

Lajmet
India bëhet vendi më i populluar në botë, e kalon Kinën
Popullsia e Indisë është katërfishuar nga 350 milionë banorë në vitin 1950 në rreth 1.43 miliardë njerëz sot.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiIndia ka lënë mbrapa Kinën, duke u bërë vendi më i populluar në botë, sipas vlerësimeve të Kombeve të Bashkuara.
Ndryshimi shënon një moment historik të rëndësishëm për kombin e Azisë Jugore dhe do të ketë implikime të gjera për ekonominë, shoqërinë dhe ndikimin e tij global.
Popullsia e Indisë është katërfishuar nga 350 milionë banorë në vitin 1950 në rreth 1.43 miliardë njerëz sot.
Ndërkohë, popullsia e Kinës, e cila arriti kulmin në 1.42 miliardë në vitin 2021, po bie gradualisht.
India dhe Kina kanë një popullsi të kombinuar prej 2.8 miliardë njerëz. Kjo do të thotë se çdo person i tretë në botë vjen nga njëri prej dy vendeve aziatike. Për ta vënë këtë në kontekst, ka më shumë njerëz në Indi dhe Kinë sesa 19 vendet e ardhshme më të populluara në botë së bashku.
Kanë kaluar më shumë se 11 vjet që kur India kreu regjistrimin e saj të fundit, duke e bërë të vështirë të dihet saktësisht se sa njerëz ka. Që nga viti 2011, vendi i Azisë Jugore kishte 27 qytete me popullsi që kalonte një milion. Sot, ky numër ka të ngjarë të jetë afër 50, sipas vlerësimeve.
Qyteti më i populluar i Indisë është kryeqyteti Nju Delhi, me rreth 30 milionë banorë në qytetin qendror dhe zonat e urbanizuara përreth. Nëse Delhi do të ishte një vend, do të ishte vendi i 50-të më i populluar në botë pas Malajzisë, Ganës dhe Mozambikut. Qyteti është katërfishuar nga rreth shtatë milionë banorë në vitin 1984 në 30 milionë sot.
Qyteti i dytë më i populluar i Indisë dhe qyteti port më i ngarkuar i vendit, Mumbai është shtëpia e rreth 20 milionë njerëzve. I njohur më parë si Bombei, qendra financiare e vendit është dyfishuar nga rreth nëntë milionë banorë në vitin 1980 në 20 milionë njerëz sot.
Popullsia e një qyteti mund të matet nga banorët e përhershëm të kufijve të tij administrativë, zonës urbane ose zonës metropolitane.
Sipas OKB-së World Urbanization Prospects, që mat zonat urbane, qyteti më i populluar i Kinës është Shangai me rreth 27 milionë banorë, i ndjekur nga Pekini me 20 milionë dhe Chongqing me 16 milionë.
E thënë thjesht, popullsia e një vendi llogaritet duke përdorur katër numra – lindjet, vdekjet, imigracioni (hyrja në vend) dhe emigracioni (dalja nga vendi).
Kur lindjet dhe emigracioni tejkalojnë vdekjet dhe emigracionin, popullsia e një vendi rritet; kur ndodh e kundërta, popullsia e tij zvogëlohet.
Ndërsa popullsia e Indisë është ende në rritje, ritmi i rritjes së saj në fakt po ngadalësohet.
Në kulmin e saj në vitin 1963, gratë kineze kishin mesatarisht 7.5 fëmijë. Sot, ky numër ka rënë në vetëm 1.2.
Shkalla e lindshmërisë së Indisë gjithashtu ka rënë në mënyrë të vazhdueshme nga gati gjashtë gjatë viteve 1960 në dy fëmijë sot.
Për herë të parë që nga viti 1960, numri i vdekjeve në të gjithë Kinën ka tejkaluar numrin e lindjeve. Sipas Byrosë Kombëtare të Statistikave të Pekinit, numri i lindjeve në vitin 2022 ishte 9.56 milionë, ndërsa vdekjet ishin 10.41 milionë.
Rritja e numrit të vdekjeve në vitin 1960 korrespondon me urinë më të keqe të vendit në historinë e tij moderne nën politikën katastrofike bujqësore të Mao Ce Dunit. Në vitet që pasuan menjëherë urinë, numri i lindjeve arriti në 33 milionë në vitin 1963.
Pavarësisht se Kina i dha fund “politikës së saj të rreptë për një fëmijë” në 2016 dhe autorizon çiftet të kenë deri në tre fëmijë në vitin 2021, ndryshimi i politikës nuk e ka rikthyer rënien demografike.
Numri i lindjeve në të gjithë Indinë ka qenë gjithashtu në rënie që nga fillimi i viteve 2000, megjithëse me një ritëm më të ngadaltë se ai i Kinës. Megjithatë, me rreth 23 milionë lindje në vitin 2022, ka më shumë njerëz të lindur në Indi çdo ditë (63,000) se kudo tjetër në botë.
Në vitin 2021 dhe 2022, gjatë kulmit të pandemisë së koronavirusit, India regjistroi përkatësisht 13.3 milionë lindje dhe 12.8 milionë vdekje.
Sipas parashikimeve të OKB-së, bazuar në trajektoren aktuale, numri i lindjeve dhe vdekjeve do të vazhdojë të konvergojë deri në vitin 2066.
Si shumica e pjesës tjetër të botës, popullsia e Kinës dhe e Indisë po plaken.
Me 113 milionë, ka më shumë fëmijë 0-4 vjeç në Indi sesa e gjithë popullsia e Mbretërisë së Bashkuar (67 milionë), Gjermanisë (83 milionë) apo Egjiptit (110 milionë).
Një matje tjetër e thjeshtë për të kuptuar popullsinë e një vendi është të shikosh moshën mesatare të tij, e cila përfaqëson moshën në të cilën gjysma e një popullsie të caktuar është më e vjetër dhe gjysma është më e re.
Për pjesën më të madhe të viteve 1950 deri në vitet 1970, mosha mesatare e Indisë dhe e Kinës ishte rreth 20 vjet. Megjithatë, duke filluar nga vitet 1980, të dy linjat filluan të ndryshojnë.
Sot, mosha mesatare e Kinës është 38 vjeç, ndërsa ajo e Indisë është 10 vjet më e re në 28.
Në vitin 1955, në Tokë kishte 2.8 miliardë njerëz. Sot, kjo është vetëm popullsia e Kinës dhe Indisë..
Pas Indisë (1) dhe Kinës (2), Nigeria pritet të bëhet vendi i tretë më i populluar në botë, e ndjekur nga Shtetet e Bashkuara (4), Pakistani (5), Indonezia (6), Brazili (7), Republika Demokratike e Kongo (8), Etiopia (9) dhe Bangladeshi (10).
Ndërsa popullsia globale vazhdon të arrijë nivele të reja, ekspertët demografikë kanë vënë në dukje se norma e rritjes vjetore ka rënë vazhdimisht nën një për qind.
Bazuar në këto parashikime, popullsia e botës pritet të arrijë kulmin në rreth 10.4 miliardë njerëz në vitet 2080 dhe të mbetet në atë nivel deri në vitin 2100.
Lajmet
Kërkohet paraburgim ndaj të miturit për kontrabandimin e 5 shtetasve kinezë
Published
18 minutes agoon
October 22, 2025By
UBTnews
Prokuroria Themelore në Ferizaj, Departamenti për të Mitur, ka kërkuar nga Gjykata Themelore në Ferizaj, caktimin e masës së paraburgimit ndaj të miturit, nën dyshimet se ka kryer veprën penale kontrabandë me migrantë.
Ekziston dyshimi i bazuar se më 21 tetor 2025 rreth orës 20:20, në Seqishtë, Hani i Elezit, saktësisht te Parku memorial “Bllaca 99”, i mituri ka organizuar-kontrabanduar kalimin e jashtëligjshëm të migrantëve, saktësisht pesë persona me shtetësi kineze, duke kaluar vijën kufitare Kosovë-Maqedoni e Veriut.
Personi i mituri fillimisht ishte takuar dhe kishte komunikuar me personat në fjalë në shtetin e Serbisë, dhe kishin bërë marrëveshje që për secilin person të marrë pagesë në vlerë prej 20 euro, e më pas i merr personat nga shteti i Serbisë, hyjnë në shtetin e Kosovës, ku i mituri siguron një automjet, ku e drejton një person deri më tani i panjohur, dhe i fusin në veturë që të gjithë, e më pas të njëjtit i dërgon te vija kufitare Kosovë-Maqedoni Veriore, ku aty nga njësiti patrullues kufitar janë vërejtur dhe kanë arritur të ndalojnë që të gjithë dhe t’i shoqërojnë në stacionin policor kufitar rajoni Lindje-Kaçanik, ku i mituri edhe është arrestuar, me këtë kishte për të kryer veprën penale kontrabandim me migrantë.
I mituri me vendim të Prokurorit të Shtetit gjenden nën masën e ndalimit 24-orë./KP
Lajmet
Trajneri i Suedisë i diagnostikuar me leukemi: Më i fortë, sepse e kuptova rëndësinë e jetës
Published
25 minutes agoon
October 22, 2025By
UBT News
Trajneri Anders Torstensson, njëri prej protagonistëve më të mëdhenj të Suedisë që është pagëzuar edhe si ‘Leicester suedez’, prej muajsh po lufton një betejë shumë më të fortë jashtë fushave të lojës.
Në gusht të vitit 2024, Torstensson mësoi një lajm të tmerrshëm; u diagnostikua me leucemi linfatike kronike.
“Që nga ai moment e ndjej veten akoma më të fortë sepse kuptova rëndësinë e jetës, rëndësinë e çdo ditë këtu-pohon trajneri 59 vjeçar-sot nuk ndihem ndryshe në krahasim me ditët kur nuk e dija për sëmundjen. Në një farë mënyre e lë diagnozën në spital. E kam pranuar dhe nuk është diçka që më prek thellë.”, tha ai.
Por në anën tjetër diagnoza me kancer i ka mësuar Torstensson se nuk duhet marrë asgjë për të mirëqenë dhe nuk duhet të i shtyejmë gjërat për t’i bërë të nesërmen.
“Nuk marr asgjë për të mirëqenë dhe nuk i shtyj gjërat për t’i bërë të nesërmen, edhe kjo një arsye që fituam. Të gjithë pyesin për sekretin tonë, por nuk ka asnjë të tillë. Janë rreth 500 gjëra mbi të cilat kemi punuar cdo ditë me një kujdes të jashtëzakonshëm dhe nuk kemi bërë kompromis për asgjë.”, tha ai./S.K/EO/
Lajmet
FFK-ja shpërndan defibrilatorë modernë për klubet
Published
34 minutes agoon
October 22, 2025By
UBT News
Federata e Futbollit e Kosovës, në kuadër të një projekti të mbështetur nga programi UEFA HatTrick, ka ndërmarrë një iniciativë të rëndësishme që synon rritjen e sigurisë në fushat e futbollit.
Nëpërmjet këtij projekti, të gjitha klubet e Superligës, Ligës së Parë dhe Ligës së Dytë, si dhe klubet e vajzave, janë pajisur me defibrilatorë të teknologjisë më të avancuar, të cilët mund të bëjnë ndryshimin mes jetës dhe vdekjes në rastet e urgjencave shëndetësore.
Në dekadën e fundit, raste të rënda shëndetësore të ndodhura në fushën e gjelbër kanë nxjerrë në pah rëndësinë e pajisjeve mjekësore si defibrilatori, i cili mund të shpëtojë jetë në rast të arresteve kardiake.
Përveç shpërndarjes së pajisjeve, projekti është shoqëruar edhe me organizimin e trajnimeve dhe fushatave për ndërgjegjësim rreth përdorimit të saktë dhe të shpejtë të defibrilatorëve, ku ligjërues ishte stafi mjekësor i Kombëtares A të Kosovës, duke ndarë eksperiencat e marra nga trajnimet e UEFA-s.
Trajnimet në fushën e shëndetit në futboll do të vazhdojnë dhe FFK do të punojë ngushtë me klubet për të siguruar që çdo ekip të ketë personel të trajnuar që di të reagojë menjëherë në raste emergjente.
Ky projekt është një hap domethënës jo vetëm për sigurinë, por edhe për profesionalizimin e mëtejshëm të futbollit kosovar, duke ndjekur standardet evropiane të kujdesit shëndetësor në sport.
Mbështetja e UEFA-s përmes programit HatTrick është një konfirmim i mëtejshëm i besimit dhe përkushtimit që ky institucion ka ndaj zhvillimit të futbollit në Kosovë.
Presidenti i FFK-së, Agim Ademi, e vlerësoi këtë projekt jo vetëm si investim në pajisje, por edhe si investim në jetë, në siguri dhe në të ardhmen e futbollit kosovar, meqë futbolli ynë është përballur me humbje jetësh në fushat e gjelbërta.
“Në një kohë kur sporti gjithnjë e më shumë po konsiderohet jo vetëm si argëtim, por edhe si një aktivitet që kërkon kujdes të madh për mirëqenien fizike dhe psikologjike të sportistëve, ky projekt tregon qartë që siguria dhe shëndeti i lojtarëve janë prioritet absolut për Federatën e Futbollit të Kosovës”, tha ai.
Mjeku i Kombëtares A të Kosovës, Amir Vejseli, theksoi se defibrilatori është pjesë jetike dhe urgjente që duhet të jetë i pranishëm në çdo ndeshje futbolli.
“Defibrilatorët janë kërkesë urgjente, meqë kjo pajisje mund të jetë jetike për rastet e sulmeve kardiake që mund të ndodhin gjatë ndeshjeve dhe seancave stërvitore. Pjesa e organizimit mjekësor në një ndeshje futbolli është po aq e rëndësishme sa edhe organizimi sportiv”, u shpreh ai./S.K/EO/FFK/
Lajmet
Helmohen disa nxënës të një shkolle në Vitomiricë të Pejës, gjashtë prej tyre morën trajtim mjekësor
Published
2 hours agoon
October 22, 2025By
UBTnews
Disa nxënës të shkollës së mesme të ulët “7 Shtatori” në fshatin Vitomiricë të Pejës, dyshohet se janë helmuar gjatë ditës së hënë në një lokal në afërsi të shkollës.
Gjashtë prej tyre kanë marrë trajtim mjekësor në Qendrën e Mjekësisë Familjare në Pejë dhe pastaj janë liruar për në shtëpi.
Rastin e ka konfirmuar zëdhënësi i Policisë në rajonin e Pejës, Fadil Gashi, i cili tha se Policia e Rajonit të Pejës menjëherë ka marrë veprimet e duhura dhe ka intervistuar drejtorin e shkollës.
Gashi ka bërë të ditur se është njoftuar edhe Prokurori i Shtetit lidhur me rastin, i cili ka udhëzuar hetuesit që të vazhdojnë hetimin e rastit.
“Gjatë ditës së djeshme, policia është njoftuar rreth orës 10 të mëngjesit se disa nxënës të Shkollës së Mesme të Ulët “7 Shtatori” në Vitomiricë, dyshohet se janë helmuar nga ushqimi që kanë konsumuar në një lokal në afërsi të shkollës. Policia menjëherë ka marrë veprimet dhe është intervistuar drejtori i shkollës i cili deklaron se diku në orët e paradites disa nxënës dyshohet se janë helmuar, gjashtë prej tyre janë dërguar në Qendër të Mjekësisë Familjare për tretman mjekësor dhe pastaj janë liruar për në shtëpi. Lidhur me rastin është njoftuar Prokurori i Shtetit i cili ka udhëzuar hetuesit që të vazhdojnë me hetimin e rastit, ende nuk është cilësuar vepra si helmim’’, tha Gashi.
Kjo ngjarje sipas hulumtimeve të prokurorisë dhe policisë së vendit ende nuk është cilësuar si helmim./KP

46 të vdekur në një aksident rrugor në Uganda

Kërkohet paraburgim ndaj të miturit për kontrabandimin e 5 shtetasve kinezë

Trajneri i Suedisë i diagnostikuar me leukemi: Më i fortë, sepse e kuptova rëndësinë e jetës

FFK-ja shpërndan defibrilatorë modernë për klubet

Rituali ideal i përgatitjes së lëkurës në moshë për një grim të qëndrueshëm

Nuk kërkoi leje për të promovuar albumin e saj, Rosalia përballet me një gjobë prej 600 mijë eurosh

Helmohen disa nxënës të një shkolle në Vitomiricë të Pejës, gjashtë prej tyre morën trajtim mjekësor

Dogana e Kosovës shënon rritje të sekuestrimit gjatë muajit tetor

Begaj i kërkon Vietnamit ta njoh pavarësinë e Kosovës
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months ago
Profesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës