Kulturë

Historia e Prishtinës në ekran: ‘Trembelat’ zbulojnë arkivin e lashtë të qytetit në platformën ‘Prishtina në Histori’

Published

on

Në një kthesë epoke në ruajtjen dhe eksplorimin e trashëgimisë historike të qytetit, Prishtina po shkëlqen në sferën digjitale. Një platformë e re e quajtur “Prishtina në Histori” është zbuluar nga “Trembelat”, e cila prezanton një thesar të pasur të dokumenteve të shekujve për Prishtinën, duke filluar që nga periudha e hershme e shekullit të 13-të.

Përhapja e lajmit u bë përmes një deklarate për media nga “Trembelat”, duke bërë të ditur se ky projekt i shquar, i quajtur edhe “qerthulli”, është një arkiv digjital i teksteve, hartave, gravurave, fotove dhe punimeve që lidhen me historinë e Prishtinës, duke mbuluar periudhën nga fundi i shekullit të 13-të deri në fillimin e shekullit të XX-të.

Në një hap tjetër të rëndësishëm, Arkivi i Prishtinës, i përfshirë në strukturën e Komunës së Prishtinës, ka sjellë në dritë rreth 38 mijë e 598 dokumente osmane, duke hedhur dritë mbi historinë e qytetit prej shekullit të 15-të deri në shekullin e 20-të. Shumica e këtyre dokumenteve, sipas “Trembelave”, janë të panjohura për publikun dhe ofrojnë një pasqyrë të re dhe të pasur të kohës së kaluar të Prishtinës. Megjithëkëtë, një tjetër aspekt i rëndësishëm është fakti se shumë studime të bazuar në arkiva të tjera si ato të Romës, Venedikut dhe Dubrovnikut, mbeten ende të padisponueshme për publikun mbarëkombëtar, duke mbajtur thesin e pasur të njohurive vetëm për një grup të privilegjuar specialistësh.

Platforma “Prishtina në Histori” synon të bëjë të qasshme për publikun të gjerë njohuritë dhe burimet rreth historisë së qytetit. Yll Rugova, redaktor i kësaj platforme në editorialin e postuar në këtë platformë vë në theks se “Prishtina në Histori”, nuk është thjesht një revistë shkencore online ose një faqe promovimi për turizmin, por një hibrid i veçantë që përfaqëson një mënyrë inovative për të përjetuar kulturën dhe historinë.”

Rugova poashtu thotë se platforma “nuk është revistë shkencore online, as nuk është faqe e promovimit të turizmit të qytetit, qysh zakonisht zhvillohen për qytete të ndryshme. Platforma mund të ketë ndonjë ngjashmëri me formatin e muzeve online, që janë zhvilluar dekadat e fundit, por megjithatë nuk mund të konsiderohet e tillë”.

Ky projekt frymëzon optimizëm në komunitetin e kulturës dhe historisë, duke krijuar një mostër të njohurive të pasur për të gjithë ata që duan të shfaqin interes për rrënjët dhe identitetin e Prishtinës. Me mbështetjen e Komunës së Prishtinës dhe partneritetin e ngushtë me Arkivin e Prishtinës, Trembelat ka shënuar një hap të rëndësishëm drejt avancimit të qasjes dhe kujtesës historike në epokën digjitale. /UBTNews/

D.E

Lifestyle

Pse çdo vit duhet të vizitosh një vend të ri?

Published

on

Thuhet se të paktën një herë në vit duhet të vizitosh një vend ku nuk ke qenë më parë.

Çdo udhëtim ka potencialin të jetë unik dhe të ndryshëm nga i tjetri. Ja disa nga mësimet jetësore që mund të nxirren nga udhëtimet:

Zgjerimi i dijes dhe kuriozitetit

Udhëtimet na mësojnë gjëra të reja dhe zgjojnë brenda nesh shpirtin kërkues. Studimet tregojnë se të rinjtë që studiojnë jashtë vendit janë më të informuar dhe më të hapur ndaj ideve të reja sesa ata që mbeten në vendin e tyre.

Rritja e besimit tek njerëzit

Eksperimentet dhe kërkimet kanë treguar se udhëtimet shtojnë besimin tek njerëzimi. Të takosh njerëz nga kultura të ndryshme dhe të dëgjosh historitë e tyre, shpesh të ndryshme nga të tuat, të bind se çdo njeri ka një anë të mirë që mund të ndikojë pozitivisht tek të tjerët.

Nxitja e kreativitetit

Njohja me kultura të reja dhe përballja me mënyra të ndryshme jetese stimulon imagjinatën dhe kreativitetin. Studimet e “Academy of Management Journal” tregojnë se ata që punojnë ose studiojnë jashtë vendit kanë një kreativitet më të zhvilluar, duke krahasuar dhe përzgjedhur më të mirën nga kultura e tyre dhe ajo që vizitojnë.

Rritja e lumturisë dhe empatisë

Psikologët kanë zbuluar se njerëzit që udhëtojnë janë më të lumtur dhe më të hapur ndaj të tjerëve. Ato mësojnë të dëgjojnë me durim dhe të kuptojnë perspektiva të ndryshme, duke u bërë më empatikë dhe të ndjeshëm ndaj botës që i rrethon.

Udhëtimet fillimisht të lënë pa fjalë, por me kalimin e kohës ato të transformojnë në rrëfyes, duke të dhënë histori, mësime dhe përvoja që mbeten përjetësisht. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Giuseppe Gibboni mahnit Tiranën me violinën e tij Stradivari

Published

on

Violinisti i njohur ndërkombëtarisht, Giuseppe Gibboni, fitues i çmimit Paganini, performoi mbrëmjen e së enjtes në Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit, duke përdorur violinën e tij të vitit 1734, një Stradivari të rrallë.

Gibboni magjepsi publikun duke interpretuar krijime të Rimskij Korsakov, Paganini, Rachmaninov dhe Stravinskij, duke ofruar një eksperiencë të paharrueshme muzikore në skenën e TKOB.

Ky koncert në Tiranë erdhi pak pas pjesëmarrjes së tij në dy koncerte me Orkestrën Filarmonike të Teatrit “La Scala” të Milanos.

Në kryeqytet, ai interpretoi nën shoqërimin e Orkestrës Simfonike të TKOBAP-së, në bashkëpunim me Orkestrën Simfonike të Forcave të Armatosura, të udhëhequr nga dirigjenti i njohur Sergio Alapont.

Giuseppe Gibboni konsiderohet një nga violinistët më të jashtëzakonshëm të brezit të tij, i njohur për teknikën brilante, ndjeshmërinë interpretuese dhe pjekurinë artistike, karakteristika të rralla për moshën e tij. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Parisi nderon Ismail Kadarenë me pllakë përkujtimore në zemër të qytetit

Published

on

Një nderim i veçantë i është bërë shkrimtarit të madh shqiptar Ismail Kadare në zemër të Parisit.

Këshilli Bashkiak ka votuar unanimisht për vendosjen e një pllaka përkujtimore me emrin e tij në adresën “63 boulevard Saint-Michel”, vendi ku Kadare dhe familja e tij jetuan për shumë vite, dhe ku autori krijoi disa prej faqeve më të rëndësishme të letërsisë moderne shqipe.

Lajmin e ka bërë të ditur Ambasada e Shqipërisë në Francë, e cila e ka cilësuar këtë vendim si një homazh të gjallë dhe prekës ndaj kolosit të letrave shqipe dhe, nëpërmjet tij, ndaj Shqipërisë dhe kulturës shqiptare.

“Faleminderit Parisit, faleminderit Francës”, – është shprehur Ministria, duke e vlerësuar këtë si një gjest mirënjohjeje dhe respekti për kontributin e Kadaresë në letërsinë botërore.

Parisi, qyteti ku Kadare zgjodhi të jetonte për dekada, ka qenë gjithmonë një hapësirë frymëzimi për krijimtarinë e tij – një vend ku fjala shqipe u bë universale përmes artit të tij.

Ky homazh i ri e vendos përjetësisht emrin e Ismail Kadaresë në rrugët e kryeqytetit francez, si simbol i miqësisë kulturore franko-shqiptare dhe i trashëgimisë së përbashkët letrare që ai la pas. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Autori hungarez László Krasznahorkai, fitues i çmimit Nobel në Letërsi

Published

on

Autori hungarez László Krasznahorkai është shpallur fitues i Çmimit Nobel në Letërsi për vitin 2025 për veprën e tij “të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.

Akademia Suedeze e nderoi atë për “veprën e tij të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.

Krasznahorkai ka bashkëpunuar ngushtë me regjisorin Béla Tarr për adaptimin e disa veprave të tij në film.

Një shembull i njohur është adaptimi i “Satantango” në një film të gjatë që ka marrë vlerësime të larta nga kritika.

Me këtë çmim, Krasznahorkai bëhet autori i dytë hungarez që fiton Çmimin Nobel në Letërsi, pas Imre Kertész, i cili e mori këtë çmim në vitin 2002 AP News.

Continue Reading

Të kërkuara