Kulturë

Kasëm Trebeshina, zëri i kundërshtimit në letrat shqiptare të pasluftës

Published

on

Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” organizoi sot një aktivitet përkujtimor në nder të shkrimtarit, dramaturgut dhe poetit disident, Kasëm Trebeshina. Ky event shënoi një moment të rëndësishëm për të nderuar kontributin e tij në letërsinë shqiptare dhe për të kujtuar sakrificat e tij në luftën kundër sistemit diktatorial.

Trebeshina, i njohur për qëndresën e tij ndaj regjimit komunist dhe për veprat që denonconin censurën dhe padrejtësitë, është një figurë e rëndësishme e historisë kulturore shqiptare. Aktiviteti në muze përfshiu një përmbledhje të veprave të tij dhe një diskutim mbi ndikimin e tij në letërsinë moderne shqiptare. Kjo ngjarje shërbeu si një mundësi për të rinjtë dhe dashamirësit e letërsisë për të njohur më mirë jetën dhe veprën e këtij shkrimtari të shquar, i cili mbetet një simbol i lirisë së shprehjes dhe i intelektualizmit në Shqipëri.

Kasëm Trebeshina lindi më 8 gusht 1926 në Berat. Ai filloi studimet në Shkollën Normale të Elbasanit, por i ndërpreu më 1942 për t’u angazhuar në Luftën Antifashiste Nacionalçlirimtare. Pas luftës, Trebeshina shërbeu si oficer i Drejtorisë së Mbrojtjes Popullore dhe më pas vazhdoi studimet në Institutin e Teatrit “Ostrovski” të Leningradit.

Edhe pse komunist i bindur në fillim, Trebeshina nuk u pajtua kurrë plotësisht me metodën e realizmit socialist që po imponohej në letërsi dhe art. Ai e la partinë dhe më pas Lidhjen e Shkrimtarëve në Tiranë. Në një akt të rrallë të kundërshtimit të hapur, më 5 tetor 1953 Trebeshina dërgoi një “promemorje” te Enver Hoxha, duke e paralajmëruar se politikat e tij kulturore po e çonin kombin drejt katastrofës. Ky akt i guximshëm do ta çonte atë në burg për 3 vjet me akuzën për agjitacion dhe propagandë kundër pushtetit.

Pas lirimit nga burgu, Trebeshina u internua për 5 vjet në Berat dhe Korçë. Gjatë kësaj kohe, ai vazhdoi të shkruajë, por veprat e tij mbetën të pabotuar. Në vitin 1961 arriti të botojë poemën “Artani dhe Min’ja ose hijet e fundit të maleve”, si dhe një përkthim të poetit spanjoll Garsia Lorka. Pjesa tjetër e veprës së tij mbeti në dorëshkrim, duke përfshirë 18 vëllime me poezi, 42 pjesë teatrore, 21 romane e tregime.

Vepra më e njohur e Trebeshinës është “Stina e stinëve”, që përmban tri novela: “Stina e stinëve”, “Odin Mondvalsen” dhe “Fshati mbi shtatë kodrina”. Vepra të tjera të rëndësishme janë “Mekami, melodi turke”, “Histori e atyre që nuk janë” dhe “Legjenda e asaj që iku”. Pas rënies së diktaturës, Trebeshina botoi 12 vëllime të tjera, kryesisht tregime dhe drama.

Kasëm Trebeshina ndërroi jetë në Ankara, më 6 nëntor 2017, në moshën 91 vjeçare. Ai mbetet një nga figurat më të rëndësishme të letërsisë shqiptare të shekullit të 20-të, si për veprën e tij të pasur, ashtu edhe për qëndrimin e tij të paepur kundër diktaturës komuniste./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Kosova triumfon në Paris me “Dance With Tringa”

Published

on

Grupi i vallëzimit “Dance With Tringa” nga Peja ka shkëlqyer në skenën ndërkombëtare, duke u nderuar me çmimin e tretë në festivalin prestigjioz The Festival Bridges – Le 35ème Concours et Festival International des Arts, të zhvilluar në teatrin Théâtre du Blanc Mesnil në Paris.

Në një garë ku morën pjesë 42 shtete nga e gjithë bota, valltaret nga Kosova u dalluan për pasionin, energjinë dhe profesionalizmin e tyre, duke përfaqësuar vendin me dinjitet dhe duke bërë krenar publikun kosovar në një skenë kaq të madhe artistike.

Grupi i talentuar ishte nën drejtimin e koreografes Tringa Shala dhe përbëhej nga: Erda Gjevukaj, Isila Hasaj, Bardha Shabi, Andra Gjikolli, Anela Gashi, Orenela Sefaj, Tara Gjikokaj, Sea Berlajolli, Anila Krasniqi, Ermela Hasanaj, Noela Drejaj, Reina Nikqi, Arisa Selimaj, Liana Selaimaj, Tara Arapi, Diora Qallaku, Alina Selimaj dhe Dardan Sylaj.

Ky sukses vlerëson përpjekjet e vajzave duke vendosur emrin e Kosovës në mesin e grupeve më të mira të vallëzimit në botë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Dy net magjie letrare në Prishtinë me edicionin jubilar të “FICTION FEST”

Published

on

Në Prishtinë po zhvillohet sot dhe nesër edicioni i pestë i Festivalit të Prozës Artistike “FICTION FEST”, i organizuar nga Qendra për Kulturë dhe Edukim “Sheshi”.

Ky edicion jubilar sjell dy mbrëmje të veçanta të dedikuara bisedave letrare dhe leximeve publike nga disa prej shkrimtarëve më të njohur të letërsisë shqipe bashkëkohore.

Në mbrëmjen e parë do të marrin pjesë autorët Rita Petro, Mark Pashku, Bardhyl Zaimi, Suad Arilla dhe Shpresa Qeriqi, ndërsa nata e dytë do të jetë e rezervuar për Besnik Mustafajn, Sali Bashotën, Bardh Frangun, Shpëtim Selmanin dhe Dhurata Hotin.

Sipas organizatorëve, qëllimi i “FICTION FEST” është promovimi i prozës bashkëkohore shqipe dhe afrim i publikut me krijimtarinë e autorëve nga mbarë hapësira shqiptare. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Lekë Dukagjini “kthehet në shtëpi”, busti i tij vendoset në Shpenadi të Prizrenit

Published

on

Busti i Lekë Dukagjinit po kthehet në tokën e tij në fshatin Shpenadi të Prizrenit, falë iniciativës së Shoqatës “Lekë Dukagjini” Shpenadi–Prizren.

Sa herë që në vendlindje bëhen vepra të mira, gëzimi është i dyfishtë — njëherë për zhvillimin që sjellin, e njëherë tjetër për rikthimin e figurave historike që i takojnë trojeve arbërore.

Këtë ndjenjë e përjetova sërish kur mora vesh për angazhimin e banorëve të fshatit Shpenadi, fshatit më të afërt me vendlindjen time, Çaparcin.

Këtë vit, ata u bashkuan dhe themeluan Shoqatën “Lekë Dukagjini”.

Me përkrahjen e mërgimtarëve dhe banorëve të fshatit, ata grumbulluan fonde dhe nisën realizimin e tri projekteve të rëndësishme: vendosjen e bustit të Lekë Dukagjinit, rregullimin e varrezave të vjetra të fshatit dhe restaurimin e selisë së Shoqatës.

Ky përkushtim më frymëzoi që edhe unë të jap kontributin tim për vendlindjen.

Me këtë rast, i propozuam Shoqatës “Trojet e Arbrit” që në të njëjtën ditë të mbahet në Prizren një sesion shkencor madhështor me temën “Roli i Dukagjinasve në historinë shqiptare”.

Pas përfundimit të sesionit, më 2 nëntor 2025, pjesëmarrësit udhëtuan drejt fshatit Shpenadi, ku do të mirëpriten nga veprimtarët e Shoqatës “Lekë Dukagjini”.

Në këtë ditë të veçantë do të zhvillohen tri ngjarje madhore:

Zbulimi i bustit të Lekë Dukagjinit, vepër e mjeshtrit skulptor Fiqiri Kasa;

Bekimi i varrezave të fshatit, të cilat janë plotësisht të rinovuara falë mërgimtarëve;

Hapja zyrtare e selisë së Shoqatës “Lekë Dukagjini”.

Këto tri projekte janë dëshmi e gjallë se kur mërgimtarët dhe bashkëfshatarët e tyre në vendlindje bashkojnë forcat, përkushtimin dhe dashurinë për atdheun, rezultatet janë të prekshme dhe të lavdërueshme.

Në këtë mënyrë, Shpenadi dhe Prizreni po bëhen sërish qendra të kujtesës dhe krenarisë shqiptare. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Libra

Dy libra të Nehat Islamit rikthejnë gazetarinë dhe historinë shqiptare

Published

on

Botimet DRINI sjellin dy libra të rëndësishëm të gazetarit të njohur Nehat Islami: “Hotel Bejruti” dhe “Kur vjen kamerieri”.

Të dy përbëjnë dëshmi të çmuara të gazetarisë shqiptare dhe reflektimi mbi periudha historike të ndryshme.

“Hotel Bejruti”, në botimin e tij të tretë, ofron raportime autentike nga vendet e krizave në Lindjen e Mesme gjatë viteve ’70 – Libani, Siria, Iraku, Irani dhe Egjipti – dhe përmban një epilog që pasqyron zhvillimet e mëvonshme.

Si korrespondent i gazetës Rilindja, Islami nuk ishte vetëm raportues, por edhe analist i thellë i ngjarjeve, duke sjellë përvojën e Lindjes për lexuesin shqiptar në formë të letërsisë dokumentare.

“Kur vjen kamerieri” përmbledh artikujt e tij të viteve ’90 në gazetën Bujku, në një periudhë të vështirë për shqiptarët e Kosovës. Shkrimet dokumentojnë realitetin politik dhe social, duke lidhur kontekstin vendor me zhvillimet ndërkombëtare dhe ruajtur shpresën kolektive.

Të dy librat e Nehat Islamit ofrojnë një profil të rrallë të gazetarit të ndershëm dhe të përkushtuar, duke qenë burim referimi për studentë, studiues, diplomat dhe çdo qytetar që dëshiron të kuptojë botën përreth tij.

Me këto botime, Botimet DRINI ruajnë trashëgiminë dokumentare, kulturore dhe profesionale të gazetarisë shqiptare. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara