Kuriozitete

Katër qytetet “inteligjente” që duhet t’i vizitoni të paktën një herë

Disa qytete evropiane kanë bërë hapa gjigantë në teknologji dhe energji.

Published

on

Si mund të zgjedhësh një qytet inteligjent? E kemi fjalën për mënyrën e planifikimit urban, që ka zgjidhur përfundimisht problemet e trafikut rrugor, çiklistëve dhe këmbësoreve.

Disa qytete evropiane kanë bërë hapa gjigantë në teknologji dhe energji. Ja pse këto qytete janë pjesë e klasifikimit tonë:

Kopenhaga

Jo me kot njihet botërisht si qyteti i gjelbër. Kopenhagen është qyteti me nivelin më të ulët të karbonit dhe ka një plan të admirueshëm për reduktimin e tij deri në 2025-n. Për përmbushjen e këtij objektivi i është dashur të vendos sanksione të rrepta, në politikat e gjelbërimit. Si një nga qytetet më ekologjik, Kopenhagen është kryeqyteti me përdorimin më të madh të biçikletave. Më shumë se 40% e qytetarëve përdorin biçikleta si mjet transporti. Kjo ka bërë që të prodhohen biçikletat inteligjente. Ato matin trafikun dhe nivelin e ndotjes së ajrit.

Vjena

Cilësia e lartë e jetesës dhe larmia e projekteve inteligjente, bëjnë që kryeqyteti i Austrisë të klasifikohet si i tillë. Vjena ka krijuar një ent publiko-privat, TINA Vjena, qëllimi i të cilit është zhvillimi i zgjidhjeve dhe strategjive inteligjente për qytetin. Në propozimet aktuale për zhvillimin janë rreth 100 projekte, duke u konsideruar një ndër to është “Citizen Solar Power Plant”. Objektiv i tij është që deri në vitin 2030 , të jetë bërë e mundur që prodhimi i 50% të energjisë të nxirret nga burime të rinovueshme.

Barcelona

E njohur për arkitekturën surreale, artin, kulturën dhe motin me diell, Barcelona është gjithashtu një qytet inteligjent. Qëllimi i tij është të nxisë mbarë botën, në lëvizjen e qyteteve inteligjente, duke shpresuar jo vetëm zhvillimin e tij, por edhe të çdo qyteti në botë. Një nga mënyrat e bashkëpunimit me qytetet e tjera inteligjente është organizimi i të parit event global “Smart Cities Expo World Congress”. Barcelona ishte ndër të parët qytete, që vuri në zbatim projektin e zhvillimit të lëvizjes, duke vendosur rreth 6000 biçikleta në çdo cep të tij.

Stockholm

40% të tij e zënë hapësirat e gjelbra dhe për këtë arsye Stockholmi ishte qyteti i parë që mori statusin e “Qytetit të Gjelbër në BE”. Ashtu si dhe Kopenhagën, kryeqyteti i Suedisë po bën përpjekje maksimale për reduktimin e nivelit te karbonit deri në 2050-n, por projektet inteligjente nuk ndalen këtu. Stockholmi u rendit i 7-ti në botë për politikat dixhtale dhe mori vendin e parë për angazhimin e tij në siguri dhe privatësi. Teknologjitë e reja të komunikimit dhe të informacionit janë testuar në Stokholm Royal Seaside (SRS), projekt i rigjenerimit urban. Qëllimi i tij është rritja e ekonomisë vendase dhe përmirësimi i cilësisë së jetës për banorët kryeqytetas.

Kuriozitete

Holanda shpallet vendi më i sigurt për udhëtime në vitin 2026

Published

on

Holanda është renditur si vendi më i sigurt për t’u vizituar në vitin 2026, sipas listës së përpiluar nga kompania e sigurimeve Berkshire Hathaway Travel Protection (BHTP).

Çdo vit, BHTP anketon një numër të madh udhëtarësh për përvojat e tyre dhe ndjesinë e sigurisë në vendet ku kanë udhëtuar, duke i kushtuar vëmendje veçanërisht grave, komunitetit LGBTQ+ dhe grupeve të tjera të margjinalizuara.

Rezultatet e anketave kombinohen me statistika nga Global Peace Index dhe indekse të ngjashme për të përcaktuar vendet më të sigurta për vizitorët. Vitin e kaluar, kryesuesi i listës ishte Islanda, e cila këtë vit ka rënë në vendin e katërt, duke ia lënë fronin Holandës.

Kjo është veçanërisht mbresëlënëse, pasi Holanda vitin e kaluar renditej në vendin e 14-të.

Sipas BHTP: “Holanda është vend që dashuron paqen. Gratë dhe grupet e margjinalizuara ndihen të mirëpritur këtu dhe vlerësojnë lartë masat shëndetësore. Një shqetësim i vogël mund të lidhet vetëm me ndonjë çiklist të pakujdesshëm ose turistë të zhurmshëm.”

Vendimet e tjera të larta në listë:

Australia ruan vendin e dytë nga viti i kaluar, me sistem të rregulluar, kujdes shëndetësor të shkëlqyer dhe nivel të ulët aktiviteti terrorist. Sipas ekspertëve, kjo është rezultat i politikave të qëndrueshme, nivelit të ulët të krimit dhe ligjeve strikte për bio-sigurinë dhe armët.

Austria renditet e treta, ndërsa Islanda është në vendin e katërt.

Top 15 vendet më të sigurta për udhëtime në 2026 sipas BHTP:

Holanda

Australia

Austria

Islanda

Kanada

Zelanda e Re

Emiratet e Bashkuara Arabe

Zvicra

Japonia

Irlanda

Belgjika

Portugalia

Franca

Mbretëria e Bashkuar

Danimarka

Holanda kryeson këtë vit falë mjedisit të sigurt, mirëpritjes së vizitorëve dhe kujdesit shëndetësor të avancuar, duke e bërë destinacionin ideal për udhëtarët e çdo grupmoshe. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Një gjen “miqësor” i zemrës mund të rigjenerojë indet kardiake

Published

on

Një gjen i “miqësor” ndaj zemrës mund të ndihmojë në riparimin e saj pas një ataku kardiak.

Testet laboratorike në qelizat njerëzore tregojnë se gjen i quajtur CCNA2 mund të riaktivizohet, duke nxitur rigjenerimin e indeve të dëmtuara të zemrës. Kjo zbulohet në një studim të udhëhequr nga Hina Chaudhry nga Shkolla e Mjekësisë Icahn në Mount Sinai, i publikuar në NPJ Regenerative Medicine, që hap perspektiva të reja për terapi të mundshme për shërimin e dëmtimeve kardiake.

Ky studim vijon hapat e grupit kërkimor që në vitin 2014 arriti përparime në rigjenerimin qelizor të zemrës së derrit. Chaudhry shpjegon:

“Tani kemi treguar se edhe qelizat e zemrës njerëzore të moshës së mesme, të cilat dikur mendohej se nuk mund të ndaheshin, mund të stimulohen për të prodhuar qeliza të reja funksionale.”

Hulumtimi u fokusua tek gjeni CCNA2, i cili luan rol kyç në ndarjen qelizore të kardiomiociteve, qelizat e muskulit të zemrës gjatë zhvillimit embrional, por që pas lindjes çaktivizohet. Studiuesit synuan ta riaktivizonin këtë gjen për të parë nëse ai mund të çonte në prodhimin e qelizave të reja që të zëvendësonin ato të dëmtuara pas një ataku kardiak ose pamjaftueshmërie të zemrës.

Ata përdorën vektor viral për të futur gjenin aktiv në qelizat e muskulit kardiak të njeriut të kultivuara in vitro e vëzhguan replikimin e tyre.

Chaudhry thekson: “Ne ishim pionierë të idesë se zemra mund të rigjenerohej duke rizgjuar gjenet e fjetura të ndarjes qelizore, dhe tani kemi sjellë këtë vizion një hap më afër pacientëve. Qëllimi ynë është të ofrojmë një terapi që lejon zemrën të shërohet vetë pas një ataku ose pamjaftueshmërie kardiake, duke zvogëluar nevojën për transplante ose pajisje mekanike.”

Hapi tjetër është marrja e miratimit nga FDA dhe fillimi i provave klinike të terapisë CCNA2 te pacientët me sëmundje të zemrës.  /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Gjumë me ndërprerje natën, historia dhe shkenca që mund t’ju habisë

Published

on

Për shumë shekuj, njerëzit flinin në dy periudha të ndara gjatë natës. Ata shkonin në shtrat pas perëndimit të diellit, zgjoheshin rreth mesnatës e flinin sërish deri në agim.

Ky model gjumi, i dokumentuar në Evropë, Azi dhe Afrikë, përfaqësonte një pushim natyror dhe ndryshonte perceptimin e kohës, duke bërë netët më të përballueshme, veçanërisht gjatë dimrit.

Gjatë intervalit të mesnatës, njerëzit kryenin punë të thjeshta si ndezja e zjarrit apo kujdesi për bagëtinë, ose e shfrytëzonin kohën për lutje, reflektim, lexim, shkrim apo shoqërim me familjen dhe partnerin.

Ky ritëm natyror zgjati shekuj, derisa revolucioni industrial dhe përdorimi i ndriçimit artificial e ndryshuan atë.

Shfaqja e llambave me vaj, gaz dhe më pas e dritës elektrike, zgjati kohën që njerëzit qëndronin zgjuar dhe vonoi sekretimin e melatoninës, duke shtyrë fillimin e gjumit. Në shekullin XX, ritmi i ri i jetës dhe puna në turne fabrika sollën një gjumë të pandërprerë gjatë natës.

Megjithatë, studimet tregojnë se kur njerëzit kthehen në kushte pa dritë artificiale dhe pa orë, ata shpesh rikthehen tek gjumi me dy faza. Po kështu, disa komunitete bujqësore pa energji elektrike, si në Madagaskar, zgjojnë natyrshëm rreth mesnatës. Drita gjithashtu ndikon në perceptimin e kohës: në dhoma të errëta, koha duket sikur kalon më ngadalë, një efekt që theksohet edhe kur jemi në humor të keq.

Si të menaxhojmë zgjimet natën

Zgjimet gjatë natës nuk janë shenjë shqetësimi; ato ndodhin natyrshëm gjatë kalimit nga një fazë gjumi në tjetrën. Problemi shpesh qëndron në reagimin tonë. Shikimi i orës mund të rrisë ankthin, duke bërë disa minuta të duken si përjetësi.

Ekspertët këshillojnë që, nëse nuk mund të flini më shumë se njëzet minuta, të ngriheni, të ulni ndriçimin dhe të lexoni diçka qetësuese, duke u kthyer në shtrat vetëm kur ndjeni përgjumje.

Pranimi i këtyre ndërprerjeve si pjesë e ritmit natyror mund të ulë stresin dhe të lehtësojë rikthimin në gjumë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Ndalohen 1.7 tonë kokainë në ujërat e Atlantikut, katër persona arrestohen

Published

on

Autoritetet portugeze kanë arrestuar katër persona pas ndalimit të një nëndetëseje në Oqeanin Atlantik, e cila transportonte më shumë se 1.7 tonë kokainë drejt Gadishullit Iberik.

Nëndetësja u lokalizua dhe u sekuestrua ditët e fundit. Pamjet tregojnë momentin kur policia e marina portugeze rrethojnë mjetin e hipin në bord, duke sekuestruar lëndën narkotike të klasës A dhe arrestuar ekuipazhin, i përbërë nga katër persona me origjinë nga Amerika e Jugut.

Policia njoftoi se të arrestuarit, dy ekuadorianë, një venezuelas dhe një kolumbian, janë lënë në paraburgim pas paraqitjes në gjykatë në ishujt Azore. Shefi i Njësisë Portugeze Kundër Trafikut të Drogës, Vítor Ananias, deklaroi se kombësitë e ndryshme të të dyshuarve tregojnë se organizata pas tyre operon ndërkombëtarisht.

Qendra për Analizë dhe Operacione Detare me seli në Lisbonë kishte marrë informacione se një organizatë kriminale po përgatiste nisjen e një nëndetëseje të ngarkuar me kokainë, e destinuar për tregjet evropiane.

Pak ditë më vonë, një anije portugeze lokalizoi mjetin rreth 1.000 milje detare (rreth 1.850 km) nga brigjet e Lisbonës, në një operacion të mbështetur nga Agjencia Kombëtare Britanike e Krimeve dhe Administrata Amerikane Kundër Drogës (DEA).

Pas sekuestrimit, mjeti nuk mund të tërhiqej drejt bregut për shkak të motit të keq dhe strukturës së brishtë, ndaj u fundos në det të hapur.

“Mes nxehtësisë, avujve të karburantit dhe dallgëve të larta, qëndrimi në bord është jashtëzakonisht i vështirë. Pas 15-20 ditësh, gjithçka që dëshiron është të shpëtosh,” tha Ananias për gazetarët.

Në mars, një tjetër mjet i ngjashëm që transportonte 6.5 tonë kokainë u ndalua 1.200 milje detare nga Lisbona. Ngjarja ndodh në një kohë kur administrata amerikane ka intensifikuar goditjet ndaj mjeteve që dyshohen për trafik droge drejt SHBA-ve.

Javën e kaluar, tre persona u vranë në një sulm amerikan ndaj një mjeti të dyshuar për trafik droge në Karaibe, sipas sekretarit amerikan të mbrojtjes, Pete Hegseth.

Veprimet e tilla kanë ngjallur debate mbi ligjshmërinë e tyre sipas së drejtës ndërkombëtare dhe janë kritikuar ashpër nga liderë të Amerikës Latine, qytetarë të të cilëve janë shpesh mes viktimave të këtyre operacioneve. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara