

Lifestyle
Kopshtaria – terapia natyrale që qetëson mendjen dhe forcon trupin
Published
3 weeks agoon
By
UBT NewsShkenca zbulon se një mikrob i tokës mund të përmirësojë humorin, të ulë nivelin e stresit dhe madje të forcojë imunitetin.
Kopshtaria nuk është vetëm një hobi relaksues, por një aktivitet që lidhet drejtpërdrejt me shëndetin e përgjithshëm.
Studimet kanë treguar se kalimi i kohës në kopsht ndihmon në uljen e depresionit, përmirëson cilësinë e gjumit dhe rrit ndjenjën e kënaqësisë së përditshme.
Përveç kësaj, lëvizjet fizike të thjeshta gjatë kopshtarisë përmirësojnë qarkullimin, ndërsa kontakti me natyrën qetëson sistemin nervor.
Kopshtaria nuk është kujdes për bimët: është mënyrë e natyrshme për të mbajtur trupin dhe mendjen të shëndetshme. Edhe vetëm disa minuta në ditë duke prekur tokën e shijuar gjelbërimin mund të bëjnë diferencën në shëndetin dhe mirëqenien tuaj afatgjatë.
Bakteri i tokës që sjell gëzim
Një nga sekretet e këtij ndikimi pozitiv lidhet me një bakter të padëmshëm që gjendet natyrshëm në tokë: Mycobacterium vaccae. Studime të publikuara në revistën Neuroscience treguan se kontakti me mikrobin stimulon prodhimin e serotoninës, hormonit që lidhet me ndjenjën e lumturisë dhe relaksimit. Efekti i tij krahasohet me një “antidepresiv natyral”, pa pasur nevojë për ilaçe.
Ky bakteri hyn në trup kur e thithim përmes ajrit apo përmes kontaktit të lëkurës me tokën. Pasi kalon në gjak, ai ndikon në ekuilibrin neurokimik, duke ulur simptomat e ankthit dhe depresionit.
Përfitimet përtej gjendjes shpirtërore
Shkencëtarët vërejnë se ndikimi i M. vaccae nuk kufizohet vetëm te gjendja emocionale. Ai ndihmon gjithashtu në:
▪ Përmirësimin e kujtesës dhe përqendrimit, testet laboratorike kanë treguar se ky bakter rrit aftësitë njohëse.
▪ Uljen e inflamacionit, tek sëmundje si artriti reumatoid dhe sëmundja e Crohn-it, ku përgjigja e sistemit imunitar shpesh është e tepruar.
▪ Forcimin e imunitetit – Johns Hopkins Medicine thekson se mikrobët e dobishëm të mjedisit ndihmojnë në rregullimin e mekanizmave mbrojtës të organizmit.
Efekt që zgjat me javë
Ekspertët theksojnë se ndikimi antidepresiv i bakterit mund të zgjasë deri në tri javë. Ekspozimi i rregullt ndaj natyrës dhe aktivitetet në kopsht përbëjnë një formë të qëndrueshme terapie natyrore.
Mbështetje për pacientët kronikë
Edhe tek pacientët me sëmundje të rënda, si kanceri, është vërtetuar se kontakti me natyrën dhe kopshtaria rrisin ndjeshëm cilësinë e jetës. Në studimet klinike, të anketuarit raportuan humor më të mirë, më pak stres dhe përballim më të lehtë të trajtimeve mjekësore.
Lifestyle
Pse nuk duhet ta përdorni limonin për çdo pastrim?
Published
1 day agoon
September 24, 2025By
UBT News
Lëngu i limonit shpesh konsiderohet një pastrues natyral: heq yndyrën, freskon dhe lë aromë të këndshme.
Ekspertët paralajmërojnë se acidi mund të shkaktojë dëme serioze në disa materiale dhe riparimi kushton shumë më tepër sesa mendoni.
Ja sipërfaqet që nuk duhet t’i pastroni kurrë me limon dhe çfarë mund të përdorni në vend:
Guri natyral (mermeri, graniti)
Acidi gërryen kalciumin, duke lënë njolla të matta dhe dëmtime të përhershme.
Zgjidhje: pastrues pH-neutral ose detergjent i butë i holluar me ujë të ngrohtë.
Ekranet e elektronikës
Kombinimi i lagështisë dhe acidit dëmton shtresën mbrojtëse.
Zgjidhje: leckë mikrofibër e thatë ose pastrues i rekomanduar nga prodhuesi.
Sipërfaqet e lyer me bojë
Përbërësi limonen mund ta zbehë ose ta heqë bojën.
✅ Zgjidhje: sapun i butë me ujë të ngrohtë, ose për njolla – sodë buke me pak ujë.
Pajisjet prej çeliku inox
Acidi shkakton njolla dhe korrozion nëse nuk shpëlahen menjëherë.
Zgjidhje: ujë me sapun të butë dhe leckë mikrofibër, ose pastrues special për inoks.
Sipërfaqet prej bronzi dhe bakri
Limoni heq patinën, por më vonë shkakton njolla të errëta.
Zgjidhje: preparate speciale ose pastë nga sodë buke dhe ujë.
Dyshemetë prej druri (parketi)
Limoni dëmton shtresën mbrojtëse dhe mund të shkaktojë fryrje ose ndryshim ngjyre.
Zgjidhje: pastrues i posaçëm për dru dhe leckë mikrofibër.
Enët prej alumini
Reagimi i acidit me aluminin krijon njolla dhe gropëza.
Zgjidhje: detergjent i butë me ujë të ngrohtë; për njolla të forta, sodë buke.
Pëlhura me ngjyra
Limoni vepron si zbardhues dhe mund të çngjyrosë materialin.
Zgjidhje: pastrues i butë për pëlhura ose sapun i holluar.
Karroceria e makinës
Acidi dëmton shtresën mbrojtëse të llakut dhe nxit oksidimin.
Zgjidhje: shampo pH-balancuar për makina.
Edhe pse është natyral, nuk do të thotë se është gjithmonë i sigurt. Zgjidhni produktin e duhur për materialin që po pastroni – për të shmangur dëmtimet e përhershme dhe shpenzimet e panevojshme. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
STOP: Metoda që të rikthen balancën mes jetës dhe punës
Published
3 days agoon
September 22, 2025By
UBT News
Shpesh, mendimet për punën nuk ndalen as kur e fik kompjuterin.
Mendja vazhdon të rrotullohet rreth detyrave, afateve apo bisedave të ditës, aq sa nuk arrin të shijosh plotësisht momentet që të përkasin ty: një darkë me miqtë, një mbrëmje relaksuese në shtëpi apo pushimet që i ke pritur gjithë vitin.
Nëse ndihesh sikur nuk arrin dot të shkëputesh nga puna, sado që përpiqesh, nuk je vetëm. Shumë njerëz e kanë të vështirë të ndajnë jetën profesionale nga ajo personale, si dhe të “mbyllin” vërtet ditën.
Këtu hyn në lojë një teknikë praktike dhe shumë e thjeshtë: Metoda STOP – një mënyrë që premton të të ndihmojë të kalosh nga “modaliteti i punës” në atë të jetës së përditshme në më pak se pesë minuta.
Çfarë është metoda STOP?
E rekomanduar nga eksperti i karrierës Dan Bruce, kjo metodë përbëhet nga katër hapa të lehtë, që kanë si qëllim të rivendosin ekuilibrin mes punës dhe jetës personale. Ajo të ndihmon të mbyllësh me vetëdije ditën dhe t’i japësh vetes hapësirën që meriton.
Ja çfarë përfaqëson fjala STOP:
S – Stop & Mbyll (Ritual mbylljeje)
T – Trego fitoret (Ndaj sukseset e ditës)
O – Organizohu mendërisht (Shkarko trurin)
P – Përqendrohu në të tashmen (Kalo në “tani”)
Si zbatohet kjo metodë në praktikë?
S – Mbyll me vetëdije (Stop & Mbyll)
Ashtu si trupi ka nevojë për një rutinë para gjumit, edhe mendja ka nevojë për një “sinjal” që puna ka mbaruar. Ky hap mund të duket simbolik, por është thelbësor.
Shembuj të ritualeve të mbylljes:
Mbyll të gjitha skedat në kompjuter dhe shëno detyrat për nesër.
Rregullo hapësirën e punës.
Çaktivizo njoftimet nga aplikacionet e punës (Slack, Teams, emaili).
Thuaj me zë të lartë: “Puna për sot mbaroi.”
Kjo ndihmon trurin të kuptojë se ka ardhur momenti për të kaluar në një gjendje më të qetë.
T – Trego fitoret (Ndaj sukseset)
Shumë njerëz e mbyllin ditën duke u përqendruar tek ajo që nuk arritën të bëjnë. Ky zakon ul vetëbesimin dhe shton ankthin. Ndaj, përpiqu të fokusohesh në ato që ke bërë mirë:
Shkruaj 2-3 gjëra që shkuan mirë sot.
Kujto një koment pozitiv që ke marrë.
Mbaj një listë apo dosje me reagime që të motivojnë.
Edhe fitoret e vogla kanë rëndësi. Kështu, dita mbyllet me një ndjenjë arritjeje, jo me faj apo presion.
O – Organizohu mendërisht (Shkarko trurin)
Vetëm se kompjuteri u fik, nuk do të thotë që edhe mendja ndaloi. Shpesh, vazhdon të mendosh për punën, çka krijon lodhje të padukshme.
Zgjidhja? Nxirr ato mendime jashtë kokës:
Shkruaj çdo gjë që të rrotullohet në mendje.
Regjistro një mesazh zanor për veten si “memo për nesër”.
Krijo një listë detyrash për të mos i mbajtur mend.
Ky veprim ndihmon për të liruar trurin nga tensioni dhe për t’i dhënë fund “rrjedhës së mendimeve”.
P – Përqendrohu në të tashmen (Kalo në ‘tani’)
Mos u fokusoni vetëm tek çfarë lini pas, por edhe tek ku po shkoni. Ky hap ju ndihmon të zhvendoseni në mënyrë të vetëdijshme nga puna tek jeta personale.
Disa mënyra për t’u kthyer në të tashmen:
Bëni një shëtitje pa telefon.
Bëni disa frymëmarrje të thella dhe të vetëdijshme.
Dëgjoni muzikë, lexoni një revistë ose gatuani diçka që ju pëlqen.
Kaloni kohë me të dashurit tuaj, pa shpërqendrim nga puna.
Sa më shumë të përfshiheni në aktivitetet jashtë punës, aq më lehtë do të shkëputeni mendërisht.
Lifestyle
Ja gabimi që ju dëmton rëndë flokët
Published
1 week agoon
September 17, 2025By
UBT News
Larja, tharja, krehja, stilimi, etj. Ka kaq shumë faza që flokët kalojnë çdo ditë, dhe mënyra si i trajtojmë mund të ketë ndikim të madh, për mirë apo për keq. Disa prej zakoneve që ndjekim pa u menduar shumë, mund të jenë duke i dëmtuar flokët më shumë sesa mendojmë.
Disa gabime janë tashmë të njohura (si përdorimi i piastrës çdo ditë), por ka edhe disa zakone të tjera më të fshehura, që shumë nga ne i praktikojmë pa e kuptuar dëmin që u shkaktojnë flokëve.
Më poshtë po rendisim 5 zakone që mund të jenë më të dëmshme seç duken dhe ja pse duhet t’i ndryshoni sa më parë.
Skalpi prodhon edhe më shumë yndyrë për të kompensuar humbjen dhe përfundoni me flokë që yndyrosen më shpejt. Nëse i lani flokët çdo ditë, përpiquni të kaloni në çdo dy ditë, duke i dhënë kohë natyrës të bëjë punën e saj.
Mënyra si aplikoni balsamin
Nëse flokët janë shumë të lagur, uji i tepërt e hollon produktin dhe pengon përthithjen e përbërësve aktivë. Pra, para se të vendosni balsam, sigurohuni që flokët të jenë të lagur, por jo duke pikuar.
I thani flokët me peshqir të zakonshëm
Flokët janë veçanërisht të brishtë kur janë të lagur, dhe fërkimi i tyre me peshqir pas larjes mund të çojë në këputje dhe maja të ndara. Zgjidhja? Përdorni një peshqir mikrofibër. Thjesht mbështillini flokët lehtësisht dhe lejoni që uji të thithet.
I krihni flokët menjëherë pasi i lani
Krehja e flokëve të lagur është një nga zakonet më të zakonshme, por gjithashtu më të dëmshme. Kur janë të lagur, flokët janë më elastikë dhe më të prirur për t’u këputur. Përdorni një krehër me dhëmbë të rrallë ose një krehër të posaçëm për flokë të lagur dhe filloni gjithmonë nga poshtë, duke u ngjitur gradualisht lart.
Përdorni tharësen në temperaturë të lartë
Tharja e shpejtë me nxehtësi të lartë është praktike kur jeni me nxitim, por dëmton strukturën, shkakton majat dyshe dhe i bën flokët më të thatë e më të elektrizuara. Stilistët përdorin shpejtësinë/temperaturën e mesme dhe e marrin kohën për këtë proces. /A.Z. UBT News/
Lifestyle
Fenomeni më i ri në tregun e punës që po dëmton punëdhënësit dhe punonjësit
Published
1 week agoon
September 15, 2025By
UBT News
Në vend që të kërkojnë mundësi të reja, shumë punonjës – sidomos të Gjeneratës Z – po qëndrojnë në të njëjtin vend pune, edhe pse pa rritje page apo avancim.
Kjo sjellje, e quajtur “job hugging”, nuk vjen nga përkushtimi, por nga frika dhe pasiguria në treg.
Çfarë e shkakton këtë prirje?
Ekonomia e paqëndrueshme, mungesa e vendeve të reja pune dhe kërcënimi nga inteligjenca artificiale.
Frika nga papunësia, që e bën sigurinë në punë të duket si luks.
Pasiguria që pengon marrjen e hapave të rinj në karrierë.
Shenjat e “job hugging”:
Rritje e stresit në ekip;
Fokus vetëm në detyra të sigurta, jo në sfida të reja;
Angazhim i shtirur për të mos humbur vendin;
Mungesë zhvillimi personal, por qëndrueshmëri nga frika.
Çka duhet të bëjnë punëdhënësit?
Të ofrojnë komunikim të hapur, trajnime, dhe mundësi rritjeje;
Të mbështesin punën hibride dhe të tregojnë empati;
Të lidhin rolet individuale me qëllimet e kompanisë;
Po vetë punonjësit?
Të planifikojnë karrierën afatgjatë;
Të zhvillojnë aftësi të reja;
Të kërkojnë mundësi brenda kompanisë aktuale;
Të krijojnë një plan për zhvillim profesional.
Konkluzioni:
“Job hugging” nuk është zgjidhje afatgjatë. Si punonjësit, ashtu edhe punëdhënësit, duhet ta shfrytëzojnë këtë kohë për të ndërtuar një të ardhme më të qëndrueshme, me më shumë mundësi dhe më pak frikë.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/

UBT prezanton modelin e parë Digital Twin të Kampusit Smart City në aktivitetin përmbyllës të projektit Evropian IoT-ECO në Sofia

Sllovenia ia ndalon hyrjen kryeministrit izraelit, Benjamin Netanyahu

Rubio shtron darkën “Transatlantike” në New York, të pranishëm edhe ministrat e Shqipërisë e RMV-së

Në UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj

Paraqiten në gjykatë shtatë të arrestuarit në operacionin “Qielli i thyer”

Ambasada gjermane njofton për takimin Kurti-Rohde

Arrestohet një 24-vjeçar, dyshohet për keqpërdorim me kartela bankare

Osmani takon kryeministrin e Bangladeshit

Këshilli i Ministrave shkarkon Erion Veliajn
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26