Kulturë

Këshilla për stinën e dimrit

Siguroni një ambient të ngrohtë e me temperaturë konstante në shtëpi dhe punë;

Published

on

Muajt e dimrit shoqërohen me stuhi, temperatura të ulëta dhe fenomene natyrore, të cilat mund të bëhen shumë të rrezikshme nëse nuk merrni masat e nevojshme për t’i kaluar, të sigurt dhe pa cënuar shëndetin tuaj.

Pavarësisht se dimri nuk vjen papritur, shumë nga ne nuk janë të përgatitur për ardhjen e tij. Nëse do të jeni të përgatitur për rreziqet jetësore gjatë situatave ekstreme të motit, ju patjetër do t’i kaloni ato pa rrezikuar jetën dhe shëndetin tuaj.

Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale apel qytetarët që të marrin masa për mbajtjen e shtëpisë ngrohtë gjatë muajve të dimrit, si dhe parandalimin e rreziqeve

Kontrolloni që dritaret të mbyllen mirë. Për të ruajtur izolimin nga i ftohti gjatë orëve të natës, sigurohuni që grilat të jenë të mbyllura plotësisht.

Izoloni linjat e ujit të cilat i keni jashtë mureve.

Riparoni dëmtimet e mundshme në çati.

Kontrolloni pajisjet për ngrohje që ju dispononi.

Pastroni oxhakun.

Kujdesuni që të keni një pajisje të pavarur ngrohjeje (sobë gazi) në rast emergjencash.

Instaloni një detektor gazi i cili lajmëron për prezencën e gazrave pa erë dhe ngjyrë të rrezikshme për jetën.

Kini parasysh shenjat nga helmimi me oksid karboni: dhimbje koke, të vjella dhe marrje mendsh.

Mos harroni të përgatitni makinën tuaj për udhëtimet gjatë dimrit

Kontrolloni radiatorin e makinës, nivelin e antifrizit, gjendjen e gomave, dhe nëse është e nevojshme zëvendësojini me goma dimri.

Kontrolloni që makina të jetë plot me karburant, për të parandaluar formimin e akullit në depozitë dhe në tubat e kalimit të tij për në motorr.

Përdorni lëng pastrimi për xhamat të përshtatshëm për dimër (kundër ngrirjes).

Mos harroni të keni me vete për rast emergjence këto pajisje: batanije, ushqim dhe ujë, kabëll për ndezje makine nga bateria e një mjeti tjetër, dritë dore, pompë dore për fryrje gomash makine, busull, harta dhe radio me bateri.

Merrni masa paraprake për rastet e emergjencave

Përgatituni për situatat e motit ekstrem gjatë dimrit, përfshirë këtu ndërprerjen e energjisë.

Mbani në shtëpi si rezervë për rastet ekstreme të motit (nëse nuk mund të dilni nga shtëpia) ujë të pijshëm dhe ushqime të cilat nuk kanë nevojë për frigorifer.

Sigurohuni që celulari juaj të jetë gjithmonë i ngarkuar plotësisht.

Informohuni për situatën e motit gjatë periudhës kur planifikoni një udhëtim.

Sigurohuni që mjetet e emergjencës të jenë funksionale, kontrolloni bateritë e dritave të sinjalizimit, merrni bateri shtesë dhe kutinë e ndihmës së shpejtë.

Mbroni familjen tuaj nga monoksidi i karbonit.

Mbani bombolat e gazit jashtë shtëpisë, bodrumit apo garazhit.

Lini menjëherë shtëpinë dhe njoftoni autoritetet përkatëse, nëse nuhasni praninë e gazit.

Merrni këto masa parandaluese gjatë zhvillimit të aktiviteteve në natyrë

Shumë njerëz në dimër shpenzojnë kohë përjashta duke punuar, udhëtuar apo duke shijuar sporte dimërore. Aktivitetet në natyrë mund t’ju ekspozojnë ndaj shumë situatave të rrezikshme, prandaj zbatoni hapat e mëposhtme për t’u përballur me to:

Vishuni në mënyrë të përshtatshme duke pasur parasysh temperaturat e ulëta: vishni xhup dimëror, shall, kapele, doreza dhe këpucë të përshtatshme për këtë stinë.

Mësoni disa rregulla të thjeshta sigurie kur kryeni aktivitete në natyrë.

Mbani celular me vete.

Veproni si më poshtë nëse planifikoni të udhëtoni me makinë

Informohuni për parashikimin e motit.

Evitoni udhëtimet nëse shërbimet e motit paralajmërojnë për përkeqësime të motit.

Nëse do t’ju duhet të udhëtoni, informoni një mik apo të afërm për udhëtimin tuaj, si dhe orën (afërsisht) kur do të arrini në destinacion.

Qëndroni në makinë por lëvizni duart dhe këmbët.

Mundësisht përdorni shenja sinjalizuese që t’ju shohin p.sh. mbani ndezur dritën e kabinës ndërkohë që motori është i ndezur, apo vendosni veshjet me shirita fosforeshentë tek antena e makinës.

Ndizni motorrin e makinës dhe ngrohjen vetëm 10 minuta çdo orë.

Mbani njërën nga dritaret gjysmë të hapur.

Kontrolloni që tubi i shkarkimit të gazrave të makinës të mos zihet nga dëbora apo balta.

Kujdesuni në mënyrë të veçantë për fëmijët, të moshuarit dhe individët me sëmundje kronike të cilët janë më të rrezikuar nga temperaturat e ulëta të dimrit.

Këshilla për ditët e ftohta

Dimri është stina më e ftohtë e vitit.

Ekspozimi ndaj temperaturave të ulta mund të shkaktojë probleme shëndetësore serioze.

Kategoritë më të riskuar ndaj të ftohtit janë foshnjet, të moshuarit dhe të sëmurët kronik.

Disa këshilla si të kujdeseni për veten gjatë periudhës së dimrit:

Siguroni një ambient të ngrohtë e me temperaturë konstante në shtëpi dhe punë;

Vishuni me veshje sa më të rehatshme,të ngrohta, rezistente ndaj erës dhe shiut, kapele, doreza si dhe këpucë kundër ujit;

Konsumoni produktet e stinës në sasi të mjaftueshme. Ushqimi i siguron trupit energji dhe ngrohtësi në ditë të ftohta.

*Nëse keni kafshë, futini ato brenda. Nëse nuk mund ta bëni një gjë të tillë, sigurojuni strehim të përshtatshëm dhe kujdesuni që të kenë ujë për të pirë (kujdesuni që uji të mos ngrijë).

Nëse ndiqni këshillat e mësipërme, ju do të jeni të përgatitur për t’u përballur me stinën e dimrit.Në bazë të nenit 4 të ligjit ”Për funksionimin e Agjencisë Telegrafike Shqiptare”, ndalohet kopjimi, riprodhimi dhe publikimi i informacionit pa cituar burimin e tij.

Kulturë

Dhimitër Anagnosti dhe magjia e filmit shqiptar hapin ciklin kulturor në Kosovë

Published

on

Ambasada e Shqipërisë në Kosovë, në bashkëpunim me Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit dhe Kino Armata, sjell në Prishtinë ciklin kulturor “Netët e Filmit Shqiptar”, një iniciativë që synon të promovojë trashëgiminë dhe kinematografinë shqiptare për publikun kosovar.

Ceremonia e hapjes do të zhvillohet më 17 shtator 2025, në orën 19:00, në Kino Armata, ku shikuesit do të kenë mundësinë të shohin një nga filmat më të dashur të kinemasë shqiptare, klasikën artistike “Përrallë nga e Kaluara”, e regjisorit të njohur Dhimitër Anagnosti.

Ky film përfaqëson një pikë kulmore të kinemasë, duke kombinuar humorin, satirën dhe mesazhet shoqërore në një mënyrë të veçantë.

“Përrallë nga e Kaluara” sjell historinë e Marigosë, një vajzë 20-vjeçare e dashuruar me Trimin, por e detyruar të martohet me Gjinon, një 14-vjeçar nga një familje e pasur.

Filmi është i bazuar në poemën satirike “14 vjeç dhëndër” të Andon Zako Çajupit dhe përmes situatave komike dhe dramatike, trajton kontrastet e ndryshme sociale dhe sfidat e dashurisë dhe detyrimeve familjare.

Ky realizim kinematografik ka mbetur një nga komeditë më të njohura dhe më të dashura të ekranit shqiptar, duke u shndërruar në një pjesë të rëndësishme të historisë së filmit shqiptar. Shfaqja në Kino Armata ofron jo vetëm një mundësi për t’u rikthyer tek klasikët e kinemasë, por edhe për të kuptuar më mirë evoluimin e artit filmik shqiptar dhe ndikimin e tij në kulturën kombëtare.

Cikli “Netët e Filmit Shqiptar” do të vazhdojë me shfaqje të tjera të filmave klasikë dhe bashkëkohorë shqiptarë, duke krijuar një platformë të rëndësishme për dialog kulturor dhe promovimin e trashëgimisë artistike midis Shqipërisë dhe Kosovës.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Studim: Mendimet negative lidhen me rënien e aftësive njohëse te të moshuarit

Published

on

Një këshillë që vjen nga të moshuarit – “mendoni pozitivisht” – tani mbështetet edhe nga shkenca. Një studim i ri i publikuar nga Times of India tregon se mendimet e vazhdueshme negative mund të dëmtojnë seriozisht shëndetin mendor dhe aftësitë njohëse te të rriturit më të moshuar.

Studiuesit në Wuhan të Kinës analizuan 424 persona mbi 60 vjeç dhe zbuluan një lidhje të fortë mes mendimeve të përsëritura negative dhe performancës më të dobët në testet e kujtesës, vëmendjes dhe arsyetimit. Vlerësimet u kryen me pyetësorin RNT dhe metodën Montreal Assessment Scale, duke treguar se ata që kishin më shumë mendime negative, shfaqnin funksione njohëse dukshëm më të dobëta.

Ky rezultat mbeti i pandryshuar edhe kur u morën parasysh faktorë si mosha, arsimi, të ardhurat apo sëmundjet kronike.

Sipas studiuesve, grupmosha 60–79 ishte më e prekura, tek të moshuarit mbi 80 vjeç ose tek ata me arsim të ulët, ndikimi ishte më i dobët.

Ky nuk është studimi i vetëm që arrin në këtë përfundim, kërkime të ngjashme në Universitetin e Kalifornisë dhe në Universitetin e Barcelonës kanë dalë me rezultate të njëjta. Shkencëtarët shpjegojnë se mendimet negative shkaktojnë stres afatgjatë, rritje të kortizolit, inflamacion dhe tension të lartë gjaku – faktorë që, me kalimin e kohës, dëmtojnë trurin.

Përveç kësaj, ndryshimet biologjike, edukimi dhe mosha përforcojnë efektet negative.

Ekspertët theksojnë rëndësinë e masave parandaluese: kontrolle të rregullta shëndetësore, terapi për menaxhimin e stresit, gjumë të mirë, aktivitet fizik, përfshirje në shoqëri dhe ushqim të shëndetshëm. Po aq e rëndësishme është nxitja e mendimeve pozitive.

Studimi kinez ka kufizime: mungesë të pjesëmarrësve nga kultura të ndryshme e vështirësi në raportimin e saktë të mendimeve negative.

Studiuesit sugjerojnë se duhen të dhëna afatgjata për të kuptuar më qartë si mendimet ndikojnë në funksionin njohës me kalimin e viteve.

Continue Reading

Magazinë

The Rolling Stones gati për albumin e ri, mund të rikthehen me turne europian

Published

on

Legjenda britanike e rock-ut, The Rolling Stones, është “pothuajse gati” për të publikuar albumin e tyre të ri, sipas Marlon Richards, djalit të Keith Richards.

Pas suksesit të albumit Hackney Diamonds më 2023, albumi i 24-të i studios dhe i pari me këngë të reja që nga A Bigger Bang në 2005 – grupi duket se nuk ka ndërmend të ndalet. Albumi, që përfshinte edhe regjistrimet e fundit të bateristit Charlie Watts, i cili vdiq në 2021, u ngjit menjëherë në krye të top-listave britanike dhe fitoi Grammy për albumin më të mirë rock.

Në një intervistë për Record Collector, Marlon Richards tregoi se anëtarët e mbetur të grupit po punojnë intensivisht në studio në Londër.

“Janë aty çdo ditë, deri natën vonë. Mendoj se janë pothuajse gati. Grammy i fundit i ka motivuar shumë,” tha ai.

Ai shtoi se zërat për një turne po rriten: “Duket se po planifikojnë një turne në Europë”. Kjo vjen pas anulimit të mundshëm të turneut të këtij viti për shkak të problemeve me datat dhe vendet e koncerteve, ku ishin diskutuar qytete si Parisi, Londra, Barcelona dhe Roma.

Mick Jagger, 82 vjeç, Keith Richards, 81 vjeç, dhe Ronnie Wood, 78 vjeç, vazhdojnë të sfidojnë kohën dhe, nëse gjithçka shkon sipas planeve, viti 2026 mund të sjellë rikthimin madhështor të grupit në skenat europiane.

Pyetja mbetet: a do të arrijnë fansat këtë herë të marrin atë që duan?

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Shqipëri/Sezoni i ri i Teatrit Kombëtar hapet me komedinë ‘Kërkohet një tenor’”

Published

on

Teatri Kombëtar hap sezonin e ri me komedinë “Kërkohet një tenor”, nën regjinë e Armand Borës.

Kjo komedi është shkruar nga dramaturgu amerikan Ken Ludwig, autor i dhjetëra veprave, mes të cilave spikat edhe muzikali i suksesshëm Crazy for You, me muzikë nga Gershwin.

“Kërkohet një tenor” cilësohet si një nga krijimet më të arrira dhe argëtuese të Ludwig.

Ajo u shfaq për herë të parë në Londër në vitin 1986 dhe më pas qëndroi në Broadway për 14 muaj me radhë.

Për publikun tiranas, shfaqja do të ngjitet në skenë më 18, 19, 20 dhe 21 shtator, në sallën Centrali 400 pranë ArTurbinës.

Ngjarja vendoset në vitet ’30, brenda një dhome ndenjeje. Vetë titulli është një lojë fjalësh: në anglisht, Lend me a tenner (“Më jep një dhjetëshe”) shndërrohet në Lend me a tenor, duke i dhënë komedisë një kuptim të dyfishtë.

Continue Reading

Të kërkuara