Lajmet

Kina dhe Rusia po testojnë kufijtë e fuqisë së BE-së

Qeveria lituaneze është dënuar nga Kina për përmirësimin e marrëdhënieve të saj me Tajvanin.

Published

on

Nga Gideon Rachman, Financial Times

A janë europianët të dënuar të kalojnë shekullin e 21-të duke u ndikuar nga fuqitë e huaja? Brukseli,  beson se fuqia kolektive e BE-së është e vetmja mënyrë për të shpëtuar kontinentin e vjetër nga ky fat.

Megjithëse asnjë vend i vetëm europian nuk mund tia dalë i vetë me Amerikën apo Kinën, dhe BE-ja së bashku me këto dy vende renditet si një nga tre ekonomitë më të mëdha në botë. Por ideja se pesha ekonomike e BE-së mund të shndërrohet lehtësisht në fuqi gjeopolitike po i nënshtrohet një kontrolli brutal të realitetit.

Kriza e Ukrainës e ka lënë mënjanë BE-në . Ndërkohë Kina ka vendosur sanksione jozyrtare ekonomike ndaj Lituanisë, një anëtare e BE-së dhe Brukseli po përpiqet të gjejë një përgjigje të përshtatshme.

Nëse gjërat shkojnë keq për BE-në gjatë javëve dhe muajve të ardhshëm, diskutimet për një Europë “gjeopolitike” do të tingëllojnë gjithnjë e më qesharake. Por gjithashtu ekziston mundësia që krizat aktuale, veçanërisht sfida lituaneze të çojnë në një hap përpara në aftësinë e BE-së për të mbrojtur interesat e saj në arenën globale, raporton abcnews.al

Kriza mbi Ukrainën është një çështje lufte dhe paqeje në kontinentin europian, kështu që disa zyrtarë të BE-së ndihen të poshtëruar që nuk morën pjesë drejtpërdrejt në negociatat e fundit. Megjithatë, nuk duhet të jetë një surprizë e madhe që Brukseli u mënjanua. BE-ja nuk është një fuqi ushtarake dhe mund të mos jetë kurrë. Dhe Ukraina nuk është anëtare e BE-së.

Përkundrazi, Lituania është një nga 27 vendet anëtare të BE-së. Ajo është gjithashtu e përfshirë në një mosmarrëveshje tregtare dhe tregtia është një nga fushat e pakta ku BE-ja është tashmë një peshë e rëndë globale.

Pra, europianët kanë një mundësi dhe një detyrim për të për të reaguar së bashku.

Qeveria lituaneze është dënuar nga Kina për përmirësimin e marrëdhënieve të saj me Tajvanin, një ishull demokratik vetëqeverisës që Pekini këmbëngul se është një provincë rebele. Si përgjigje, Pekini ka aplikuar metoda që Gabrielius Landsbergis, ministri i jashtëm lituanez, i krahason me “Inkuizicionin spanjoll”.

Kina nuk po bllokon vetëm tregtinë me Lituaninë. Gjithashtu po bllokon të gjitha produktet që përmbajnë komponentë të prodhuar në Lituani, duke shkaktuar një problem për investitorët e huaj në vend. Pekini ka zgjedhur një taktikë të zgjuar. Investitorët gjermanë në Lituani po i kërkojnë qeverisë të tërhiqet, ndërsa sondazhet sugjerojnë se opinioni publik lituanez është kthyer kundër Tajvanit.

Por politika e Kinës përmban gjithashtu rreziqe që Pekini mund të mos i ketë llogaritur plotësisht. Duke synuar zinxhirin e furnizimit të BE-së, kinezët po synojnë integritetin e tregut të vetëm europian, i cili është qendror për ekonominë dhe aspiratat strategjike të BE-së. Siç shprehet Janka Oertel nga Këshilli Europian për Marrëdhëniet me Jashtë: “Duke europianizuar problemin, Kina e ka kthyer këtë në një provë për të gjithë BE-në”.

Kjo nuk është vetëm një çështje teorike. Disa europianë kanë frikë se vendi i ardhshëm në synimet e Kinës do të jetë Republika Çeke, qeveria dhe politikanët e së cilës kanë qenë gjithashtu miqësore ndaj Tajvanit, raporton abcnews.al

Fabrikat çeke luajnë një rol kryesor në zinxhirin e furnizimit të BE-së, kështu që synimi i komponentëve të prodhimit çek mund të krijojë kaos brenda tregut të vetëm. Disa politikanë europianë janë të irrituar që lituanezët kanë vepruar pa u konsultuar me pjesën tjetër të BE-së. Por lituanezët nuk e kanë kthyer politikën e BE-së “një Kinë”.

Dhe mbështetja për demokracinë dhe mbrojtja e kombeve të vogla duhet të jenë vlerat thelbësore europiane. Zyrtarët e BE-së kanë premtuar mbështetje dhe solidaritet për Lituaninë. Me siguri do të diskutohet një çështje kundër Kinës në Organizatën Botërore të Tregtisë, por mund të duhen vite që të realizohet.

Pra, në vend të kësaj, francezët, të cilët aktualisht mbajnë presidencën e BE-së, po kërkojnë të përshpejtojnë miratimin e legjislacionit kundër masa shtrenguese. Kjo do t’i lejonte BE-së të hakmerrej kundër masave shtrënguese tregtare, nga Kina apo çdo vend tjetër, me një sërë masash që mund të përfshijnë bllokime mbi investimet dhe tarifat.

E veçanta e këtyre  masave për sa i përket Brukselit, është se janë masa tregtare. Ndryshe nga çështjet e thjeshta të politikës së jashtme, të cilat kërkojnë unanimitet, vendimet për tregtinë mund të merren me shumicë votash, raporton abcnews.al

Kjo do të nënkuptonte se miqtë e Kinës brenda BE-së – veçanërisht Hungaria dhe Greqia  nuk do të ishin në gjendje të parandalonin miratimin e legjislacionit kundër shtrëngimit ose vendosjen e tij. Reinhard Bütikofer, një anëtar me ndikim i Parlamentit Europian, i cili është sanksionuar personalisht nga Kina, beson se kriza e Lituanisë mund të çojë në një hap përpara në aftësinë e Europës për të projektuar fuqi.

Sipas tij: “Ndërlidhja midis tregtisë dhe politikës së jashtme na lejon të përdorim politikën tregtare për një ndjekje më efektive të politikës së jashtme”.

Por proceset legjislative të BE-së janë komplekse, duke e bërë të pamundur që masat të miratohen para verës. Deri atëherë Lituania mund të jetë detyruar të tërhiqet. Për interesat e tyre, europianët duhet ta ndalojnë këtë.

Nëse Kina ia del me sukses me Lituaninë, ndërsa BE-ja vetëm e shikon pa mundur të bëjë asgjë, diçka e tillë do të ndikojë vetëm në Pekin, por edhe në Moskë dhe Uashington.

Continue Reading

Lajmet

​KPM i quan të pavërteta informacionet se kanë planifikuar shkarkimin e kryetarit

Published

on

By

Anëtarët e Komisionit të Pavarur për Media kanë demantuar raportimet në rrjete sociale se KPM ka planifikuar të shkarkojë kryetarin e KPM-së, duke thënë se janë të rreme dhe propagandë. Ndërsa, kanë thënë se ditëve në vijim do të marrin masa për këtë.

Kryetari Jeton Mehmeti gjatë mbledhjes së parë për këtë vit, tha se kjo është edhe mbledhja e fundit për të si kryetar, pasi mandati i tij përfundon këtë muaj.

“Kjo është mbledhja e parë për këtë vit, mbase edhe e fundit për mua si kryetar i KPM-së me qenë se me 21 janar përfundon edhe mandati im, të cilin ma ka dhënë Kuvendi i Republikës së Kosovës”, tha Mehmeti.

Anëtari i KPM-së Besnik Berisha ka thënë se si pikë e rendit të ditës duhet të jetë zgjedhja e kryetarit të ri pasi më 21 janar skadon mandati i kryetarit aktual.

“Meqë po e dimë se mandati i kryetarit skadon më datën 20 janar, mendoj se ne si KPM duhet të ofrojmë një zgjidhje që të sigurojmë se KPM-ja të ketë kryesine edhe pas kësaj date. Andaj, propozoj që me agjendë si pika parë pas miratimit të procesverbalit të jetë plotësim-ndryshimi i rregullores së punës, me qëllim mundësimin e zgjedhjes së kryetarit pasa të mbesë KPM pa kuorum si dhe pastaj sigurimi vazhdimësisë së punës së kryesisë së KPM-së si pikë tjetër me të cilën ne do të kemi mundësinë po shpresoj të zgjedhim kryesine e re sa kemi mundësi. Pas datës 20, KPM rrezikon të mbetet pa kryetar dhe nënkryetar, dhe e prek deri diku funksionalitetin e KPM-së. Kemi shumë obligime tjera me të cilën rëndësia e kryetarit është evidente dhe duhet që KPM nëse ka mundësi të ketë kryetarin dhe të mos mbetet pa kryetar dhe nënkryetar. Po ashtu ka edhe një çështje tjetër, askush nuk e ka pas në plan të shkarkojë kryetarin e KPM-së, e as nuk ka kuptim kjo, kjo është e befasishme, por të gjithë ata që kanë lansuar këtë lajm t’i kthehen vetes si kanë rënë në këtë lajthitje dhe të shikon se kush po dezinformon. Ky është shqetësimi jonë që besoj se do të trajtojmë në ditët në vijim”, tha Berisha.

Edhe anëtari tjetër Fitim Veliu është shprehur i shqetësuar me raportimet kinse KPM ka planifikuar shkarkimin e kryetarit.

“Shpreh shqetësimin tim të thellë për dezinofrmatat që sot kur u zgjova pash në Facebook nga analistë të mediave, që për mendimin tim nuk kanë lidhje me analistë të mediave, pasi kur nuk ka asnjë informatë ka e ka marrë atë, për mendimin tim ai është pseudo-gazetar. Të thuhet se KPM po planifikon shkarkimin e kryetarit pa e pasur asnjë informatë zyrtare është tepër e ulet dhe jo kredibile… Kemi paraparë që KPM të mos e lëmë pa kryetar meqë kemi këtë kuorum”, tha ai.

Edhe anëtarja tjetër në këtë institucion, Luljeta Aliu ka mbështetur kërkesën e kolegëve të saj.

“Edhe unë i përkrah kërkesat e dy kolegeve, që ka qenë edhe kërkesë prej më herët, një çështje të cilën e kemi diskutuar edhe me vetë kryetarin dhe nënkryetarin dhe jemi dakorduar që kjo të jetë mënyra e veprimit. KPM është institucion i pavarur kushtetues dhe të mbes pa kryetar është goxha keq…Për ata që kanë menduar, shkruar, janë shprehur se ky qenka vendim politik, mund të them se pikërisht ky informim është i njëanshëm dhe tendenca politike, më shumë bie propagandë, në këtë kohë,” tha ajo.

Derisa kryetari Mehmeti nuk u pajtua me propozimin e tyre. Ai tha se plotësim ndryshimi i rregullores të punës në bazë të ligjit për KPM kërkon konsultim publik.

“Unë nuk jam dakord me asnjërën prej tyre, plotësim-ndryshimi i rregullores së punës në bazë të ligjit për KPM kërkon konsultim publik…Pra, në bazë të rregullores së punës fillimisht zgjedhja e një kryetari të re duhet të bëhet në seancën vijuese pasi kryetarit aktual t’i skadojë afati, dhe argumenti se mund të mbetemi pa kryetar nënkupton po ashtu se me rregulloren e punës, anëtari më i vjetër i komisionit është përfaqësues i KPM-së me përgjegjësi ligjore, nuk ka kurrfarë problemi që anëtari më i vjetër të përfaqësojë KPM-në brenda dhe jashtë vendit dhe t’i kryejë obligimet tjera deri në konstituimin e ardhjes së anëtarëve të rinj të KPM-së”, tha Mehmeti.

Komisioni i Pavarur i Mediave (KPM) është organ kompetent për rregullimin, menaxhimin dhe mbikëqyrjen e spektrit të frekuencave të transmetimit në Kosovë.

Ai është themeluar në vitin 2005 dhe ka për përgjegjësi të mbajë një sistem të drejtë dhe të hapur për licencimin dhe rregullimin e shërbimeve mediale audiovizuele dhe menaxhimin e spektrit të frekuencave të transmetimit në pajtim me standardet më të mira ndërkombëtare

Continue Reading

Lajmet

​Arrestohen dy persona për keqpërdorim të kartelave bankare në Pejë

Published

on

By

Policia e Kosovës sot ka zbatuar urdhër kontrollin e Gjykatës Themelore në Pejë, ku janë kontrolluar tri lokacione dhe janë arrestuar dy persona, me dyshime për veprat penale keqpërdorim të detyrës zyrtare, lëshimi i çeqeve pa mbulesë ose të rremë dhe keqpërdorimi i kartelave të bankës apo të kreditit.

Hetimet lidhur me rastin kishin filluar në muajin korrik 2024 me autorizim të Prokurorisë Themelore Pejë, me ç’rast janë aplikuar masat e veçanta të hetimit si dhe ka bërë grumbullimin e informatave të nevojshme, duke bashkëpunuar edhe me institucione tjera përmes të cilave është arritur të sigurohen dëshmi të arsyeshme për veprat panele.

Dy persona të dyshuar në këtë rast, një femër dhe një mashkull kosovarë, dyshohet se me qëllim të përfitimit të dobisë pasurore për vete kanë keqpërdorur kartelat bankare të disa personave dhe ua kanë tërhequr mjetet e përfituara nga skema pensionale. Tërheqja e parave dyshohet se ka ndodhur në vazhdimësi për disa muaj.

Gjatë kontrollit të lokacioneve janë gjetur dhe janë sekuestruar gjashtë kartela bankare në emër të personave të tjerë, një telefon, dokumentacion me rëndësi për procedurat hetimore, dy armë zjarri, një AK-47 dhe një armë e shkurtër për të cilat pas konsultimit me prokurorin e rastit është iniciuar rast i veçantë.

Personat e dyshuar janë intervistuar dhe me vendim të prokurorit janë dërguar në mbajtje deri 48 orë.

Continue Reading

Lajmet

Osmani mirëpret angazhimin e misionit që do të monitorojë zgjedhjet në Kosovë

Published

on

By

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, priti sot në takim një delegacion të Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, të kryesuar nga Petra Bayr, i cili do t`i vëzhgojë zgjedhjet e përgjithshme parlamentare të 9 shkurtit.

Presidentja Osmani shprehu mirënjohjen për mbështetjen e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE) ndaj institucioneve të Kosovës dhe mirëpriti angazhimin e këtij misioni, i cili për herë të parë do t`i monitorojë zgjedhjet në Kosovë.

Në takim u theksua se zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit 2025 janë zgjedhjet e para të rregullta që do të mbahen në përputhje me Ligjin e ri për Zgjedhjet e Përgjithshme, ndaj Presidentja vlerësoi këtë moment si një hap të rëndësishëm në përmirësimin e proceseve demokratike në vend.

Presidentja Osmani nënvizoi nevojën për një fokus të veçantë në përfaqësimin e grave në të gjitha fazat e procesit zgjedhor, sikurse edherespektimin e të drejtave të personave me aftësi të kufizuara, duke siguruar qasje të plotë dhe të barabartë në qendrat e votimit.

Më tej, Presidentja Osmani, ka potencuar se Republika e Kosovës mbetet e përkushtuar për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës, ndaj do të vazhdojë ta fuqizojë mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe fuqizimin e sundimit të ligjit.

Continue Reading

Lajmet

​Rushiti: Nominimi për Çmimin Nobel për Paqe është vlerësim për Kosovën

Published

on

By

Drejtoresha e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, Feride Rushiti deklaroi se nominimi për Çmimin Nobel për Paqe është vlerësim për Kosovën.

Ajo tha se shpreson se ky nominim do të rris zërin ndërkombëtarisht të viktimave të dhunës seksuale.

Marrë parasysh kauzën e kësaj qendre, Rushiti tha se pret që Serbia do të tentojë të pengojë këtë proces.

“Ky çmim, ky nominim ka ardhur në befasi fare. Unë jam takuar me deputetin suedez para dy viteve. Çfarë nënkupton ky nominim për mua personalisht: mendoj që është një vlerësim jo vetëm për ne, por është një vlerësim për Kosovën”, tha ai.

Teksa foli për lobimin, ajo pret nga institucionet vendore të luajnë rolin e vet.

“Është një proces i ri për neve. Po besoj që institucionet duhet ta luajnë rolin e vet. Kam pranuar shumë urime dhe përkrahje nga politikanët”, shtoi ajo.

Continue Reading

Të kërkuara