Lajmet

“Kimikate të përhershme” gjenden në më shumë se 330 lloje të kafshëve të egra

Kjo sipas një studimi.

Published

on

Kafshët e egra në të gjithë botën – përfshirë Britaninë e Madhe – po ekspozohen ndaj ndotësve të njohur si “kimikate të përhershme”, ka zbuluar së fundi një studim.

Studiuesit thonë se substancat per-dhe polifluoroalkil (PFAS) janë dokumentuar si kontaminuese ose potencialisht dëmtuese për 330 specie në të gjithë globin, përfshirë arinjtë polarë, tigrat, majmunët, pandat, delfinët, zogjtë dhe peshqit.

Substancat e krijuara nga njeriu quhen “kimikate të përhershme” sepse ato nuk shpërbëhen me kalimin e kohës, kështu që mund të mbeten përgjithmonë në ajër, tokë, ujë dhe në trup.

Ato janë përdorur gjerësisht që nga vitet 1940 në shumë produkte të përditshme si tiganët që nuk ngjiten, ambalazhet e ushqimit, qilimat, mobiljet dhe shkuma e zjarrfikësve.

Por ka shqetësim në mbarë botën për ndikimin që vjen nga përdorimi i tyre — në shëndetin e njeriut dhe mjedisin — me substancat që lidhen me sëmundjen e kancerit, mëlçisë, veshkave dhe tiroides.

Njerëzit mund të vijnë në kontakt me përbërjet PFAS duke pirë ujë të kontaminuar ose duke ngrënë ushqim që është prodhuar afër vendit ku prodhohen kimikatet.

Grupi i Punës Mjedisore (EWG) ka kryer një projekt të madh hartash për të nxjerrë në pah shkallën e përhapjes së tyre në mjedis duke përdorur kërkime nga më shumë se 100 studime për ndikimin e këtyre kimikateve në kafshë.

EWG gjeti më shumë se 120 përbërje unike PFAS në kafshë, duke përfshirë disa specie të rrezikuara ose të kërcënuara.

Në Mbretërinë e Bashkuar, projekti vërejti kimikatet në vidrat evropiane, një specie e mbrojtur në shumë vende.

PFAS janë gjetur në rreth 17,000 vende në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar dhe Evropë, me nivelet më të larta në Britani, nga shkarkimet e një fabrike kimike në lumin Wyre, sipas një raporti në The Guardian.

“Nga vendi në vend dhe në të gjithë kontinentet, ndotja PFAS është kudo”, tha EWG.

“Pavarësisht vendndodhjes, pa marrë parasysh speciet, pothuajse çdo herë që bëhet testimi ne gjejmë ndotje nga këto kimikate toksike. Duke pasur parasysh shtrirjen e PFAS, jeta e egër në shumë vende të tjera në mbarë botën ka të ngjarë të kontaminohet”.

Grupi ka bërë thirrje për veprime urgjente rregullatore kombëtare dhe ndërkombëtare për të mbrojtur kafshët e egra nga kontaminimi PFAS.

Studimi zbuloi se 10 lloje të PFAS po zbuloheshin gjerësisht në mjedisin ujor anglez./UBTNews/

Lajmet

​Në tetor Shqipëria nis zyrtarisht pagesat në euro përmes zonës SEPA

Published

on

By

Me datë 7 tetor 2025, Shqipëria hedh një hap historik duke nisur zyrtarisht pagesat në euro përmes zonës SEPA (Single Euro Payments Area). Ky zhvillim i rëndësishëm, i njoftuar nga Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko, gjatë Konferencës së Ambasadorëve, sinjalizon një integrim më të thellë të vendit në sistemin financiar evropian dhe një përparim të konsiderueshëm drejt anëtarësimit të plotë në Bashkimin Evropian.

Guvernatori Sejko theksoi se ky moment shënon një fazë të re për Shqipërinë, duke e konsideruar vendin “të integruar në BE në aspektin e pagesave në fushën financiare”.

Ai sqaroi se Banka e Shqipërisë, në bashkëpunim të ngushtë me institucionet e tjera përgjegjëse, ka përmbushur të gjitha kërkesat ligjore dhe rregullatore të nevojshme për përfshirjen e plotë në këtë sistem të unifikuar pagesash. Komisioni Evropian i Pagesave ka miratuar tashmë të gjitha bankat shqiptare, të cilat do të operojnë brenda standardeve SEPA duke filluar nga data e caktuar.

SEPA: Një hap drejt një Evrope financiare të bashkuar

SEPA, që aktualisht përfshin 41 vende, duke përfshirë shtetet anëtare të BE-së, disa vende nordike dhe Mbretërinë e Bashkuar, lejon transferta bankare në euro me shpejtësi më të madhe, standarde të unifikuara dhe kosto dukshëm më të ulëta krahasuar me sistemet ndërkombëtare tradicionale. Shqipëria, së bashku me Malin e Zi, u pranuan formalisht si anëtaret më të reja të zonës SEPA në nëntor 2024, një arritje strategjike që konsiderohet gjerësisht si një sukses në fushën financiare dhe transparencës.

Përfitime konkrete për ekonominë dhe qytetarët

Guvernatori Sejko nënvizoi se miratimi i ligjit për shërbimet e pagesave, së bashku me aktet nënligjore dhe reformat në luftën kundër pastrimit të parave, kanë krijuar një bazë të fortë ligjore që ka favorizuar pranimin në SEPA. Ai theksoi se përfitimet e drejtpërdrejta për ekonominë dhe biznesin shqiptar do të jenë të shumta:

Pagesa në euro drejt dhe nga vendet e BE-së do të jenë më të shpejta.

Qytetarët dhe bizneset do të përfitojnë nga tarifat bankare më të ulëta për pagesat ndërkombëtare.

Sistemi bankar do të bëhet më transparent dhe efikas, transmeton RTSH.

Investitorët e huaj do të kenë më shumë besim në sistemin financiar shqiptar.

“Ky hap ul ndjeshëm kostot për ekonominë dhe rrit imazhin e Shqipërisë në tregjet e huaja, duke e bërë vendin më tërheqës për investime të huaja,” përfundoi Guvernatori Sejko, duke theksuar rëndësinë strategjike të këtij momenti për të ardhmen e zhvillimit ekonomik të vendit./D.B/KP

Continue Reading

Bota

Rusia thotë se nuk kishte planifikuar të sulmonte asnjë objektiv në Poloni

Published

on

By

Ministria ruse e Mbrojtjes tha se nuk kishte planifikuar të sulmonte asnjë objektiv në Poloni, pasi Varshava tha se 19 dronë rusë hynë në hapësirën e saj ajrore gjatë sulmeve të natës në Ukrainën perëndimore.

Në një përditësim të përditshëm mbi sulmet kundër Ukrainës, ajo tha se “Asnjë objekt në territorin polak nuk ishte planifikuar të ishte në shënjestër”, raporton BBC.

Megjithatë, ne jemi të gatshëm të zhvillojmë konsultime me ministrinë polake të Mbrojtjes mbi këtë temë”, tha Ministria e Mbrojtjes e Rusisë.

Gjatë natës, një “numër i madh” dronësh rusë u rrëzuan mbi hapësirën ajrore polake, tha kryeministri i Polonisë. Duke folur përpara një takimi urgjent, Donald Tusk tha se ishte hera e parë që dronë rusë u rrëzuan mbi këtë vend.

Polonia mbylli përkohësisht hapësirën e saj ajrore dhe filloi një operacion ushtarak, të cilit iu bashkuan avionë të NATO-s dhe holandezëve. Qytetarëve në tre rajone polake përgjatë kufirit ukrainas iu tha të qëndronin në shtëpi.

Dronët që hynë në Poloni ishin pjesë e sulmit të fundit të madh ajror ndaj Ukrainës, ku Rusia lëshoi 415 dronë gjatë natës.

Presidenti i Ukrainës Zelensky tha se “të paktën tetë dronë sulmues” ishin të drejtuar drejt Polonisë, duke e quajtur përshkallëzimin një “precedent jashtëzakonisht të rrezikshëm për Evropën”./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

​Dogana gjen në një veturë botoks dhe fillerë në kontrabandë

Published

on

By

Njësitet për Anti-Kontrabandë të Doganës së Kosovës, sot bazuar në informatat paraprake dhe autorizimet ligjore të parashikuara në Kodin Doganor dhe të Akcizave, kanë ndaluar një automjet në territorin e Prishtinës, ku kanë hasur “botoks” dhe “fillerë” të kontrabanduara.

Sipas Doganës, gjatë kontrollit të automjetit, është konstatuar se brenda tij transportoheshin produkte të padoganuara të llojit “botoks” dhe “fillerë” (produkte për përdorim estetik).

Pas veprimeve të mëtejshme operative dhe në koordinim me prokurorin kompetent, është kryer kontroll edhe në një lokacion tjetër në Prishtinë, ku është gjetur dhe ndaluar një sasi shtesë e këtyre produkteve”, thuhet në njoftim.

Sipas doganës, vlera e përgjithshme e mallrave të ndaluara llogaritet të jetë rreth 5,000 €.

Duke marrë parasysh se këto produkte kanë kontakt të drejtpërdrejtë me trupin e njeriut, mungesa e kontrollit adekuat dhe transporti i parregullt i bën ato veçanërisht të rrezikshme për shëndetin e popullatës“, thuhet në njoftim.

Po ashtu në njoftim thuhet se rasti, sipas procedurave ligjore, është duke u trajtuar si kundërvajtje doganore./D.B/KP

Continue Reading

Bota

Gjermania akuzon Rusinë se drejtoi qëllimisht dronët në Poloni

Published

on

By

Gjermania akuzoi sot Rusinë për drejtimin e qëllimshëm të dronëve të armatosur drejt Polonisë si pjesë e provokimeve dhe strategjisë së saj të luftës hibride.

Ministri i Mbrojtjes Boris Pistorius gjatë një debati parlamentar në Bundestag tha se dronët u drejtuan qëllimisht përgjatë kësaj trajektoreje.

Nuk ka absolutisht asnjë arsye për të besuar se këto ishin gabime navigimi, korrigjime të kursit ose diçka të ngjashme,” tha ai.

Ministri i quajti inkursionet e dyshuara ruse me dronë si provokime, pjesë e strategjisë së luftës hibride të Rusisë për të testuar aftësitë mbrojtëse evropiane dhe për të destabilizuar rajonin.

Për të arritur në Ukrainë, këta dronë nuk kishin nevojë të ndiqnin këtë rrugë. Sipas raporteve nga Polonia, ato me sa duket ishin të pajisura edhe me municione. Pra, diçka mund të kishte ndodhur në çdo kohë”, tha Pistorius.

Ai gjithashtu konfirmoi mbështetjen e Berlinit për vendimin e Polonisë për të thirrur Nenin 4 të traktatit të NATO-s pas ndërhyrjeve ruse me dronë.

Ne po bashkëpunojmë me polakët dhe po zhvillojmë konsultime“, tha ministri, transmeton Anadolu.

Ushtria polake njoftoi se rrëzoi dronët rusë që shkelën hapësirën e saj ajrore gjatë një sulmi ndaj Ukrainës./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara