Lajmet

India bëhet vendi më i populluar në botë, e kalon Kinën

Popullsia e Indisë është katërfishuar nga 350 milionë banorë në vitin 1950 në rreth 1.43 miliardë njerëz sot.

Published

on

India ka lënë mbrapa Kinën, duke u bërë vendi më i populluar në botë, sipas vlerësimeve të Kombeve të Bashkuara.

Ndryshimi shënon një moment historik të rëndësishëm për kombin e Azisë Jugore dhe do të ketë implikime të gjera për ekonominë, shoqërinë dhe ndikimin e tij global.

Popullsia e Indisë është katërfishuar nga 350 milionë banorë në vitin 1950 në rreth 1.43 miliardë njerëz sot.

Ndërkohë, popullsia e Kinës, e cila arriti kulmin në 1.42 miliardë në vitin 2021, po bie gradualisht.

India dhe Kina kanë një popullsi të kombinuar prej 2.8 miliardë njerëz. Kjo do të thotë se çdo person i tretë në botë vjen nga njëri prej dy vendeve aziatike. Për ta vënë këtë në kontekst, ka më shumë njerëz në Indi dhe Kinë sesa 19 vendet e ardhshme më të populluara në botë së bashku.

Kanë kaluar më shumë se 11 vjet që kur India kreu regjistrimin e saj të fundit, duke e bërë të vështirë të dihet saktësisht se sa njerëz ka. Që nga viti 2011, vendi i Azisë Jugore kishte 27 qytete me popullsi që kalonte një milion. Sot, ky numër ka të ngjarë të jetë afër 50, sipas vlerësimeve.

Qyteti më i populluar i Indisë është kryeqyteti Nju Delhi, me rreth 30 milionë banorë në qytetin qendror dhe zonat e urbanizuara përreth. Nëse Delhi do të ishte një vend, do të ishte vendi i 50-të më i populluar në botë pas Malajzisë, Ganës dhe Mozambikut. Qyteti është katërfishuar nga rreth shtatë milionë banorë në vitin 1984 në 30 milionë sot.

Qyteti i dytë më i populluar i Indisë dhe qyteti port më i ngarkuar i vendit, Mumbai është shtëpia e rreth 20 milionë njerëzve. I njohur më parë si Bombei, qendra financiare e vendit është dyfishuar nga rreth nëntë milionë banorë në vitin 1980 në 20 milionë njerëz sot.

Popullsia e një qyteti mund të matet nga banorët e përhershëm të kufijve të tij administrativë, zonës urbane ose zonës metropolitane.

Sipas OKB-së World Urbanization Prospects, që mat zonat urbane, qyteti më i populluar i Kinës është Shangai me rreth 27 milionë banorë, i ndjekur nga Pekini me 20 milionë dhe Chongqing me 16 milionë.

E thënë thjesht, popullsia e një vendi llogaritet duke përdorur katër numra – lindjet, vdekjet, imigracioni (hyrja në vend) dhe emigracioni (dalja nga vendi).

Kur lindjet dhe emigracioni tejkalojnë vdekjet dhe emigracionin, popullsia e një vendi rritet; kur ndodh e kundërta, popullsia e tij zvogëlohet.

Ndërsa popullsia e Indisë është ende në rritje, ritmi i rritjes së saj në fakt po ngadalësohet.

Në kulmin e saj në vitin 1963, gratë kineze kishin mesatarisht 7.5 fëmijë. Sot, ky numër ka rënë në vetëm 1.2.

Shkalla e lindshmërisë së Indisë gjithashtu ka rënë në mënyrë të vazhdueshme nga gati gjashtë gjatë viteve 1960 në dy fëmijë sot.

Për herë të parë që nga viti 1960, numri i vdekjeve në të gjithë Kinën ka tejkaluar numrin e lindjeve. Sipas Byrosë Kombëtare të Statistikave të Pekinit, numri i lindjeve në vitin 2022 ishte 9.56 milionë, ndërsa vdekjet ishin 10.41 milionë.

Rritja e numrit të vdekjeve në vitin 1960 korrespondon me urinë më të keqe të vendit në historinë e tij moderne nën politikën katastrofike bujqësore të Mao Ce Dunit. Në vitet që pasuan menjëherë urinë, numri i lindjeve arriti në 33 milionë në vitin 1963.

Pavarësisht se Kina i dha fund “politikës së saj të rreptë për një fëmijë” në 2016 dhe autorizon çiftet të kenë deri në tre fëmijë në vitin 2021, ndryshimi i politikës nuk e ka rikthyer rënien demografike.

Numri i lindjeve në të gjithë Indinë ka qenë gjithashtu në rënie që nga fillimi i viteve 2000, megjithëse me një ritëm më të ngadaltë se ai i Kinës. Megjithatë, me rreth 23 milionë lindje në vitin 2022, ka më shumë njerëz të lindur në Indi çdo ditë (63,000) se kudo tjetër në botë.

Në vitin 2021 dhe 2022, gjatë kulmit të pandemisë së koronavirusit, India regjistroi përkatësisht 13.3 milionë lindje dhe 12.8 milionë vdekje.

Sipas parashikimeve të OKB-së, bazuar në trajektoren aktuale, numri i lindjeve dhe vdekjeve do të vazhdojë të konvergojë deri në vitin 2066.

Si shumica e pjesës tjetër të botës, popullsia e Kinës dhe e Indisë po plaken.

Me 113 milionë, ka më shumë fëmijë 0-4 vjeç në Indi sesa e gjithë popullsia e Mbretërisë së Bashkuar (67 milionë), Gjermanisë (83 milionë) apo Egjiptit (110 milionë).

Një matje tjetër e thjeshtë për të kuptuar popullsinë e një vendi është të shikosh moshën mesatare të tij, e cila përfaqëson moshën në të cilën gjysma e një popullsie të caktuar është më e vjetër dhe gjysma është më e re.

Për pjesën më të madhe të viteve 1950 deri në vitet 1970, mosha mesatare e Indisë dhe e Kinës ishte rreth 20 vjet. Megjithatë, duke filluar nga vitet 1980, të dy linjat filluan të ndryshojnë.

Sot, mosha mesatare e Kinës është 38 vjeç, ndërsa ajo e Indisë është 10 vjet më e re në 28.

Në vitin 1955, në Tokë kishte 2.8 miliardë njerëz. Sot, kjo është vetëm popullsia e Kinës dhe Indisë..

Pas Indisë (1) dhe Kinës (2), Nigeria pritet të bëhet vendi i tretë më i populluar në botë, e ndjekur nga Shtetet e Bashkuara (4), Pakistani (5), Indonezia (6), Brazili (7), Republika Demokratike e Kongo (8), Etiopia (9) dhe Bangladeshi (10).

Ndërsa popullsia globale vazhdon të arrijë nivele të reja, ekspertët demografikë kanë vënë në dukje se norma e rritjes vjetore ka rënë vazhdimisht nën një për qind.

Bazuar në këto parashikime, popullsia e botës pritet të arrijë kulmin në rreth 10.4 miliardë njerëz në vitet 2080 dhe të mbetet në atë nivel deri në vitin 2100.

Lajmet

​FIFA propozon rregull të ri për pushim të detyrueshëm mes ndeshjeve

Published

on

FIFA po shqyrton një ndryshim të madh në rregullat e futbollit, duke propozuar një pushim të detyrueshëm prej 72 orësh mes ndeshjeve, për të mbrojtur mirëqenien e futbollistëve.

Ky propozim synon të shmangë situata ku ekipet luajnë disa ndeshje brenda pak ditësh, siç ndodh shpesh në Premier League, veçanërisht në periudhat para Krishtlindjeve.

Një shembull është Crystal Palace, që këtë sezon do të ketë tre ndeshje në gjashtë ditë, ndërsa Arsenali do të luajë dy herë brenda tre ditësh, gjë që do të ndalohej me rregullin e ri.

Megjithatë, një pushim i tillë 72-orësh do të krijonte vështirësi në oraret e ngjeshura të garave si Europa League dhe Conference League. FIFA theksoi se çdo vendim do të merret vetëm pas dakordimit me palët përkatëse dhe nuk do të hyjë në fuqi para vitit 2031, kur pritet kalendari i ri ndërkombëtar i ndeshjeve.

Propozimi është pjesë e një diskutimi më të gjerë për ngarkesën fizike të lojtarëve, që ka shkaktuar kritika të shumta nga trajnerë si Jurgen Klopp dhe Carlo Ancelotti.

Në të njëjtën kohë, FIFA po krijon edhe një fond prej 20 milionë dollarësh për të ndihmuar futbollistët që nuk kanë marrë pagat e tyre të plota nga klubet në vështirësi financiare./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Juventusi krahason Zhegrovën me legjendën Pavel Nedved

Published

on

Skuadra italiane Juventus ka bërë sot një postim interesant në rrjetet sociale duke e shoqëruar me një foto ku shfaqen legjenda e klubit, Pavel Nedved, dhe reprezentuesi kosovar Edon Zhegrova.

Në mbishkrimin e fotos, Juventusi shkroi:

Sot është data 11/11. Një numër me storien e tij”, duke nënvizuar simbolikën e numrit 11 që mbanin të dy futbollistët në fanellë.

Ky postim ka tërhequr vëmendje të madhe nga tifozët, pasi klubi italian vendosi përkrah njëri-tjetrit Nedvedin, një nga figurat më të mëdha në historinë e Juventusit, dhe Zhegrovën, yllin e Kosovës që aktualisht ndodhet në Kosovë duke u përgatitur me dardanët për ndeshjet kundër Sllovenisë dhe Zvicrës./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Yamal si “mollë sherri” mes Barcelonës dhe Federatës Spanjolle të Futbollit

Published

on

Një tjetër përplasje është shënuar mes Barcelonës dhe Federatës Spanjolle të Futbollit (RFEF) pas tërheqjes së Lamine Yamal nga grumbullimi i kombëtares.

Sipas gazetarit César Suárez, lojtari i Barcelonës iu nënshtrua një procedure mjekësore me radiofrekuencë për të trajtuar një shqetësim pubik, pa u njoftuar paraprakisht stafi mjekësor i RFEF-së.

Procedura kërkon një periudhë pushimi prej 7 deri në 10 ditësh, çka e detyroi 17-vjeçarin të largohej nga kampi stërvitor në Las Rozas.

Federata reagoi me një deklaratë zyrtare duke shprehur habinë dhe shqetësimin për mungesën e komunikimit nga Barcelona dhe njoftoi se lojtari nuk do të jetë i disponueshëm për ndeshjet kundër Gjeorgjisë dhe Turqisë, në kuadër të kualifikimeve për Kupën e Botës 2026.

Ky rast ka ngritur tensione të reja midis klubit katalanas dhe përfaqësueses spanjolle, me RFEF që e cilëson situatën si “shkelje të besimit” në marrëdhëniet mes dy palëve./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Fillon tërheqja e pakove me fletëvotime jashtë Kosovës

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka njoftuar se ka filluar tërheqja e pakove të supozuara me fletëvotime që i takojnë votimit me postë jashtë Kosovës në raundin e dytë të zgjedhjeve për kryetarë të 18 komunave të vendit.

Tërheqja e pakove me fletëvotimve do të bëhet nga kutitë postare të KQZ-së në 22 shtete të ndryshme, të cilat pasi të arrijnë në Kosovë do t’i nënshtrohen procesit të vlerësimit dhe numërimit në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve (QNR).

Gjatë procesit të regjistrimit, numri i shtetasve të regjistruar për të votuar përmes postës në raundin e dytë të zgjedhjeve për Kryetarë të 18 komunave është: 29,725”, tha KQZ./EO

Continue Reading

Të kërkuara