Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, do të takohet të martën në Bruksel për një darkë pune me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, dhe presidentin e Këshillit Evropian, Antonio Costa, në një moment të tensionuar politik dhe shoqëror në Serbi. Takimi, i planifikuar për të adresuar çështje të rëndësishme, vjen pas protestave masive që kanë tronditur qeverinë serbe dhe një krizë të thellë politike, pas dorëheqjes së Vuçiçit nga udhëheqësia e Partisë Progresive Serbe (SNS) vitin e kaluar.

Përgjigja ndaj këtij takimi është kritikuar nga një grup prej 32 eurodeputetësh, të cilët dërguan një letër të hapur Presidentes Von der Leyen, duke theksuar se ky takim po dërgon një “sinjal të dëmshëm” në një kohë kur situata politike në Serbi është në një krizë të thellë. Eurodeputetët kanë shprehur shqetësim për mënyrën se si BE-ja mund të perceptohet në këtë periudhë të tensioneve, duke theksuar se kjo mund të forcojë idenë se Bashkimi Evropian po injoron kthimin demokratik në Serbi dhe po largon popullin serb nga procesi evropian.

Në letrën drejtuar Komisionit Evropian, ata shprehen se një takim me Vuçiçin në këtë moment kritik mund të dëmtojë besueshmërinë e BE-së në Ballkanin Perëndimor, duke e kthyer këtë takim në një mundësi për të forcuar perceptimin negativ në lidhje me përpjekjet e BE-së për të nxitur demokracinë dhe për të mbështetur një kthim të realitetit politik të Serbisë në rrugën e integrimit evropian.

Në të njëjtën kohë, situata politike në Serbi është përkeqësuar pasi një valë protestash studentore dhe qytetare ka shpërthyer, duke kërkuar dorëheqjen e qeverisë dhe një ndëshkim për dhunën ndaj studentëve. Ky tension është përkeqësuar me dorëheqjen e kryeministrit të mëparshëm, Millosh Vuçević, që u largua nga detyra pas skandalit të dhunës fizike ndaj studentëve nga anëtarët e SNS-së.

Vuçiç, i cili aktualisht është në Bruksel, është përballur me një sfidë politike të rëndë, pasi duhet të emërojë një kryeministër të ri deri më 18 prill. Nëse nuk arrin të bëjë këtë, ai do të detyrohet të shpërndajë Kuvendin Kombëtar dhe të shpallë zgjedhje të parakohshme parlamentare, të cilat duhet të mbahen deri në fillim të qershorit.

Protestat dhe situata e pasigurisë politike janë pjesë e një atmosfere të tensionuar që ka përfshirë Serbinë dhe ka tërhequr vëmendjen e opozitës dhe lëvizjeve civile, të cilat kërkojnë një “qeveri të besimit popullor” që do të përgatiste kushte të drejta për zgjedhje të lira dhe të ndershme brenda një viti. Opozita është e shqetësuar se takimi i Vuçiçit me von der Leyen mund të dërgojë një mesazh të gabuar në lidhje me qëndrimin e BE-së ndaj krizës në Serbi, duke theksuar se është koha për një qasje më objektive dhe të balancuar nga ana e Komisionit Evropian./UBTNews/

Presidenti i Bjellorusisë, Aleksandr Lukashenko, u betua të martën për mandatin e tij të shtatë si president, ndërkohë që sundimi i tij u cilësua si “antikushtetues” nga organizatat për të drejtat e njeriut. Lukashenko fitoi mbi 86% të votave në zgjedhjet presidenciale të 26 janarit, të cilat janë dënuar gjerësisht nga vendet perëndimore si një farsë, duke u zhvilluar në një atmosferë të thellë frike dhe shtypjeje.

Në një komunikatë të përbashkët të dhjetë organizatave bjelloruse për të drejtat e njeriut, u theksua se zgjedhjet u mbajtën në kushte të një krize të thellë të të drejtave të njeriut, ku shoqëria civile, mediat e pavarura, opozita dhe çdo kundërshtar i regjimit ishin nën shtypje të vazhdueshme. Kjo u pasua nga protestat që u zhvilluan në disa shtete evropiane, përfshirë Lituaninë, Poloninë dhe Republikën Çeke, për të shënuar Ditën e Lirisë së Bjellorusisë.

Në ceremoninë e betimit që u mbajt në kryeqytetin Minsk, Lukashenko e hodhi poshtë çdo kritikë ndaj zgjedhjeve dhe shpalli se procesi zgjedhor ishte i ligjshëm dhe i drejtë, pavarësisht denoncimeve të brendshme dhe ndërkombëtare. Pas zgjedhjeve të kontestuara të vitit 2020, që i dhanë Lukashenkos një mandat të katërt, protesta të masive shpërthyen në vend, por ato u shtypën me dhunë, duke rezultuar në arrestime masive, tortura dhe vdekjen e disa personave.

Përveç kritikave të brendshme dhe ndërkombëtare, shumë figura të opozitës janë detyruar të ikin jashtë vendit ose janë burgosur nga regjimi. Ndërkohë, Rusia, aleati më i ngushtë i Bjellorusisë, ka mbështetur hapur Lukashenko-n dhe ka hedhur poshtë çdo akuzë për manipulimin e zgjedhjeve.

Në zgjedhjet e janarit, Lukashenko garoi kundër katër kandidatëve të tjerë, të cilët gjithashtu mbështetën politikat e tij, duke përjashtuar çdo mundësi për një opozitë të vërtetë. Opozita bjelloruse, e cila feston përvjetorin e shpalljes së pavarësisë më 25 mars, kërkon vazhdimisht dorëheqjen e Lukashenkos dhe ka dënuar vazhdimësinë e sundimit të tij autoritar./UBTNews/