Lajmet

Jetëgjatësia në Kosovë, më e ulëta në rajon – 1/3 e vdekjeve te grupmoshat e reja si rezultat i sëmundjeve kronike

Published

on

Inovacioni në teknologji, digjitalizimi i shërbimeve shëndetësore dhe sistemi i informacionit shëndetësor, u vlerësuan si një domosdoshmëri për zhvillimin e qëndrueshëm shëndetësor në Kosovë.

Në konferencën vjetore të organizuar nga Asociacioni i Spitaleve Private të Kosovës (ASPK), u tha se shërbimet shëndetësore në vend nuk janë të kënaqshme, duke theksuar se jetëgjatësia e njerëzve në Kosovë është ndër më të ultat në rajon.

Specialistja në Departamentin e Shëndetësisë në Bankën Botërore në Kosovë, Mrika Aliu, ka thënë se sëmundjet kronike ose jo-ngjitëse janë në rritje drastike dhe se rreth 80 për qind e vdekjeve në Kosovë janë si rezultat i sëmundjeve të zemrës e kancerëve të ndryshme.

Ajo ka shtuar se është edhe më shqetësuese se rreth 1/3 e vdekjeve të grupmoshes 20-29 është si rezultat i sëmundjeve kronike.

“Projekti i ri që është dizajnuar me kërkesë të Ministrisë së Shëndetësisë, roli ynë është në financim, ofrimin e mbështetjes teknike dhe mbikëqyrjen e zbatimin e këtij projekti. Objektiven kryesore e ka në ndërtimin e mekanizmave qeverisës edhe kapaciteteve institucionale për përmirësimin e cilësisë së shërbimeve shëndetësore. Nëse i këqyrim indikatorët e popullatës në shëndetësi, besoj edhe pajtohemi edhe prej jetës së përditshme se nuk janë shumë të kënaqshme. Për shembull jetëgjatësia e njerëzve në Kosovë është ndër më të ulëtat në rajon. Mos të flasim se është me e ulët se mesatarja e BE-së. Sëmundjet kronike ose jongjitëse janë në rritje drastike, diku 80 për qind e vdekjeve në Kosovë janë si rezultat i sëmundjeve të zemrës, kancereve të ndryshme. Por çka është edhe më shqetësuese se është se diku 1/3 e vdekjeve të grupmoshes 20-29 vjeç që është fuqia e ardhshme punëtore, është si rezultat i sëmundjeve kronike. Tash nëse flasim edhe për zhvillimin e sektorit privat dhe të ekonomisë nëse nuk e kemi një popullatë të shëndetshme, as sektori publik as privat nuk jemi duke bërë punë të mirë përderisa nuk fokusohemi që t’i përmirësojmë këtë indikatorë të popullatës. Rreth 38 për qind e shpenzimeve në shëndetësi vijnë nga paratë e qytetarëve. Më shumë se gjysma e tyre shkojnë në barna, shërbime laboratorike dhe shërbime të tjera. Është për tu brengosur sepse në një farë forme shumë shpejt mund t’i qes qytetarët nga një status të mirëqenies së mirë në një status i varfër”, ka thënë Aliu.

Aliu ka shtuar se për këto arsye projekti i ri i Bankës Botërore, që është dizajnuar me kërkesë të Ministrisë së Shëndetësisë, fokusohet në ngritjen e kapaciteteve për përmirësimin e shërbimeve shëndetësore, i cili bazohet në tri shtylla kryesore.

“Për këtë arsye edhe projekti i ri fokusohet në ngritjen e kapaciteteve për përmirësimin e shërbimeve shëndetësore. Tri shtyllat në kuadër të përmirësimit të cilësisë së shërbimeve shëndetësore që fokusohet projekti i ri janë, përmirësimi i shërbimeve shëndetësore, shtylla e dytë është mbështetja teknike në zbatimin e ligjit të ri të sigurimeve shëndetësor dhe pjesë kryesor do të jetë në investimin e sistemit të integruar shëndetësor”, ka thënë ajo.

Sekretarja e Përgjithshme e Bashkimit Evropian të Spitaleve Private, Ilaria Giannico, ka thënë se Inteligjenca Artificiale dhe përdorimi i saj në kujdesin shëndetësor është njëra nga prioritet e Komisionit Evropian.

Sipas saj, Inteligjenca Artificiale do të jetë e ardhmja e kujdesit shëndetësor.

“Për sa i përket digjitalizimit, ne jemi anëtar dhe kemi qenë anëtar tash me shumë se 10 vite te Grupit të Akterëve në Shëndetësi që është një organ që ka krijur Komisioni Evropian, dhe ku i ftojnë të gjithë akterë që punojnë në sektor që ti prezantoj propozimet për ndryshime legjislative që nxjerr Komision. Në takimin e fundit që kemi pasur para disa javën kemi diskutuar dhe po diskutojmë tani çështje më të rëndësishme për sa i përket shëndetësisë elektronike që janë Inteligjenca Artificiale në kujdesin shëndetësor që siç e dini do të jetë e ardhmja. Në shumë vende ajo është e pranishme. Inteligjenca Artificiale dhe përdorimi i saj në kujdesin shëndetësor është njëra nga prioritet e Komisionit Evropian, dhe tash ata kanë publikuar një anketë që kanë pyetur të gjithë akterët që të japim mendimet tona për një tersi pyetjesh rreth asaj se si përdoret Inteligjenca Artificiale”, ka thënë ajo.

Drejtor i kompanisë “Ciberbit Portugal”, Jorge Xavier, tha se kompani e tij ofron e zhvillimin e softuerit në sektorin e shëndetësi dhe se 100% e konsumatorëve të tyre deri me sot kanë qenë ofrues privat të kujdesit shëndetësor.

“Jemi kompani teknologjike, ofruesit e kujdesit shëndetësor janë konsumatorët tanë. Jemi në treg që nga viti 2019, 100 për qind e konsumatorëve tanë deri me sot kanë qenë ofrues privat të kujdesit shëndetësor jo sepse e kemi zgjedhur por ka të bëjë me disa çështje specifike në organizmin e sistemit shëndetësor”, ka thënë ai.

Lajmet

​Ngritet aktakuzë kundër ministrit Fikrim Damka dhe djalit të tij

Published

on

Prokuroria Themelore në Prizren ka ngritur aktakuzë kundër ministrit të Zhvillimit Rajonal, Fikrim Damka, dhe djalit të tij, F.D. (1992), për dy vepra penale: “Sulmi” dhe “Kanosja”. Kjo ka ndodhur për shkak të një incidenti të ndodhur më 9 shkurt 2025, në Prizren, ku ata janë akuzuar për përdorim force fizike dhe kërcënime ndaj dy personave, A.M. dhe M.J., për shkak të një mosmarrëveshjeje të mëhershme lidhur me publikimin e disa lajmeve dhe informatave në rrjetet sociale.

Sipas aktakuzës, F.D. (1972) ka përdorur forcë fizike dhe ka sulmuar A.M. dhe M.J., duke i kërcënuar dhe shkaktuar dhimbje fizike. Ai gjithashtu ka kanosur me fjalë të dëmtuarit, duke i frikësuar dhe shkaktuar ankth dhe pasiguri. Ndërkohë, djali i tij, F.D. (1992), është akuzuar për sulm fizik dhe kanosje ndaj M.J., duke e shtyrë dhe kërcënuar atë, duke i shkaktuar gjithashtu frikë dhe pasiguri.

Prokurori i çështjes ka propozuar që, pas shqyrtimit gjyqësor dhe administrimit të provave, të pandehurit të shpallen fajtor dhe të dënohen sipas ligjit për veprat penale për të cilat janë akuzuar./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Deputetja konservatore Julia Klockner zgjidhet presidente e Bundestagut

Published

on

Deputetja konservatore gjermane Julia Klockner është zgjedhur presidente e Bundestagut, Dhoma e Ulët e parlamentit gjerman, në ditën e parë të seancës së re legjislative. Klockner, 52 vjeç, mori një shumicë votash menjëherë pas mbledhjes së Bundestagut të ri në Berlin, pas zgjedhjeve të muajit të kaluar.

Presidenca e Bundestagut është zyra e dytë më e lartë shtetërore në Gjermani, pas presidencës federale. Sipas protokollit, ky pozicion është më i lartë se ai i kancelarit. Kjo pozitë tradicionalisht mbushet nga grupi më i madh parlamentar, dhe në këtë seancë të re, ai përfaqësohet nga blloku i qendrës së djathtë CDU/CSU, i përbërë nga kristiandemokratët e Friedrich Merz dhe Unioni Kristiansocial në Bavari.

Si presidente, Klockner do të hapë dhe mbyllë seancat, do të thërrasë çështje të biznesit dhe do t’u japë ligjvënësve leje për të folur. Klockner, nga shteti perëndimor i Rheinland-Pfalz, është gruaja e katërt që mban këtë pozicion./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

“Ditë e natë në rrugë do të qëndroj”: Qytetarët përgatiten për protestë kundër shtrenjtimit të rrymës

Published

on

By

“Ditë e natë, nëse ka nevojë, në rrugë do të qëndroj”, thotë Maliq Mehmeti – një qytetar i mllefosur me propozimin e Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRrE) për ngritjen e çmimit të rrymës për 15 për qind.

Mehmeti dhe qytetarë të tjerë pritet të kundërshtojnë këtë vendim përmes protestës, në fillim të muajit të ardhshëm.

Protesta po organizohet nga grupi “Jo Rritjes së Çmimit të Energjisë Elektrike në Kosovë! AsnjeCentMeShumë”.

Qytetari Maliq Mehmeti e konsideron rritjen si të papërballueshme, duke e krahasuar me çmimet në vendet evropiane.

“Shumë shtrenjtë është [rryma], më shumë se në perëndim, më shumë se në Zvicër. Unë e kam djalin në Zvicër, gruaja më punon, i merr 400 euro pagë, 200 paguaj rrymë, gjysmë rroge e gruas shkon për rrymë. Sikur djali im në Zvicër të paguajë, e ka 5 mijë franga pagën, të paguajë 2 mijë e 500 franga në muaj. Është e njëjtë, ne nuk mund të përballojmë këto çmime. Duhet protestë masive, krejt të dalim, i vogël e i madh. Ditë e natë nëse ka nevojë në rrugë do të qëndroj”, thotë Mehmeti.

Edhe qytetari Fehmi Aliu shprehet se propozimi për shtrenjtimin e energjisë elektrike është diskriminues.

“Ky çmim është jo real, diskriminues për gjithë qytetarët, dhe çdo protestë e cila organizohet do t’i bashkangjitem. Këtu, përkundrazi duke pas parasysh standardin që kemi po shtrenjtohen, nëse nuk ndërhyn shteti këta nuk ka kush me i ndal”, thotë Aliu.

Themeluesi i grupit, Luan Hasanaj thotë se thirrjes tashmë i janë bashkuar mbi dy mijë qytetarë, të cilët sipas tij e konsiderojnë ditën e shtunë – 5 prill, për të protestuar lidhur me shtrenjtimin.

“Diskutimi brenda grupit është që protesta të mbahet ose me datën 4 apo 5 prill. Me sa po shihet, shumica dërmuese e anëtarëve të grupit janë që protesta të mbahet me datën 5 prill, që është e shtunë, meqenëse është edhe ditë pushimi. Aktiviteti ynë është i përditshëm duke kontaktuar qoftë me biznese, me organizata joqeveritare, qoftë me grupe tjera të organizuara të qytetarëve, sepse ky vendim prek secilin. Të gjithë duam të jetojmë normalisht, dhe nuk mund të jetosh normalisht nëse ti ballafaqohesh me këtë rritje enorme te çmimeve në çdo sektor. Andaj, sikur të mos mjaftonte kjo, tanimë propozohet edhe rritje prej 15 për qind e çmimit, i cili do të shoqërohet me rritje zingjir të çmimeve në çdo sektor tjetër. Ne jemi mobilizuar dhe po kërkojmë prej ZRrE-së, bordit të tyre, që të mos marrin këtë vendim. Kundërshtimi i qytetarëve është shumë i madh, me secilin që diskutojmë, jo vetëm me biznese, por edhe me qytetarët të gjithë janë të gatshëm të angazhohen për të kundërshtuar qoftë me protesta apo qoftë edhe me mënyra tjera”, thekson Hasanaj.

Ai thotë se po përgatiten të iniciojnë një fushatë e cila do të kërkojë prej qytetarëve bojkotin e pagesës së energjisë elektrike, pasi sipas tij “edhe qytetarët kanë të drejtë të bëjnë rezistencë”.

“Ne jemi duke u përgatitur që të iniciojmë një fushatë e cila do të kërkojë prej qytetarëve bojkotin e pagesës së energjisë elektrike, sepse nëse ata japin të drejtë vetes që të rendojnë jetën tonë, duke marrë vendime që ndikojnë direkt në xhepin e qytetarëve, atëherë edhe qytetarët kanë të drejtë të bëjnë rezistencë, sepse kjo është një diçka që pamundëson jetën normale. Ne nuk do të ndalemi, urojmë se pari të mos merret, dhe do i sugjeroja ZRrE-së që mos ta merr këtë vendim, jo të paktën në ketë kohë. Në të kundërtën kundërshtimi i qytetarëve do të jetë i vazhdueshëm. Ne nuk do te ndalemi vetëm me një protestë. Deri më tani kemi mbi 2 mijë qytetarë brenda rreth tre apo katër pesë dite, por numri po rritet çdo moment. Afër 1 mijë e kanë nënshkruar peticionin online. Andaj, pakënaqësia e qytetarëve është e madhe ndaj këtij vendimi”,thotë Hasanaj.

Edhe njohësi i ekonomisë, Adem Qorrolli e cilëson rritjen si një lajm të keq për qytetarët dhe bizneset.

Ai thotë se ky vendim do të ndikojë jo vetëm në tarifat e energjisë, por edhe në rritjen e çmimeve të produkteve esenciale, të cilat do të ndikojnë seriozisht në jetën e përditshme të qytetarëve.

“Rritja energjisë elektrike për 15 për qind është një lajm jo shumë i mirë për qytetarët e vendit dhe bizneset, sepse edhe bizneset do të kenë një tarifë, paguajë rrymën para se të vijë koha e shfrytëzimit të energjisë dhe sigurisht institucionet janë shumë afër të bërit biznes me energji. Kështu kur kemi interes qeveritar në të bërit pazare energjetike, atëherë edhe qytetari do të pësojë dhe sigurisht do të pësojë edhe me këtë rritjen prej 15 për qind. Dhe do të pësojnë edhe në gjitha produktet esenciale qofshin ato dhe të rëndomtat”thotë Qorrolli.

Ditë më parë, kryetari i Bordit të Zyrës së Rregullatorit të Energjisë, Ymer Fejzullahu në një intervistë për KosovaPress njoftoi gjithashtu se pritet një rritje prej rreth 15 për qind në tarifat e energjisë për konsumatorët fundorë.

Më 14 mars, Zyra e Rregullatorit për Energji Elektrike në Kosovë njoftoi se ka propozuar shtrenjtimin e çmimit të energjisë elektrike për rreth 15 për qind – në muajin e ardhshëm.

Continue Reading

Lajmet

​Rekomandohet suspendimi i një rreshteri policor

Published

on

By

Hetuesit e Inspektoratit Policor të Kosovës (IPK) i kanë rekomanduar Policisë së Kosovës suspendimin për një rreshter policor të policisë kufitare të PK-së.

Sipas një komunikate, IPK ka parashtruar rekomandimin për suspendim pasi që ndaj rreshterit policor është iniciuar një hetim penal që do të zhvillohet në koordinim me Prokurorinë Themelore Gjilan, lidhur me veprën penale “Lëndim i lehtë trupor”.

“Incidenti ku është përfshirë si i dyshuar zyrtari policor raportohet të ketë ndodhur në qytetin e Vitisë më 24.03.2025 rreth orës 21:00, pas një mosmarrëveshjeje të zyrtarit policor me një qytetar lidhur me një kontest pronësor. Veprimet hetimore janë duke u ndërmarrë në koordinim me Prokurorinë e Shtetit përderisa rasti trajtohet në procedurë të rregullt. Hetuesit e IPK-së pritet të ndërmarrin edhe veprime të tjera hetimore drejt ndriçimit të të gjitha rrethanave për këtë rast”, ka thuhet në komunikatë.

Continue Reading

Të kërkuara