Kuriozitete
Katër qytetet “inteligjente” që duhet t’i vizitoni të paktën një herë
Disa qytete evropiane kanë bërë hapa gjigantë në teknologji dhe energji.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiSi mund të zgjedhësh një qytet inteligjent? E kemi fjalën për mënyrën e planifikimit urban, që ka zgjidhur përfundimisht problemet e trafikut rrugor, çiklistëve dhe këmbësoreve.
Disa qytete evropiane kanë bërë hapa gjigantë në teknologji dhe energji. Ja pse këto qytete janë pjesë e klasifikimit tonë:
Kopenhaga
Jo me kot njihet botërisht si qyteti i gjelbër. Kopenhagen është qyteti me nivelin më të ulët të karbonit dhe ka një plan të admirueshëm për reduktimin e tij deri në 2025-n. Për përmbushjen e këtij objektivi i është dashur të vendos sanksione të rrepta, në politikat e gjelbërimit. Si një nga qytetet më ekologjik, Kopenhagen është kryeqyteti me përdorimin më të madh të biçikletave. Më shumë se 40% e qytetarëve përdorin biçikleta si mjet transporti. Kjo ka bërë që të prodhohen biçikletat inteligjente. Ato matin trafikun dhe nivelin e ndotjes së ajrit.
Vjena
Cilësia e lartë e jetesës dhe larmia e projekteve inteligjente, bëjnë që kryeqyteti i Austrisë të klasifikohet si i tillë. Vjena ka krijuar një ent publiko-privat, TINA Vjena, qëllimi i të cilit është zhvillimi i zgjidhjeve dhe strategjive inteligjente për qytetin. Në propozimet aktuale për zhvillimin janë rreth 100 projekte, duke u konsideruar një ndër to është “Citizen Solar Power Plant”. Objektiv i tij është që deri në vitin 2030 , të jetë bërë e mundur që prodhimi i 50% të energjisë të nxirret nga burime të rinovueshme.
Barcelona
E njohur për arkitekturën surreale, artin, kulturën dhe motin me diell, Barcelona është gjithashtu një qytet inteligjent. Qëllimi i tij është të nxisë mbarë botën, në lëvizjen e qyteteve inteligjente, duke shpresuar jo vetëm zhvillimin e tij, por edhe të çdo qyteti në botë. Një nga mënyrat e bashkëpunimit me qytetet e tjera inteligjente është organizimi i të parit event global “Smart Cities Expo World Congress”. Barcelona ishte ndër të parët qytete, që vuri në zbatim projektin e zhvillimit të lëvizjes, duke vendosur rreth 6000 biçikleta në çdo cep të tij.
Stockholm
40% të tij e zënë hapësirat e gjelbra dhe për këtë arsye Stockholmi ishte qyteti i parë që mori statusin e “Qytetit të Gjelbër në BE”. Ashtu si dhe Kopenhagën, kryeqyteti i Suedisë po bën përpjekje maksimale për reduktimin e nivelit te karbonit deri në 2050-n, por projektet inteligjente nuk ndalen këtu. Stockholmi u rendit i 7-ti në botë për politikat dixhtale dhe mori vendin e parë për angazhimin e tij në siguri dhe privatësi. Teknologjitë e reja të komunikimit dhe të informacionit janë testuar në Stokholm Royal Seaside (SRS), projekt i rigjenerimit urban. Qëllimi i tij është rritja e ekonomisë vendase dhe përmirësimi i cilësisë së jetës për banorët kryeqytetas.
Kuriozitete
Kina zbulon depozitën më të madhe të arit në historinë e saj
Published
3 hours agoon
November 26, 2025By
UBT News
Kina njoftoi se me zbulimin e depozitës më të madhe të arit të regjistruar ndonjëherë në vend.
Depozita ndodhet në provincën Liaoning dhe përmban rreth 1.444 tonë ar të pastër, duke u cilësuar si gjetja më e madhe që nga themelimi i Republikës Popullore të Kinës në vitin 1949.
Sipas Ministrisë së Burimeve Natyrore, zona përfshin rreth 2.586 milionë tonë xehe, me një përqendrim mesatar prej 0.56 gramësh ar për ton. Edhe pse konsiderohet xehe me përqendrim të ulët, autoritetet e kanë përshkruar zbulimin si një depozitë “super të madhe”.
Vlera e përgjithshme e arit llogaritet të tejkalojë 166 miliardë euro.
Kërkimet janë zhvilluar nga kompania shtetërore Liaoning Geological and Mining Group, me rreth 1,000 ekspertë dhe punëtorë të angazhuar në procesin e eksplorimit.
Vendndodhja e saktë e depozitës nuk është bërë publike, duke ngritur dyshime për arsye të mundshme strategjike.
Zbulimi vjen në një kohë kur çmimet globale të arit janë rritur ndjeshëm dhe Kina po intensifikon kërkimet për burime të reja, për të përmbushur kërkesën e brendshme dhe tregun ndërkombëtar. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Një robot kinez shkruan historinë me udhëtimin e tij 106 km
Published
5 hours agoon
November 26, 2025By
UBT News
Një robot humanoid kinez ka hyrë në Librin e Rekordeve Guinness pasi përfundoi me sukses një udhëtim tre-ditor prej 66 miljesh (rreth 106 kilometra) – distanca më e gjatë ecur ndonjëherë nga një robot i këtij lloji.
AgiBot A2, me lartësi rreth 1.68 metra, nisi rrugëtimin në mbrëmjen e 10 nëntorit nga qyteti Suzhou. Gjatë ecjes ai përshkoi autostrada dhe rrugë urbane, përpara se të mbërrinte në Bund, zonën historike të Shanghait, më 13 nëntor, sipas njoftimit të Rekordeve Botërore Guinness.
Kompania AgiBot, me seli në Shanghai, deklaroi se roboti i tyre përshkoi terrene të ndryshme dhe respektoi rregullat e trafikut gjatë gjithë udhëtimit të pandërprerë prej 66 miljesh.
Në pamjet e publikuara nga kompania, modeli A2 me ngjyrë argjendtë e të zezë shfaqet duke ecur përgjatë rrugëve pranë biçiklistëve dhe drejtuesve të skuterëve, ndërsa në momentet e fundit të udhëtimit ai shpejton ritmin dhe ecën përgjatë zonës së Bundit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Zbulim i ri: Truri arrin kulmin në 32 vjeç
Published
8 hours agoon
November 26, 2025By
UBT News
Shkencëtarët kanë zbuluar se truri kalon në pesë faza kryesore gjatë jetës, me pika të rëndësishme kthese në moshat 9, 32, 66 dhe 83 vjeç, raporton BBC.
Studimi përfshiu rreth 4,000 persona deri në moshën 90 vjeç dhe analizoi mënyrën se si ndryshojnë lidhjet midis qelizave të trurit.
Sipas hulumtimit të Universitetit të Kembrixhit, truri vazhdon të zhvillohet deri në fillim të të tridhjetave — periudha që konsiderohet si kulmi neurologjik. Ky ritëm ndryshimi shpjegon edhe pse rreziku për çrregullime të shëndetit mendor apo demencë ndryshon me moshën.
Pesë fazat e trurit janë:
• Fëmijëria (0–9 vjeç): rritje e shpejtë e trurit dhe formim i shumtë i sinapseve, por me efikasitet të ulët.
• Adoleshenca (9–32 vjeç): faza më e madhe e riorganizimit; truri bëhet më efikas dhe arrin kulmin në të 30-at. Kjo periudhë shoqërohet me rrezik më të lartë për çrregullime mendore.
• Mosha e rritur (32–66 vjeç): stabilitet i funksioneve dhe personalitetit, me ndryshime të ngadalta.
• Plakja e hershme (66–83 vjeç): truri ndahet në zona që punojnë më fort veçmas; fillojnë të shfaqen rreziqe si demenca apo hipertensioni.
• Plakja e vonë (83+): ndryshime të mëtejshme në lidhjet e trurit, të ngjashme me fazën e mëparshme, por më të theksuara.
Studiuesja Alexa Mousley thotë se fazat përputhen dukshëm me momente kyçe të jetës — nga puberteti te ndryshimet sociale në të 30-at dhe sfidat shëndetësore në moshë të thyer. /A.Z/UBT News/
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
Kuriozitete
Nga socializimi tek pasuria, si mund të ndikojë një gotë verë në karrierë?
Published
1 day agoon
November 25, 2025By
UBT News
Edhe pse shumë studime paralajmërojnë për rreziqet e konsumit të alkoolit, nga sëmundjet e mëlçisë deri te kanceri, një studim i ri ofron një këndvështrim ndryshe: ai lidh pirjen e moderuar ose të tepërt të alkoolit gjatë të rinjve me suksesin profesional në të ardhmen.
Sociologu norvegjez Willy Pedersen dhe kolegët e tij në Universitetin e Oslos ndoqën për 18 vjet zakonet e konsumit të alkoolit të mbi 3,000 norvegjezëve, nga mosha 13 deri në 31 vjeç.
Ata zbuluan se personat që pinin shpesh në fund të adoleshencës dhe gjatë të njëzetave kishin, në përgjithësi, nivel më të lartë arsimimi dhe të ardhura më të mëdha krahasuar me ata që pinin rrallë ose aspak.
Në librin e tij të ri, “Bukuria dhe Dhimbja e Drogave”, Pedersen argumenton se substancat psikotrope, përfshirë alkoolin, mund të luajnë një rol të caktuar pozitiv në karrierën e të rinjve, duke i ndihmuar ata të kapërcejnë ndrojtjet dhe pengesat sociale.
“Shpjegimi më i mundshëm është se alkooli vepron si tregues i socializimit, i cili lidhet me disa përfitime specifike,” shpjegon ai e përmend Klubin Bullingdon në Universitetin e Oksfordit, i njohur për anëtarët e pasur dhe të shquar që shoqërohen shpesh duke pirë, përfshirë ish-kryeministrat britanikë Boris Johnson dhe David Cameron.
Megjithatë, Pedersen thekson se nuk ekziston asnjë lidhje midis pirjes së alkoolit në vetmi dhe suksesit profesional.
Në një artikull për Marie Claire, psikologia kliniko-sociale Elena Karageorgiou foli për marrëdhënien e grave me alkoolin: “Ndryshe nga brezat më të rinj dhe edhe gratë e mëparshme, gratë mbi të tridhjetat përdorin alkoolin më lirshëm në jetën e tyre shoqërore. Sot, imazhi i një gruaje që pi nuk ngjall më stigmën që dikur kishte. Megjithatë, kjo liri ka çuar në rritjen e konsumit të alkoolit mes grave, të cilat shpesh e përdorin si mënyrë për të përballuar presionet profesionale dhe familjare.”
Në këto raste, pirja shihet si një formë fuqizimi ose arratisjeje e përkohshme nga kërkesat e përditshme. Sipas Karageorgiou, është koha të flasim hapur për dimensionin gjinor të konsumit të alkoolit, në mënyrë që të mos mbetet më një tabu. /A.Z/UBT News/
Si t’i bëni peshqirët sërish të butë me një produkt krejt natyral?
Mos e pini kafenë në çdo orar, ja koha më e mirë sipas ekspertëve
Dy çmime për studentët e UBT-së në Konventën e Industrisë së Drurit
Hidhet shorti i Kupës së Kosovës
Shëro aneminë me këto ushqime të fuqishme
Rita Ora feston ditëlindjen e 35-të
Kina zbulon depozitën më të madhe të arit në historinë e saj
PDK arrin koalicion me “Listën për Familjen”
Zemaj: Çdokush që e ka nis luftën kundër aparatit shtetëror të okupimit serb e ka nis përmes LDK-së
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
