Kuriozitete

Kjo është dita më vdekjeprurëse e javës sipas shkencës

Kjo sipas një studimi të fundit.

Publikuar

Ky është një skenar shumë i zakonshëm: Po afrohet fundi i javës së punës, jeni i lodhur, dëshironi të humbni mendjen dhe po mendoni nëse do të dilni diku për fundjavë apo jo. Ndoshta bisedoni me miqtë për të parë se çfarë do të bëjnë për të dalë të premten, ose ndoshta vendosni të qëndroni në shtëpi të premten dhe të dilni të shtunën.

Të dielën duhet të jeni të kujdesshëm, sepse nis java e re e punës ndaj duhet të pushoni mjaftueshëm, etj, etj. Por kujdes: E shtuna është gjithashtu dita e javës që ka më shumë gjasa të vdisni. Por pse të shtunën? Sepse kjo konfirmohet nga të dhënat e Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) nga viti 1999 deri në 2014-ën.

Sipas tyre forma të caktuara të vdekjes jo-natyrore – sidomos vdekja nga aksidentet rrugore dhe nga mbidoza e drogës – kulmojnë të shtunave. Pse? Sepse njerëzit përfshihen në sjellje më të rrezikshme në këtë ditë, sidomos sjellje që lidhen me abuzimin me alkoolin, si ngjarja e makinës në gjendje të dehur.

1.640 njerëz vdesin çdo të shtunë nga këto lloje vdekjesh dhe kjo vetëm në Shtetet e Bashkuara. Është gjithashtu e rëndësishme të kihet parasysh se tek “vdekjet nga aksidentet rrugore” përfshihen si shoferët e dehur ashtu edhe viktimat e goditura nga shoferë të dehur.

Duke e parë javën në tërësi, vdekjet e lidhura me sjelljen e rrezikshme rriten në fundjavë dhe bien në mes të javës. Në fakt vdekjet për shkak të armëve arrijnë kulmin të dielën, dhe jo të shtunën (e shtuna është e dyta). Ndërkohë numri i vdekjeve nga sulmi në zemër mbetet i qëndrueshëm gjatë javës, me përjashtim të së hënës kur arrin kulmin.

Një analizë e vitit 2005 nga “European Journal of Epidemiology” arriti në një përfundim të ngjashëm. Sipas Organizatës Botërore e Shëndetësisë, 10 shkaqet kryesore të vdekjeve në vitin 2019 përbënin 55 për qind të të gjitha vdekjeve në nivel globale.

Pra rreth 9 milionë njerëz në mbarë botën vdiqën atë vit nga sëmundjet e zemrës, ndërsa 200.000 vdiqën nga aksidentet me makinë. Kjo do të thotë që pa marrë parasysh rrethanat, të shtunën keni akoma më shumë gjasa të pësoni një atak në zemër sesa të mbi-dozoheni ose të goditeni nga një makinë. Në përgjithësi, shtetet më të populluara kanë më shumë vdekje. / Grunge – Bota.al

Kuriozitete

Si ndodhi klonimi i qengjit Dolly?

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit.

Publikuar

nga

Shkencëtarët skocezë më 22 shkurt të vitit 1997, njoftuan klonimin e suksesshëm të një qengji, Dolly, me kontributin e tre deleve nëna, një me vezë , tjetra me ADN-në, dhe e treta kishte mbajtur në fetus embrionin e klonuar.

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit. Dolly jetoi në Institutin Roslin në Edinburg, Skoci, madje lindi edhe gjashtë qengja.

Dolly u prek nga artriti dhe më 14 shkurt 2003 u vu në gjumë për vdekje për shkak të sëmundjes progresive të mushkërive. Klonimi i gjitarëve (grupim qeniesh ku bën pjesë edhe njeriu) është provuar tejet joefikas. Dolly ishte e vetmja mes 277 përpjekjeve që mbijetoi dhe arriti deri në atë moshë 6 vjeç, edhe pse në vitin 2014 shkencëtarët kinezë raportuan sukses në klonimin e derrave.

Shkencëtarët që klonuan Dollyn, shpallën në vitin 2007 se teknika e përdorur në rastin e Dollyt nuk mund të jetë e efektshme për klonimin e njeriut.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Pesë fakte interesante rreth Diellit

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Publikuar

nga

Dielli është afro 25 mijë vite dritë larg nga qendra e galaktikës tonë “Udha e Qumështit”.

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Dielli prodhon një sasi enorme të energjisë për të nxehur sistemin tonë diellor. Çdo sekondë rreth 700 milionë ton të Hidrogjenit shndërrohen në Helium, me procesin kimik të Fusionit Nuklear.

Dielli përbëhet nga 72% hidrogjen dhe 26% helium, dhe disa elemente të tjera në gjurmë. Kjo masë e dendur përbën rreth 99% të tërë masës në sistemin tonë diellor.

Nëse dielli do të shuhej, brenda një jave temperatura e tokës do të bëhej -18  ̊C. Për një vjet do të bëhej -73  ̊C, ndërsa brenda disa milionë viteve do të stabilizohej në -240  ̊C./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë.

Publikuar

nga

“Vala luminoze” në Maldive është një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës. Oqeani shndritë me një hije të pastër kaltër dhe gjelbër. Ky fenomen i mahnitshëm njihet si “vala luminoze”.

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë. Organizmat mikroskopikë, si planktoni dhe bakteret, shkaktojnë një reaksion kimik kur lëvizin në ujë. Këto organizma shkaktojnë një efekt bioluminescent, duke shkaktuar dritë në ujë kur janë të shqetësuar ose të përzier me ujin.

Për vizitorët që kanë fatin të shohin këtë shfaqje të mrekullueshme, ajo ofron një përvojë të pazakontë dhe të mahnitshme. Në këtë spektakël të natyrës, oqeani bëhet si një qiell me yje, duke e bërë atë një destinacion të veçantë për të eksploruar bukuritë dhe misteret e botës nën ujë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Sahara – shkretëtira më e madhe dhe e nxehtë në botë

Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet.

Publikuar

nga

Sahara një shkretëtirë unike në botë, si për nga madhësia e saj ashtu edhe për ekosistemin që është krijuar në të. Ajo llogaritet të jetë 9 milionë e 200 mijë kilometra katrorë, që nënkupton përafërsisht sa sipërfaqja e Kinës.

Shtrihet në dhjetë shtete Algjeri, Çadi, Egjipt, Libi, Mali, Mauritani, Marok, Nigeri, Sudan dhe Tunizi. Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet. Temperaturat shkojnë mbi 55  ̊c, madje në raste edhe më shumë.

Sahara është nje nga shkretëtirat më të thata në botë dhe ka një numër të ulët të rreshjeve vjetore. Rreshjet në këtë shkretëtirë gjithashtu janë të parregullta. Në disa pjesë të shkretëtires dhe kryesisht në pjesën e Libisë,Egjiptit dhe Sudanit ka dekada qe nuk jane parë me rreshje të shumta shiu dhe këto vende mbajnë rekord kryesor për sasinë më të ulët shiu në botë rreth 10 mm shi. Disa herë dhe për shkak të nxehtësise së madhe në shkretëtirë shiu avullon dhe para se të bjeri. Mesatarisht bie shi rreth 10 ose 15 ditë në vite por ka edhe vende në të cilat bie vetëm 5 ditë në vit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara