Lajmet

Hobit që zhvillojnë inteligjencën

Published

on

Inteligjentë jo vetëm lindim, por edhe mund të bëhemi, duke praktikuar disa aktivitete të caktuar. Duket si gjë e mirëqenë, por konfirmimi vjen nga disa kërkime shkencore: që nga muzika tek letërsia, nga meditimi tek ushtrimet fizike, ja disa prej mënyrave të kalimit të kohës, që kanë meritën e zhvillimit të mëtejshëm të trurit tonë.

LEXIMI

Nuk ka rëndësi se çfarë po lexoni, e rëndësishme është të mos e humbni këtë zakon të shëndetshëm. Leximi i librave dhe gazetave është një prej armëve më të mira për të mbajtur aktiv trurin, si dhe për të forcuar aftësitë e intelektit. Në fakt kur lexoni, përveçse reduktoni shumë stresin e përditshëm, ju zhvilloni dhe imagjinatën dhe mësoni të kuptoni në mënyrë komplekse dhe të strukturuar, një seri gjërash, të cilat mund të kthehen e të jenë të dobishme në punë, apo në marrëdhëniet me të tjerët. Rezultati? Duke lexuar përmirësohen të tre llojet e inteligjencës: fluide (zgjidhja e problemeve), e kristalizuar (aftësia për të përdorur dijet dhe përvojat e pranishme tashmë në kujtesë) dhe sociale (aftësia për të krijuar lidhje dhe për të qenë të pajtueshëm shoqërisht).

INSTRUMENTAT MUZIKORE

Studime të ndryshëm kanë konfirmuar se t’i biesh një instrumenti muzikor, stimulon trurin dhe i lejon atij të prodhojë lidhje të reja mes neuroneve. Praktikimi i këtij aktiviteti forcon forcon veçanërisht zonën e ngurtë, ose më saktë pjesën e fibrave që lidhin dy hemisferat. Kur i bie një instrumenti, ushtrohen kujtesa, krijueshmëria, aftësitë motorike dhe analitike: pra muzika është një kurë e vërtetë për inteligjencën tonë.

USHTRIMI I MENDJES

Kur formon një gjëzë apo kur vret mendjen për të zgjidhur atë Sudokun shumë të vështirë, nuk je duke humbur kohë të vyer, përkundrazi. Ushtrimi i trurit me këto lloje lojërash është i barabartë me pjesëmarrjen në seanca intensive gjimnastike. Efekti kryesor pozitiv i kësaj gjimnastike të trurit është zhvillimi i neuroplasticitetit, aftësia e sistemit nervor për të modifikuar intensitetin e sinapseve, prodhuar të reja dhe eleminuar të tjera. Niveleve më të lartë të neuroplasticitetit i korrespondon një aftësi më e mirë për të kuptuar, si dhe një mundësi më e vogël për të ndeshur në probleme depresioni dhe ankthi.

MESIMI I NJË GJUHE TË RE

Të folurit e dy apo më shumë gjuhëve, i lejon trurit që të qëndrojë elastik, duke zhvilluar aftësi të zgjidhjes së problemeve dhe arsyetimit krijues. Por mbi të gjitha, mësimi i një gjuhe të ndryshme nga gjuha mëmë, vonon procesin e rënies së neuroneve: me fjalë të tjera, truri qëndron “i ri” për një kohë më të gjatë dhe mëson ta shohë botën nga pikëvështrime të pazakonte.

USHTRIMET FIZIKE

Dihet tashmë: të merresh me sport, ke efekte pozitive mbi mendjen dhe trupin, por vetëm nëse ushtrimet fizike bëhen në mënyrë konstante dhe jo sporadike. Në fakt është vërtetuar se përsëritja e seancave të lëvizjes rrit sasinë e neurotrofinës BDNF të pranishme në tru, më saktësisht në hipokampus. Kjo substancë është një proteinë thelbësore për jetën e disa neuroneve të sistemit nervor qendror dhe periferik, e cila ka meritën e përcaktimit të rritjes dhe diferencimit të neuroneve dhe sinapseve të reja. Nga ky efekt përfiton mbi të gjitha kujtesa jetëgjatë dhe aftësia e të kuptuarit dhe elaborimit të dijeve.

MEDITIMI

Nga një studim i kryer nga profesori amerikan i psikologjisë dhe psikiatrisë, Richard Davidson, mbi aktivitetin e ndryshëm të trurit tek Dalai Lamat dhe disa murgj budistë, u zbulua se meditimi zhvillon disa funksione potencialë të trurit, që përndryshe do të mbeteshin të papërdorur. Në mënyrë të veçantë, përqëndrimi që arrihet duke medituar lejon kontrollin e disa gjendjeve shpirtërore si dhe zgjedhjen se cilët të përdorësh në një moment të caktuar, duke i dhënë atyre që praktikojnë këtë disiplinë, një vetëkontroll më të fortë mbi mendimet dhe emocionet.

ZHVILLIMI I KUJTESËS KUMULATIVE

Jeni mësuar të bëni gjërat në momentin e fundit, në shkollë apo në punë? Studimi apo kryerja e detyrave të caktuara në mënyrë konstante përditë, lejon që ato që mësohen të depozitohen në kujtesë, për t’u rishfaqur pastaj atëherë kur keni nevojë. Në të kundërt, një studim i nxituar nuk do të ketë asnjë efekt mbi inteligjencën. Nëse nuk jeni më studentë, për të ushtruar kujtesën tuaj kumulative filloni të mbani shënim në një bllok vëzhgimet tuaja të përditshme, shënoni ato që keni bërë, apo që duhet të bëni ende, apo futjuni studimit të një gjuhe të re.

Lajmet

Irlanda e Veriut triumfon ndaj Maltës në kualifikuese të Botërorit 2026

Published

on

Një fitore miqësore 3-0 ndaj Maltës erdhi nga Irlanda e Veriut në kualifikuese të Kupës së Botës 2026, ku Jordan Jones, Gavin Whyte dhe Ali McCann shënuan në Austri.

Pjesa më e madhe e ndeshjes u zhvillua në një mënyrë tipike miqësore të fundsezonit dhe nuk pati lojtarë që të spikasnin gjatë gjithë 90 minutave.

Dallasi arriti një fitore si kapiten i Irlandës së Veriut në mungesë të Steven Davis dhe kjo është një përvojë jetësore për lojtarin në formë të mirë të Leeds.

Jones shfrytëzoi mbrojtjen e dobët për të shënuar një gol të hershëm përpara se Josh Magennis të shihte penalltinë e tij të pritej nga portieri i Maltës, Henry Bonello, në një pjesë të parë kryesisht të çrregullt.

Irlanda e Veriut u përmirësua në pjesën e dytë me dy gola në tre minuta.

Fitorja në 90 minuta më në fund erdhi për trajnerin e Irlandës së Veriut, por ishte e pakëndshme ta shikoje në pjesën e parë pavarësisht golit të hershëm.

Pasimi i gabuar i Ferdinando Apap i dha mundësinë Jones dhe anësori i Rangers e shfrytëzoi me një gjuajtje të ulët që e rrëzoi Bonellon përpara se të fluturonte drejt portës.

Bonello u ul për të pritur penalltinë e Magennis në minutën e 21-të – e akorduar për faullin e Kurt Shaw ndaj Whyte – dhe humbja e penalltisë përmblodhi një fillim të vështirë prej 45 minutash nga Irlanda e Veriut.

Malta hyri në ndeshje 127 vende poshtë kundërshtarëve të saj në renditjen botërore, por ata e kaluan pjesën e parë me Joseph Mbong dhe Luke Montebello që u afruan shumë.

Irlanda e Veriut kishte më shumë shpejtësi dhe vendosmëri në rifillimin e ndeshjes dhe Whyte shënoi me shpejtësi nga një pasim i Stuart Dallas për ta bërë rezultatin 2-0 pas 53 minutash.

Pastaj u pasua shpejt nga numri tre, pasi McCann u kap nga Paddy McNair dhe ai dha një gjuajtje të shkathët përtej Bonellos për ta çuar ndeshjen përtej një skuadre të Maltës që po shkatërrohej./S.K/BBC/

Continue Reading

Lajmet

​Sulm në parkingun e kopshtit në Vushtrri dhe arsenal armësh në shtëpi, një muaj paraburgim për dy persona

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Mitrovicë ka paraqitur kërkesë për caktimin e masës së paraburgimit në Gjykatën Themelore në Mitrovicë – Dega në Vushtrri, ndaj të dyshuarve K.M. dhe K.M., për shkak të dyshimit të bazuar se kanë kryer disa vepra penale.

Të dyshuarit ngarkohen me veprat penale: “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve”, si dhe “Përdorimi i armës apo mjetit të rrezikshëm”, ndërsa njëri prej tyre, K.M., dyshohet gjithashtu për veprën penale “Lëndimi i rëndë trupor”.

Sipas Prokurorisë, ngjarja ka ndodhur më 20 maj 2025, rreth orës 08:55, në parkingun e një kopshti fëmijësh në Vushtrri, ku i dyshuari K.M., së bashku me persona të tjerë, e kanë sulmuar fizikisht të dëmtuarin L.O., në momentin që ai po zbriste nga automjeti për të shoqëruar vajzën në kopsht.

Sipa sprokurorisë, sulmi është kryer me një shufër metalike, duke i shkaktuar viktimës lëndime të rënda në kokë, këmbë dhe pjesë të tjera të trupit.

Pas sulmit, të dyshuarit janë larguar nga vendi i ngjarjes me motoçikleta.

Gjatë bastisjes së shtëpisë së të dyshuarve në fshatin Ropicë të Vushtrrisë, janë sekuestruar elektroshokë, sprej, telefona mobil, si dhe një sasi e konsiderueshme armësh dhe municioni, përfshirë armë të gjata dhe të shkurtra, snajperë, pistoleta me silenciatorë. Në telefonat e të dyshuarve janë gjetur video dhe fotografi ku ata shihen duke përdorur armë, përfshirë edhe një imazh ku njëri prej tyre shihet duke shënjestruar një automjet të policisë me revole.

Gjykata Themelore në Mitrovicë – Dega në Vushtrri ka aprovuar kërkesën e Prokurorisë dhe ka caktuar masën e paraburgimit prej një muaji ndaj të dyshuarve K.M. dhe K.M./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

​Lautaro tejkalon Maradonën me gola për Argjentinën

Published

on

Kapiteni i Interit, Lautaro Martinez, shënoi si zëvendësues për Argjentinën në fitoren 3-0 ndaj Venezuelës mbrëmë, duke tejkaluar Diego Armando Maradonën dhe duke u bërë golashënuesi i pestë më i mirë me ekipin kombëtar.

Lautaro Martinez kontribuoi në fitoren 3-0 të Argjentinës ndaj Venezuelës mbrëmë, duke shënuar vetëm dy minuta pas futjes së tij nga stoli në pjesën e dytë.

Kapiteni i Nerazzurrëve gjeti rrjetën me një gjuajtje me kokë, duke shënuar golin e tij të 33-të ndërkombëtar dhe duke tejkaluar legjendën e Argjentinës dhe Napolit , Maradonën, i cili kishte shënuar 32 gola.

Siç e vuri në dukje me krenari Interi në faqen e tyre të internetit, vetëm Lionel Messi (114 gola), Gabriel Omar Batistuta (55), Sergio Agüero (41) dhe Hernan Crespo (35) kanë shënuar më shumë gola për Argjentinën sesa Lautaro./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Gjykata Kushtetuese vendos masë të përkohshme, s’ka mandatar për Qeverinë deri më 30 shtator

Published

on

By

Gjykata Kushtetuese ka nxjerrur aktgjykimin në lëndën e parashtuar nga deputetës e Listës Serbe për ‘masë të përkoheshme’ rreth veprimeve të mëtejme të Kuvendit të Kosovës.

Gjykata vlerëson se kjo ndërhyrje është e nevojshme për të shmangur “rreziqe ose pasoja të pariparueshme” dhe se miratimi i saj është në “interes publik”.

Po ashtu, Gjykata thekson se kjo masë nuk paragjykon përmbajtjen përfundimtare të çështjes që është ende në shqyrtim.

VENDIMI I GJYKATËS:

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës, në mbështetje të nenit 116 (2) të Kushtetutës, të nenit 27 të Ligjit dhe rregullat 44, 45, 46 (2) dhe 48 (1) (d) të Rregullores së punës, më 4 shtator 2025, njëzëri

VENDOS

I. TË CAKTOJË ex officio dhe sipas kërkesës së parashtruesve masën e përkohshme përmes të cilës ndalohet çdo veprim i deputetëve të zgjedhur të Kuvendit të Republikës së Kosovës, si dhe çdo procedurë për formimin e Qeverisë;

II. TË URDHËROJË që masa e përkohshme hyn në fuqi më 5 shtator 2025, në kohëzgjatje deri më 30 shtator 2025;

III. T’U’A KUMTOJË këtë Vendim palëve;

IV. TË PUBLIKOJË këtë Vendim në Gazetën Zyrtare, në pajtim me paragrafin 4 të nenit 20 të Ligjit;

V. Ky Vendim hyn në fuqi më 5 shtator 2025./D.B/EO

Continue Reading

Të kërkuara