Lajmet
Josephine Baker: Balerina e famshme e shndërruar në spiune gjatë Luftës së Dytë Botërore
Baker ishte spiune e Rezistencës Franceze, aktiviste për të drejtat civile dhe nënë birësuese e disa fëmijëve.
Published
3 years agoon
By
UBT newsImazhi i Josephine Baker njihet si imazh i një artisteje të guximshme, e cila shpesh tronditi audiencën duke sfiduar të gjitha konventat e kohës. Por pas shfaqjeve të saj dramatike në skenë dhe stilit të jetesës magjepsëse – përfshirë një gatopard të përkëdhelur – ishte një grua komplekse që shumë nga fansat e saj nuk e panë kurrë.
Baker ishte një spiune e Rezistencës Franceze, aktiviste për të drejtat civile dhe nënë birësuese e disa fëmijëve.
“Ajo kurrë nuk mendoi se diçka ishte e pamundur”, vëren Bennetta Jules-Rosette. “Ajo mund të bënte gjëra që ne do t’i konsideronim përpara kohës së tyre, sepse ajo kurrë nuk e kishte menduar se do të dështonte”.
Josephine Baker lindi si Freda Josephine McDonald. Ajo filloi të punojë që në moshë të hershme, ndërsa në moshën trembëdhjetë, ajo kishte ikurnga shtëpia, punonte si kamariere dhe jetonte në rrugë. Në moshën katërmbëdhjetë vjeç, Baker u martua për herë të parë dhe u divorcua nga burri i saj i parë vitin e ardhshëm.
Ajo gjeti punë me një grup shfaqjesh në rrugë, grupin Jones Family Band dhe u martua përsëri në vitin 1921 në moshën 15-vjeçare. Edhe ajo martesë ishte jetëshkurtër, por në kohën kur përfundoi, ajo kishte krijuar një reputacion me mbiemrin Baker, kështu që ajo e mbajti atë për gjithë jetën.
Gjatë Harlem Renaissance, Baker shkoi në New York dhe filloi të ndërtonte karrierën e saj; brenda pak vitesh, ajo ishte “vajza e korit më të paguar”. Më pas, ajo pati një mundësi të bëjë turne në Paris, ku publiku ishte i emocionuar nga performancat e saj. Ajo u bashkua me Folies Bergère dhe u bë e famshme për “Danse sauvage”.
Por ajo donte të njihej më shumë se një akt “ekzotik” apo “primitiv”, ndaj mori drejtimin e vokalit dhe transformoi personazhet e saj, si në skenë ashtu edhe jashtë saj.
Suksesi i Baker në Paris, megjithatë, nuk u përkthye me sukses në shtëpi. Pas vlerësimeve të dobëta të shfaqjeve të saj në SHBA në fund të viteve 30-ta, ajo u kthye në Francë, duke u martuar me francezin hebre Jean Lion dhe duke u bërë shtetase franceze në vitin 1937.
Pasi Franca i shpalli luftë Gjermanisë në 1939 si përgjigje ndaj pushtimit të Polonisë, Baker u rekrutua nga Deuxième Bureau, agjencia e inteligjencës ushtarake franceze, si një “korrespondente”.
Përgjatë pjesës më të madhe të luftës, ajo mbajti një orar të ngjeshur performancash, gjë që i siguroi një mbulesë të shkëlqyer për aktivitetet e saj të fshehta si nëntogere.
Ajo ndihmoi në mbështetjen e lëvizjes së lirë të gjeneralit Charles de Gaulle duke mbledhur informacione për Rezistencën në ngjarjet e shoqërisë së lartë të mbajtura në ambasada. Fama i dha asaj mundësinë për të vizituar kombet neutrale gjatë luftës, pasi ajo punonte si spiune për Rezistencën Franceze, duke kontrabanduar informacione për instalimet gjermane dhe lëvizjet e trupave.
Për shërbimin e saj në Francë gjatë luftës, Baker u nderua me Croix de guerre dhe Medaljen e Rezistencës Franceze , dhe de Gaulle e emëroi atë një Kalorëse të Légion d’Honneur, dekorata më e lartë e vendit.
Pas luftës, Baker ishte e etur për t’u kthyer në karrierën e saj performuese, por ajo gjithashtu kishte një dëshirë të sapogjetur për të mbrojtur kauzat e të drejtave civile.
Në vitin 1963, ajo u bë e vetmja folëse zyrtare femër në marshin e famshëm në Uashington, duke i thënë turmës, “Ju e dini që unë kam marrë gjithmonë rrugën ‘shkëmbore’. Unë kurrë nuk kam marrë atë të lehtën, por teksa po rritem, dhe duke e ditur që kisha fuqinë dhe forcën, mora rrugën shkëmbore dhe u përpoqa ta lëmoj pak. Doja ta bëja më të lehtë për ju”.
Gjatë punës së saj me Lëvizjen për të Drejtat Civile, Baker formoi një familje adoptuese që ajo e quajti Rainbow Tribe; ajo shpresonte se dy vajzat dhe dhjetë djemtë e saj do të tregonin se “fëmijët e etnive dhe feve të ndryshme mund të jenë ende vëllezër”.
Pasi u vra Martin Luther King, Jr., Coretta Scott King madje i kërkoi Bakerit të merrte në konsideratë marrjen e vendit të King si udhëheqëse e Lëvizjes për të Drejtat Civile; megjithatë, Baker nuk pranoi, duke thënë se fëmijët e saj ishin “shumë të vegjël për të humbur nënën e tyre”.
Baker performoi deri në fund të jetës së saj në shumë nga vendet më të njohura në botë, përfshirë Carnegie Hall në Nju Jork, Palladiumin e Londrës dhe Gala du Cirque në Paris.
Më 8 prill 1975, ajo mbajti një shfaqje ‘retrospektive’ në Bobino në Paris, e cila u financua nga Princi Rainier dhe Princesha Grace e Monakos dhe Jacqueline Kennedy Onassis. Kishte aq shumë kërkesa për ndenjëse saqë u shtuan karrige të palosshme për të lejuar më shumë shitje biletash.
Katër ditë më vonë, ajo u gjet në shtratin e saj, e rrethuar nga recensionet e gazetave që lavdëronin emisionin e saj, në koma nga një hemorragji cerebrale; ajo vdiq po atë ditë.
Pas vdekjes së saj, vendi birësues i Baker e nderoi atë për shërbimin e saj gjatë luftës edhe një herë kur ajo u bë gruaja e parë e lindur në Amerikë që mori nderime të plota ushtarake franceze.
Dhe, në fund, vdekja e saj ka të ngjarë ta kishte kënaqur atë; “Unë do të kërcej gjithë jetën time” tha ajo një herë. “Do të doja të vdisja, pa frymë dhe e harxhuar, në fund të një kërcimi”./UBTNews/
lajme
Rektori Hajrizi pjesëmarrës në ceremoninë e ndezjes së dritave në Crown të Texas-it
Published
2 minutes agoon
December 6, 2025By
Driton Iseni
Më 2 dhjetor, në mbrëmje, në qytetin Crown të Teksasit u zhvillua ceremonia tradicionale e ndezjes së dritave festive, e organizuar nga Kryetari dhe Zv. Kryetari i qytetit. Në këtë aktivitet të veçantë ishte i ftuar Rektori Hajrizi, i cili mori pjesë në darkën zyrtare së bashku me përfaqësues të institucioneve lokale, komunitetit shqiptar, universiteteve shqiptare dhe Sam Houston State University, duke thelluar bashkëpunimin akademik dhe lidhjet komunitare.
Për këtë ngjarje festive, si përfaqësues dhe figurë e dalluar e komunitetit shqiptaro-amerikan, u zgjodh z. Joe Haliti, i shpallur këtë vit “Personaliteti i Vitit” në rajon. Kontributi i tij i vazhdueshëm në jetën e komunitetit dhe roli i tij në promovimin e vlerave shqiptare janë vlerësuar gjerësisht nga autoritetet lokale dhe bashkëkombësit.
Gjatë ceremonisë, Rektori Hajrizi mbajti një fjalim ku theksoi rëndësinë e bashkëpunimit mes komunitetit dhe institucioneve arsimore, si dhe rolin e personaliteteve si Joe Haliti në forcimin e marrëdhënieve kulturore dhe akademike ndërmjet Shteteve të Bashkuara, Kosovës dhe Shqipërisë.
Ky aktivitet shënoi një moment të rëndësishëm për komunitetin shqiptaro-amerikan në Texas, duke nderuar punën dhe përkushtimin e Joe Halitit, ndërkohë që thelloi edhe më tej lidhjet mes komunitetit dhe institucioneve arsimore ndërkombëtare.
lajme
Rektori i UBT-së zhvilloi vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University
Published
1 day agoon
December 5, 2025By
Driton Iseni
Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, realizoi një vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University (SHSU), në kuadër të bashkëpunimit ndërmjet dy institucioneve dhe angazhimit të përbashkët për avancimin e bashkëpunimit akademik dhe kërkimor.

Gjatë vizitës, Rektori Hajrizi zhvilloi një sërë takimesh me drejtues akademikë, institucione kërkimore dhe personalitete të komunitetit shqiptar në SHBA, ku u diskutuan mundësitë për zgjerimin e shkëmbimeve studimore, projekteve të përbashkëta dhe iniciativave strategjike në fusha me interes të përbashkët.
Në delegacion morën pjesë edhe përfaqësues nga universitete partnere të rajonit: Rektori, Prof. Dr. Jusuf Zejneli, dhe Kryetari i Senatit të UT, Prof. Dr. Kenan Ferati, si dhe përfaqësues të Universitetit të Tiranës. Pjesëmarrja e tyre shtoi edhe më shumë peshën e dimensionit ndër-universitar rajonal, duke e bërë vizitën një hap të rëndësishëm drejt konsolidimit të urave të reja të bashkëpunimit.

Vizitat në infrastrukturën e Universitetit ishin një tjetër pjesë e rëndësishme e programit, ku Rektori Hajrizi vizitoi Fakultetin e Biznesit, të Infermierisë, të Mjekësisë dhe një numër njësish të tjera akademike të SHSU-së. Këto vizita shërbyen për të parë nga afër standardet e larta akademike dhe laboratorike të institucionit, duke identifikuar mundësi konkrete për bashkëpunim dhe shkëmbime profesionale.
Gjatë qëndrimit, Rektori Hajrizi zhvilloi një takim të rëndësishëm me Major Gjeneral David P. Glaser, të cilin UBT e ka nderuar me çmimin më të lartë institucional. Në këtë takim u diskutua për mundësitë e bashkëpunimeve të mëtejshme në fushat e sigurisë, lidershipit dhe edukimit profesional, si dhe përfshirja e ekspertëve nga të dy institucionet në projekte të përbashkëta trajnimi dhe hulumtimi.

Po ashtu, u mbajt takimi me Dekanen e Fakultetit të Administrimit të Biznesit, Dr. Sharmistha (Shar) Self, e cila ishte organizatorja kryesore e vizitës, së bashku me Alban Fetahun – ish-student i SHSU-së dhe nismëtar i këtij partneriteti të rëndësishëm.
Rektori u prit gjithashtu nga dekanët e fakulteteve të Kriminologjisë, Shkencave, Teknologjisë Inxhinierike, Shkencave të Shëndetit dhe Shkencave Humane, me të cilët u shkëmbyen ide mbi programet akademike dhe mundësitë për projekte të përbashkëta kërkimore.
Një moment i veçantë i vizitës ishte takimi me Presidenten e SHSU-së, Dr. Alisa White, dhe Provost-in, Dr. Sumanth Yenduri, ku u diskutua thellimi i bashkëpunimit institucional, zhvillimi i programeve të përbashkëta studimore dhe krijimi i mundësive konkrete për studentët e UBT-së. Në të gjitha takimet, Rektori Hajrizi prezantoi programet akademike të UBT-së dhe potencialin për zgjerim të bashkëpunimit në fusha të ndryshme, duke u dakorduar që së shpejti të nisin projekte të përbashkëta konkrete.
Në të dy rastet, Rektori Hajrizi prezantoi iniciativën për krijimin e qendrës për studime amerikane në UBT dhe të studimeve shqiptare në Texas, e cila u prit shumë mirë nga të gjithë.

Programi përfshiu edhe vizita në institucione të rëndësishme edukative dhe shkolla të zonës së Houston-it, si dhe një vizitë në NASA Headquarters dhe muzeun e tyre, ku u diskutua për mundësinë e përfshirjes së studentëve të UBT-së në aktivitete dhe programe edukative ndërkombëtare.
Një nga aktivitetet më të rëndësishme të vizitës ishte pjesëmarrja në eventin akademik dhe kulturor të SHSU-së, “Bridge-Building Event: Strengthening Partnerships with the Albanian Community”, ku u diskutua për perspektivat e reja të bashkëpunimit afatgjatë dhe për angazhimin e mëtejshëm me komunitetin shqiptar në SHBA.
Në këtë event morën pjesë përfaqësues të komunitetit shqiptaro-amerikan nga Houston dhe Dallas, si dhe Ambasadori i Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, z. Ilir Dugolli, të cilët e mirëpritën me shumë entuziazëm iniciativën e bashkëpunimit dhe shprehën gatishmërinë për të mbështetur studentët shqiptarë me bursa dhe mundësi të tjera akademike.
Falë kësaj qasjeje bashkëpunuese, studentët e UBT-së potencialisht do të kenë mundësinë të përfitojnë bursa në studime në Sam Houston State University, si dhe të marrin pjesë në programe të përbashkëta studimore dhe kërkimore.

Më 2 dhjetor në mbrëmje, Rektori Hajrizi ishte i ftuar të marrë pjesë në ceremoninë e ndezjes së dritave të qytetit Crown në Texas, të organizuar nga Kryetari dhe Zv. Kryetari i qytetit. Për këtë ngjarje, u zgjodh z. Joe Haliti, anëtar i komunitetit shqiptaro-amerikan dhe kontribues i jashtëzakonshëm në jetën e komunitetit, i cili këtë vit u shpall “Personaliteti i Vitit” në rajon. Në këtë ceremoni, Rektori Hajrizi mbajti një fjalim gjatë darkës, ku morën pjesë përfaqësues të institucioneve të rrethit, komunitetit shqiptar, përfaqësues të universiteteve shqiptare dhe të Sam Houston State University, duke forcuar edhe më shumë lidhjet midis komunitetit dhe institucioneve akademike.
Kjo vizitë nënvizon përkushtimin e UBT-së për të forcuar rrjetin e partneriteteve ndërkombëtare dhe për të krijuar mundësi të reja për zhvillimin akademik, shkencor dhe profesional të studentëve dhe stafit të universitetit.
Lajmet
Trump: Evropa përballet me rrezikun e një zhdukjeje civilizuese
Published
1 day agoon
December 5, 2025By
UBT News
Administrata e presidentit Donald Trump ka paralajmëruar se Evropa përballet me rrezikun e një “zhdukjeje civilizuese” dhe ka vënë në pikëpyetje nëse disa shtete evropiane mund të mbeten aleatë të besueshëm të Shteteve të Bashkuara, sipas një dokumenti të ri strategjik që i kushton vëmendje të veçantë kontinentit.
Në dokumentin 33-faqësh të Strategjisë së Sigurisë Kombëtare, Trump shpalos vizionin e tij për rendin botëror dhe mënyrën se si SHBA do ta përdorë fuqinë e saj ushtarake dhe ekonomike.
Ai e cilëson këtë strategji si një udhërrëfyes për ta mbajtur Amerikën kombin më të madh dhe më të suksesshëm në historinë e njerëzimit, shkruan BBC.
Politikanët evropianë kanë reaguar menjëherë. Ministri i Jashtëm i Gjermanisë, Johann Wadephul, deklaroi se vendi i tij nuk ka nevojë për “këshilla nga jashtë” për mënyrën se si të organizojë shoqërinë e vet të lirë.
Zakonisht, një Strategji e Sigurisë Kombëtare publikohet nga presidentët amerikanë një herë gjatë mandatit dhe shërben si bazë për politikat dhe buxhetet e ardhshme, si dhe si sinjal për prioritetet e SHBA në arenën ndërkombëtare.
Dokumenti i ri vazhdon retorikën e ashpër të Trump, e cila u pa edhe në fjalimin e tij në Kombet e Bashkuara, ku ai kritikoi ashpër Evropën Perëndimore për politikat mbi migracionin dhe energjinë e pastër.
Sipas BBC, strategjia bën thirrje për rikthimin e identitetit perëndimor, ndaljen e migrimit masiv, luftimin e ndikimit të huaj dhe përqendrim në prioritetet amerikane, si lufta kundër karteleve të drogës.
Administrata Trump ka krijuar lidhje edhe me partinë e ekstremit të djathtë AfD në Gjermani, e cila është klasifikuar si ekstremiste nga shërbimet e inteligjencës gjermane.
Sa i përket Rusisë dhe luftës në Ukrainë, dokumenti thekson se Evropa tregon mungesë vetëbesimi dhe se përfundimi i konfliktit është një interes thelbësor për SHBA. Administrata Trump ka propozuar një plan paqeje, i cili fillimisht parashihte që Ukraina t’i dorëzonte disa territore Rusisë. Ndërkohë, presidenti rus Vladimir Putin ka paralajmëruar se nëse trupat ukrainase nuk tërhiqen nga rajoni i Donbasit, Rusia do ta marrë atë me forcë.
Strategjia thekson gjithashtu rëndësinë e hemisferës perëndimore dhe nevojën për riorganizimin e pranisë ushtarake amerikane, duke zhvendosur burimet nga zonat më pak prioritare. Prania ushtarake e SHBA-ve tashmë është rritur në Karaibe, ku janë kryer edhe sulme kundër grupeve të dyshuara për trafik droge.
Një tjetër fokus i rëndësishëm është Deti i Kinës Jugore, që përbën një rrugë kyçe tregtare. SHBA deklaron se do të forcojë praninë e saj në Paqësorin Perëndimor dhe u bën thirrje aleatëve si Japonia, Koreja e Jugut, Australia dhe Tajvani të rrisin shpenzimet për mbrojtje.
Dokumenti thekson se parandalimi i një konflikti për Tajvanin është një prioritet kryesor, ndërsa Kina e konsideron Tajvanin pjesë të territorit të saj dhe nuk e ka përjashtuar përdorimin e forcës për ribashkim.
Po ashtu, strategjia përmend forcimin e industrisë amerikane dhe zvogëlimin e varësisë nga teknologjitë e huaja, në përputhje me politikat proteksioniste dhe tarifat globale të vendosura nga administrata Trump./S.K/KP/
Lajmet
Thellimi i bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA, Spiropali takon Hanrahan
Published
1 day agoon
December 5, 2025By
UBTnews
Ministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme Elisa Spiropali, u takua me zyrtarin e Lartë të Departamentit Amerikan të Shtetit për Çështje të Evropës dhe Euroazisë, Brendan Hanrahan, me të cilin ka diskutuar mbi thellimin e bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA.
Spiropali theksoi në Facebook se partneriteti strategjik mes Shqipërisë dhe SHBA, është i ndërtuar mbi një aleancë historike.
“Kënaqësi të ritakohem me zyrtarin e Lartë të Departamentit Amerikan të Shtetit për Çështjet e Evropës dhe Evroazisë, Brendan Hanrahan, në margjinat e ministerialit të OSBE, për thellimin e bashkëpunimit tonë strategjik shumëplanësh, përfshirë në fushat e ekonomisë, tregtisë, investimeve dhe energjisë”, ka shkruar Spiropali.
Kujtojmë, takimi u mbajt në margjinat e Ministerialit të OSBE në Vjenë/KP
Rektori Hajrizi pjesëmarrës në ceremoninë e ndezjes së dritave në Crown të Texas-it
Rexhaj: Bizneset shqiptaro-gjermane, një bashkëpunim shumë i frytshëm
Rektori i UBT-së zhvilloi vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University
Trump: Evropa përballet me rrezikun e një zhdukjeje civilizuese
Thellimi i bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA, Spiropali takon Hanrahan
Netflix bëhet pronar i Warner Bros dhe HBO pas marrëveshjes gjigante
Gjenerali i lartë amerikan i NATO-s: Evropa do të mbijetojë edhe me më pak ushtarë amerikanë
Policia moldave gjen prova për grupin që dyshohet se u trajnua në Serbi për nxitjen e trazirave në Moldavi
Sonte bllokohet sërish aksi rrugor Kakavijë-Janinë shkaku i protestës së fermerëve grekë
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Lajmet3 months agoUBT hap thirrjen për abstrakte në Konferencën Ndërkombëtare të Stomatologjisë
