitetit dhe efikasitetit të impiantit aktual.

Liqeni i Ujmanit, menaxhohet nga ndërmarrja hidroekonomike “Ibër-Lepenc” me seli në Prishtinë, në pronësi të Qeverisë së Kosovës. Zyrtarë të kësaj ndërmarrjeje por edhe qeveria e Kosovës, nuk ka dhënë ndonjë përgjigjje për Radion Evropa e Lirë, sa i përket këtij studimi të fizibilitetit.

Kosova dhe Serbia, më 4 shtator 2020, kanë nënshkruar në Shtëpinë e Bardhë në Uashington, dy dokumente për normalizimin e raporteve ekonomike, në prezencë të ish-presidentit amerikan, Donald Trump. Marrëveshja është nënshkruar mes ish-kryeministrit të Kosovës, Avdullah Hoti dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq.

Hoti: Të respektohet marrëveshja e Uashingtonit

Ish-kryeministri Avdullah Hoti, lidhur më këtë çështje ka shkruar në rrjetin social, Facebook, se qeveria duhet të kujdeset për realizimin e projekteve që burojnë nga Marrëveshja e Uashingtonit.

“Administrata e Presidentit Biden e ka konfirmuar se do të vazhdojë të realizojë këtë marrëveshje, sepse është në përputhje me interesat e përbashkëta të SHBA-së dhe Kosovës”, ka shkruar Hoti.

Kanali Ibër – Lepenc, kalon nëpër territorin e pesë komunave – Zubin Potok, Mitrovicë, Vushtrri, Obiliq dhe Prishtinë.

Viteve të fundit, zyrtarë nga Beogradi kanë insistuar ta përvetësojnë këtë liqen, çka është kundërshtuar fuqishëm nga autoritetet zyrtare në Kosovë.

Madje, më 8 shtator 2018, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, kishte vizituar Liqenin e Ujmanit, ose siç e quajnë serbët të Gazivodës, ku kishte thënë se “Ujmani është një liqe shumë me rëndësi si për serbët ashtu edhe për shqiptarët“.

Andaj, sipas tij, është me rëndësi që të gjendet zgjidhje e pranueshme për të dyja palët.

Liqeni i Ujmanit, nga Serbia dhe presidenti Vuçiq ishte cilësuar si burim dhe pasuri ekonomike serbe, por një gjë e tillë kundërshtohet ashpër nga autoritetet në Prishtinë.

Bota

LIBAN- Parlamenti i Libanit e emëron president shefin e ushtrisë

Published

on

Parlamenti i Libanit zgjodhi komandantin e forcave të armatosura, Joseph Aoun, si president të vendit. Aoun mori 99 vota në një raund të dytë nga 128 anëtarët e parlamentit.

Një votim fillestar në mëngjes nuk dha rezultate, pasi milicia pro iraniane Hezbollah dhe lëvizja aleate e saj “Amal” nuk e mbështetën Aoun në raundin e parë.

Ky ishte raundi i 13-të përpjekje i parlamentit për të zgjedhur një president. Libani ka qenë pa një kryetar shteti për më shumë se dy vjet, pasi Michel Aoun, i cili nuk ka lidhje me komandantin Joseph Aoun, la detyrën në fund të tetorit 2022, siç ishte planifikuar.

Që atëherë, vendi, me rreth 6 milionë banorë, është udhëhequr nga kryeministri Najib Mikati, i cili ka vepruar si kujdestar i qeverisë. Aktualisht, qeveria ka kapacitet të kufizuar për të vepruar, ndërsa zgjedhja e një presidenti ka dështuar vazhdimisht për shkak të luftës për pushtet brenda elitës politike. Seanca u zhvillua në prani të ambasadorëve të huaj dhe arabë, si dhe të dërguarit francez, Jean-Yves Le Drian./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

​Gjykata Bullgare merr vendim për aksidentin me 45 viktima nga Maqedonia e Veriut

Published

on

By

Agjencia e Infrastrukturës Rrugore (RIA) mban fajin e pjesshëm për aksidentin vdekjeprurës të një autobusi me destinacion Shkup afër Sofjes në autostradën Struma, i cili vrau 45 dhe plagosi shtatë të tjerë më 23 nëntor 2021, thuhet në një vendim të Gjykatës së Qarkut të Pernikut, i publikuar më faqen e internetit të institucionit të mërkurën.

Autobusi fatkeq ishte në pronësi të kompanisë Besa Trans, e regjistruar në Republikën e Maqedonisë së Veriut dhe ishte i katërti dhe i fundit nga grupi i autobusëve që shkuan në udhëtim. Hetimi i aksidentit iu ngarkua Shërbimit Hetimor Kombëtar. Përfundimet fillestare i atribuan aksidentit gabim njerëzor, pasi drejtuesi i mjetit po drejtonte me shpejtësi të madhe.

Sipas gjykatës, RIA është përgjegjëse për 10% të dëmeve të pësuar dhe duhet të urdhërohet t’i paguajë secilit prej paditësve 20,000 BGN si dëmshpërblim jopasuror. Në dokumente thuhet se seksioni në fjalë nuk është nxjerrë Aktin 16 për autostradë dhe për rrjedhojë ka statusin e një autostrade, pasi seksioni është hapur për qarkullim në vitin 2007 në fazën e Aktit 15.

Në vendimin e gjykatës thuhet gjithashtu se shoferi po e ngiste autobusin me shpejtësi 106 kilometra në orë, kur shpejtësia maksimale në këtë zonë ishte 120 kilometra. Dizajni i rrugës së shpejtë nuk përputhej me karakteristikat gjeometrike të terrenit.

Pjerrësia e projektuar e tërthortë e kthesës korrespondon me një shpejtësi prej 90 kilometrash në orë, por nuk ka asnjë shenjë rrugore B26/90 kilometra të vendosur në vendet e nevojshme për të kufizuar shpejtësinë“, shtoi gjykata.

Përplasja ndodhi pak pas orës 2:00 të mëngjesit të datës 23 nëntor 2021 në 31 km të autostradës Struma, afër fshatit Bosnek (Bullgaria Perëndimore). Autobusi, me 52 turistë që ktheheshin në Shkup nga një udhëtim në Stamboll, u përplas në shinat e rojes dhe mori flakë, duke u djegur plotësisht. Një ditë më pas u shpall ditë zie kombëtare në Bullgari në kujtim të viktimave në aksidentin vdekjeprurës të autobusit dhe nëntë viktimave të zjarrit në një shtëpi pleqsh në Bullgarinë verilindore. Flamujt kombëtarë të të gjitha institucioneve shtetërore u valëvitën në gjysmështizë.

Një padi civile u ngrit në Gjykatën e Rrethit të Pernikut në janar 2022, duke rezultuar në deklarata të ekspertëve për gjendjen e seksionit rrugor, duke përfshirë shenjat rrugore, shinat mbrojtëse dhe shenjat rrugore. Shenjat shtesë rrugore përgjatë pjesës ku ka ndodhur aksidenti janë vendosur nga Agjencia e Infrastrukturës Rrugore (ARN) në fillim të këtij viti.

Familjarët e atyre që humbën jetën në aksident ngritën padi këtë gusht, duke kërkuar dëmshpërblim prej 750 mijë eurosh nga RIA dhe shoqata bullgare e siguruesve të automjeteve. Avokati pretendon se në rrugë ka pasur një sërë parregullsish, si ngatërrimi i sinjalistikës dhe shenjave rrugore, shinat mbrojtëse dhe asfalti jo cilësor, të cilat kanë ndikuar në aksident

Continue Reading

Lajmet

​Rama: Familja Jashari nuk e miratoi asnjë projekt për sheshin, po e rihapim konkursin

Published

on

By

Asnjë projekt-propozim për sheshin monumental “Adem Jashari” nuk e ka mbështetur familja Jashari, për këtë arsye gjatë këtij muaji Komuna e Prishtinës do të hap konkurs të ri për këtë çështje.

Kështu ka deklaruar, kryetari i Komunës së Prishtinës, Përparim Rama gjatë konferencë për media ku prezantoi të arriturat e qeverisjes së tij për vitin 2024 dhe planet për vitin 2025.

Ai tha se tashmë mjetet janë ndarë dhe në janar do të rihapet konkursi.

Ne e kemi pas konkursin edhe kemi pas projekt propozime si pjesë e projektit ne kemi qenë sensitiv edhe ndaj çështjes së familjes së Adem Jasharit dhe kemi pas reprezentuesin e familjes dhe në bazë të procesit nuk e kanë parë familja asnjë projekt që meriton për të ec përpara për këtë arsye edhe nuk e kemi ecur përpara gjithë ato projekte që kanë ardhur. Mirëpo, e kemi ndarë prapë buxhetin e kemi 150 mijë euro që ta rihapim prapë konkursin prapë dhe këtë do ta bëjmë në këtë muaj”, theksoi ai.

Sa i takon tregut të gjelbër, Rama tha se aktualisht e kanë ofertën nga sektori privat për këtë projekt dhe në mbledhjen e radhës do të jetë pikë e rendit të ditës për votim.

Lidhur me lejen për qendrën tregtare “Central Park”, i pari i Prishtinës tha se nuk ka asgjë të jashtëligjshme në atë drejtim.

Continue Reading

Lajmet

Rama arsyetohet për “bllokimin” e projekteve në kryeqytet

Published

on

By

Kryetari i Komunës së Prishtinës, Përparim Rama ka akuzuar nivelin qendror për bllokim të projekteve të kësaj komune. Në një konferencë për media ku prezantoi të arriturat për vitin 2024 dhe planet për vitin aktual, Rama i ka quajtur të paarsyeshme dhe tendencioze veprimet e qeverisë karshi kryeqytetit.

I pari i Prishtinës, Përparim Rama tha se projekti “Unaza e kryeqytetit” po vazhdon të bllokohet nga qeveria, ndonëse siç u shpreh ai komuna i ka siguruar 40% të buxhetit.

Çështja tjetër me interes shumë të madh për kryeqytetin dhe gjithë Kosovën e cila ka qenë sfidë dhe vazhdon të jetë sfidë është unaza e kryeqytetit, është projekt kyç jo vetëm për kryeqytetin, por për gjithë Kosovën duke përfshirë edhe tashmë që i kemi lojërat olimpike 2030 mesdhetare. Ky projekt i cili e ka koston e 206 milionë eurove është i gatshëm, po ashtu është mundësuar që të jetë pjesë e ndërlidhjeve të lidhjeve mesdhetare të të gjitha rrugëve mesdhetare vazhdon të qëndroj si një projekt i cili nuk përkrahet nga qeveria, përkundër faktit që kemi 40% të buxhetit i cili do të ishte donacion, do të ishte grant megjithatë është kërkuar garancia qeveria dhe kjo nuk është bërë, nuk e shohin si një projekt i cili është me rëndësi të madhe për kryeqytetin apo Kosovën. Lus që në vitin 2025 të kemi një reflektim nga qeveria të investohet në këtë projekt madhor”, deklaroi Rama.

Edhe tuneli “Agim Ramadani” e “ishulli urban” nga Rama po konsiderohen projekte të cilat u penguan nga niveli qendror për tu realizuar.

Që nga marsi projekti është i përfunduar dhe kemi kërkuar në Qendrën Rajonale të Trashëgimisë Kulturore dhe Institutin e Kosovës për Mbrojtjen e Monumenteve për të siguruar pëlqimin për zhvillimin e punimeve për nënkalimin për tunelin ‘Agim Ramadani’ projekt i cili ka rëndësi jetike për qarkullimin rrugor në kryeqytet dhe jetësimin e zonës historike në kryeqytet kjo kërkesë ende nuk është miratuar pas dy refuzimeve të orkestruara politikisht kjo mbetet praktika më e gjatë që e njeh Kosova në procedurën administrative në mes të organeve shtetëror. Lus që qeveria në ikje tash, apo qeveria e re të reflektojnë dhe të vazhdojnë me këtë projekt madhor. Çështja e ishullit urban kemi zhvilluar projektin e ishullit urban dhe kemi filluar punimet, por jemi bllokuar nga institucionet qendrore. Arsyetimi është totalisht tendencioz i cili ka qëllim zvarritjen e procesit dhe bllokimin e këtij projekti”, theksoi ai.

Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama theksoi se qeveria ka bllokuar edhe projektin për kampusin sportiv.

Qeveria është bllokuese ndaj projektit në tërësi. Këto zvarritje për fat të keq janë të paarsyeshme dhe në vazhdimësi e bllokimeve të qëllimshme të projektit veprime këto të cilat po shkaktojnë vonesa në realizimin e këtij projekti sportiv ndonjëherë në Kosovë”, u shpreh kryetari i Prishtinës.

Krahas sfidave, kryetari i Komunës së Prishtinës, Përparim Rama shpalosi edhe disa nga sukseset e punës së tij përgjatë vitit që lamë pas.

Sukses historik ai e konsideroi realizimin e 80% të buxhetit komunal.

Përkundër të gjitha sfidave që kemi, sfida të panevojshme dhe të pakuptueshme me nivelin qendror e me opozitën, kryeqyteti ka thyer rekord këtë vit në realizimin e buxhetit. Që nga fillimi i qeverisjes tonë ka pas rritje të realizimit të buxhetit nga viti në vit. Në vitin 2024 buxheti ka realizim rekord historike me mbi 80%, ndërsa investimet kapitale janë realizuar mbi 63%. Rruga Jim Xhema apo rruga A edhe ky ka pas sfida të mëdha i kemi pas tri ballafaqime në gjykata për të lejuar vazhdimin e kësaj pune e kemi vazhduar dhe po e vazhdojmë dhe do ta përfundojmë deri në fund të këtij viti. Vazhdimi i ndërtimit të kolektorit në Kalabri dhe vazhdimi në rrugën B prapë projekt madhor që vazhdon”, thotë Rama.

Sa i takon telasheve me tollovitë e mëdha në trafik me të cilat po ballafaqohet kryeqyteti, i pari i Prishtinës tha se zgjidhja është ndërtimi i unazës së kryeqytetit.

748 mijë hyrje në qytet vetëm ata që e përdorin IPKO marrë parasysh edhe ata që e përdorin Valën kemi edhe më shumë hyrje këto janë hyrje-dalje në ditë, 748 mijë nëse e merr vetëm këtë numër parasysh e sheh çfarë impakti të madh do të kishte që ne të fillonim dhe ta përfundonim unazën e kryeqytetit”, theksoi ai.

Në konferencën për medie, i pari i kryeqytetit, Përparim Rama tha se përgjatë vitit 2024 janë ofruar nga shërbimi shëndetësor, 3.4 milionë shërbime, prej tyre mbi 1 milionë analiza laboratorike.

Për problematikën e qenve endacak u tha se deri tani janë adaptuar 600 qenë endacak, derisa kërkesat janë edhe për 1 mijë të tjerë.

Në anën tjetër, Rama para gazetarëve foli edhe për mbështetjen për fermerët, sportistët dhe fushën kulturore në kryeqytet.

Continue Reading

Të kërkuara