

Kuriozitete
Josephine Baker: Balerina e famshme e shndërruar në spiune gjatë Luftës së Dytë Botërore
Baker ishte spiune e Rezistencës Franceze, aktiviste për të drejtat civile dhe nënë birësuese e disa fëmijëve.
Published
3 years agoon
By
UBT newsImazhi i Josephine Baker njihet si imazh i një artisteje të guximshme, e cila shpesh tronditi audiencën duke sfiduar të gjitha konventat e kohës. Por pas shfaqjeve të saj dramatike në skenë dhe stilit të jetesës magjepsëse – përfshirë një gatopard të përkëdhelur – ishte një grua komplekse që shumë nga fansat e saj nuk e panë kurrë.
Baker ishte një spiune e Rezistencës Franceze, aktiviste për të drejtat civile dhe nënë birësuese e disa fëmijëve.
“Ajo kurrë nuk mendoi se diçka ishte e pamundur”, vëren Bennetta Jules-Rosette. “Ajo mund të bënte gjëra që ne do t’i konsideronim përpara kohës së tyre, sepse ajo kurrë nuk e kishte menduar se do të dështonte”.
Josephine Baker lindi si Freda Josephine McDonald. Ajo filloi të punojë që në moshë të hershme, ndërsa në moshën trembëdhjetë, ajo kishte ikurnga shtëpia, punonte si kamariere dhe jetonte në rrugë. Në moshën katërmbëdhjetë vjeç, Baker u martua për herë të parë dhe u divorcua nga burri i saj i parë vitin e ardhshëm.
Ajo gjeti punë me një grup shfaqjesh në rrugë, grupin Jones Family Band dhe u martua përsëri në vitin 1921 në moshën 15-vjeçare. Edhe ajo martesë ishte jetëshkurtër, por në kohën kur përfundoi, ajo kishte krijuar një reputacion me mbiemrin Baker, kështu që ajo e mbajti atë për gjithë jetën.
Gjatë Harlem Renaissance, Baker shkoi në New York dhe filloi të ndërtonte karrierën e saj; brenda pak vitesh, ajo ishte “vajza e korit më të paguar”. Më pas, ajo pati një mundësi të bëjë turne në Paris, ku publiku ishte i emocionuar nga performancat e saj. Ajo u bashkua me Folies Bergère dhe u bë e famshme për “Danse sauvage”.
Por ajo donte të njihej më shumë se një akt “ekzotik” apo “primitiv”, ndaj mori drejtimin e vokalit dhe transformoi personazhet e saj, si në skenë ashtu edhe jashtë saj.
Suksesi i Baker në Paris, megjithatë, nuk u përkthye me sukses në shtëpi. Pas vlerësimeve të dobëta të shfaqjeve të saj në SHBA në fund të viteve 30-ta, ajo u kthye në Francë, duke u martuar me francezin hebre Jean Lion dhe duke u bërë shtetase franceze në vitin 1937.
Pasi Franca i shpalli luftë Gjermanisë në 1939 si përgjigje ndaj pushtimit të Polonisë, Baker u rekrutua nga Deuxième Bureau, agjencia e inteligjencës ushtarake franceze, si një “korrespondente”.
Përgjatë pjesës më të madhe të luftës, ajo mbajti një orar të ngjeshur performancash, gjë që i siguroi një mbulesë të shkëlqyer për aktivitetet e saj të fshehta si nëntogere.
Ajo ndihmoi në mbështetjen e lëvizjes së lirë të gjeneralit Charles de Gaulle duke mbledhur informacione për Rezistencën në ngjarjet e shoqërisë së lartë të mbajtura në ambasada. Fama i dha asaj mundësinë për të vizituar kombet neutrale gjatë luftës, pasi ajo punonte si spiune për Rezistencën Franceze, duke kontrabanduar informacione për instalimet gjermane dhe lëvizjet e trupave.
Për shërbimin e saj në Francë gjatë luftës, Baker u nderua me Croix de guerre dhe Medaljen e Rezistencës Franceze , dhe de Gaulle e emëroi atë një Kalorëse të Légion d’Honneur, dekorata më e lartë e vendit.
Pas luftës, Baker ishte e etur për t’u kthyer në karrierën e saj performuese, por ajo gjithashtu kishte një dëshirë të sapogjetur për të mbrojtur kauzat e të drejtave civile.
Në vitin 1963, ajo u bë e vetmja folëse zyrtare femër në marshin e famshëm në Uashington, duke i thënë turmës, “Ju e dini që unë kam marrë gjithmonë rrugën ‘shkëmbore’. Unë kurrë nuk kam marrë atë të lehtën, por teksa po rritem, dhe duke e ditur që kisha fuqinë dhe forcën, mora rrugën shkëmbore dhe u përpoqa ta lëmoj pak. Doja ta bëja më të lehtë për ju”.
Gjatë punës së saj me Lëvizjen për të Drejtat Civile, Baker formoi një familje adoptuese që ajo e quajti Rainbow Tribe; ajo shpresonte se dy vajzat dhe dhjetë djemtë e saj do të tregonin se “fëmijët e etnive dhe feve të ndryshme mund të jenë ende vëllezër”.
Pasi u vra Martin Luther King, Jr., Coretta Scott King madje i kërkoi Bakerit të merrte në konsideratë marrjen e vendit të King si udhëheqëse e Lëvizjes për të Drejtat Civile; megjithatë, Baker nuk pranoi, duke thënë se fëmijët e saj ishin “shumë të vegjël për të humbur nënën e tyre”.
Baker performoi deri në fund të jetës së saj në shumë nga vendet më të njohura në botë, përfshirë Carnegie Hall në Nju Jork, Palladiumin e Londrës dhe Gala du Cirque në Paris.
Më 8 prill 1975, ajo mbajti një shfaqje ‘retrospektive’ në Bobino në Paris, e cila u financua nga Princi Rainier dhe Princesha Grace e Monakos dhe Jacqueline Kennedy Onassis. Kishte aq shumë kërkesa për ndenjëse saqë u shtuan karrige të palosshme për të lejuar më shumë shitje biletash.
Katër ditë më vonë, ajo u gjet në shtratin e saj, e rrethuar nga recensionet e gazetave që lavdëronin emisionin e saj, në koma nga një hemorragji cerebrale; ajo vdiq po atë ditë.
Pas vdekjes së saj, vendi birësues i Baker e nderoi atë për shërbimin e saj gjatë luftës edhe një herë kur ajo u bë gruaja e parë e lindur në Amerikë që mori nderime të plota ushtarake franceze.
Dhe, në fund, vdekja e saj ka të ngjarë ta kishte kënaqur atë; “Unë do të kërcej gjithë jetën time” tha ajo një herë. “Do të doja të vdisja, pa frymë dhe e harxhuar, në fund të një kërcimi”./UBTNews/
Kuriozitete
E thotë studimi: Kjo është ora e ditës në të cilën jemi më të trishtuar dhe më të lumtur!
Published
16 hours agoon
May 12, 2025
Dihet që humori ndryshon në varësi të stinëve të vitit, ditëve të javës, a situatave që kalojmë. E hëna e tretë e janarit konsiderohet si dita më depresive e vitit, ndërsa të gjitha të hënat karakterizohen nga një atmosferë melankolike.
Të shtunat janë plot gëzim dhe optimizëm, ashtu si edhe të premtet, pasi shkëputemi nga puna gjatë fundjavës. Në të njëjtën kohë, për Pashkë mund të ndihemi më optimistë, ndërsa për Krishtlindje mund të ndihemi më melankolikë.
Sidoqoftë, në një mënyrë ose në një tjetër ne kemi përcaktuar se si na bëjnë të ndihemi ditë të caktuara gjatë gjithë vitit.
Por, çfarë ndodh me orët e ditës? A është e mundur që brenda një periudhe 24-orëshe të ndihemi më të lumtur në momente të caktuara dhe më të trishtuar në momente të tjera?
Për të vlerësuar lidhjen e kohës/orës së ditës me depresionin, ankthin, mirëqenien dhe vetminë, shkencëtarët nga University “College London” kryen një analizë të përditshme të shëndetit mendor dhe mirëqenies. Gjetjet u botuan në “BMJ Mental Health”, dhe studiuesit vunë në dukje:
“Gjendja e humorit tonë ndryshon gjatë stinëve, ditëve të javës dhe madje edhe gjatë gjithë ditës – çdo ditë. Edhe pse shëndeti mendor dhe mirëqenia në përgjithësi ndryshojnë gjithashtu gjatë muajve dhe javëve.”
Hulumtimi analizoi të dhëna nga 49,218 të rritur që morën pjesë në një studim që mblodhi të dhëna të detajuara dhe të përsëritura nga të njëjtët pjesëmarrës me kalimin e kohës për një periudhë 2-vjeçare, nga marsi 2020 deri në mars 2022.
Pjesëmarrësit iu përgjigjën pyetjeve si: “Javën e kaluar, sa të lumtur u ndjetë? Sa i kënaqur ishe me jetën tënde?”, dhe “Në ç’masë mendonit se gjërat që bëni në jetën tuaj ia vlejnë?”.
Faktorë të tillë si mosha, gjendja shëndetësore dhe nëse individët ishin të punësuar u morën në konsideratë.
Rezultatet treguan se lumturia dhe kënaqësia ishin të gjitha më të larta të hënave dhe të premteve krahasuar me të dielat. Shëndeti mendor ishte më i mirë gjatë verës në të gjitha rezultatet.
Ndryshimi i humorit gjatë 24 orëve
Ndryshimet në shëndetin mendor dhe mirëqenien gjatë gjithë ditës mund të shpjegohen nga ndryshimet që lidhen me orën biologjike, vunë në dukje studiuesit.
“Për shembull, kortizoli [hormoni që rregullon humorin, motivimin] arrin kulmin menjëherë pas zgjimit dhe arrin nivelet më të ulëta rreth kohës së gjumit”, thanë ata.
Megjithatë, studiuest shtuan se ndryshimet midis ditëve të javës dhe fundjavave mund të jenë për shkak të gjërave të tilla si sekuenca e aktiviteteve të përditshme, të cilat ka të ngjarë të jenë të ndryshme në fillim dhe në fund të javës.
Ndonëse zgjohemi nga alarmi, në mëngjes jemi me humor më të mirë se në mbrëmje. Kjo e fundit ndodhë për shkak të lodhjes e ngarkesës së ditës, ndërsa në mëngjes “karikohemi’ e jemi më energjikë dhe të lumtur për një ditë të re.

Bletët në stinë të pranverës organizohen mirë që t’i kryejnë punët e tyre, në mënyrë që të përgatiten që herët për stinët e temperaturave të ulëta.
Secila kolona ka obligime ditore. në këtë periudhë prezenca e madhe e bletëve në koloni bën që të nisin procesin e ndarjes apo të luzmës. Kur bletët ndahen, një pjesë e madhe e tyre së bashku me mbretëreshën vendosen në hapësira të pazakonshme.
Nëse i shihni që qëndrojnë bashkërisht në cep të derës, dritareve, lisave apo objekteve të tjera pranë jush, mos i ngacmoni, shkruan “Bestbees”.
Nëse shihni shumë bletë të mbledhura pranë veture, mos u çuditni pasi nuk po ndodh “asgjë”.Mijëra bletë “vrapojnë” pas mbretërore, ato ndërtojnë çerdhen e përkohshme në atë lokacion ku ndalojnë dhe do të largohen sapo të marrin pak energji.
Njohësit thonë se në raste të tilla, bletëve duhet t’iu vendoset një pjatë me sheqer dhe pak ujë, në mënyrë që të ushqehen dhe të nisen për ku kanë planifikuar.
Ato nuk sulmojnë në raste të tilla, përpos nëse ngacmohen shumë.
Kuriozitete
Rrezik nga hapësira: Anija kozmike e periudhës sovjetike pritet të bjerë në Tokë
Published
5 days agoon
May 8, 2025
Një pjesë e një anijeje kozmike të epokës sovjetike pritet të rrëzohet në Tokë këtë javë, pasi ka mbetur e bllokuar në orbitë për më shumë se gjysmë shekulli.
“Kosmos 482” u lansua më 1972 si pjesë e një misioni në Venus, por nuk doli nga orbita e ulët e Tokës dhe u nda në katër pjesë, sipas njoftimit të NASA-s, transmeton BBC. Një nga këto pjesë, që besohet të jetë sonda e uljes, pritet të rifuten në atmosferë rreth datës 10 maj dhe të paktën një pjesë e saj mund t’i mbijetojë udhëtimit pa u djegur.
Ka shumë gjëra që nuk dihen rreth rifutjes në atmosferë, përfshirë vendin ku mund të bjerë, por edhe nëse ndonjë prej tyre mbijeton, 70% e planetit është e mbuluar nga deti, kështu që nuk ka gjasa të shkaktojë dëme të konsiderueshme.
“Ka shumë më tepër gjasa që të fitoni lotarinë, sesa të prekeni nga kjo copë mbeturinash hapësinore”, ka deklaruar Stijn Lemmens, zyrtar i mbeturinave hapësinore në Agjencinë Evropiane të Hapësirës.
Kapsula e uljes është një objekt i fortë, sferik, rreth një metër i gjerë dhe peshon gati gjysmë ton, ajo ishte ndërtuar për t’i mbijetuar nxehtësisë dhe presionit ekstrem të atmosferës së Venusit, që do të thotë se ka një mburojë të fortë ndaj nxehtësisë dhe një strukturë të qëndrueshme.
Kjo është arsyeja pse ekspertët mendojnë se mund t’i mbijetojë një zbritjeje të pakontrolluar nëpër atmosferën e Tokës.
Sistemi i parashutave, i menduar fillimisht për të ngadalësuar zbritjen e anijes kozmike drejt Venusit është dëmtuar prej kohësh pas më shumë se 50 vjetësh në hapësirë. Potencialisht, pjesa e anijes kozmike mund të bjerë kudo, nga veriu i Londrës deri në Amerikë të Jugut.
Incidente të pakontrolluara të mbeturinave hapësinore kanë ndodhur edhe më parë.
Kuriozitete
Studim i ri: Puna nga shtëpia dëmton shëndetin e të rinjve
Published
7 days agoon
May 6, 2025
Puna nga shtëpia mund të jetë e dëmshme për shëndetin, pasi të rinjtë që punojnë nga shtëpia mund të bëjnë 30 minuta më pak aktivitet fizik çdo ditë, zbulon një studim i ri.
Një studim i njerëzve që fillojnë punën e tyre të parë tregoi se ata që shkojnë në zyrë marrin 28 minuta shtesë aktivitet fizik të moderuar çdo ditë, si ecje ose çiklizëm. Por, ata që punojnë nga shtëpia përjetojnë një rënie mesatare prej 32 minutash aktivitet fizik të moderuar në ditë.
Për të gjykuar se si fillimi i punës ndikon te aktiviteti fizik, gjumi dhe dieta e njerëzve, studiuesit analizuan të rinjtë në Mbretërinë e Bashkuar – të moshës 16 deri në 30 vjeç – të cilët morën pjesë në një anketë kombëtare familjare.
Vullnetarët raportuan statusin e punës çdo vit, çdo tre vjet, treguan sa ushtrime bënin gjatë një jave, kjo përfshin aktivitet fizik të moderuar, çiklizmi, aktivitet fizik intensiv, ngritja e peshave ose aerobiku. Studiuesit krahasuan 128 persona që punonin nga shtëpia me 3,000 që shkonin në zyrë ose vende të tjera pune.
Bazuar në analizë, rënia e aktivitetit fizik për ata që punonin nga shtëpia ishte ekuivalente me 32 minuta aktivitet të moderuar në ditë ose 16 minuta aktivitet intensiv në ditë.
Rritja e aktivitetit fizik mes të rinjve u pa kryesisht tek ata me punë gjysmë-rutine, si shoferë autobusësh dhe parukierë, si dhe tek ata me punë rutinë si pastrues ose kamarierë. Ndërkohë, ndryshime të vogla u vunë re tek ata që fillonin punë menaxheriale ose profesionale.
Rezultatet janë publikuar në International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity.
Dr. Eleanor Winpenny, autorja kryesore e studimit nga Universiteti i Kembrixhit, tani në Imperial College London, tha:
“Nëse duam të qëndrojmë të shëndetshëm gjatë jetës, duhet të kujtojmë se të qenit aktiv është një mënyrë e rëndësishme për të arritur këtë qëllim. Ata që punojnë nga shtëpia mund të konsiderojnë përfshirjen e aktivitetit fizik në ditën e tyre, për shembull duke bërë një shëtitje para ose pas punës, ose gjatë pushimit të drekës”.
Alena Oxenham, bashkëautore e studimit nga Universiteti i Kembrixhit, shtoi: “Fillimi i punës mund të ketë një ndikim të madh në stilin tonë të jetesës dhe sjelljet që mund të bëjnë një ndryshim në shëndetin tonë, nëse jo menjëherë, atëherë më vonë në jetë.
Megjithëse zbuluam se njerëzit priren të bëjnë më shumë aktivitet fizik kur fillojnë punën, që është një lajm i mirë, këto janë mesatare dhe disa njerëz – veçanërisht ata që punojnë nga shtëpia dhe, në një masë më të vogël, ata me punë zyre – mund të bëjnë më pak”.

Kopenhageni shpallet qyteti ‘më i lumtur’ në botë

Kurti takon QUINT-in: Flitet për anëtarësimin në KiE dhe zhvillimet politike

Netanyahu: Negociatat me Hamasin do të vazhdojnë edhe nën zjarr

Dominimi i Teslas në Evropë po zbehet

Xabi Alonso, së shpejti trajner i Real Madridit

Studentët e Inxhinierisë së Agrikulturës dhe Mjedisit në UBT realizojnë vizitë praktike në industrinë e bletarisë

UBT përfaqësohet në Konferencën Ndërkombëtare Shkencore “Drejtësia, Siguria dhe të Drejtat e Njeriut” (ICJSHR-LFUL 2025)

E thotë studimi: Kjo është ora e ditës në të cilën jemi më të trishtuar dhe më të lumtur!

Nga 15 maji, Osmani nis përpjekjet për zhbllokim të Kuvendit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet1 month ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim