Shëndet

Këto sëmundje dentisti mund t’i dallojë, ndonëse nuk kanë të bëjnë me dhëmbët

Një kontroll oral rutinë mund të arrijë të zbulojë të dhëna për shëndetin tuaj të përgjithshëm.

Published

on

Ashtu si shumica e njerëzve, ju ndoshta vizitoni dentistin tuaj me një qëllim: të mbani dhëmbët të shëndetshëm. Por një vizitë në klinikë mund të zbulojë shumë më tepër sesa kavitetet.

Një kontroll oral rutinë mund të arrijë të zbulojë të dhëna për shëndetin tuaj të përgjithshëm që nuk kanë të bëjnë me dhëmbët tuaj.

A të përmbajë goja juaj të dhëna për gjendjen e shëndetit tuaj të përgjithshëm, dhe cilat sëmundje mund të identifikojë dentisti juaj? AgroWeb.org ju fton ta zbuloni këtë më poshtë.

Cilat janë sëmundjet që mund të dallojë dentisti?

Edhe pse një dentist nuk mund të diagnostikojë zyrtarisht ndonjë nga çrregullimet e mëposhtme, ata shpesh janë të parët që dallojnë shenjat e hershme të problemeve të tilla shëndetësore dhe mund t’ju drejtojnë tek një mjek për një vlerësim të mëtejshëm.

Sëmundjet e zemrës

Sëmundja periodontale është një infeksion dhe inflamacion i mishrave të dhëmbëve dhe kockave që rrethojnë dhëmbët. Kur është e pranishme, mund të tregojë për rrezikun që ju kanoset nga sëmundjet e zemrës.

Në fakt, disa lloje të problemeve kardiovaskulare, sëmundjet e zemrës, bllokimi i arterieve dhe goditjet në tru mund të lidhen me inflamacionin e nisur pikërisht nga bakteret orale.

Diabeti

Ndonjëherë dentistët mund të jenë të parët që zbulojnë shenjat e diabetit tek njerëzit që nuk janë të diagnostikuar me këtë sëmundje.

Gjatë kontrolleve dentare, stomatologët mund të vërejnë simptoma si aromë e keqe dhe kronike nga tharja e gojës, ndonjë një infeksion mykotik dhe sëmundje të mishrave të dhëmbëve.

Të gjitha këto janë më të zakonshme tek individët me diabet. Kjo për shkak se diabeti ul rezistencën e trupit tuaj ndaj infeksionit, gjë që rezulton në një rrezik në rritje të problemeve të mishrave të dhëmbëve.

Njohja e kësaj sëmundjeje, e cila nëse nuk kontrollohet mund të jetë kërcënuese për jetën, është e rëndësishme pasi një pjesë e mirë e njerëzve nuk janë të vetëdijshëm se kanë diabet.

Njerëzit që e menaxhojnë siç duhet diabetin priren të kenë rezultate më të shëndetshme orale, ndërsa ata që kujdesen për dhëmbët priren të kenë kontroll më të mirë të sheqerit në gjak.

Refluksi i acidit

Ndonëse simptoma treguese e sëmundjes së refluksit gastroezofageal është shpesh urthi i zakonshëm, ndonjëherë dentisti mund të deshifrojë të dhëna edhe nga gjendja e gojës tuaj.

Kur acidi rrjedh nga stomaku në ezofag, ai mund të shkaktojë dëmtim në smaltin e dhëmbëve.

Përveç kësaj, dentisti mund të vërejë edhe lezione në fyt, ku acidi ka përkeqësuar gjendjen e fytit.

Bulimia

Çrregullimet e të ngrënit janë çrregullime të shëndetit mendor që mund të kenë efekte serioze në trupin tuaj, e madje edhe tek dhëmbët tuaj.

Disa nga ndryshimet që dentisti juaj mund të vërejë gjatë një ekzaminimi janë: zverdhje e dhëmbëve, dëmtim i smaltit, apo gërryerje.

Kjo zakonisht lidhet me të vjellat e shpeshta që ndodhin nga bulimia, ku acidi i stomakut kalon nëpër dhëmbë, duke shaktuar dëmtime.

Giithashtu mund të vihet re nëse ka pasur gjakderdhje, pasi mishrat dhe indet e tjera të buta mund të skuqen, fryhen dhe rrjedhin gjak lehtësisht për shkak të mungesës së lëndëve ushqyese të kalciumit, hekurit dhe vitaminave B.

Njerëzit që jetojnë me çrregullime të të ngrënit mund të kenë gojë të thatë në mënyrë kronike (e cila shpesh shoqërohet me erë të keqe) pasi gjëndrat e tyre të pështymës mund të fryhen dhe të mos funksionojnë siç duhet.

Të vjellat e shpeshta mund të shkaktojnë skuqje, gërvishtje dhe prerje brenda gojës, veçanërisht në pjesën e qiellzës.

Kanceri i gojës

Dentistët mund të jenë linja juaj e parë e mbrojtjes kur bëhet fjalë për zbulimin e kancerit oral.

Në fazat e hershme, kanceri oral mund të jetë pa dhimbje dhe i pranishëm me pak simptoma të dukshme. Kjo është arsyeja pse ai shpesh kalon pa u vënë re dhe kjo është ajo çka e bën kaq të rrezikshëm.

Shenjat e hershme paralajmëruese të kancerit oral që dentisti mund të zbulojë përfshijnë:

  • Njolla të bardha ose të kuqe të indeve në gojë
  • Puçra të vogla
  • Një gungë ose masë pa dhimbje brenda gojës ose qafës
  • Dhimbje ose vështirësi në gëlltitje, të folur ose përtypje
  • Masa të ngjashme me lythat në gojë
  • Mpirje në pjesën gojës apo fytyrës
  • Dhimbje veshi e vazhdueshme e njëanshme
Sa shpesh duhet të vizitoheni tek dentisti?

Rregulli i përgjithshëm është të vizitoni dentistin tuaj një ose dy herë në vit për një kontroll rutinë dhe pastrim.

Dentisti mund të rekomandojë vizita më të shpeshta nëse jeni në rrezik më të lartë për disa shqetësime shëndetësore. /AgroWeb.org

Shëndet

Ekspertët britanikë: Aditivët në ushqime ndikojnë në sjelljen e fëmijëve

Published

on

Një studim i ri britanik, i botuar në revistën mjekësore “The Lancet”, ka zbuluar se ngjyrat dhe aditivët ushqimorë mund të rrisin nivelin e hiperaktivitetit tek fëmijët.

Aditivët shtohen në produkte ushqimore për të përmirësuar shijen, pamjen, ngjyrën apo për të zgjatur afatin e ruajtjes së tyre.

Shkencëtarët nga Universiteti i Southamptonit në Angli analizuan sjelljet e fëmijëve që kishin konsumuar pije apo ushqime që përmbanin kombinime të ndryshme aditivësh, krahasuar me ata që kishin pirë vetëm lëngje natyrale frutash.

Studimi, i porositur nga Agjencia Britanike për Standardet Ushqimore, konfirmoi rezultatet e kërkimeve të mëhershme mbi fëmijët që vuajnë nga hiperaktiviteti apo çrregullimi i vëmendjes (ADHD).

“Kemi dëshmuar se aditivët ndikojnë negativisht në sjelljen e fëmijëve të moshës ndërmjet tre dhe tetë vjeç”, deklaruan profesori Jim Stevenson dhe ekipi i tij kërkimor.

Sipas tyre, fëmijët që konsumuan aditivë treguan rreth 10% më shumë shenja të hiperaktivitetit krahasuar me ata që nuk i kishin konsumuar. Hulumtimi përfshiu 153 fëmijë trevjeçarë dhe 144 fëmijë tetëvjeçarë.

Hiperaktiviteti lidhet me vështirësi në sjellje dhe zhvillim, që shpesh shfaqen në periudhën parashkollore dhe shkollore.

Ai karakterizohet nga mungesa e përqendrimit, lëvizshmëri e tepruar dhe impulsivitet, duke ndikuar ndjeshëm në funksionimin dhe jetën e përditshme të fëmijës.

Ekspertët theksojnë se një dietë e balancuar është çelësi për zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve — përfshirë edhe ata me ADHD.

Ushqyerja duhet të bazohet në fruta dhe perime të freskëta, drithëra, produkte qumështi pa yndyrë, mish, peshk, bishtajore, vezë dhe arra, duke shmangur sa më shumë produktet me ngjyra dhe aditivë artificialë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?

Published

on

Hormonet janë thelbësore për funksionimin e trupit, por ndikojnë fuqishëm edhe në trurin dhe emocionet tona. Ato ndërveprojnë me neurotransmetuesit, duke ndikuar në mënyrën si ndiejmë, mendojmë dhe reagojmë.

Ndryshimet hormonale dhe shëndeti mendor

Te gratë, periudhat me ndryshime të mëdha hormonale, adoleshenca, cikli menstrual, shtatzënia, pas lindjes dhe menopauza lidhen me rritjen e rrezikut për depresion, ankth dhe stres post-traumatik.

Para ciklit menstrual, rënia e estrogjenit dhe progesteronit mund të shkaktojë nervozizëm, lodhje dhe trishtim, ndërsa gjatë ovulacionit estrogjeni sjell ndjenja mirëqenieje. Pas lindjes, rreth 13% e grave përjetojnë depresion për shkak të rënies së hormonit.

Edhe burrat përjetojnë ndryshime hormonale, sidomos me uljen graduale të testosteronit, që mund të ndikojë në humor.

Si veprojnë hormonët në tru?

Ndikojnë në neurotransmetues si serotonina dhe dopamina. Estrogjeni ndihmon në mbrojtjen dhe krijimin e neuroneve të reja në hipokampus, pjesa e trurit e rëndësishme për kujtesën dhe emocionet.

Kortizoli, hormoni i stresit, nëse është i vazhdueshëm, mund të dëmtojë neuronet dhe të ulë përqendrimin dhe kujtesën.

Hormonet e tiroides gjithashtu ndikojnë në energji dhe humor; sëmundjet tiroide mund të shkaktojnë depresion ose ankth.

Rrugë të reja trajtimi

Zbulimet e fundit kanë çuar në trajtime të reja, si Brexanolone për depresionin pas lindjes, dhe përdorimi i estrogjenit ose testosteronit për të përmirësuar efektin e antidepresantëve në disa pacientë.

Megjithatë, reagimi ndaj trajtimeve hormonale ndryshon nga personi në person.

Si përfundim, hormonet kanë rol kyç në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale, dhe kuptimi i tyre është çelësi për trajtime më efektive dhe të personalizuara. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Lodhje e vazhdueshme? Problemi mund të mos jetë gjumi

Published

on

Shumë njerëz ndihen të lodhur, edhe kur flenë mjaftueshëm. Edhe pse gjumi është thelbësor për rigjenerimin e trupit, zakonet e përditshme dhe disa probleme shëndetësore ulin nivelin e energjisë, edhe nëse nuk duket menjëherë shkaku.

Probleme me gjëndrën tiroide

Hipotiroidizmi ngadalëson metabolizmin, shkakton lodhje, rëndese dhe apati. Simptomat ngatërrohen me mungesën e gjumit ose stresin.

Zgjidhja: Konsultohuni me mjekun dhe bëni analizat e gjakut.

Konsum i tepruar i kafesë

Sasia e madhe e kafesë, sidomos pasdite, mund të përkeqësojë cilësinë e gjumit dhe të mbajë trupin në tension.

Zgjidhja: Kufizoni kafeinën në 1–2 filxhanë para orës 10:00 dhe zëvendësojeni me fruta ose shëtitje të lehta.

Mungesë aktiviteti fizik

Jetesa sedentare ul qarkullimin e gjakut dhe kapacitetin e mushkërive, duke sjellë lodhje të vazhdueshme.

Zgjidhja: Edhe një ecje 30-minutëshe në ditë mund të rrisë energjinë pa pasur nevojë për palestër intensive.

Stres kronik

Stresi i përditshëm ndikon në cilësinë e gjumit dhe në funksionet fizike të trupit.

Zgjidhja: Praktikoni frymëmarrje të thellë, pushime pa ekrane, relaksim ose meditim, edhe për pak minuta në ditë.

Ushqyerje e pasaktë, edhe pse e bollshme

Trupi mund të ndihet i lodhur nëse nuk merr lëndët ushqyese të nevojshme, pavarësisht sa ushqeheni. Dehidratimi dhe mungesa e vitaminave apo mineraleve shkaktojnë lodhje.

Zgjidhja: Pini ujë rregullisht, shmangni ushqimet e përpunuara, hani ushqime të pasura me fibra, proteina dhe yndyrna të shëndetshme.

Ekspertët këshillojnë që nëse ndiheni të lodhur pavarësisht gjumit, kontrolloni zakonet e përditshme dhe shëndetin tuaj. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Hani një dardhë çdo ditë, trupi juaj nuk do të jetë më i njëjti!

Published

on

Dardhat ndoshta nuk janë ndër frutat më të preferuara, por tani që është sezoni i tyre, ia vlen t’u japim më shumë vëmendje.

Me shijen e tyre të butë dhe të ëmbël, dardhat mund të konsumohen në shumë mënyra:Të pjekura me pak mjaltë dhe kanellë, në sallata, në tërshërë, në smoothie, apo edhe mbi pica me djathë dhe proshutë.

Përfitimet kryesore të dardhave për shëndetin:

Ndihmojnë në rënien në peshë

Janë të pasura me fibra, që ju mbajnë të ngopur gjatë. Kjo do të thotë që mund të konsumoni më pak ushqim pa ndjerë uri. Kanë pak kalori.

Luftojnë kapsllëkun

Fibrat e dardhave ndihmojnë tretjen dhe e bëjnë më të lehtë jashtëqitjen. Mos i hiqni lëkurën, sepse është e pasur me fibra.

Ulin kolesterolin dhe tensionin e gjakut

Fibrat ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq, kaliumi në dardha ndihmon në rregullimin e tensionit të gjakut e mbron shëndetin e zemrës.

Forcojnë imunitetin

Dardhat përmbajnë vitaminë C dhe antioksidantë që ndihmojnë trupin të luftojë viruset dhe sëmundjet. Varietetet e ndryshme ofrojnë përfitime të ndryshme, ndaj provoni sa më shumë lloje të ndryshme.

Mbrojnë nga sëmundjet kronike

Konsumimi i rregullt ulë rrezikun për sëmundje si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe madje edhe Alzheimeri, falë fibrave dhe antioksidantëve që përmirësojnë shëndetin e zorrëve dhe trurit. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara