Kulturë

Katër ‘jo’ për lirinë: Aktivizmi i grave në luftën kundër patriarkalizmit!

Published

on

Në një akt të guximshëm dhe të mbushur me mesazh, gra në Shtetet e Bashkuara, të frymëzuara nga feministët e Koresë së Jugut, po përdorin abstinencën si një formë rezistence kundër mizogjinisë dhe dhunës ndaj grave. Ky fenomen ka nxitur një lëvizje të re, e cila ka për synim të theksojë dhe kundërshtojë padrejtësitë dhe diskriminimin gjinor që vazhdojnë të mbizotërojnë në shoqëri. Lëvizja 4B, që ka lindur në Kore të Jugut në vitet 2010, po bëhet gjithnjë e më e njohur në platforma si TikTok, ku mijëra gra ndajnë përvojat e tyre dhe bashkohen për të shprehur të drejtën për trupat e tyre.

Ky akt i përfshin katër “Jo”-ja kryesore: Jo martesave, Jo fëmijëve, Jo takimeve dhe marrëdhënieve seksuale me burra, dhe Jo për angazhime që i japin përsëri kontrollin një kulture patriarkale dhe mizogjine. Ky është një akt që shpreh jo vetëm një lëvizje personale për emancipimin e grave, por gjithashtu një akt kolektiv për të sfiduar strukturat e fuqisë që e kufizojnë lirinë dhe të drejtat e grave.

Një ndër përfaqësueset e kësaj lëvizjeje është Christine Ivans, e cila ka vendosur të praktikojë abstinencën nga marrëdhëniet me burra dhe të përqendrohet tek vetvetja. Ajo pohon se ky akt ka sjellë përfitime në jetën e saj personale, duke përfshirë një avancim në karrierën e saj dhe një përmirësim të shëndetit mendor. Pavarësisht sfidave, ajo thekson se ky vendim është një mënyrë për të rimarrë kontrollin mbi jetën e saj, në një kohë kur të drejtat e grave janë kërcënuar, veçanërisht pas shfuqizimit të rastit Roe v. Wade në SHBA.

Për të mbështetur këtë lëvizje, aktorja e njohur Julia Fox gjithashtu shpalli abstinencën si një akt politike, duke e lidhur këtë me heqjen e të drejtës për abort në SHBA. Ajo e ka quajtur këtë një mënyrë për t’u bërë “pjesë e një rezistence” ndaj atyre që po e kufizojnë lirinë e grave.

Mingyeong Lee, një shkrimtare feministe nga Koreja e Jugut dhe një nga themelueset e lëvizjes 4B, shprehet se ishte e kënaqur që lëvizja po arrin të depërtojë në Shtetet e Bashkuara. Ajo thekson se ajo që ka ndodhur në Kore të Jugut, ku dhuna ndaj grave dhe patriarkalizmi janë në një nivel të lartë, është gjithashtu një sfidë që gratë në SHBA e përjetojnë, përveç se në një mënyrë tjetër.

Lëvizja 4B u bë një simbol i forcës dhe bashkëpunimit midis grave që refuzojnë të jenë të trajtuara si makineri riprodhuese, dhe kjo i ka bashkuar gratë nga të dyja anët e globit. Aktivistët e lëvizjes theksojnë se përmes kësaj abstinence, gratë po bëjnë një akt të fuqishëm që u jep atyre mundësinë për të krijuar një botë më të drejtë dhe më të sigurt për veten dhe brezat e ardhshëm.

Përballë sfidave të mëdha, ky akt i abstinencës nuk është vetëm një deklaratë personale, por gjithashtu një mesazh kolektiv që fton shoqërinë të reflektojë mbi mënyrën se si gratë trajtohen dhe si mund të përmirësohet barazia gjinore në çdo aspekt të jetës./DW/

Continue Reading

Kulturë

Valbona Lola dhe aktorët e Teatrit të Korçës sjellin poezinë në skenë

Published

on

Në teatrin “Andon Zako Çajupi” u zhvillua mbrëmja poetike “Fajet e Zemrës”, një udhëtim artistik përmes vargjeve të autores Valbona Lola.

Poezitë e përzgjedhura nga vëllimi i saj i fundit, që flasin për jetën, dashurinë, prindërit dhe natyrën, u interpretuan nga aktorët Luiza Xhuvani, Alfred Trebicka, Zamira Kita, Violeta Banushi dhe Blerta Belliu.

Valbona Lola e përshkroi mbrëmjen si “një takim i zemrave”, ku poezia arrin tek publiku përmes zërit të aktorëve.

Ajo theksoi se dominonin lirikat e dashurisë, peizazhet, por edhe temat sociale dhe rebelimi ndaj padrejtësive, përfshirë edhe disa poezi kushtuar Korçës.

Aktorit Alfred Trebicka i pëlqeu sinqeriteti i poezisë së Lolës, duke e cilësuar atë si “poezi qytetare, e ngrohtë dhe e brishtë, që prek elementet bazike të shoqërisë dhe qenies njerëzore”.

Mbrëmja poetike u zhvillua për publikun korçar si pjesë e kalendarit festiv të fundvitit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Gjilani rikthen një pasuri kulturore, restaurimi në fazën e fundit

Published

on

Punimet restauruese në ish-objektin e Teknikës Popullore në Gjilan po i afrohen fundit, duke shënuar një hap të rëndësishëm në ruajtjen e trashëgimisë kulturore dhe arkitekturore të qytetit.

Me një investim prej rreth 200 mijë eurosh nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, objekti po restaurohet plotësisht sipas standardeve profesionale, me qëllim që të ruhet autenticiteti i tij arkitekturor dhe vlerat historike.

Ky projekt jo vetëm që siguron mbrojtjen e këtij monumenti, por edhe i jep mundësi gjeneratave të ardhshme ta përdorin dhe ta vlerësojnë si pjesë të identitetit kulturor të Gjilanit dhe Kosovës.

Ministria ka theksuar po ashtu se investime të tilla janë të domosdoshme për promovimin dhe integrimin e trashëgimisë kulturore në jetën publike dhe kulturore të komunitetit.

/A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Teatri Kombëtar i Kosovës prezanton repertorin për muajin dhjetor

Published

on

Teatri Kombëtar i Kosovës ka publikuar sot listën e shfaqjeve që do të jenë pjesë e repertorit gjatë muajit dhjetor, duke ofruar një përzgjedhje të pasur me drama, komedi, balet dhe shfaqje për fëmijë.

Për publikun e gjerë, në skenën e Teatrit Kombëtar do të jepen shfaqjet:

Hope – një dramë që fton për reflektim mbi sfidat e shpresës dhe jetës njerëzore.

A Jingle of Memories – një produksion i ngrohtë dhe nostalgjik që sjell kujtime të dashura të fëmijërisë dhe festave.

Fluturim mbi Teatrin e Kosovës – një vepër që eksploron historinë dhe rolin e teatrit në kulturën e vendit tonë.

Një vit i mirë – një shfaqje e dedikuar fëmijëve, e cila përmes tregimeve dhe lojës sjell mësime mbi miqësinë dhe vlerat e jetës.

Bouncers – një dramë energjike dhe dinamike që trajton marrëdhëniet dhe tensionet në shoqëri.

Balet për fëmijë – performancë artistike për më të vegjëlit, e cila kombinon muzikën dhe lëvizjen në një histori tërheqëse.

Litari – një vepër që fton për të reflektuar mbi temat sociale dhe individuale të kohës tonë.

Art – një produksion i njohur ndërkombëtarisht që eksploron raportin midis artit dhe jetës së përditshme.

Repertori i dhjetorit synon të ofrojë përvojë të pasur kulturore për të gjitha moshat, duke kombinuar dramat moderne me vepra klasike dhe programe edukative për fëmijë.

TKK i fton të gjithë vizitorët të shijojnë këto shfaqje e të bëhen pjesë e jetës kulturore aktive të vendit. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Napoli shpallet kryeqyteti botëror i ushqimit 2025, Shqipëria në mesin e renditjes

Published

on

TasteAtlas ka publikuar listën e saj për vitin 2025, duke zbuluar kuzhinat, gatimet dhe qytetet më të mira në botë për gastronominë.

Në krye të renditjes është ngjitur Italia, e cila këtë vit ka kaluar Greqinë—fituesen e përhershme të viteve të fundit.

Pas tyre vijojnë Peruja, Portugalia dhe Spanja, duke plotësuar top-5 vendet me kuzhinat më të vlerësuara globalisht.

Qytetet me ushqimin më të mirë

Në kategorinë e qyteteve, Napoli ka marrë fronin për 2025. Pas tij renditen Milano, Bolonja, Firence, Mumbai dhe Xhenova.

Dy qytete të Kretës, Hania (vend i 64) dhe Heraklioni (i 91-ti), kanë konfirmuar reputacionin e fortë të kuzhinës në arenën ndërkombëtare.

Napoli, i njohur si vendlindja e picës, ofron specialitete klasike si pica napolitane, pica fritta dhe ëmbëlsira tradicionale si sfogliatella.

Edhe pjatat ikonike, si spageti alla puttanesca dhe spageti alla vongole, pasqyrojnë autenticitetin bregdetar dhe traditat kulinare të qytetit.

Gatimet më të mira të vitit

Sipas TasteAtlas, vendin e parë e zuri supa tradicionale borí-borí nga Paraguai. Më pas renditen pica napolitane, makaronat me tartuf, kamping satay nga Indonezia dhe shish kebabi turk.

Greqia ka shkëlqyer në kategorinë e sallatave, ku dakosi kretan ka zënë vendin e parë, ndërsa djathi Naxos gruyere është shpallur djathi më i mirë në botë, duke lënë pas edhe rivalët italianë.

Pozicionimi i Shqipërisë

U rendit në vendin e 77-të, një pozicion që tregon se gastronomia shqiptare po fiton shumë vëmendje dhe vlerësim ndërkombëtar, ndonëse ende jo pranë majave të listës.

Renditjet e këtij viti janë bazuar në mijëra vlerësime nga përdoruesit dhe analiza të detajuara nga ekspertë të gastronomisë, duke ofruar një panoramë të plotë të shijeve dhe traditave kulinare në mbarë botën. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara