Shëndet
Këto sëmundje dentisti mund t’i dallojë, ndonëse nuk kanë të bëjnë me dhëmbët
Një kontroll oral rutinë mund të arrijë të zbulojë të dhëna për shëndetin tuaj të përgjithshëm.
Published
3 years agoon
By
UBT newsAshtu si shumica e njerëzve, ju ndoshta vizitoni dentistin tuaj me një qëllim: të mbani dhëmbët të shëndetshëm. Por një vizitë në klinikë mund të zbulojë shumë më tepër sesa kavitetet.
Një kontroll oral rutinë mund të arrijë të zbulojë të dhëna për shëndetin tuaj të përgjithshëm që nuk kanë të bëjnë me dhëmbët tuaj.
A të përmbajë goja juaj të dhëna për gjendjen e shëndetit tuaj të përgjithshëm, dhe cilat sëmundje mund të identifikojë dentisti juaj? AgroWeb.org ju fton ta zbuloni këtë më poshtë.
Cilat janë sëmundjet që mund të dallojë dentisti?
Edhe pse një dentist nuk mund të diagnostikojë zyrtarisht ndonjë nga çrregullimet e mëposhtme, ata shpesh janë të parët që dallojnë shenjat e hershme të problemeve të tilla shëndetësore dhe mund t’ju drejtojnë tek një mjek për një vlerësim të mëtejshëm.
Sëmundjet e zemrës
Sëmundja periodontale është një infeksion dhe inflamacion i mishrave të dhëmbëve dhe kockave që rrethojnë dhëmbët. Kur është e pranishme, mund të tregojë për rrezikun që ju kanoset nga sëmundjet e zemrës.
Në fakt, disa lloje të problemeve kardiovaskulare, sëmundjet e zemrës, bllokimi i arterieve dhe goditjet në tru mund të lidhen me inflamacionin e nisur pikërisht nga bakteret orale.
Diabeti
Ndonjëherë dentistët mund të jenë të parët që zbulojnë shenjat e diabetit tek njerëzit që nuk janë të diagnostikuar me këtë sëmundje.
Gjatë kontrolleve dentare, stomatologët mund të vërejnë simptoma si aromë e keqe dhe kronike nga tharja e gojës, ndonjë një infeksion mykotik dhe sëmundje të mishrave të dhëmbëve.
Të gjitha këto janë më të zakonshme tek individët me diabet. Kjo për shkak se diabeti ul rezistencën e trupit tuaj ndaj infeksionit, gjë që rezulton në një rrezik në rritje të problemeve të mishrave të dhëmbëve.
Njohja e kësaj sëmundjeje, e cila nëse nuk kontrollohet mund të jetë kërcënuese për jetën, është e rëndësishme pasi një pjesë e mirë e njerëzve nuk janë të vetëdijshëm se kanë diabet.
Njerëzit që e menaxhojnë siç duhet diabetin priren të kenë rezultate më të shëndetshme orale, ndërsa ata që kujdesen për dhëmbët priren të kenë kontroll më të mirë të sheqerit në gjak.
Refluksi i acidit
Ndonëse simptoma treguese e sëmundjes së refluksit gastroezofageal është shpesh urthi i zakonshëm, ndonjëherë dentisti mund të deshifrojë të dhëna edhe nga gjendja e gojës tuaj.
Kur acidi rrjedh nga stomaku në ezofag, ai mund të shkaktojë dëmtim në smaltin e dhëmbëve.
Përveç kësaj, dentisti mund të vërejë edhe lezione në fyt, ku acidi ka përkeqësuar gjendjen e fytit.
Bulimia
Çrregullimet e të ngrënit janë çrregullime të shëndetit mendor që mund të kenë efekte serioze në trupin tuaj, e madje edhe tek dhëmbët tuaj.
Disa nga ndryshimet që dentisti juaj mund të vërejë gjatë një ekzaminimi janë: zverdhje e dhëmbëve, dëmtim i smaltit, apo gërryerje.
Kjo zakonisht lidhet me të vjellat e shpeshta që ndodhin nga bulimia, ku acidi i stomakut kalon nëpër dhëmbë, duke shaktuar dëmtime.
Giithashtu mund të vihet re nëse ka pasur gjakderdhje, pasi mishrat dhe indet e tjera të buta mund të skuqen, fryhen dhe rrjedhin gjak lehtësisht për shkak të mungesës së lëndëve ushqyese të kalciumit, hekurit dhe vitaminave B.
Njerëzit që jetojnë me çrregullime të të ngrënit mund të kenë gojë të thatë në mënyrë kronike (e cila shpesh shoqërohet me erë të keqe) pasi gjëndrat e tyre të pështymës mund të fryhen dhe të mos funksionojnë siç duhet.
Të vjellat e shpeshta mund të shkaktojnë skuqje, gërvishtje dhe prerje brenda gojës, veçanërisht në pjesën e qiellzës.
Kanceri i gojës
Dentistët mund të jenë linja juaj e parë e mbrojtjes kur bëhet fjalë për zbulimin e kancerit oral.
Në fazat e hershme, kanceri oral mund të jetë pa dhimbje dhe i pranishëm me pak simptoma të dukshme. Kjo është arsyeja pse ai shpesh kalon pa u vënë re dhe kjo është ajo çka e bën kaq të rrezikshëm.
Shenjat e hershme paralajmëruese të kancerit oral që dentisti mund të zbulojë përfshijnë:
- Njolla të bardha ose të kuqe të indeve në gojë
- Puçra të vogla
- Një gungë ose masë pa dhimbje brenda gojës ose qafës
- Dhimbje ose vështirësi në gëlltitje, të folur ose përtypje
- Masa të ngjashme me lythat në gojë
- Mpirje në pjesën gojës apo fytyrës
- Dhimbje veshi e vazhdueshme e njëanshme
Sa shpesh duhet të vizitoheni tek dentisti?
Rregulli i përgjithshëm është të vizitoni dentistin tuaj një ose dy herë në vit për një kontroll rutinë dhe pastrim.
Dentisti mund të rekomandojë vizita më të shpeshta nëse jeni në rrezik më të lartë për disa shqetësime shëndetësore. /AgroWeb.org
Shëndet
Shijoni vjeshtën me 5 ushqime kryesore për energji dhe shëndet
Published
3 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Vjeshta është stina ideale për fruta, perime dhe ushqime nëntokësore që ndihmojnë në humbjen e kilogramëve, mbrojtjen e zemrës dhe forcimin e imunitetit.
Kungulli i artë – i njohur si mbreti i vjeshtës, mund të përdoret në byrek, supa apo ëmbëlsira. Mund të piqet në furrë dhe të shoqërohet me kajmak dhe arra, duke shijuar vlerat e tij të pasura ushqyese.
Kërpudhat – të pasura me vitaminë B, selenium, zink dhe kalium, ofrojnë energji, pak kalori dhe mbrojnë zemrën falë vlerave antioksiduese.
Lulelakra – një perime super e shëndetshme me vitamina B, C, K, Omega-3 dhe fibër. Përmban sulforafan, substancë që ndihmon në luftimin e qelizave të dëmshme dhe përmirëson tretjen.
Molla – fruti i shëndetshëm që mbron zemrën dhe ul rrezikun e diabetit tip 2. Konsumi i dy mollëve në ditë përmirëson kolesterolin dhe ul sheqerin në gjak.
Dardha – e pasur me fibër, vitamina B2, C, E, bakër, kalium dhe antioksidantë. Konsumimi i saj, veçanërisht me lëkurë, ndihmon në rregullimin e sheqerit dhe mirëmbajtjen e peshës trupore.
Vjeshta sjell bollëk të ushqimeve që janë të shijshme dhe njëkohësisht të dobishme për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çaji i zi: Pija e dytë më e konsumuar në botë
Published
3 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Çaji është pija e dytë më e konsumuar në botë, pas ujit, dhe të gjithë llojet e tij vijnë nga bima Camellia sinensis.
Diferencat mes çajit të zi, të gjelbër dhe të bardhë burojnë nga mënyra e korrjes dhe përpunimit. Për të prodhuar çaj të zi, gjethet kalojnë procesin e zbehjes, plasaritjes, mbështjelljes dhe oksidimit të plotë. Çaji i zi përbën rreth 75% të konsumit global të çajit.
Përfitimet shëndetësore
Çaji i zi përmban antioksidantë dhe ka disa përfitime të mundshme shëndetësore:
Ul rrezikun e disa llojeve të kancerit.
Ndihmon në kontrollin e tensionit të lartë të gjakut.
Mbështet funksionimin e duhur të zemrës.
Vepron si antioksidant natyral që mbron qelizat nga dëmtimet.
Rreziqet e mundshme
Përmban kafeinë, e cila mund të shkaktojë probleme tek personat e ndjeshëm ndaj saj.
Disa lëndë minerale të pranishme mund të jenë toksike në sasi të larta.
Në raste të rralla, konsumimi i tepërt mund të shkaktojë anemi.
Ekspertët rekomandojnë konsum të moderuar për të përfituar avantazhet e tij pa rrezikuar shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Vitaminat dhe mineralet për sy të shëndetshëm
Published
4 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Shëndeti i syve shpesh merret për të mirëqenë, por ai mund të rrezikohet nga ushqyerja e keqe, përdorimi i tepërt i teknologjisë dhe mosha.
Mungesa e disa vitaminave kryesore mund të dëmtojë shikimin, ndërsa ato veprojnë si mburojë kundër stresit oksidativ dhe inflamacionit.
Vitaminat kryesore për sytë:
Vitamina A: Ndihmon në shikimin në dritë të pakët dhe parandalon tharjen e syrit.
Vitamina E: Antioksidant që mbron proteinat e syrit nga radikalet e lira, duke parandaluar mjegullimin e shikimit.
Vitamina C: Redukton rrezikun e problemeve të shikimit deri në 33%.
Kompleksi i vitaminave B (B6, B9, B12): Ul ndjeshëm rrezikun e degjenerimit të shikimit, sidomos tek gratë.
Ushqyes të tjerë të rëndësishëm:
Zinku: Ndihmon në transportimin e vitaminës A tek retina dhe prodhimin e melaninit, i cili mbron sytë nga rrezet UV. Marrja e 40-80 mg zink në ditë mund të ngadalësojë përkeqësimin e shikimit deri në 25%.
Acidet yndyrore Omega-3: Mbështesin shëndetin e retinës dhe përmirësojnë qarkullimin e gjakut drejt syve.
Ekspertët rekomandojnë të përfshihen këto vitamina dhe ushqyes në dietën e përditshme për të ruajtur shikimin dhe shëndetin e syve. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studim: Konsumimi i tepërt i pijeve të ëmbla mund të lidhet me rënien e flokëve
Published
20 hours agoon
November 5, 2025By
UBT News
Një studim i ri sugjeron se konsumimi i madh i pijeve të ëmbla mund të lidhet me rrezik më të lartë për rënien e flokëve.
Dieta dhe ushqimi luajnë rol në shëndetin e flokëve, veçanërisht marrja e mjaftueshme e vitaminës D dhe hekurit, ndërsa kufizimi i alkoolit e pijeve të gazuara mund të jetë i dobishëm, shkruajnë studiuesit nga Universidade do Porto në Portugali, raporton The Independent.
Këto përfundime bazohen në të dhëna të mbledhura, sipas të cilave konsumimi i pijeve të ëmbla lidhet me rrezik më të lartë të rënies së flokëve, sidomos te burrat. Inflamacioni i shkaktuar nga sheqernat e thjeshta shihet si një nga faktorët që kontribuon në këtë dukuri.
Një studim i vitit 2023 nga Universiteti Tsinghua tregoi se konsumimi i 11 kënaçeve pije të ëmbla në javë (mbi 3,500 ml) rrit rrezikun e rënies së flokëve te burrat. Autorët theksuan se të dhënat ishin të vetëraportuara nga 1,028 pjesëmarrës, ishte e vështirë të përcaktohej një lidhje shkakësore direkte.
Studimet tjera e kanë përforcuar këtë lidhje. Një kërkim i vitit 2016 tregoi se ushqimet e përpunuara me sheqerna të thjeshta mund të jenë faktor indirekt i lidhur me rënien e flokëve, pasi rrisin prodhimin e sebumit — substancë yndyrore që hidraton skalpin dhe flokët.
Teprica e sebumit krijon kushte për shumimin e baktereve, duke shkaktuar inflamacion dhe irritim që kontribuojnë në humbjen e flokëve.
Studiuesit sugjerojnë se ndërhyrjet në mënyrën e ushqyerjes janë të rëndësishme për parandalimin e menaxhimin e alopecisë e rënies së flokëve, theksojnë se nevojiten studime për të kuptuar këto lidhje dhe për të dhënë udhëzime të bazuara në prova për shëndetin e flokëve.
Rënia e flokëve lidhet me alopecinë androgjenetike, e njohur ndryshe si tullaci e trashëguar, që prek si burrat, ashtu edhe gratë.
Sipas Mayo Clinic, ekzistojnë trajtime efektive, duke përfshirë medikamentet si Propecia për burrat dhe Rogaine për të dy gjinitë, si dhe ndërhyrjet kirurgjikale. Në disa raste, flokët mund të rriten përsëri edhe pa trajtim.
Marrja e mjaftueshme e vitaminës D lidhet me uljen e ashpërsisë së alopecisë e përmirësimin e rritjes së flokëve. /A.Z/UBT News/
Shtutgarti në lëvizje, filmi “hiperlaps” rikthen në jetë monumentet historike të qytetit
Drita kërkon fitore historike në garat evropiane
Një kontribut shkencor për ruajtjen e trashëgimisë inxhinierike në Kosovë – Publikohet artikulli i profesorëve të UBT-së, Hazir Çadraku dhe Naser Morina
Më në fund! WhatsApp vjen edhe në Apple Watch
Rektori Hajrizi zhvillon takim miqësor në Panama me diplomatin Pablo Garrido
Gjykata refuzon pjesërisht kërkesëpadinë e Elbert Krasniqit ndaj Berishës për shpifje
Tragjedia në Tetovë, Prokuroria: Po ndërmerren të gjitha veprimet për të hetuar shkaqet e vdekjes
Ronaldo zbulon blerjen më të shtrenjtë në jetën e tij
Gjest simbolik në Brazil: Princi William refuzon ujin në shishe për të larë duart në lumë
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
