Lajmet

“Kimikate të përhershme” gjenden në më shumë se 330 lloje të kafshëve të egra

Kjo sipas një studimi.

Published

on

Kafshët e egra në të gjithë botën – përfshirë Britaninë e Madhe – po ekspozohen ndaj ndotësve të njohur si “kimikate të përhershme”, ka zbuluar së fundi një studim.

Studiuesit thonë se substancat per-dhe polifluoroalkil (PFAS) janë dokumentuar si kontaminuese ose potencialisht dëmtuese për 330 specie në të gjithë globin, përfshirë arinjtë polarë, tigrat, majmunët, pandat, delfinët, zogjtë dhe peshqit.

Substancat e krijuara nga njeriu quhen “kimikate të përhershme” sepse ato nuk shpërbëhen me kalimin e kohës, kështu që mund të mbeten përgjithmonë në ajër, tokë, ujë dhe në trup.

Ato janë përdorur gjerësisht që nga vitet 1940 në shumë produkte të përditshme si tiganët që nuk ngjiten, ambalazhet e ushqimit, qilimat, mobiljet dhe shkuma e zjarrfikësve.

Por ka shqetësim në mbarë botën për ndikimin që vjen nga përdorimi i tyre — në shëndetin e njeriut dhe mjedisin — me substancat që lidhen me sëmundjen e kancerit, mëlçisë, veshkave dhe tiroides.

Njerëzit mund të vijnë në kontakt me përbërjet PFAS duke pirë ujë të kontaminuar ose duke ngrënë ushqim që është prodhuar afër vendit ku prodhohen kimikatet.

Grupi i Punës Mjedisore (EWG) ka kryer një projekt të madh hartash për të nxjerrë në pah shkallën e përhapjes së tyre në mjedis duke përdorur kërkime nga më shumë se 100 studime për ndikimin e këtyre kimikateve në kafshë.

EWG gjeti më shumë se 120 përbërje unike PFAS në kafshë, duke përfshirë disa specie të rrezikuara ose të kërcënuara.

Në Mbretërinë e Bashkuar, projekti vërejti kimikatet në vidrat evropiane, një specie e mbrojtur në shumë vende.

PFAS janë gjetur në rreth 17,000 vende në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar dhe Evropë, me nivelet më të larta në Britani, nga shkarkimet e një fabrike kimike në lumin Wyre, sipas një raporti në The Guardian.

“Nga vendi në vend dhe në të gjithë kontinentet, ndotja PFAS është kudo”, tha EWG.

“Pavarësisht vendndodhjes, pa marrë parasysh speciet, pothuajse çdo herë që bëhet testimi ne gjejmë ndotje nga këto kimikate toksike. Duke pasur parasysh shtrirjen e PFAS, jeta e egër në shumë vende të tjera në mbarë botën ka të ngjarë të kontaminohet”.

Grupi ka bërë thirrje për veprime urgjente rregullatore kombëtare dhe ndërkombëtare për të mbrojtur kafshët e egra nga kontaminimi PFAS.

Studimi zbuloi se 10 lloje të PFAS po zbuloheshin gjerësisht në mjedisin ujor anglez./UBTNews/

Lajmet

SBASHK në protestë më 4 dhjetor dhe ka një paralajmërim

Published

on

By

Sindikata e Bashkuar e Arsimit, Shkencës dhe Kulturës e Kosovës ka njoftuar se më 4 dhjetor do të protestojnë kundër qasjes së Ministrisë së Arsimit ndaj kërkesave të tyre, veçmas ndaj bllokimit me qëllim të ministres, Arberie Nagvci të negocimit për kontratën e re kolektive të arsimit.

Sipas komunikatës, llogaritet se në këtë protestë do të marrin pjesë rreth 2000 protestues dhe do të nis para Ministrisë së Arsimit e pastaj do të marshohet drejt Qeverisë dhe Parlamentit të Kosovës.

Pas takimit të Këshillit Drejtues të SBASHK-ut, në të cilin është analizuar situata aktuale dhe janë thënë kritika të ashpra e të arsyeshme ndaj Qeverisë dhe veçmas ndaj Ministrisë së Arsimit për mungesë të dialogut dhe për shkak të qasjes të gabuar ndaj kërkesave legjitime të anëtarësisë së SBASHK-ut dhe veçmas ndaj bllokimit me qëllim të Ministres Nagvci të negocimit për Kontratën e re Kolektive të Arsimit, në orët e mbrëmjes së të dielës është mbajtur takimi konsultativ me kryetarët e nivelit komunal sindikal e të universiteteve dhe të gjithë kanë ripërsëritur vendimin e Këshillit Drejtues për të filluar me veprime sindikale. U vendos që veprimi i parë sindikal të jetë protesta më 4 dhjetor me pjesëmarrjen e kryetarëve dhe kryesive nga të gjitha shoqatat sindikale që nga çerdhet e deri në universitete, të anëtarëve të Këshillit Drejtues, të kryetarëve e kryesive të nivelit komunal sindikal e të universiteteve dhe të kryesisë qendrore duke qenë rreth 2000 protestues. Kjo protestë do të nisë para “, thuhet në komunikatë.

SBASHK thekson se ky do të jetë veprim i parë sindikal pas protestës së 1 majit të këtij viti dhe përpjekjeve të vazhdueshme për dialog, dhe do të vazhdohet edhe me veprime të tjera sindikale, duke mos përjashtuar edhe grevën në tërë sektorin e arsimit nëse Qeveria dhe në veçanti Ministria e Arsimit nuk reflekton dhe nuk nisë negocimin për Kontratën e re Kolektive të Arsimit.

Continue Reading

Bota

Rusia ndalon birësimet e fëmijëve për qytetarët e vendeve që lejojnë tranzicionin gjinor

Published

on

Rusia ka miratuar ligjin që ndalon birësimin e fëmijëve nga qytetarët e shteteve që lejojnë dhe mbështesin tranzicionin gjinor. Ky ligj, i nënshkruar nga Presidenti Vladimir Putin këtë fundjavë, ka shkaktuar një reagim të ashpër nga disa grupe ndërkombëtare për të drejtat e njeriut, duke theksuar përpjekjet e vazhdueshme të Kremlinit për të forcuar një rend social konservator dhe për të shtypur çdo formë të ndryshimit gjinor dhe orientimit seksual që është në kundërshtim me ideologjinë tradicionale ruse.

Sipas ligjit të ri, qytetarët e vendeve ku tranzicioni gjinor është i ligjshëm, përfshirë shumë shtete të Bashkimit Evropian, si dhe Australi, Kanada dhe Argjentinë, nuk do të jenë më në gjendje të birësojnë fëmijë nga Rusia. Ky ndryshim ligjor është një tjetër hap në përpjekjet e qeverisë ruse për të izoluar vendin nga ndikimi i ideologjive perëndimore, të cilat, sipas udhëheqësve rusë, po përpiqen të shkatërrojnë vlerat tradicionale dhe të dobësojnë shtetet kombëtare. Shtimi i këtij ligji është pasuar nga një tjetër akt ligjor që ndalon përhapjen e materialeve që promovojnë ideologji të cilat inkurajojnë individët të mos kenë fëmijë.

Ligji u miratua pas një periudhe të gjatë diskutimesh në parlamentin rus dhe ka përkrahjen e autoriteteve më të larta të shtetit, përfshirë Kryetarin e Dhomës së Ulët të Parlamentit, Vyacheslav Volodin. Volodin ka deklaruar më herët në një postim në Telegram se ky ligj është i domosdoshëm për të mbrojtur fëmijët rusë nga rreziqet e mundshme që mund të krijohen nga ndryshimi i gjinisë, të cilat ai i konsideron si kërcënime për integritetin e fëmijëve të birësuar nga shtetet perëndimore. Ai ka theksuar se është jashtëzakonisht e rëndësishme të shmangen ndikimet e jashtme që, sipas tij, mund të dëmtojnë zhvillimin e fëmijëve dhe të dërgojnë mesazhe të gabuara për identitetin gjinor.

Sipas ligjit të ri, ndalimi do të prekë të paktën 15 shtete, shumicën e të cilave janë në Evropë, përfshirë Gjermaninë, Francën, Suedinë dhe Holandën, si dhe shtete të tjera si Australi, Kanada dhe Argjentinë. Përveç kësaj, një tjetër ligj të cilin Rusia ka miratuar së fundmi ndalon çdo lloj përhapje të materialeve që nxisin individët të mos formojnë familje ose të shmangin lindjen e fëmijëve. Ky ligj ka tërhequr kritika të shumta nga organizatat ndërkombëtare për të drejtat e njeriut, të cilat argumentojnë se këto masa janë një përpjekje për të imponuar një normë ideologjike dhe për të shtypur lirinë e shprehjes.

Ky ligj është pjesë e një serie ligjesh dhe masash që kanë pasuar një tendencë më të gjerë të qeverisë ruse për të mbrojtur dhe forcuar vlerat tradicionale. Putin dhe zyrtarët e tjerë të lartë rusë kanë bërë thirrje të përsëritura për të ruajtur dhe promovuar familjet tradicionale si një bastion të shoqërisë ruse. Në vitin 2023, Putin kërkoi që gratë ruse të lindnin më shumë fëmijë, madje sugjeroi që ato të kishin deri në tetë fëmijë për të ndihmuar në stabilizimin e rënies së popullsisë.

Rusia ka një histori të gjatë të ligjeve që ndalojnë aktivitete të lidhura me komunitetin LGBTQ+. Në vitin 2022, Putini nënshkroi një ligj që e shpalli lëvizjen LGBTQ+ si ekstremiste dhe ndaloi shpërndarjen e informacionit që mbështet ose inkurajon ndryshimin e orientimit seksual ose identitetit gjinor. Po ashtu, në vitin 2013, një ligj i ngjashëm ndaloi “propagandën e homoseksualitetit” për të miturit, ndërsa në vitin 2022, një ligj tjetër shtriu ndalimin dhe përfshiu çdo individ, pavarësisht moshës.

Reagimet ndërkombëtare

Reagimet ndërkombëtare ndaj këtij ligji janë të përziera. Aktivistët për të drejtat e njeriut kanë kritikuar masat e fundit si shtypëse dhe shkatërruese për të drejtat e fëmijëve dhe individëve. Ata argumentojnë se ndalimi i birësimeve nga shtete që lejojnë tranzicionin gjinor është një tentativë për të ndaluar të drejtat themelore të individëve dhe për të shtypur ata që kërkojnë mbështetje për identitetin e tyre gjinor. Gjithashtu, organizatat ndërkombëtare kanë shprehur shqetësim se këto masa mund të thellojnë izolimin e Rusisë nga komuniteti ndërkombëtar, duke përforcuar vijën ndarëse mes Perëndimit dhe Lindjes.

Sidoqoftë, mbështetësit e ligjit në Rusisë mbrojnë veprimet e qeverisë, duke argumentuar se këto masa janë të nevojshme për të mbrojtur shoqërinë ruse nga ndikimet e jashtme dhe për të ruajtur vlerat tradicionale që ata besojnë se janë kërcënuar nga ideologjitë liberale perëndimore. Presidenti Putin ka vazhduar të shpallë përkushtimin e tij ndaj një “rruge ruse”, e cila përfshin mbrojtjen e familjes tradicionale dhe kundërshtimin e çdo forme të ideologjisë që sfidon normat konservative./Euronews/

 

Continue Reading

Lajmet

​Fahrije Hoti: Ministri i Bujqësisë duhet të kërkojë falje publike

Published

on

By

Fahrije Hoti, udhëheqësja e Kooperativës Bujqësore “Krusha”, ka kërkuar nga Ministri i Bujqësisë, Faton Peci të kërkojë falje publike ndaj saj dhe gjitha grave të Krushës siç tha ajo “për njollosje të emrit dhe shpifje ndaj grave të Krushës”.

Në një konferencë për media ajo ka thënë se asnjëherë nuk ka pasur ndonjë ftesë nga gjykata sipas saj siç ka deklaruar Peci.

Ndërsa ka shtuar se nga viti 2015 kanë aplikuar që të marrin përkrahje nga shteti mirëpo sipas saj deri sot nuk kanë pasur.

Ajo ka thënë se presin nga zyra e ministrit takim më mënyrë që të sqarohet arsyeja e refuzimit të grantit.

Në fund ajo ka shtuar se në të ardhmen serish do të aplikojnë për grante dhe “nuk do të dorëzohen në këtë drejtim”.

Continue Reading

Lajmet

​Fillon mbledhja e Kryesisë së Kuvendit, pritet të caktohet seanca e re plenare

Published

on

By

Ka filluar mbledhja e Kryesisë së Kuvendit të Kosovës, ku pritet të caktohet seanca e re plenare.

Në rend të ditës për shqyrtim janë një sërë pikash, kryesisht të mbetura nga seancat e kaluara, ndër to edhe marrëveshje ndërkombëtare.

Kryesia, po ashtu do të trajtojë edhe Projektligjin për byronë shtetërore për verifikimin dhe konfiskimin e pasurisë së pajustifikueshme.

Continue Reading

Të kërkuara