Kuriozitete

Historia e pemës më të vetmuar në botë

Published

on

Ne të gjithë jemi të njohur me skenat e pemëve të vetme afrikane në savanë. Deri vonë, kishte një pemë në Niger që u bë simbol i atij rajoni: aq sa dukej e vetmuar, ishte edhe mrekulli, duke pasur parasysh se nuk kishte asgjë për kilometra përreth saj.

Pema më e vetmuar në botë u quajt Tenere, sipas rajonit nigerian në të cilin ndodhej. Për 300 vjet, besohej se kjo ishte pema e vetme në një rreth prej 400 kilometrash. Më vonë u zbulua se 150 kilometra larg, në fshatin Timia, një e ashtuquajtur “pemë e humbur” po rritej.

Por kjo ende nuk e zvogëlon rëndësinë e saj, dhe veçanërisht pamjen prekëse të kësaj forme jete. Ky ishte anëtari i fundit i një grupi pemësh që dikur u rritën në këtë pjesë të shkretëtirës. Rrënjët e saj arritën të arrijnë në një burim uji 36 metra larg.

Pemë të tilla janë të zakonshme në Afrikë, veçanërisht në savanat afrikane edhe pse ato mund të gjenden edhe në Lindjen e Mesme. Ato mund të rriten rreth 20 metra në lartësi dhe janë mjaft të qëndrueshme kur bëhet fjalë për periudha të thata, por edhe shumë të ftohta, terren ranor dhe tokë të varfër.

Pema Tenere u zbulua në vitin 1939 nga oficeri i armatës franceze Michel Lesourd, i cili nuk mund të mos mrekullohej nga kjo pamje.

Përveç që ishte mahnitës në vetvete, ai u mahnit nga fakti se shumë karvanë që kalonin aty nuk e përdornin: devetë nuk e mbulonin atë, dhe banorët vendës nuk i përdornin degët e tij për të ngrohur netët e ftohta të shkretëtirës ose për të përgatitur zjarre për gatim. Me sa duket, ata gjithashtu e respektuan atë në atë masë saqë çdo ndërhyrje në mrekullinë e Nënës Natyrë ishte e ndaluar.

Njëzet vjet më vonë, eksploruesi francez Henri Lhote erdhi në Tenere për të parë pemën dhe u mahnit nga pamja: pema e gjelbër që dikur lulëzonte tani dukej se ishte tharë dhe tharë, dhe dëmtimi i saj ishte i dukshëm. Ndërsa nomadët e konsideruan atë pothuajse të shenjtë, gjithçka që mbeti ishte të arrinim në përfundimin se dikush keqdashës e kishte dëmtuar atë.

Më në fund, në vitin 1973, kjo pemë u rrëzua nga një shofer kamioni. Lajmi pothuajse i pabesueshëm tronditi të gjithë ata që kaluan këto rrugë në karvanët e tyre, ose erdhën si eksplorues profesionistë për ta admiruar. Së shpejti u përhap një thashetheme se shoferi i panjohur libian ishte padyshim i dehur – sepse si tjetër ai mund të përplaset me pengesën e vetme në këtë shkretim?

Pema u transferua në Muzeun Kombëtar të Nigerit dhe një skulpturë metalike u vendos në vendin e saj për ta nderuar atë.

Titulli i saj “Pema më e vetmuar në botë” tani mbahet nga një bredh në ishullin Campbell të Zelandës së Re, e cila ishte mbjellë nga një burrë njëqind vjet më parë. Fqinji i tij i parë është 222 kilometra larg.

Kuriozitete

Teleskopi gjen shenja jete në planetin e largët

Published

on

Shkencëtarët kanë gjetur prova të reja, por paraprake, se një botë e largët që rrotullohet rreth një ylli tjetër mund të jetë shtëpia e jetës.

Një ekip i Kembrixhit që studion atmosferën e planetit të quajtur K2-18b ka zbuluar shenja të molekulave që në Tokë prodhohen nga organizma të thjeshtë.

Rezultatet janë pikasur nga teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s, por ekipi dhe astronomët e pavarur theksojnë se nevojiten më shumë të dhëna për të konfirmuar këtë gjë.

Studiuesi, Prof Nikku Madhusudhan, tha në laboratorin e tij në Institutin e Astronomisë të Universitetit të Kembrixhit se shpreson të marrë provat kryesore.

“Kjo është prova më e fortë. Ende që ka gjasa të ketë jetë atje. Mund të them realisht se ne mund ta konfirmojmë këtë sinjal brenda dy vitesh”.

K2-18b është dy herë e gjysmë më i madh se Toka dhe është shtatëqind trilionë milje larg nesh.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi: Fëmijët e dytë kanë më shumë gjasa të shfaqin probleme sjelljeje

Published

on

Një studim nga MIT zbuloi se fëmijët e dytë të familjes – veçanërisht djemtë kanë më shumë gjasa të shfaqin sjellje problematike krahasuar me vëllezërit apo motrat më të mëdha.

Duke analizuar të dhëna nga familje në SHBA dhe Danimarkë, studiuesit zbuluan se djemtë e lindur të dytë kanë 20% deri në 40% më shumë gjasa të kenë probleme në shkollë apo me ligjin.

Një nga arsyet mund të jetë fakti që fëmijët e parë përfitojnë vëmendje të plotë nga prindërit dhe kanë si shembull modele më të pjekura, ndërsa fëmijët e dytë shpesh marrin si shembull vëllezërit e motrat e tyre që janë ende duke u zhvilluar.

Megjithatë, kjo nuk është një rregull që vlen për të gjithë, pasi sjellja ndikohet edhe nga mënyra e rritjes, dinamika familjare dhe personaliteti i fëmijës.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Diamanti blu ne ankand/ Guri i çmuar, pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë

Published

on

Një diamant blu i rrallë nga Golconda mbi 23 karat do të dalë në ankand në Christie’s.

Guri i çmuar dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit ëdhe është diamanti blu më i rëndësishëm që është nxjerrë ndonjëherë në ankand.


Diamanti u zbulua në minierat legjendare Golconda në Indinë jug-qendrore, e njohur për prodhimin e disa prej diamanteve më të famshëm në botë, duke përfshirë Diamantin Hope.

Ajo që është unike është se guri nuk ka ndryshuar në më shumë se 100 vjet, 23.24 karat dhe nuk ka ndryshuar formë, peshë apo madhësi.

Grui i çmuar ishte një pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë dhe dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit.  Diamantet Golconda janë gurët më të mirë transparentë dhe të rrallë në botë.

Shitja pritet të shënojë një rekord. Vlerësimet shkojnë nga 35 deri në 50 milionë dollarë.

Me 45,52 karat, Diamanti Hope është diamanti më i madh blu që është zbuluar ndonjëherë.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Ekspertët sugjerojnë tri lloje ushqimesh që do të na ndihmojnë të jetojmë më gjatë

Published

on

Një ekspert u ka kërkuar njerëzve që të hanë “të paktën” tre lloje ushqimesh në ditë për të jetuar më gjatë. Këshilla bazohet në dietat e njerëzve që jetojnë në Zonat Blu, zona të botës me nivele më të ulëta të sëmundjeve kronike dhe jetëgjatësi më të gjatë.

Pesë Zonat Blu origjinale të identifikuara nga studiuesit janë Okinawa në Japoni, Sardenja në Itali, Gadishulli Nicoya në Kosta Rika, Ikaria në Greqi dhe Loma Linda në Kaliforni. Dietat në secilën zonë ndryshojnë, ka disa ngjashmëri që ekspertët besojnë se kontribuojnë në jetëgjatësinë e popullatës. Kjo përfshin ngrënien e “ushqimeve të shëndetshme, të pasura me lëndë ushqyese dhe fibra”, të tilla si bimë, bishtajore dhe yndyrna të shëndetshme, duke minimizuar marrjen e sheqerit dhe ushqimet e përpunuara.

Në një fragment nga libri i recetave të Dan Buettner “The Blue Zones Kitchen”, i shpërndarë në faqen e internetit BlueZones.com, ai shpjegon mënyrën se si hanë ata që kanë kohë të gjatë.

“Asnjë nga njëqindvjeçarët e Zonës Blu që kam takuar nuk është përpjekur të jetojë deri në 100,” thotë ai. “Askush nuk ka thënë në moshën 50-vjeçare, “E dini çfarë, unë do të vendos veten në këtë dietë jetëgjatësi dhe do të jetoj edhe 50 vjet të tjera! Ata nuk numërojnë kalori, nuk marrin vitamina, peshojnë gram proteina, madje as lexojnë etiketa. Ata nuk kufizojnë marrjen e ushqimit, të gjithë festojnë me ushqim.”

Ndër udhëzimet është një listë me “ushqime super blu”. Dan rekomandoi të hani “të paktën” tre nga këto në ditë për t’u siguruar që po merrni shumë ushqime ushqyese:

Fasule – të gjitha llojet: fasule të zeza, fasule pinto, fasule garbanzo, bizele syzeza, thjerrëza

Perimet jeshile – spinaqi, lakra jeshile, chard, majat e panxharit, majat e kopër

Patate të ëmbla

Arra – të gjitha llojet: bajame, kikirikë, arra, fara luledielli, arra braziliane, shqeme

Vaji i ullirit – jeshil, ekstra i virgjër është zakonisht më i miri (vini re se vaji i ullirit prishet shpejt, kështu që blini jo më shumë se furnizim për një muaj në të njëjtën kohë)

Tërshëra – Tërshëra irlandeze është më e mira, e gatuar ngadalë ose e prerë në feta

Elbi – në supa, si drithëra e nxehtë ose bluar për bukë

Fruta – të gjitha llojet

Çajra jeshilë ose bimorë

Shafran i Indisë – si erëz ose çaj.

“Rezultatet e marra përfaqësojnë një studim afatgjatë, statistikor dhe shkencërisht të shëndoshë. Ne kishim nevojë për informacion që nuk ishte thjesht anekdotik ose i bazuar në intervista, vizita në kuzhinë ose vakte të përbashkëta me njëqindvjeçarë individualë,” tha Buehner.

Continue Reading

Të kërkuara