Lajmet

Kina dhe Rusia po testojnë kufijtë e fuqisë së BE-së

Qeveria lituaneze është dënuar nga Kina për përmirësimin e marrëdhënieve të saj me Tajvanin.

Published

on

Nga Gideon Rachman, Financial Times

A janë europianët të dënuar të kalojnë shekullin e 21-të duke u ndikuar nga fuqitë e huaja? Brukseli,  beson se fuqia kolektive e BE-së është e vetmja mënyrë për të shpëtuar kontinentin e vjetër nga ky fat.

Megjithëse asnjë vend i vetëm europian nuk mund tia dalë i vetë me Amerikën apo Kinën, dhe BE-ja së bashku me këto dy vende renditet si një nga tre ekonomitë më të mëdha në botë. Por ideja se pesha ekonomike e BE-së mund të shndërrohet lehtësisht në fuqi gjeopolitike po i nënshtrohet një kontrolli brutal të realitetit.

Kriza e Ukrainës e ka lënë mënjanë BE-në . Ndërkohë Kina ka vendosur sanksione jozyrtare ekonomike ndaj Lituanisë, një anëtare e BE-së dhe Brukseli po përpiqet të gjejë një përgjigje të përshtatshme.

Nëse gjërat shkojnë keq për BE-në gjatë javëve dhe muajve të ardhshëm, diskutimet për një Europë “gjeopolitike” do të tingëllojnë gjithnjë e më qesharake. Por gjithashtu ekziston mundësia që krizat aktuale, veçanërisht sfida lituaneze të çojnë në një hap përpara në aftësinë e BE-së për të mbrojtur interesat e saj në arenën globale, raporton abcnews.al

Kriza mbi Ukrainën është një çështje lufte dhe paqeje në kontinentin europian, kështu që disa zyrtarë të BE-së ndihen të poshtëruar që nuk morën pjesë drejtpërdrejt në negociatat e fundit. Megjithatë, nuk duhet të jetë një surprizë e madhe që Brukseli u mënjanua. BE-ja nuk është një fuqi ushtarake dhe mund të mos jetë kurrë. Dhe Ukraina nuk është anëtare e BE-së.

Përkundrazi, Lituania është një nga 27 vendet anëtare të BE-së. Ajo është gjithashtu e përfshirë në një mosmarrëveshje tregtare dhe tregtia është një nga fushat e pakta ku BE-ja është tashmë një peshë e rëndë globale.

Pra, europianët kanë një mundësi dhe një detyrim për të për të reaguar së bashku.

Qeveria lituaneze është dënuar nga Kina për përmirësimin e marrëdhënieve të saj me Tajvanin, një ishull demokratik vetëqeverisës që Pekini këmbëngul se është një provincë rebele. Si përgjigje, Pekini ka aplikuar metoda që Gabrielius Landsbergis, ministri i jashtëm lituanez, i krahason me “Inkuizicionin spanjoll”.

Kina nuk po bllokon vetëm tregtinë me Lituaninë. Gjithashtu po bllokon të gjitha produktet që përmbajnë komponentë të prodhuar në Lituani, duke shkaktuar një problem për investitorët e huaj në vend. Pekini ka zgjedhur një taktikë të zgjuar. Investitorët gjermanë në Lituani po i kërkojnë qeverisë të tërhiqet, ndërsa sondazhet sugjerojnë se opinioni publik lituanez është kthyer kundër Tajvanit.

Por politika e Kinës përmban gjithashtu rreziqe që Pekini mund të mos i ketë llogaritur plotësisht. Duke synuar zinxhirin e furnizimit të BE-së, kinezët po synojnë integritetin e tregut të vetëm europian, i cili është qendror për ekonominë dhe aspiratat strategjike të BE-së. Siç shprehet Janka Oertel nga Këshilli Europian për Marrëdhëniet me Jashtë: “Duke europianizuar problemin, Kina e ka kthyer këtë në një provë për të gjithë BE-në”.

Kjo nuk është vetëm një çështje teorike. Disa europianë kanë frikë se vendi i ardhshëm në synimet e Kinës do të jetë Republika Çeke, qeveria dhe politikanët e së cilës kanë qenë gjithashtu miqësore ndaj Tajvanit, raporton abcnews.al

Fabrikat çeke luajnë një rol kryesor në zinxhirin e furnizimit të BE-së, kështu që synimi i komponentëve të prodhimit çek mund të krijojë kaos brenda tregut të vetëm. Disa politikanë europianë janë të irrituar që lituanezët kanë vepruar pa u konsultuar me pjesën tjetër të BE-së. Por lituanezët nuk e kanë kthyer politikën e BE-së “një Kinë”.

Dhe mbështetja për demokracinë dhe mbrojtja e kombeve të vogla duhet të jenë vlerat thelbësore europiane. Zyrtarët e BE-së kanë premtuar mbështetje dhe solidaritet për Lituaninë. Me siguri do të diskutohet një çështje kundër Kinës në Organizatën Botërore të Tregtisë, por mund të duhen vite që të realizohet.

Pra, në vend të kësaj, francezët, të cilët aktualisht mbajnë presidencën e BE-së, po kërkojnë të përshpejtojnë miratimin e legjislacionit kundër masa shtrenguese. Kjo do t’i lejonte BE-së të hakmerrej kundër masave shtrënguese tregtare, nga Kina apo çdo vend tjetër, me një sërë masash që mund të përfshijnë bllokime mbi investimet dhe tarifat.

E veçanta e këtyre  masave për sa i përket Brukselit, është se janë masa tregtare. Ndryshe nga çështjet e thjeshta të politikës së jashtme, të cilat kërkojnë unanimitet, vendimet për tregtinë mund të merren me shumicë votash, raporton abcnews.al

Kjo do të nënkuptonte se miqtë e Kinës brenda BE-së – veçanërisht Hungaria dhe Greqia  nuk do të ishin në gjendje të parandalonin miratimin e legjislacionit kundër shtrëngimit ose vendosjen e tij. Reinhard Bütikofer, një anëtar me ndikim i Parlamentit Europian, i cili është sanksionuar personalisht nga Kina, beson se kriza e Lituanisë mund të çojë në një hap përpara në aftësinë e Europës për të projektuar fuqi.

Sipas tij: “Ndërlidhja midis tregtisë dhe politikës së jashtme na lejon të përdorim politikën tregtare për një ndjekje më efektive të politikës së jashtme”.

Por proceset legjislative të BE-së janë komplekse, duke e bërë të pamundur që masat të miratohen para verës. Deri atëherë Lituania mund të jetë detyruar të tërhiqet. Për interesat e tyre, europianët duhet ta ndalojnë këtë.

Nëse Kina ia del me sukses me Lituaninë, ndërsa BE-ja vetëm e shikon pa mundur të bëjë asgjë, diçka e tillë do të ndikojë vetëm në Pekin, por edhe në Moskë dhe Uashington.

Continue Reading

Lajmet

​Plagosen dy persona në Ferizaj, njëri zyrtar policor

Published

on

By

Dy persona janë plagosur pasi janë përfshirë në një konflikt në fshatin Doganaj të Ferizajt. Incidenti ka ndodhur në orët e para të së hënës. Njëri nga të plagosurit është një zyrtar policor i cili kur ndodhi rasti nuk ishte në detyrë.

Të plagosurit fillimisht kanë marrë ndihmën e parë në Qendrën Emergjente në Ferizaj dhe më pas janë dërguar në QKUK për trajtim të mëtejmë. Ata ndodhen jashtë rrezikut për jetë, sipas personelit shëndetësor.

Lidhur me këtë rast është njoftuar edhe Inspektorati Policor i Kosovës.

Pas pranimit të informatës Policia Rajonale e Ferizajt ka dalur në vendin e ngjarjes për të hetuar rastin, ku janë sekuestruar dy vetura, dy armë zjarri, 16 gëzhoja dhe një predhë.

Lajmin për KosovaPress konfirmoi zëdhënësi i Drejtorisë Rajonale në Ferizaj, Kanun Veseli. Ai bëri të ditur se janë intervistuar dy dëshmitarë që gjendeshin në njërën nga veturat.

Rasti është cilësuar si “vrasje e mbetur në tentativë dhe shkaktimi i rrezikut të përgjithshëm”.

Sot, më 21.07.2025, rreth orës 00:50 policia rajonale e Ferizajt ka pranuar një informatë, për një rast të gjuajtjes me armë zjarri në fshatin Doganaj të Ferizajt, ku dy persona janë plagosur. Në vendin e ngjarjes kanë dalë fillimisht policët e rendit, e më pas edhe Njësia e Hetimeve Rajonale dhe Forenzika. Nga hetimet fillestare mësohet se në incident ishin të përfshirë dy persona: një qytetar me veturën “Golf 7” dhe një zyrtar policor jashtë detyrës zyrtare, me veturën “BMW“, tha Veseli.

Për shkak të përfshirjes së zyrtarit policor, është njoftuar edhe Inspektorati Policor i Kosovës (IPK). Nga vendi i ngjarjes janë sekuestruar dy vetura, dy armë zjarri (pistoleta), 16 gëzhoja dhe një predhë. Të plagosurit pasi kanë marrë ndihmën e parë në Qendrën Emergjente ne Ferizaj janë dërguar në QKUK për trajtim të mëtutjeshëm mjekësor dhe sipas informatave nga personeli mjekësor ndodhen jashtë rrezikut për jetë. Ndërsa janë intervistuar dy dëshmitarë që gjendeshin në njërën nga veturat. Rasti është cilësuar ” Vrasje e mbetur në tentativë dhe shkaktimi i rrezikut të përgjithshëm“, shtoi ai.

Hetimet lidhur me këtë rast po vazhdojnë në bashkëpunim me IPK-në dhe nën autorizimin të prokurorit kujdestar të krimeve të rënda.

Continue Reading

Lajmet

Dy punëtorë ndërtimi humbin jetën në Gjakovë

Published

on

By

Dy punëtorë të ndërtimtarisë kanë humbur jetën në Gjakovë, pasi dyshohet se kanë rënë nga një objekt në ndërtim e sipër. Lajmin e ka konfirmuar Policia e Kosovës për rajonin e Gjakovës.

Sipas informacioneve fillestare, incidenti ka ndodhur gjatë punës në një ndërtesë që është në fazën e ndërtimit. Autoritetet kanë dalë menjëherë në vendin e ngjarjes dhe kanë nisur hetimet për të sqaruar rrethanat e aksidentit tragjik.

Ende nuk janë dhënë detaje shtesë lidhur me identitetin e viktimave apo nivelin e lartësisë nga ku kanë rënë. Policia, në bashkëpunim me institucionet përkatëse, po vazhdon hetimet.

Continue Reading

Lajmet

MPJD – bashkatdhetarëve: Udhëtoni vetëm me dokumente valide

Published

on

By

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës apelon të gjithë bashkatdhetarët që udhëtojnë në Kosovë që gjatë udhëtimit të kenë dokumente të vlefshme, përmes transportit rrugor.

Përmes një njoftimi zyrtar, MPJD thekson se udhëtimi me dokumente të skaduara nuk lejohet nëpër territoret e disa shteteve, pavarësisht nga praktikat e vendit ku nis udhëtimi.

Duke iu referuar rasteve të fundit të paraqitura gjatë kalimeve tranzit, veçanërisht nëpër territorin e Italisë, theksojmë nevojën që qytetarët të verifikojnë paraprakisht kërkesat për dokumentacion për secilin vend që kalojnë gjatë udhëtimit të tyre.

Lusim qytetarët që të planifikojnë udhëtimet e tyre me kujdes dhe të informohen për kushtet e kalimit nëpër secilin shtet përmes të cilit udhëtojnë. Në raste pasigurie, ju ftojmë të kontaktoni misionet tona diplomatike dhe konsullore për udhëzime shtesë”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Lajmet

Policia po heton vdekjen e një gruaje në Drenas

Published

on

By

Një grua është gjetur pa shenja jete të dielën në Drenas. Policia ka iniciuar rast “Hetim i vdekjes”.

Sipas raportit 24 orësh të Policisë, vdekjen e viktimës e ka konstatuar mjeku kujdestar.

Është raportuar se viktima femër kosovare  është gjetur pa shenja jete. Njësitë policore si dhe emergjenca kanë dalë në vendin e ngjarjes ku mjeku kujdestar ka konstatuar vdekjen e viktimës. Rasti po hetohet nga ekipet relevante”, thuhet në njoftim./BetimipërDrejtësi

Continue Reading

Të kërkuara