Lajmet

Hulumtimi: Çfarë efekti ka rrëmuja mbi trurin e njeriut?

“Trurit nuk i pëlqen çorganizimi, pasi i shteron burimet e tij dhe e zvogëlon aftësinë për t’u përqendruar”.

Published

on

Ka nga ata që punojnë të qetë vetëm mbi një tavolinë të pastër dhe në dhoma me një mobilim minimal. Por ka të tjerë që jetojnë të rrethuar nga një grumbull i madh letrash, librash dhe orendish. Por a mund të ndikojë mjedisi i jashtëm në performancën e trurit tonë?

A mundet që rrëmuja në shtëpi apo zyrë të jetë “kreative” apo t’i ngatërrojë idetë tona?

Kërkimet shkencore bien kryesisht dakord me Mari Kondo, gurunë japoneze të artit të rregullimit, e cila rregullon dollapët, qilarët dhe shtëpitë me një saktësi kirurgjikale.

Aq sa Elizabet Sander, psikologe në Universitetin Bond në Australi, ka treguar se rendi, bukuria dhe mungesa e kaosit në mjedisin ku punojmë, lidhet me përgjigjet më të mira njohëse dhe emocionale të sistemit tonë nervor.

“Trurit nuk i pëlqen çorganizimi, pasi i shteron burimet e tij dhe e zvogëlon aftësinë për t’u përqendruar. Tufat e letrave, gotat e pista, objektet e hedhura me shumicë në tavolinë e shpërqendrojnë mendjen tonë, krijojnë një lloj mbingarkese informacioni vizual, e cila e komprometon kujtesën funksionale” thotë ajo.

Ndikimin tek produktiviteti dhe qartësia e mendimit, e konfirmon edhe një studim i Institutit të Neuroshkencës të Universitetit Prinston, SHBA. Ai analizoi aktivitetin e trurit të disa vullnetarëve në mjedise pak a shumë të rrëmujshme në shtëpi dhe punë.

Një nga ekspertët, Stefani Mekmein, zbuloi se rregulli rreth e rrotull, e bën trurin tonë më të aftë për të qenë i përqendruar dhe në përpunimin e informacionit, me një përfitim të qartë mbi performancën e aftësive njohëse.

Si të mos mjaftonte kjo, një mjedis i çorganizuar dhe kaotik, shkakton shumë shtyrje të detyrave: ata që kanë një tavolinë të mbushur me letra dhe dosje të hedhura sa andej-këtej pa ndonjë një kriter të saktë, priren të zvarritin më shumë punët që kanë nëpër duar se sa ata që punojnë me skedarëve të radhitur sipas përparësisë.

“Ç’organizimi dhe tendenca për të zvarritur punën kanë një origjinë të përbashkët. Të vendosësh gjërat në rregull kërkon kohë, dhe është diçka që nuk e pëlqejnë shumë” thotë Xhozef Ferrari, profesor i psikologjisë në Universitetin DePaul në Çikago. Sipas tij ata që janë më të çrregullt priren t’i shtyjnë punët e tyre, madje janë edhe më të pakënaqur me performancën e tyre.

Duket se efekti negativ në tru i rrëmujës së mjediseve, varet nga stresi i shkaktuar nga kaosi: na pëlqen apo jo, një dhomë e rrëmujshme na vë në alarm në mënyrë të pandërgjegjshme. Rritet niveli i hormonit të stresit, kortizolit, me një efekt edhe më të dukshëm tek femrat, diçka që varet ndoshta edhe nga trashëgimia kulturore.

“Gratë ndihen shpesh përgjegjëse për rendin e gjerave, dhe kur dështojnë përjetojnë shqetësim më të madh” thotë Darbi Saksbi, psikologe në Universitetin e Kalifornisë Jugore, që ka studiuar efektet e rrëmujës tek norma e stresit.

E gjithë kjo ka pasoja jo vetëm në aktivitetin e aftësive njohëse, që përkeqësohet, por edhe tek mirëqenia në përgjithësi. Kështu disa studime tregojnë se gjumi në dhoma të rrëmujshme e lehtëson fillimin e çrregullimeve të gjumit, duke e bërë më të vështirë rënien në gjumë apo nxit ëndrrat e këqija.

Por një mjedis i rrëmujshëm, mund të vërë në provë edhe marrëdhëniet personale, sepse sipas të dhënave të mbledhura nga studiuesit e Departamentit të Psikologjisë të Universitetit Kornell të SHBA-së, kaosi e pengon interpretimin e saktë të shprehjeve dhe emocioneve të njëri-tjetrit, duke shkaktuar më shumë grindje dhe diskutime.

Për më tepër, të tjerët na gjykojnë pikërisht në bazë të organizimit të hapësirave tona. Një studim amerikan nga Universiteti i Miçiganit, ka treguar se hyrja në një zyrë të rregullt (librat në rafte, letrat e mirë-sistemuara, mbeturinat në kosh), nxit gjykimin e personit në fjalë si më të ndërgjegjshëm dhe më të besueshëm, sa se ata që punojnë në një hapësirë ​​të paorganizuar (me librat në dysheme, letra e shpërndara etj). Me pak fjalë, pamja ka rëndësinë e saj. Përshtypja, shpjegojnë autorët e hulumtimit, është se kemi të bëjmë me një person të pakujdesshëm, më nervoz dhe më të vështirë për t’u menaxhuar./ Focus – Bota.al

Continue Reading

Lajmet

Trump emëron Robert F. Kennedy Jr. në krye të Departamentit të Shëndetësisë

Published

on

By

Presidenti i sapozgjedhur, Donald Trump, thotë se do të emërojë zotin Robert F. Kennedy Jr. në krye të Departamentit të Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore (HHS), agjenci që ka një shtrirje të gjerë, që nga mbikëqyrja e ilaçeve, vaksinave dhe sigurisë ushqimore, e deri tek kërkimet shkencore në fushën e mjekësisë dhe programet e kujdesit shëndetësor.

Për një kohë të gjatë, amerikanët janë dëmtuar nga industria ushqimore dhe e prodhimit të ilaçeve, të cilat janë përfshirë në manipulime, keqinformime dhe dezinformime, kur bëhet fjalë për shëndetin publik”, tha zoti Trump në një postim në rrjetin TruthSocial ndërsa njoftoi emërimin e zotit Kennedy. Ai tha se: “Kennedy do ta bëjë Amerikën përsëri të madhërishme dhe të shëndetshme!”

Zoti Kennedy, një ish demokrat që kandidoi si i pavarur në garën presidenciale të këtij viti, i dha fund fushatës së tij duke shprehur mbështetjen për republikanin Donald Trump me premtimin për të patur një rol në politikën shëndetësore të administratës së ardhshme republikane.

Që nga ajo kohë, ai dhe zoti Trump i kanë shtuar lidhjet, ndërsa zoti Kennedy u përshëndet me duartrokitje të forta gjatë tubimeve të republikanit Trump.

Një skeptik i kahershëm ndaj vaksinave, zoti Kennedy është një avokat që për dekada me radhë ka krijuar një bazë të gjerë mbështetësish që e admirojnë punën e tij për mjedisin, duke ngritur padi kundër kompanive të mëdha farmaceutike dhe të prodhimit të plehrave kimike që përdoren në bujqësi. Ai ka bërë thirrje për rregulla më të rrepta lidhur me përbërësit në artikujt ushqimor.

Ndërsa u përfshi në fushatën e republikanit Donald Trump, zoti Kennedy u përpoq të fitonte mbështetjen e nënave të reja, me mesazhin për ushqime më të shëndetshme në Shtetet e Bashkuara. Ai premtoi se do të ndiqte shembullin e rregullave evropiane për ushqimet. Ai nxori sloganin “Ta Bëjmë Amerikën të Shëndetshme Përsëri”.

Gjatë mandatit të parë, Presidenti Trump eliminoi shumë rregulla për industritë e mëdha, përfshirë atë të ushqimit, çka mund të bjerë ndesh me synimet e zotit Kennedy për të bërë shtrëngime kur flitet për përbërësit ushqimor. Gjatë kohës në Shtëpinë e Bardhë, zoti Trump bëri thirrje për më pak inspektime në industrinë e mishit.

Qëndrimi i zotit Kennedy ndaj vaksinave e ka bërë atë një figurë të debatueshme mes demokratëve dhe disa republikanëve, çka ngre pikëpyetje në lidhje me mundësinë e marrjes së konfirmimit në Senatin e kontrolluar nga republikanët.

Zoti Kennedy ka thënë se do të rekomandojë heqjen e fluorit nga uji i pijshëm. Shtimi i fluorit, sipas ekspertëve, shërben për të mbrojtur dhëmbët.

Continue Reading

Bota

Sulmet godasin Bejrutin pas urdhrit izraelit për evakuim

Published

on

Sulmet ajrore izraelite kanë goditur periferi të Bejrutit më 15 nëntor, pas një urdhri nga ushtria izraelite që kërkonte evakuimin e banorëve. Mësohet se një dron izraelit ka lëshuar dy raketa në zonën e Gobeirit, një lagje e periferisë jugore të kryeqytetit libanez, ndërsa forcat ajrore izraelite kanë kryer një sulm të rëndë ajror që ka shkatërruar një ndërtesë pranë zyrave komunale.

Urdhri për evakuim u shpall në një postim në platformën X nga zëdhënësi i ushtrisë izraelite, Avichay Adraee, i cili paralajmëroi banorët e Gobeirit dhe zonave përreth se ata mund të bëhen objekt i sulmeve të menjëhershme. Në mesazhin e tij, Adraee u bëri thirrje banorëve që të largoheshin nga ndërtesat dhe zonat që lidhen me Hezbollahun, grupin militant dhe partinë politike që kontrollon jugun e Libanit. Ai gjithashtu publikoi harta të zonave të shënjestruara, përfshirë afër shkollës së mesme Bustan.

Sulmet ajrore izraelite kanë shkaktuar një eksod masiv të civilëve nga Gobeiri dhe nga bastioni i Hezbollahut në jug të Bejrutit, megjithatë disa banorë janë kthyer për të kontrolluar shtëpitë e tyre. Përveç Bejrutit, NNA (Agjencia Kombëtare e Lajmeve e Libanit) raportoi se sulme të tjera janë kryer në qytetin jugor të Nabatiehut, një tjetër bastion i Hezbollahut.

Në një njoftim tjetër, ushtria izraelite ka pohuar se gjatë ditës së enjten ka shënjestruar disa “qendra komanduese” të forcave speciale Radvan të Hezbollahut, si dhe raketahedhës të përdorur për sulme kundër Izraelit. Po ashtu, forcat ajrore izraelite kanë sulmuar më shumë se 120 cakë në Liban, përfshirë depo armësh dhe qendra komanduese.

Konflikti mes Izraelit dhe Hezbollahut ka eskaluar që nga fillimi i luftës në Gazë në tetor të vitit të kaluar, dhe është intensifikuar që nga shtatori i këtij viti, kur Izraeli ka nisur fushatën ajrore dhe ofensivën tokësore kundër grupit militant libanez. Edhe pse Hezbollah konsiderohet një grup terrorist nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian, krahun politik të tij, që ka ulëse në Parlamentin libanez, Bashkimi Evropian nuk e ka shpallur si të tillë.

Sipas autoriteteve libaneze, deri tani më shumë se 3,380 persona janë vrarë në këtë përplasje, ndërsa humbjet ekonomike për Libanin janë vlerësuar në më shumë se 5 miliardë dollarë, me dëme materiale që konsiderohen të arrijnë në miliarda dollarë./REL/

Continue Reading

Lajmet

Sulmet godasin Bejrutin pas urdhrit izraelit për evakuim

Published

on

By

Sulmet ajrore kanë goditur periferitë jugore të kryeqytetit libanez më 15 nëntor, pasi ushtria izraelite u bëri thirrje banorëve që të evakuohen.

Agjencia kombëtare e lajmeve në Liban (NNA) tha se një dron izraelit lëshoi dy raketa në Gobeir, në periferi të Bejrutit dhe më pas forcat ajrore kryen një sulm “shumë të rëndë” ajror që rrafshoi një ndërtesë afër zyrave komunale.

Urdhri për evakuim u publikua në X nga zëdhënësi i ushtrisë Izraelite, Avichay Adreee, i cili u tha banorëve që të largohen dhe i paralajmërojë se do të kishte sulme të menjëhershme.

Të gjithë banorët në periferitë jugore, veçmas në zonën e Gobeirit, ju gjendeni afër ndërtesave dhe interesave që lidhen me Hezbollahun”, shkroi Adraee, duke iu referuar grupit militant libanez dhe partisë politike që kontrollon shumicën e jugut të Libanit.

Për sigurinë tuaj dhe të anëtarëve të familjes suaj, ju duhet të evakuohen nga këto ndërtesa dhe ndërtesat aty pranë”, shtoi ai.

Në postimin e Adraee kishte edhe harta të ndërtesave në zonën afër shkollës së mesme Bustan.

Sulmet e vazhdueshme ajrore izraelite në jug të Bejrutit kanë nxitur një eksod masiv të civilëve nga bastioni i Hezbollahut, edhe pse disa prej tyre kthehen gjatë ditës për të kontrolluar shtëpitë e tyre.

NNA-ja po ashtu raportoi se para agimit ka pasur sulme në qytetin jugor të Nabatiehut.

Ushtria izraelite tha se të enjten ka shënjestruar “qendrat komanduese” të Forcave elite Radvan të Hezbollahut dhe raketahedhësit që janë përdorur për të kryer sulme kundër Izraelit.

Ushtria tha se në ditën paraprake, forcat ajrore sulmuan mbi 120 caqe në mbarë Libanin, përfshirë depo të armëve, qendra komanduese dhe një numër të madh të raketahedhësve.

Izraeli dhe Hezbollahu kanë këmbyer zjarr në kufi që kur ka nisur lufta në Gazë mes Izraelit dhe Hamasit – grupit palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – në tetor të vitit të kaluar.

Por, që nga shtatori i këtij viti Izraeli ka intensifikuar fushatën e tij ajrore në Liban dhe më pas ka nisur edhe një ofensivë tokësore në Liban kundër Hezbollahut.

Hezbollahu është grup i shpallur terrorist nga Shtetet e Bashkuara, ndërkaq Bashkimi Evropian ka futur në listën e zezë krahun ushtarak, por jo edhe grupin politik të grupit. Partia e Hezbollahut ka ulëse në Parlamentin libanez.

Autoritetet libaneze thanë se më shumë se 3.380 persona janë vrarë që nga tetori i vitit të kaluar, kur nisi këmbimi i zjarrit mes Hezbollahut dhe Izraelit.

Konflikti i ka shkaktuar Libanit më shumë se 5 miliardë dollarë humbje ekonomike, teksa dëmet materiale konsiderohet se arrijnë në miliarda dollarë, tha Banka Botërore të enjten./REL/

Continue Reading

Bota

Përkeqësohet situata në Delhi nga smogu, mbyllen të gjitha shkollat fillore

Published

on

Situata e ndotjes së ajrit në Delhi ka marrë një përkeqësim të madh, duke detyruar autoritetet të mbyllin të gjitha shkollat fillore. Kjo masë është marrë si rezultat i smogut të dendur që ka mbuluar qytetin, duke e bërë ajrin shumë të dëmshëm për shëndetin. Për pasojë, mësimi për nxënësit e shkollave fillore do të zhvillohet online deri në një njoftim të dytë.

Delhi dhe qytetet përreth po përjetojnë nivele të ndotjes ajrore që konsiderohen jashtëzakonisht të rrezikshme për shëndetin e njerëzve. Të enjten, koncentrimi i grimcave të dëmshme në ajër ishte më shumë se 50 herë më i lartë se norma e sigurt e përcaktuar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH).

Grimcat e imta, të njohura si PM 2.5, mund të depërtojnë lehtësisht në mushkëri dhe të ndikojnë negativisht në shëndetin e organeve të tjera. Ato mund të shkaktojnë sëmundje të zemrës dhe të sistemit të frymëmarrjes, dhe studimet kanë treguar gjithashtu se ekspozimi i fëmijëve të vegjël ndaj ndotjes mund të ndikojë negativisht në zhvillimin e tyre.

Sipas të dhënave të fundit, nivelet e grimcave PM 10 kanë arritur një mesatare prej 495, që është 10 herë më shumë se niveli i sigurt për shëndetin e përcaktuar nga OBSH. Ky nivel i ndotjes ka shkaktuar shqetësime të mëdha në mesin e qytetarëve, shumë prej të cilëve kanë raportuar probleme të frymëmarrjes dhe irritime të syve.

Një situatë alarmante, e cila ka çuar autoritetet të paralajmërojnë për rrezikun e shëndetit publik. Edhe pse pritet që nivelet e ndotjes të ulen në ditët e ardhshme, ato do të mbeten ende në nivele të dëmshme për shëndetin e njerëzve. 

Continue Reading

Të kërkuara