Kulturë

Kinemaja në zi: Vdes David Lynch, mjeshtri i simbolizmit të errët

Published

on

Mbrëmja e 16 janarit shënoi një kthesë të heshtur në historinë e artit kinematografik, ndërsa bota i dha lamtumirën David Lynch, një artist që ripërcaktoi kufijtë e imagjinatës njerëzore. Regjisori, skenaristi, producenti, muzikanti dhe artisti pamor ndërroi jetë në moshën 78-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të pakrahasueshme artistike.

I lindur në Missoula, Montana, Lynch ishte një shpirt që shihte më shumë se sa duket në sipërfaqe. I nominuar tri herë për çmimin Oscar, dhe nderuar me një Oscar Honorary në 2019, ai ishte më shumë se një regjisor. Ishte një poet vizual, një mjeshtër që ndërthurte ëndrrat, frikën dhe të fshehtën në çdo vepër të tij. Filmat si Blue Velvet, Mulholland Drive dhe seriali revolucionar Twin Peaks mbeten përjetësisht monumente të narrativave enigmatike dhe atmosferave që sfidojnë perceptimin.

Nga piktura dhe xhirimet eksperimentale, Lynch shpërtheu në skenën kinematografike me filmin Eraserhead (1977), një vepër që përqafoi absurditetin dhe të panjohurën, duke u bërë menjëherë një klasik i kultit. Nominimi i tij i parë për Oscar erdhi me The Elephant Man (1980), një rrëfim tronditës i jetës së Joseph Merrick. Ky sukses e pozicionoi Lynch-in si një artist që guxonte të prekë zemrën e njerëzimit, por gjithmonë me një kthesë të papritur.

Filmografia e Lynch-it është një univers paralel. Mulholland Drive (2001) ishte një letër dashurie dhe hakmarrjeje për Hollivudin, ndërsa Twin Peaks, qoftë seriali origjinal apo rikthimi mahnitës i vitit 2017, përfaqësoi një epokë të re të televizionit, ku kufijtë mes realitetit dhe imagjinatës ishin të paqartë.

Përtej kamerës, Lynch ishte një personazh kompleks. Një duhanpirës i pasionuar për dekada, ai i dha fund këtij zakoni tri vite para se të largohej, duke përmendur dashurinë dhe dëmin që i shkaktonte ajo. Praktikues i meditimit transcendental, ai e kishte kthyer këtë formë të brendshme paqeje në një filozofi jetësore.

Në gusht të 2024, Lynch njoftoi se vuante nga emfizema, një sëmundje që ia kufizoi lëvizjet dhe krijimtarinë. “Pirja e duhanit ishte diçka që e doja shumë. Asgjë në botë nuk është aq e bukur, por ndërkohë po më vriste”, pranoi ai me sinqeritet për gazetën britanike Sight and Sound.

“Ka një boshllëk të madh në botë tani që ai nuk është më me ne”, shkroi familja e tij. Por boshllëku që lë pas është i mbushur me artin e tij  një pasqyrë e shpirtit njerëzor, e cila do të ndriçojë brez pas brezi./UBTNews/

 

Magazinë

Blake Lively krahason veten me Khaleesi-n, fansat e “Game of Thrones” reagojnë negativisht

Published

on

Blake Lively ka shkaktuar reagime të shumta nga fansat e “Game of Thrones” pasi e krahasoi veten me Khaleesi, personazhin ikonik të serialit, në një mesazh për Justin Baldonin.

Ajo shprehu se si ka “dragonj”, të cilët mbrojnë ata që ajo do, duke aluduar në rolin e Daenerys Targaryen, e njohur për fuqinë dhe lidhjen me dragonjtë. Megjithatë, shumë fansa të serialit nuk ishin të kënaqur me krahasimin, duke e konsideruar atë si një referencë të pasaktë, pasi Khaleesi përfundoi si një personazh që ra në çmenduri dhe hakmarrje, shkruan DailyMail.

Në mesazhin e dërguar, Blake theksoi se edhe ajo ka “dragonj”, por për të “mirë”.

Kjo shkaktoi kritika nga ndjekësit, të cilët kujtuan se Khaleesi në fund të serialit u bë një figurë kontestuese, duke shkatërruar një qytet të tërë. Krahas kësaj, mesazhi i Blake ishte pjesë e një beteje ligjore me Baldonin, i cili e ka akuzuar për ngacmim seksual dhe krijimin e një mjedisi të tensionuar në setin e filmit “It Ends With Us”.

Baldoni pretendon se Blake, bashkë me bashkëshortin e saj Ryan Reynolds dhe një mik të famshëm, ushtroi presion mbi të për ndryshimet në skenar. Kjo ka çuar në tensione të mëdha dhe ndryshime të shpeshta në skenar, duke shkaktuar vonesa dhe stres për ekipin e prodhimit.

Continue Reading

Kulturë

Pse ia vlen të luftosh për të lexuar një libër në vend që të kënaqesh me rrjete sociale?

Published

on

Titulli “Mediat sociale, kalbja e trurit dhe vdekja e ngadaltë e leximit”, e zgjedhur nga kritikja e librit dhe autorja Mia Levitin për artikullin e ri në “Financial Times”, përshkruan “betejën” që të gjithë ne kemi jetuar vitet e fundit, edhe ata prej nesh që më parë e deklaronim veten “krimb të librave”, pasi tani po luftojmë për të lënë mënjanë celularët dhe të shijojmë leximin e një libri.

Ajo argumenton se edhe studentët e Letërsisë kanë ndaluar së lexuari libra sot, ose të paktën i lexojnë më rrallë se në të kaluarën. citon një sondazh të fundit (Reading Agency), sipas të cilit përqindja e të rriturve që lexojnë në Britani është përgjysmuar, nga 58% më 2015, por ky është një fenomen universal. Joshja e mediave sociale është e fortë edhe ndaj atyre që e duan librin.

Gara “libra kundër mediave sociale” është padyshim e pabarabartë. Jo vetëm që mediat sociale janë krijuar për të shkaktuar shpërthime të përsëritura të dopaminës, hormonit të lumturisë në tru dhe në disa raste është krijuar një varësi, siç shpjegon neuroshkencëtarja Maryanne Wolf.

Të lexuarit është aftësi e fituar, që e kultivojmë përmes të mësuarit.

Leximi i një libri është i mundimshëm, siç e kemi kuptuar nga përvoja, por ia vlen. Ata që lexojnë rregullisht raportojnë nivele më të larta të mirëqenies dhe kënaqësisë nga jeta, gjumë të mirë, përqendrim e kreativitet.

Nuk kemi nevojë as të kemi kohë të lirë në dispozicion për të përfituar nga efekti i dobishëm i leximit: një studim tregoi se gjashtë minuta në ditë janë të mjaftueshme për të reduktuar stresin me dy të tretat.

Mund të bashkohemi me klubet e leximit të cilat do të na motivojnë të përfundojmë librin në kohë për të diskutuar në takimin e tyre të ardhshëm e të na sjellin në kontakt me njerëz me interesa të përbashkëta.

Nëse nuk mund të imagjinojmë një ditë të vetme të jetës sonë pa internet, le ta shohim leximin sikur po zhytemi në këtë botë, analoge, pa njoftime dhe reklama të vazhdueshme të na ndërpresin vëmendjen, teksa ne vazhdojmë udhëtimin drejt lumturisë të pashqetësuar. /UBT News/

Continue Reading

Kulturë

557 vjet nga vdekja e Heroit Kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu

Published

on

557 vjet më parë, më 17 janar të vitit 1468, u nda nga jeta Heroi Kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, një figurë që mbetet simbol i luftës për liri dhe pavarësi të popullit shqiptar. Lindi rreth vitit 1405, Skënderbeu u shqua si një strateg dhe burrë shteti, udhëhoqi betejat kundër pushtimit osman dhe kontribuoi në bashkimin politik të principatave shqiptare. Ai u bë figura udhëheqëse e një periudhe vendimtare të historisë kombëtare, që shënonte një betejë të gjatë, por të qëndrueshme kundër pushtimit të Perandorisë Osmane.

Skënderbeu bëri një kthesë historike në vitin 1443, kur çliroi Krujën dhe ngriti flamurin e Kastriotëve, duke e konsideruar këtë akt si një hap të rëndësishëm drejt bashkimit kombëtar. Kjo ngjarje u pasua më 2 mars 1444, me Kuvendin e Parë Kombëtar në Katedralen e Shënkollit në Lezhë, ku ai theksoi domosdoshmërinë e bashkimit të forcave shqiptare dhe krijoi një strategji për mobilizimin e gjithanshëm të popullit. Ky Kuvend ishte pikënisje për një kryengritje të madhe, që shpërtheu në disa rajone të Shqipërisë dhe çliroi principata të shumta.

Nën udhëheqjen e Skënderbeut, forcat shqiptare arritën fitore të rëndësishme kundër ushtrive osmane në betejat e zhvilluara në Pollog, Dibër, Ohër, Shkumbin dhe shumë zona të tjera. Lufta e shqiptarëve vazhdoi për më shumë se 25 vjet, me një qëndresë të paprecedentë, që përbënte një sfidë të rëndësishme për Perandorinë Osmane.

Megjithatë, pas shumë vitesh luftë, heroizmi dhe vizioni strategjik i Gjergj Kastriotit u shua me vdekjen e tij në Lezhë. Pas vdekjes, figura e tij mori një rëndësi të veçantë dhe u bë një burim frymëzimi për pasardhësit, veçanërisht gjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare. Lufta e tij për liri vazhdoi të mbetej një model që do të frymëzonte shqiptarët gjatë gjithë shekujve në rrugëtimin e tyre për pavarësi dhe identitet kombëtar.

Edhe 557 vjet pas vdekjes së tij, Gjergj Kastrioti Skënderbeu mbetet një ndër figurat më të shquara të historisë shqiptare, një hero që përjetësoi emrin dhe lavdinë e Shqipërisë në betejat më të mëdha për liri./UBTNews/

 

Continue Reading

Magazinë

Aktorja Margaret Qualley: Lëkurës sime iu desh një vit për t’u rikuperuar pas horrorit nga “The Substance”

Published

on

Ylli i Holliwood-it, Margaret Qualley, ka zbuluar se protezat që ajo mbajti në filmin horror të vlerësuar shumë nga kritikët, “The Substance”, shkaktuan aq shumë dëmtime në lëkurën e saj saqë iu desh rreth një vit për t’u rikuperuar.

“Fytyra ime ishte fëlliqur aq shumë atë kohë, “ i tha Qualley Josh Horowitz-it në podcast-in “Happy Sad Confused”.

“Ata nuk mund të më më kapnin më pamje të fytyrës në fund të filmit,” tha ajo në episodin e publikuar të hënën.

Qualley shtoi se protezat shkaktuan puçrra të cilat zgjatën edhe kur ajo po xhironte filmin e saj të radhës “Kinds of Kindness”.

“E njihni personazhin që ka gjithë ato puçrra? Ato ishin vetëm puçrrat e mia nga protezat, “ tha Qualley.

“Dhe unë thashë, ‘Oh, kjo është në të vërtetë disi e përsosur. Unë jam duke luajtur të gjithë këta personazhe të ndryshëm [në ‘Kinds of Kindness’]. Për njërën prej tyre, ne do të përdorim të gjitha aknet e mia të çmendura.’ Po, më është dashur ndoshta një vit për t’u rikuperuar fizikisht nga e gjithë kjo.”

Duke përdorur protezën dhe efekte tjera praktike, “The Substance” përshkruan historinë e aktores së njohur dhe gurusë së fitnesit Elisabeth Sparkle, e luajtur nga Demi Moore, që shkarkohet nga puna nga shefi në ditëlindjen e saj të 50-të. Ajo mëson për një drogë të tregut të zi të njohur si Substanca, që i premton asaj një version më të ri të quajtur Sue, të luajtur nga Qualley, me disa paralajmërime.

Filmi hyn në zhanrin horror-trupor, kështu që Sue del në mënyrë të llahtarshme nga një e çarë në shtyllën kurrizore të Elisabeth dhe, marrëdhënia e tyre bëhet shkatërruese, të dy trupat e tyre prishen në një shëmbëlltyrë për grackat e ndjekjes së rinisë së përjetshme.

Pa dhënë shumë detaje zbuluese, gjithçka arrin kulmin në një akt përfundimtar që i jep kuptim të ri termit “banjë gjaku”.

Në fund të filmit, Qualley veshi një kostum protezë që ajo e përshkroi si “një dhomë torture” për ‘LA Times’.

“Ne do ta vazhdonim këtë derisa të pësoja ndonjë sulm paniku,” tha ajo. “Dhe gjëja joshëse është që ti dëshiron ta heqësh protezën, por sigurisht që nuk mund ta bësh këtë, sepse do të merrte dhe lëkurën tënde me vete.”

Proteza mund të zgjasë “diku nga gjashtë deri në nëntë orë e gjysmë”, tha Moore për Access Hollywood në Golden Globe Awards. Ajo shtoi se u deshën “të paktën një orë e gjysmë për t’i hequr të gjitha”.

Filmi, i cili është filmi i dytë i shkrimtares dhe regjisores franceze, Coralie Fargeat, u konsiderua një sukses për kritikët. Veçanërisht shfaqjet e Moore dhe Qualley po marrin shumë çmime, me Moore që mori një Golden Globe për interpretimin më të mirë nga një aktore femër në një film muzikor ose komedi.

 

Continue Reading

Të kërkuara