Lajmet

Katër mënyra për të reduktuar rrezikun e demencës

Demenca shkaktohet nga sëmundjet e trurit.

Published

on

“Jam një grua në mesin e të 40-ave, dhe kam dy fëmijë të vegjël. Nëna ime pati probleme me kujtesën që në fillim të 60-ave, dhe ajo është përkeqësuar gradualisht. Edhe motrat e saj kanë probleme të ngjashme. Si mund ta zvogëloj rrezikun tim, por edhe rrezikun e fëmijëve të mi nga demenca? A ka disa ushqime, suplemente apo aktivitete që duhet t’i përfshijmë në jetën tonë për të reduktuar shanset e humbjes së kujtesës?”

Përgjigja e dr. Gregory Day, neurolog në “Mayo Clinic”, Florida të SHBA-së:

Demenca karakterizohet nga simptoma që ndikojnë tek kujtesa, të menduarit dhe aftësitë sociale të një personi, deri në pikën që mund të jetë e vështirë të kryesh aktivitete normale të jetës së përditshme. Demenca shkaktohet nga sëmundjet e trurit. Sëmundja e Alzheimerit, është më e zakonshme dhe më e njohura për publikun.

Sëmundjet që prekin enët e gjakut – të njëjtat që shkaktojnë sulme në zemër dhe goditje në tru– janë shkaku i dytë më i zakonshëm i demencës. Pasja e një historie familjare me demencë, errit rrezikun e zhvillimit të kësaj gjendjeje. Por shumë njerëz me histori familjare nuk shfaqin asnjëherë simptoma. Edhe ata që nuk kanë një histori familjare, mund të përjetojnë probleme me kujtesën kur plaken. Ja cilat janë 4 këshillat,që unë ju rekomandoj të ndiqni për të zvogëluar rrezikun e përgjithshëm.

1. Merrni pjesë në aktivitete që stimulojnë trurin

Angazhohuni në zgjidhjen e fjalëkryqeve, enigmave, apo edhe në lojëra kompjuterike. Por bëjeni këtë një zakon gjatë gjithë jetës suaj, pasi studimet tregojnë se vlera e aktiviteteve stimuluese konjitive rritet gjatë gjithë jetës. Kjo do të thotë se pasja e një arsimimi të mirë; e një pune që të stimulon mendërisht; dhe pjesëmarrja në zbavitje, hobi dhe aktivitete sociale që kërkojnë përqendrim mendor, janë të rëndësishme për të reduktuar rrezikun e zhvillimit të demencës.

2. Përqendrohuni tek arsimimi i vazhdueshëm dhe mësoni aftësi të reja

Studimet kanë treguar se sa më shumë vite arsimim të ketë një person, aq më i ulët është rreziku i demencës. Kjo duket të jetë për shkak se njerëzit që kalojnë më shumë kohë të përfshirë në përvetësim dijesh të reja, kanë tendencën të zhvillojnë rrjete më të forta të qelizave nervore dhe lidhje midis atyre qelizave nervore brenda trurit të tyre. Këto rrjete,

janë më të pajisura për të kuruar dëmtimin e qelizave që mund të ndodhë për shkak të çrregullimeve të trurit, të cilat mund të çojnë tek demenca.

3. Kini një mënyrë jetese të shëndetshme

Ashtu si me probleme të tjera shëndetësore, një mënyrë jetese e shëndetshme, është po aq e rëndësishme për ruajtjen e shëndetit të trurit. Ushqimi i mirë, ruajtja e një peshe trupore të shëndetshme, stërvitja e rregullt fizike, dhe shmangia e kushteve që rrisin rrezikun për sulme në zemër dhe goditje në tru, mund të zvogëlojnë rrezikun e demencës.

Menaxhimi në mënyrë efektive i kolesterolit dhe i presionit të gjakut, mos–pirja e duhanit dhe kufizimi i konsumit të alkoolit, kanë treguar gjithashtu se e përmirësojnë shëndetin e aftësive njohëse në periudhën e mëvonshme të jetës. Dhe kjo sepse këto masa ndikojnë në shëndetin e enëve të gjakut në trurin, qafën dhe zemrën tuaj. Ndërkaq, është e rëndësishme të bëni një gjumë të mirë gjatë natës, dhe të trajtoni çrregullimet e gjumit si p.sh Apnea e gjumit. Nëse keni një dietë të ekuilibruar, nuk keni nevojë të merrni suplemente për një gjumë më të mirë.

4. Ruani ndërveprimin social

Hulumtimet tregojnë se ndërveprimi social në çdo moshë, ka përfitime pozitive sa i përket aftësive njohëse. Ndërveprimi i rregullt me ​​të tjerët, përfshirë familjen, miqtë, fqinjët, bashkëpunëtorët dhe anëtarët e komunitetit, mund të përmirësojë gjendjen tuaj psikologjike, pikëpamjen tuaj mbi jetën, dhe ta vërë trurin vazhdimisht në punë.

Këto ndërveprime të rregullta ndikojnë pozitivisht në aftësitë tuaja njohëse, dhe është provuar se kjo i lehtëson simptomat e demencës. Sa i përket fëmijëve tuaj në mënyrë specifike, zakonet e mira fillojnë që herët. Sa më herët të filloni t’i praktikoni ato, aq më shumë ka gjasa të shmangni demencën./bota.al

Lajmet

Rrahje në Istog, arrestohen dy të dyshuar

Published

on

By

Një rrahje raportohet të ketë ndodhur në një lokal në Istog, e  ku policia ka arrestuar dy persona nën dyshimin se kanë kryer veprën penale “vrasje në tentativë” dhe lëndim i lehtë trupor”.

Policia ka njoftuar se viktima e rastit është dërguar për tretman mjekësor në Qendrën e Mjekësisë Familjare në Istog e më pas në Spitalin Rajonal të Pejës.

Drejtoria Rajonale e Policisë në Pejë, Stacioni Policor Istog, me datën 02.11.2025, rreth orës 18:50, është informuar për njё rrahje e cila ka ndodhur nё njё lokal nё rrugёn ‘Nёna Tereze’ nё Istog. Njësitë policore kanë reaguar me shpejtësi dhe janë përgjigjur menjëherë në vendin e ngjarjes. Si rezultat i veprimeve të shpejta, janё arrestuar dy persona tё dyshuar, ndёrsa viktima e rastit ёshtё dёrguar fillimisht nё QMF-Istog, e mё pas nё Spitalin Rajonal nё Pejё, pёr tretman mjekёsor. Tё dyshuarit, pas intervistimit me urdhёr tё prokurorit tё Shtetit, janё dёrguar nё mbajtje pёr 48 orё”, thuhet në komunikatën për media të Policisë./EO

Continue Reading

Lajmet

Rrahen mes vete, arrestohen katër persona në Lupç të Epërm të Podujevës

Published

on

By

Katër persona janë përfshirë në një rrahje në fshatin Lupç i Epërm në Podujevë, e të njëjtit janë arrestuar nga Policia e Kosovës.

Ata kanë pësuar lëndime, ndërkohë që pas tretmanit mjekësor janë dërguar në mbajte tre prej tyre, ndërsa njëri ka vazhduar mjekimin e mëtejmë nën mbikëqyrjen e njësive policore.

Janë arrestuar katër të dyshuar meshkuj kosovarë të cilët janë rrahur në mes vete dhe si pasojë kanë pësuar lëndime trupore. Lidhur me rastin të dyshuarit e përfshirë në rrahje kanë pranuar tretman mjekësor dhe pas intervistimit me vendim të prokurorit janë dërguar në mbajtje, ndërsa njëri prej tyre ka vazhduar me trajtim të mëtejm mjekësor nën mbikëqyrjen e njësive policore”, thuhet në raportin 24 orësh të Policisë së Kosovës./EO

Continue Reading

Lajmet

Trump përjashton mundësinë e kandidimit për një mandat të tretë

Published

on

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, përjashtoi mundësinë e kandidimit për një mandat të tretë në zgjedhjet presidenciale të vitit 2028, ndërsa foli gjatë një interviste me emisionin 60 Minutes të CBS News.

“As nuk e mendoj. Do t’ju them, shumë njerëz duan që unë të kandidoj”, tha ai kur u pyet nga prezantuesja Norah O’Donnell nëse do të përpiqej të kandidonte për një mandat të tretë.

I pyetur më tej për emrat e mundshëm, përfshirë Zëvendëspresidentin JD Vance dhe Sekretarin e Shtetit të SHBA-së, Marco Rubio, Trump siguroi se i pëlqenin të dy.

“Më pëlqejnë kaq shumë njerëz. Kemi një bankë të pabesueshme. Mund të kandidojmë dy persona së bashku. Kemi një bankë të shkëlqyer. Kështu që nuk dua të filloj të flas për zgjedhjet. Është shumë herët”, shtoi ai.

Amendamenti i 22-të i Kushtetutës së SHBA-së e kufizon presidentin në vetëm dy mandate./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Dybala lëndohet sërish

Published

on

Paulo Dybala pësoi një dëmtim muskulor gjatë ndeshjes së Romës ndaj Milanit në “Olimpico”, pas ekzekutimit të një penalltie që u prit nga portieri Maignan në minutën e 81-të.

Sulmuesi argjentinas raportoi se ndjeu dhimbje në kofshën e majtë menjëherë pas goditjes dhe kërkoi të zëvendësohej, duke u larguar nga fusha në lot.

Trajneri Gian Piero Gasperini konfirmoi pas ndeshjes se dëmtimi i Dybala-s po e rëndon shumë dhe se rikuperimi i tij do të ndodhë pas pushimit ndërkombëtar.

Sipas raportimeve të para, ai pritet të mungojë në dy sfidat e ardhshme: ndeshjen e Europa League kundër Rangers më 6 nëntor dhe atë të Serie A kundër Udinese më 9 nëntor. Roma shpreson ta ketë gati për përballjen ndaj Cremoneses më 23 nëntor./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara