Lajmet

Hungaria nga sot merr kryesimin e BE-së, çfarë pritet nga udhëheqja e saj

Published

on

Nga 1 korriku, Hungaria udhëheq presidencën e Bashkimit Evropian. Gjashtë muajt e ardhshëm mund të jenë të vështirë për lidershipin e BE-së, marrë parasysh se kryeministri hungarez, Viktor Orban, ka qëndrime kontradiktore me BE-në: nuk është i kënaqur me sanksionet e saj kundër Rusisë, ka penguar ndihma ushtarake dhe financiare për Ukrainën dhe ka vënë në pikëpyetje aspiratat e Kievit për anëtarësim në BE.

Për më tepër, Hungaria, e vetëquajtur “demokraci joliberale”, është penalizuar nga BE-ja, e cila ia ka ngrirë 6 miliardë euro fonde, të destinuara për të.

Por, pavarësisht marrëdhënieve të tilla, presidenca gjashtëmujore e Hungarisë në gjysmën e dytë të vitit 2024 mund të mos jetë aq dramatike dhe problematike sa disa mund të kenë frikë.

Presidencën e Këshillit të Bashkimit Evropian – një prej organeve kryesore vendimmarrëse të bllokut, që përbëhet prej ministrave të qeverive të shteteve anëtare – e mban me rotacion secili prej vendeve anëtare për një periudhë prej gjashtë muajsh.

Me këtë aranzhim, secili shtet anëtar ka mundësi të formojë agjendën e Këshillit.

Sipas disa burimeve në Bruksel, presidenca hungareze nuk është duke shkaktuar shumë net pa gjumë. Kjo, kryesisht për shkak të dy faktorëve: rolit aktual të presidencës dhe veçorive të kalendarit politik.

Roli i zvogëluar

Presidencat e Këshillit të Bashkimit Evropian nuk janë më ato që kanë qenë.

Ka qenë një kohë kur vendi që ka qenë në krye, ka kontrolluar vërtet agjendën, duke mbajtur samite në kryeqytetin e tij dhe duke udhëhequr politika edhe prapa skenave.

Kjo ka ndryshuar në vitin 2004, kur është vendosur që të gjitha samitet e rëndësishme, të mbahen në kryeqytetin belg, Bruksel.

Ndryshimet janë thelluar pastaj në vitin 2009 me Traktatin e Lisbonës – i projektuar për të përmirësuar efikasitetin dhe legjitimitetin demokratik të BE-së – i cili ka krijuar një sërë funksionesh të reja dhe ka bërë që fuqia të përqendrohet në Bruksel.

Traktati i Lisbonës ka krijuar një president të përhershëm të Këshillit Evropian, i cili u takon kryesisht krerëve të shteteve ose qeverive të vendeve anëtare.

Postin aktualisht e mban politikani belg, Charles Michel – tashmë në largim. Mandati i tij është pesëvjeçar dhe ai i kryeson të gjitha samitet.

Këshilli, gjithashtu, ka një sekretariat shumë të zgjeruar dhe të fuqishëm, të përbërë nga zyrtarë të BE-së me ekspertizë në të gjitha fushat e politikave.

Traktati i Lisbonës ka paraparë edhe një shef të politikës së jashtme të BE-së, në pozitën e të cilit aktualisht është politikani spanjoll, Josep Borrell – edhe ai në largim – si dhe një trup diplomatik, Shërbimin Evropian të Veprimit të Jashtëm, për t’i dhënë peshë pozicionit të politikës së jashtme.

Atëherë, si ndikon e gjithë kjo në presidencën hungareze? E zvogëlon ndikimin e dy anëtarëve më të sulmuar nga Brukseli të Qeverisë nacional-konservatore të Hungarisë: Orbanit dhe ministrit të tij të Jashtëm, Peter Szijjarto.

Por, Budapesti natyrisht se do të mund t’i ndikojë ende diskutimet, siç është parë edhe me zbulimin e sloganit të tij për presidencën – “Ta bëjmë Evropën sërish të madhe” – të frymëzuar nga Donald Trump.

Dy burrat do t’i kryesojnë ende takimet joformale ministrore, e madje edhe një samit në Budapest në nëntor, por roli i tyre do të jetë mjaft sipërfaqësor.

Ata, gjithashtu, do të duhet të përballen me pyetje në konferenca për shtyp dhe nga mediat e huaja, të cilave zakonisht u shmangen.

Atëherë, çfarë konkretisht i mbetet Hungarisë për të bërë?

Ministrat e tjerë të saj, si ata që janë përgjegjës për bujqësinë apo drejtësinë, do t’i kryesojnë mbledhjet e Këshillit në fushat e tyre. Diplomatët hungarezë do ta bëjnë të njëjtën gjë edhe në grupet përgatitore të punës.

Kush është Kaja Kallas, gruaja që mund të zëvendësojë Borrellin?

E gjithë ideja e presidencës me rotacion është që zyrtarët në krye të jenë ndërmjetës të ndershëm dhe të kërkojnë konsensus mes shteteve anëtare.

Në vend se të shkaktojë telashe, Hungaria mund të vendosë të luajë mirë.

Zyrtarë nga shtete të ndryshme anëtare kanë thënë se zyrtarët hungarezë janë sjellë në mënyrë profesionale në prag të presidencës dhe kanë theksuar se gjithçka do ta bëjnë sipas rregullave.

Kalendari politik

Faktori i dytë që mund t’i kufizojë ambiciet hungareze për ta imponuar agjendën e saj, është kalendari politik. Në gjashtë muajt e ardhshëm, pak pritet të ndodhë në Bruksel sa i përket legjislacionit të ri.

Kjo, për shkak se kryeqyteti i BE-së do të jetë i zënë me emërimin e një Komisioni të ri Evropian, që është krahu ekzekutiv i bllokut dhe propozuesi i ligjeve të reja.

Ky proces përfshin seanca dëgjimore në Parlamentin Evropian për miratimin e komisionarëve të rinj – një nga secili shtet anëtar. Procesi pritet të zgjasë pothuajse gjithë vjeshtën dhe Hungaria nuk ka asnjë rol për të luajtur.

Paraprakisht ka pasur edhe një përpjekje të furishme – dhe kryesisht të suksesshme – nga presidenca e deritashme belge për t’i kryer disa punë, përpara se Hungaria ta merrte rolin. Për shembull, një rund i ri sanksionesh kundër Rusisë është miratuar më 24 qershor.

Drita jeshile i është dhënë gjithashtu Ukrainës dhe Moldavisë, më 25 qershor, për të filluar bisedimet e pranimit në BE. Procesi i shqyrtimit të kapitujve të ndryshëm të politikave të anëtarësimit të dy vendeve kandidate pritet të zgjasë më shumë se gjashtë muaj dhe ka të ngjarë që Budapesti nuk do të merret fare me këtë çështje, por se ajo do t’i kalojë Polonisë, si kryesuese e BE-së nga 1 janari i vitit 2025.

Ndërsa Hungaria është shprehur kundër ambicieve të tanishme të Ukrainës për t’u anëtarësuar në BE, një nga prioritetet e saj gjatë presidencës pritet të jetë avancimi i perspektivave të anëtarësimit të Shqipërisë dhe Serbisë, e ndoshta edhe të Bosnje e Hercegovinës dhe Gjeorgjisë.

Përpara presidencës së Hungarisë, BE-ja ka arritur t’i dërgojë edhe ndihma ushtarake Ukrainës, në vlerë prej 1.4 miliard eurosh, për ta mbështetur në mbrojtjen kundër Rusisë. Këto para kanë ardhur nga asetet e ngrira ruse në BE dhe Brukseli ka arritur ta tejkalojë veton e Budapestit për këtë masë.

Por, vetoja hungareze qëndron ende mbi shtatë këste të tjera të ndihmës ushtarake për Ukrainën, me vlerë gati 7 miliardë euro.

Hungaria është mësuar të bëjë pazare me Brukselin. Ajo mund të përpiqet ta lidhë mbështetjen e saj për ndihmën e mëtejshme ushtarake për Ukrainën me 6 miliardë euro fonde të BE-së, që ia ka bllokuar Brukseli.Nëse Budapesti nuk i përmbush kërkesat e BE-së për sundimin e ligjit deri në fund të vitit, ai do t’i humbasë përgjithmonë 1 miliard euro. Kjo është një marrëveshje që hungarezët do të duan ta bëjnë./REL

Lajmet

​Osmani e liderët politikë po diskutojnë mbi datën e zgjedhjeve lokale

Published

on

By

Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani dhe përfaqësuesit e partive politike po mbajnë sot takim mbi caktimin e datës së zgjedhjeve lokale.

Të parët që erdhën në takim ishin nga Lëvizja Vetëvendosje, Guxo, Alternativa dhe liderët e disa prej partive të komuniteteve jo shumicë.

Lëvizja Vetëvendosje në këtë takim përfaqësohet nga nënkryetarja, Albulena Haxhiu dhe jo nga kryetari Albin Kurti.

Në takim ka ardhur edhe kryetari i PDK-së, Memli Krasniqi, kryetari i LDK-së, Lumir Abdixhiku dhe kryetari i AAK-së, Ramush Haradinaj. Ndërkaq, në këtë takim nuk u panë zyrtarë të Listës Serbe.

Continue Reading

Lajmet

Danimarka konfirmon dërgimin e të burgosurve në Kosovë më 2027

Published

on

By

Të burgosurit e parë nga Danimarka pritet të transferohen në burgun në Gjilan në pjesën e parë të vitit 2027, konfirmuan nga Shërbimi danez i Burgjeve për Radion Evropa e Lirë.

Ky shërbim tha se institucioneve të Kosovës u janë dorëzuar kërkesa specifike për renovimin dhe përshtatjen e burgut të Gjilanit.

…duke përfshirë një ndërtesë të re për punësim dhe ambiente të reja për vizitorë. Ne presim që puna të nisë këtë verë, kurse gjatë gjysmës se parë të vitit 2027, pritet që burgu të vihet në përdorim”, tha Shërbimi danez i Burgjeve.

Danimarka tha se kjo është një detyrë komplekse, pasi bëhet fjalë për një burg të Kosovës që duhet të funksionojë sipas rregullave daneze.

Shërbimi i Burgjeve tha se kjo është një detyrë sfiduese, duke nisur me renovimin e ndërtesave dhe përshtatjen e tyre sipas nevojave të Danimarkës. Po ashtu, përfaqësuesit danezë kanë zhvilluar vizita të rregullta në objektin e burgut në Gjilan, me qëllim që të planifikohen punët që do të realizohen.

Një gjë e tillë, më 23 maj është konfirmuar për REL-in edhe nga drejtori i përgjithshëm i Shërbimit Korrektues të Kosovës, Ismail Dibrani, i cili ka deklaruar se “të burgosurit nga shteti danez pritet të vendosen në burgun e qytetit të Gjilanit në prillin e 2027-s”.

Megjithatë, ai ka thënë se procesi i renovimeve ende nuk ka nisur.

Transferimi i të burgosurve është pjesë e një marrëveshjeje dhjetëvjeçare mes Kosovës dhe Danimarkës, e cila parasheh shfrytëzimin e Institucionit Korrektues në Gjilan për dërgimin e 300 të burgosurve nga shteti danez.

Kuvendi i Kosovës e ratifikoi marrëveshjen më 23 maj 2024, dy vjet pasi ajo ishte nënshkruar.

Sipas marrëveshjes, personat që do të transferohen nuk do të jenë shtetas të Danimarkës.

Më herët, Ministria e Drejtësisë e Danimarkës kishte deklaruar për REL-in se të burgosurit të cilët do t’i dërgojë në burgun e Gjilanit janë persona të dënuar me dëbim nga Danimarka.

Megjithatë, shteti danez është zotuar se nuk do të sjellë të burgosur me rrezikshmëri të lartë.

Ata nuk do të jenë të dënuar për krime lufte, terrorizëm, apo persona me çrregullime të rënda mendore.

Në këmbim të këtij transferimi, Kosova do të përfitojë mbi 200 milionë euro.

Një pjesë do të investohet në Shërbimin Korrektues, ndërsa pjesa tjetër në energji të ripërtërishme.

Sipas marrëveshjes, Danimarka ka premtuar një tarifë fillestare prej pesë milionë eurosh për të mbuluar periudhën e tranzicionit, që nga hyrja në fuqi e marrëveshjes deri në funksionalizimin e plotë të burgut.

Shërbimi i danez i Burgjeve konfirmoi për REL-in se tashmë kanë paguar shumën fillestare.

Pas kësaj, pagesat do të bëhen çdo tre muaj, në varësi të numrit të të burgosurve të pranishëm në institucion./rel

Continue Reading

Lajmet

Limaj: Zgjidhja përfundimtare nuk varet vetëm nga ne

Published

on

By

Kryetari i Nismës Socialdemokrate, Fatmir Limaj tha se zgjidhja përfundimtare nuk varet vetëm nga partia e tij, por edhe nga të tjerët. Ai u shpreh i bindur se shpejt do të formohen institucionet, por shtoi se duhet të ketë marrëveshje politike.

Kreu i Nismës tha se secili subjekt politik e ka përgjegjësinë dhe se “secili subjekt politik e ka në agjendë të shterojë alternativa të ndryshme”.

Tani më, tash e sa kohë janë zhvillimet e njëjta. S’ka dilemë që qytetarët e Kosovës presin sa më shpejt formimin e institucioneve. Unë besoj që dalëngadalë po afrohet koha dhe besoj shumë shpejt Kosova do t’i ketë institucionet e veta. Shpresoj secili subjekt politik e ka një agjendë të vetën për t’i shteruar alternativat e ndryshme. Ajo që është e qartë është se duhet të ketë një marrëveshjeve politike, e cila do t’i jap Kosovës institucionet, edhe në parlament edhe në qeveri.” është shprehur Limaj.

Ndërsa përmendi edhe takimin e ftuar nga presidentja Vjosa Osmani për zgjedhjet lokale.

Takimet kanë ndodhur dhe do të ndodhin. Sot e kemi edhe me presidenten dhe besoj që takimet e tilla janë lajme të mira kudo që ndodhin, pavarësisht se nga kush thirren. Për faktin që shihet që është një përpjekje për të gjetur zgjidhjen, besoj që do të ketë pjekuri të mjaftueshme që në një moment të caktuar të vijmë edhe te zgjidhja. Nisma është e gatshme për të dhënë kontributin e vet dhe të jetë e përgjegjshme, të ofrojë zgjidhje mbi bazën e fuqisë politike dhe mundësisë tonë politike, secili subjekt merr përgjegjësinë e vet, ne si parti politike jemi pozicionuar kemi dëshirë që të ofrojmë zgjidhje duke parë nevojën që të kalohet kjo krizë. Edhe a do të jetë kjo zgjidhje përfundimtare, nuk varet më nga vetëm ne, varet edhe nga të tjerët”, shtoi Limaj.

Continue Reading

Lajmet

Haradinaj: Kurti po e ushtron kundërligjshëm rolin e kryeministrit

Published

on

By

Deputeti i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Daut Haradinaj tha se kryeministri në detyrë, Albin Kurti “po qëndron kundërligjshëm në këtë pozitë”.

Kemi bërë diçka shumë më shumë se sa vetë edhe zotëri Kurti në të kaluarën që ka ofruar për kryetaren e Kuvendit. Pra, është më e rëndësishme për zotëri Kurtin, Albulena në këtë rast, se sa konstituimi i Kuvendit. Mendoj që kemi qeveri kundërligjshëm, një njeri që i mban dy pozita edhe vjen deputet edhe ushtron rolin e kryeministrit është e kundërligjshme, gabim është çfarë po ndodhë po çfarë të bëjmë”, deklaroi Haradinaj.

Haradinaj tha se e vlerëson deputeten Albulena Haxhiu, por qëndrimi i tyre është i njëjtë.

Ne kemi ofruar propozimin para se të nominohet zonja Haxhiu. Kush e mban mend seancën e parë, të datës 15, ne kemi thënë që jemi të gatshëm të votojmë dy kandidatet. Me kalimin e kohës kjo është bllokuar në pozicionin e zonjës Haxhiu, por personalisht unë e vlerësoj edhe si njeri edhe si familje, por ne e kemi bërë një ofertë dhe i qëndrojmë asaj oferte. Ne jemi të gatshëm sot të votojmë nëse e ndërrojnë emrin e kandidatit”, shtoi ai.

Continue Reading

Të kërkuara