Lajmet

Jetëgjatësia në Kosovë, më e ulëta në rajon – 1/3 e vdekjeve te grupmoshat e reja si rezultat i sëmundjeve kronike

Published

on

Inovacioni në teknologji, digjitalizimi i shërbimeve shëndetësore dhe sistemi i informacionit shëndetësor, u vlerësuan si një domosdoshmëri për zhvillimin e qëndrueshëm shëndetësor në Kosovë.

Në konferencën vjetore të organizuar nga Asociacioni i Spitaleve Private të Kosovës (ASPK), u tha se shërbimet shëndetësore në vend nuk janë të kënaqshme, duke theksuar se jetëgjatësia e njerëzve në Kosovë është ndër më të ultat në rajon.

Specialistja në Departamentin e Shëndetësisë në Bankën Botërore në Kosovë, Mrika Aliu, ka thënë se sëmundjet kronike ose jo-ngjitëse janë në rritje drastike dhe se rreth 80 për qind e vdekjeve në Kosovë janë si rezultat i sëmundjeve të zemrës e kancerëve të ndryshme.

Ajo ka shtuar se është edhe më shqetësuese se rreth 1/3 e vdekjeve të grupmoshes 20-29 është si rezultat i sëmundjeve kronike.

“Projekti i ri që është dizajnuar me kërkesë të Ministrisë së Shëndetësisë, roli ynë është në financim, ofrimin e mbështetjes teknike dhe mbikëqyrjen e zbatimin e këtij projekti. Objektiven kryesore e ka në ndërtimin e mekanizmave qeverisës edhe kapaciteteve institucionale për përmirësimin e cilësisë së shërbimeve shëndetësore. Nëse i këqyrim indikatorët e popullatës në shëndetësi, besoj edhe pajtohemi edhe prej jetës së përditshme se nuk janë shumë të kënaqshme. Për shembull jetëgjatësia e njerëzve në Kosovë është ndër më të ulëtat në rajon. Mos të flasim se është me e ulët se mesatarja e BE-së. Sëmundjet kronike ose jongjitëse janë në rritje drastike, diku 80 për qind e vdekjeve në Kosovë janë si rezultat i sëmundjeve të zemrës, kancereve të ndryshme. Por çka është edhe më shqetësuese se është se diku 1/3 e vdekjeve të grupmoshes 20-29 vjeç që është fuqia e ardhshme punëtore, është si rezultat i sëmundjeve kronike. Tash nëse flasim edhe për zhvillimin e sektorit privat dhe të ekonomisë nëse nuk e kemi një popullatë të shëndetshme, as sektori publik as privat nuk jemi duke bërë punë të mirë përderisa nuk fokusohemi që t’i përmirësojmë këtë indikatorë të popullatës. Rreth 38 për qind e shpenzimeve në shëndetësi vijnë nga paratë e qytetarëve. Më shumë se gjysma e tyre shkojnë në barna, shërbime laboratorike dhe shërbime të tjera. Është për tu brengosur sepse në një farë forme shumë shpejt mund t’i qes qytetarët nga një status të mirëqenies së mirë në një status i varfër”, ka thënë Aliu.

Aliu ka shtuar se për këto arsye projekti i ri i Bankës Botërore, që është dizajnuar me kërkesë të Ministrisë së Shëndetësisë, fokusohet në ngritjen e kapaciteteve për përmirësimin e shërbimeve shëndetësore, i cili bazohet në tri shtylla kryesore.

“Për këtë arsye edhe projekti i ri fokusohet në ngritjen e kapaciteteve për përmirësimin e shërbimeve shëndetësore. Tri shtyllat në kuadër të përmirësimit të cilësisë së shërbimeve shëndetësore që fokusohet projekti i ri janë, përmirësimi i shërbimeve shëndetësore, shtylla e dytë është mbështetja teknike në zbatimin e ligjit të ri të sigurimeve shëndetësor dhe pjesë kryesor do të jetë në investimin e sistemit të integruar shëndetësor”, ka thënë ajo.

Sekretarja e Përgjithshme e Bashkimit Evropian të Spitaleve Private, Ilaria Giannico, ka thënë se Inteligjenca Artificiale dhe përdorimi i saj në kujdesin shëndetësor është njëra nga prioritet e Komisionit Evropian.

Sipas saj, Inteligjenca Artificiale do të jetë e ardhmja e kujdesit shëndetësor.

“Për sa i përket digjitalizimit, ne jemi anëtar dhe kemi qenë anëtar tash me shumë se 10 vite te Grupit të Akterëve në Shëndetësi që është një organ që ka krijur Komisioni Evropian, dhe ku i ftojnë të gjithë akterë që punojnë në sektor që ti prezantoj propozimet për ndryshime legjislative që nxjerr Komision. Në takimin e fundit që kemi pasur para disa javën kemi diskutuar dhe po diskutojmë tani çështje më të rëndësishme për sa i përket shëndetësisë elektronike që janë Inteligjenca Artificiale në kujdesin shëndetësor që siç e dini do të jetë e ardhmja. Në shumë vende ajo është e pranishme. Inteligjenca Artificiale dhe përdorimi i saj në kujdesin shëndetësor është njëra nga prioritet e Komisionit Evropian, dhe tash ata kanë publikuar një anketë që kanë pyetur të gjithë akterët që të japim mendimet tona për një tersi pyetjesh rreth asaj se si përdoret Inteligjenca Artificiale”, ka thënë ajo.

Drejtor i kompanisë “Ciberbit Portugal”, Jorge Xavier, tha se kompani e tij ofron e zhvillimin e softuerit në sektorin e shëndetësi dhe se 100% e konsumatorëve të tyre deri me sot kanë qenë ofrues privat të kujdesit shëndetësor.

“Jemi kompani teknologjike, ofruesit e kujdesit shëndetësor janë konsumatorët tanë. Jemi në treg që nga viti 2019, 100 për qind e konsumatorëve tanë deri me sot kanë qenë ofrues privat të kujdesit shëndetësor jo sepse e kemi zgjedhur por ka të bëjë me disa çështje specifike në organizmin e sistemit shëndetësor”, ka thënë ai.

Aktualitet

UBT vazhdon të vendosë standarde globale – përkrah universiteteve më prestigjioze në botë në rangimin e fundit global nga WURI

Published

on

Një sukses që tejkalon kufijtë kombëtarë dhe vendos Kosovën në hartën globale të arsimit të lartë është rangimi i radhës i UBT-së, i cili ka arritur të renditet ndër universitetet më të mira dhe më inovative në botë, sipas rangimit prestigjioz të World University Rankings for Innovation (WURI 2025), duke u radhitur përkrah universiteteve prestigjioze si Harvard, MIT, Stanford, Oxford, e të tjera.

Në raportin zyrtar të publikuar nga WURI, UBT ka arritur pozicionime të larta në disa kategori kyçe, duke u radhitur në mesin e institucioneve lidere të arsimit të lartë në nivel global:

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, vlerësoi këto arritje si një tregues i qartë i progresit të vazhdueshëm të institucionit.

“UBT po dëshmon se është një forcë lëvizëse e arsimit të lartë në botë. Rangimet e WURI janë pasqyrim i realitetit që po ndërtojmë çdo ditë: një universitet që promovon dijen, inovacionin, dhe përkushtimin ndaj zhvillimit të qëndrueshëm dhe ndërkombëtarizimit”.

Ky sukses i radhës konfirmon rolin e UBT-së si një lider në fushën e inovacionit, teknologjisë dhe ndërkombëtarizimit, duke e vendosur Kosovën fuqishëm në hartën globale të arsimit cilësor dhe transformues.

Për më tepër, renditja e UBT-së në mesin e universiteteve më të mira dhe më inovative në botë sipas WURI 2025 përfaqëson një arritje të jashtëzakonshme jo vetëm për institucionin, por për gjithë sistemin e arsimit të lartë në Kosovë. Pozicionimi në vendin e 10-të për ESG Trend dëshmon angazhimin e UBT-së për zhvillim të qëndrueshëm dhe përgjegjësi ndaj mjedisit dhe shoqërisë, ndërsa vendi i 14-të në Funding for Sustainability tregon kapacitetin për të siguruar burime për projekte me ndikim afatgjatë. Veçanërisht i rëndësishëm është renditja në vendin e 5-të në University Brand and Reputation, që e vendos UBT-në si një nga institucionet me reputacion më të madh global, duke rritur besueshmërinë dhe vlerën e diplomës për studentët, si dhe mundësitë për bashkëpunime ndërkombëtare për stafin akademik.

Ky sukses e ngre më tej profilin e Kosovës në skenën ndërkombëtare të arsimit, duke e bërë më tërheqëse për studentë, profesorë dhe partnerë strategjikë nga e gjithë bota dhe duke dëshmuar se institucionet kosovare mund të konkurrojnë denjësisht në nivel global.

Continue Reading

Lajmet

Gjykata cakton një muaj paraburgim për policin e dyshuar për spiunazh

Published

on

By

Gjykata Themelore në Prishtinë ka caktuar masë paraburgimi prej një muaji për policin e ndaluar një ditë më parë, Bojan Jevtiq, nën dyshimet për kryerje të veprave penale si spiunazhi dhe armëmbajtja pa leje.

Gjykata vlerësoi se nëse i pandehuri lihet në liri, i njëjti mund të ndikojë në prova dhe në dëshmitarë si dhe mund të përsërisë veprën e njëjtë penale, ose mund të kryejë sërish vepra tjera penale në rrethana të njëjta ose më të rënda” është thënë në njoftimin e gjykatës.

Prokuroria ka thënë se Jevtiq ka qenë i angazhuar në pozitën e shefit të operativës në policinë kufitare në pikëkalimin kufitar “Dheu i Bardhë”.

Prokurori i rastit, Bekim Kodraliu ka thënë para mediave se pas aksionit të kryer një ditë më parë në Komunën e Kamenicës, në shtëpinë e Jevtiqit dhe objekte tjera, janë gjetur prova materiale dhe personale, çka vërtetojnë se i dyshuari është duke u marrë me aktivitet të kundërligjshëm.

Përmes një komunikate të lëshuar nga Prokuroria më 17 korrik, është thënë se janë sekuestruar këto prova materiale: dokumente konfidenciale të Policisë së Kosovës, disa telefona të mençur, usb, një armë e shkurtër pa autorizin, municion, para të gatshme në vlerë prej 10.000 euro, 2 milionë dinarë serbë [17.072 euro], 600 franga zvicerane dhe prova tjera të cilat do të ekzaminohen gjatë procedurës hetimore.

Millosh Nikolliq, mbrojtësi i Jevtiqit, ka thënë pas përfundimit të seancës që ka kërkuar mbrojtje në liri të klientit të tij dhe ka ofruar garanci financiare.

Bojan Jevtiq është pjesëtar i Policisë së Kosovës, është në shërbim që nga viti 2002. Sot i kemi paraqitur argumentet në favor të tij sa i përket kërkesës për caktimin e paraburgimit. Kjo ka të bëjë me faktin se ai do të jetë i qasshëm për organet deri në përfundim të procedurës, dhe se do t’i përgjigjet çdo thirrjeje. Dhe në këtë qëllim kemi ofruar masën e garancisë në shumën prej 15.000 eurosh. Pra, ai do të bashkëpunojë me organet. Vendimi për paraburgimin ende nuk është marrë. Do të merret për dy orë, për çka do t’ju njoftojmë”, ka thënë ai për mediat pas mbajtjes së seancës.

Më herët, pothuajse të gjithë personat e arrestuar për sulmin ndaj KFOR-it, në fund të majit të vitit 2023, janë liruar për t’u mbrojtur në liri, pas pranimit të fajësisë dhe pagesës financiare si garanci.

Lubisha Jevtiq, vëllai i policit të ndaluar, ka thënë të premten para gjykatës se ai është ndaluar “pa asnjë bazë ligjore”.

Është njeri i ndershëm dhe e ka kryer punën e tij me përkushtim. Është baba i tre fëmijëve të mitur, të cilët i ka mbajtur me atë pagë. Ka punuar në Policinë e Kosovës për 23 vjet pa asnjë njollë në karrierën e tij, pa asnjë shkelje. Besoj se ndaj tij nuk do të zhvillohet fare procedurë dhe se do të lirohet”, ka thënë ai pas seancës.

Pas aksionit të 17 korrikut, ministri në detyrë i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla, ka thënë se “po çmontohen me sukses rrjetet e spiunazhit në Kosovë”.

Sipas tij, “ky është i arrestuari i gjashtë me radhë për rastet e spiunazhit në Kosovë”.

Së voni, autoritetet në Kosovë kanë arrestuar, akuzuar e gjykuar serbë e shqiptarë nën dyshimet se po spiunonin për shërbimet e inteligjencës së Serbisë.

Në qershor, gjykata në Prishtinë dënoi Aleksandar Vllajiqin me pesë vjet burgim, pasi ai u deklarua fajtor për akuzat se ishte përfshirë në spiunazh si anëtar i Agjencisë serbe të Inteligjencës dhe Sigurisë (BIA).

Momentalisht, dy të dyshuar, Bedri Shabani dhe Muharrem Qerimi, po gjykohen për spiunazh për Serbinë në Gjykatën Themelore në Prishtinë.

Ata janë deklaruar të pafajshëm për akuzat se kishin dhënë informacione tek BIA serbe për disa institucione të sigurisë në Kosovë, për UÇK-në dhe masakrën e Reçakut.

Në Kosovë, spiunazhi përkufizohet si aktivitetet sekret i mbledhjes, transmetimit ose shpërndarjes së informacionit të ndjeshëm në një shtet, organizatë ose grup tjetër.

Sipas Kodit Penal të Kosovës, spiunazhi konsiderohet krim i rëndë dhe dënohet me të paktën pesë vjet burgim, nëse i dyshuari shpallet fajtor.

Ekspertët kanë thënë se spiunazhi është kërcënim serioz për sigurinë e Kosovës dhe arrestimet e fundit vetëm sa nxjerrin në pah rrezikun e vazhdueshëm.

Sipas tyre, ky aktivitet jo vetëm që destabilizon vendin brendapërbrenda, por dëmton edhe pozitën e tij ndërkombëtare./REL

 

Continue Reading

Aktualitet

​Rritet dukshëm numri i operacioneve në vena në Klinikën e Kirurgjisë

Published

on

Në Qendrën Klinike dhe Universitare të Kosovës është rritur dukshëm numri i operacioneve në vena, në kuadër të Klinikës së Kirurgjisë Vaskulare.

Vetëm gjatë gjashtë muajve të parë të këtij viti, janë operuar 244 pacientë që kanë qenë në lista të pritjes, njofton QKUK.

Kjo shifër është dukshëm më e lartë krahasuar me vitet e kaluara, falë edhe investimeve që janë bërë në këtë klinikë.

Gjatë vitit 2024 ishin kryer 225 operacione në vena dhe bazuar në ritmin e punës së gjysmë vitit, por edhe planin e punës së klinikës, pritet që ky numër të rritet edhe më tutje.

Continue Reading

Lajmet

Apple po përgatitet të prezantojë iPhone e parë të palosshëm

Published

on

Apple pritet të prezantojë modelin e parë të iPhonet me ekran të palosshëm në vitin 2026, sipas informacioneve të fundit që vijnë nga burime të besueshme në industrinë e teknologjisë.

Ky telefon i ri do të sjellë një ndryshim të rëndësishëm në dizajnin dhe funksionalitetin e smartphoneve të kompanisë amerikane.

Sipas të dhënave, iPhone i palosshëm do të ketë një ekran të jashtëm OLED prej 5.5 inçësh dhe një ekran të brendshëm më të madh, OLED 7.8 inç, me rezolucion të lartë, që do të përdorë teknologji të avancuar për të eliminuar pengesat gjatë palosjes. Mekanizmi i palosjes do të jetë në stilin e librit, i ngjashëm me atë të modeleve të njohura të Samsung.

Materialet e përdorura për kuadratin dhe mekanizmin do të jenë një kombinim titani dhe çeliku inox, duke siguruar qëndrueshmëri dhe rezistencë të lartë ndaj përdorimit të përditshëm. Një ndryshim i rëndësishëm në këtë model është përdorimi i sensorit Touch ID të integruar në butonin anësor, në vend të Face ID, që do të ndihmojë në ruajtjen e një dizajni më të hollë dhe të komod.

Çmimi i këtij modeli pritet të jetë mbi 2000 dollarë, duke e pozicionuar atë në segmentin premium të smartphoneve./Telegrafi

Continue Reading

Të kërkuara