Kuriozitete

Historia e pemës më të vetmuar në botë

Published

on

Ne të gjithë jemi të njohur me skenat e pemëve të vetme afrikane në savanë. Deri vonë, kishte një pemë në Niger që u bë simbol i atij rajoni: aq sa dukej e vetmuar, ishte edhe mrekulli, duke pasur parasysh se nuk kishte asgjë për kilometra përreth saj.

Pema më e vetmuar në botë u quajt Tenere, sipas rajonit nigerian në të cilin ndodhej. Për 300 vjet, besohej se kjo ishte pema e vetme në një rreth prej 400 kilometrash. Më vonë u zbulua se 150 kilometra larg, në fshatin Timia, një e ashtuquajtur “pemë e humbur” po rritej.

Por kjo ende nuk e zvogëlon rëndësinë e saj, dhe veçanërisht pamjen prekëse të kësaj forme jete. Ky ishte anëtari i fundit i një grupi pemësh që dikur u rritën në këtë pjesë të shkretëtirës. Rrënjët e saj arritën të arrijnë në një burim uji 36 metra larg.

Pemë të tilla janë të zakonshme në Afrikë, veçanërisht në savanat afrikane edhe pse ato mund të gjenden edhe në Lindjen e Mesme. Ato mund të rriten rreth 20 metra në lartësi dhe janë mjaft të qëndrueshme kur bëhet fjalë për periudha të thata, por edhe shumë të ftohta, terren ranor dhe tokë të varfër.

Pema Tenere u zbulua në vitin 1939 nga oficeri i armatës franceze Michel Lesourd, i cili nuk mund të mos mrekullohej nga kjo pamje.

Përveç që ishte mahnitës në vetvete, ai u mahnit nga fakti se shumë karvanë që kalonin aty nuk e përdornin: devetë nuk e mbulonin atë, dhe banorët vendës nuk i përdornin degët e tij për të ngrohur netët e ftohta të shkretëtirës ose për të përgatitur zjarre për gatim. Me sa duket, ata gjithashtu e respektuan atë në atë masë saqë çdo ndërhyrje në mrekullinë e Nënës Natyrë ishte e ndaluar.

Njëzet vjet më vonë, eksploruesi francez Henri Lhote erdhi në Tenere për të parë pemën dhe u mahnit nga pamja: pema e gjelbër që dikur lulëzonte tani dukej se ishte tharë dhe tharë, dhe dëmtimi i saj ishte i dukshëm. Ndërsa nomadët e konsideruan atë pothuajse të shenjtë, gjithçka që mbeti ishte të arrinim në përfundimin se dikush keqdashës e kishte dëmtuar atë.

Më në fund, në vitin 1973, kjo pemë u rrëzua nga një shofer kamioni. Lajmi pothuajse i pabesueshëm tronditi të gjithë ata që kaluan këto rrugë në karvanët e tyre, ose erdhën si eksplorues profesionistë për ta admiruar. Së shpejti u përhap një thashetheme se shoferi i panjohur libian ishte padyshim i dehur – sepse si tjetër ai mund të përplaset me pengesën e vetme në këtë shkretim?

Pema u transferua në Muzeun Kombëtar të Nigerit dhe një skulpturë metalike u vendos në vendin e saj për ta nderuar atë.

Titulli i saj “Pema më e vetmuar në botë” tani mbahet nga një bredh në ishullin Campbell të Zelandës së Re, e cila ishte mbjellë nga një burrë njëqind vjet më parë. Fqinji i tij i parë është 222 kilometra larg.

Kuriozitete

Koleksioni 100 milionë dollarësh i monedhave del në ankand

Published

on

Një grumbull monedhash, shumica e të cilave ishin groposur nëntokë për më shumë se 50 vjet, pritet të arrijnë shumën prej 100 milionë dollarësh në ankand, sipas ekspertëve.

Koleksioni “The Traveller”, që mendohet se është koleksioni më i shtrenjtë i monedhave ndonjëherë, do të shitet përgjatë tri vjetëve të ardhshme – me shitjen e parë që bëhet më 20 maj.

Cilido qoftë rezultati, është historia e origjinës së monedhave që vlerësohet e mahnitshme.

Janë monedha nga mbi 100 territore përreth globit, duke nisur nga kohët e lashta te epoka moderne. Por, gjëja më e jashtëzakonshme është se shumica e monedhave ishin  të groposura për gjysmë shekulli, shkroi CNN.

Koleksionuesi ka filluar t’i blejë monedhat që në vitin 1929. Ai kishte interes për monedhat, historinë prapa tyre dhe sa të rralla ishin. Përgjatë kohës ai kishte në pronësi të veten rreth 15,000 monedha.

Ai udhëtoi nga Amerika në Evropë dhe monedhat i mori me vete kudo. Gjatë regjimit nazist të Hitlerit në Gjermani, koleksionisti duket se e ndjeu kërcënimin dhe monedhat e paketuara me kujdes i groposi në tokë – ku mbetën për pesë dekada.

Kur më në fund ato u morën nga pasardhësit e tij, monedhat u prezantuan te një shtëpi ankandesh.

Continue Reading

Kuriozitete

Pse duhet të vendosni sodë buke në frigorifer?

Published

on

Frigoriferi, ashtu si shumë pajisje tjera shtëpiake, luan rol të rëndësishëm në ruajtjen e ushqimeve dhe organizimin e hapësirës në kuzhinë.

Megjithatë, ndonjëherë përballemi me një problem të zakonshëm, por të bezdisshëm: aromat e pakëndshme.

Një eksperte ka ndarë një truk, të cilin mund të mos e dini, që ju ndihmon të largoni çdo aromë të padëshiruar në frigorifer.

Për të luftuar aromat e padëshiruara, influencerja e njohur si Georgia ndau një truk të thjeshtë që përdor vetëm një përbërës natyral.

Ajo pohon se soda e bukës është zgjidhja juaj më e mirë. Thjesht shtoni një sasi të madhe sode buke në një tas dhe vendoseni në frigorifer.

Soda e bukës është konsiderohet si një nga mjetet më të mira natyrore për pastrimin e sendeve të ndryshme në shtëpinë tuaj, por gjithashtu funksionon si deodorant i fuqishëm.

Si një substancë alkaline, soda e bukës ndihmon në eliminimin e çdo ere të keqe ose të padëshiruara duke neutralizuar aromat acidike.

Kjo bëhet përmes një reaksioni kimik, duke ndryshuar nivelin e pH të erës dhe duke lëshuar komponime më me pak aromë.

Me fjalë të tjera, soda e bukës funksionon njësoj si shumë freskues të ajrit.

Continue Reading

Kuriozitete

Fenomen i pazakontë në brigjet e Floridas, pse uji i detit kthehet në ngjyrë të kuqe?!

Published

on

Një studim i ri ka hedhur dritë mbi shkakun e baticave të kuqe që për vite kanë prekur bregdetin e Floridës, duke shkaktuar dëme mjedisore dhe kosto të mëdha për autoritetet lokale.

Për herë të parë, shkencëtarët kanë identifikuar me dhjetëra viruse të lidhur me këto fenomene e kanë zbuluar se shkaktohen nga rritja masive e algave.

Ngjyra e kuqe e ujit vjen si rezultat i kombinimit të rrymave të detit, lëndëve ushqyese dhe temperaturave të larta, të cilat stimulojnë shumimin e algave.

Baticat e kuqe janë shqetësim i madh për Floridën, pasi shkaktojnë probleme shëndetësore tek peshqit, shpendët dhe njerëzit. Për pasojë, shumë plazhe janë detyruar të mbyllen në vitet e fundit.

Jean Lim, studiuese në Kolegjin e Shkencave Detare në Universitetin e Floridës Jugore, e cilësoi këtë zbulim si një përparim të madh, që mund të ndihmojë shkencëtarët të parashikojnë kur do të ndodhin këto fenomene.

“Ne e dimë se viruset luajnë një rol kyç në dinamikën e lulëzimit të algave të dëmshme, por nuk kishim informacion mbi viruset e lidhura me Karenia brevis,” tha ajo për The Independent. “Tani që kemi identifikuar disa viruse në baticat e kuqe, mund të studiojmë ndikimin e tyre në këto fenomene.”

Florida përjeton baticat e kuqe pothuajse çdo vit, në fund të verës dhe në fillim të vjeshtës. Sipas Komisionit të Peshkimit dhe Kafshëve të Egra në Florida, këto fenomene zgjasin nga tre deri në pesë muaj dhe mund të shtrihen në qindra kilometra katrorë.

Studimi, përdori teknikën e metagjenomikës virale për të analizuar ADN-në e mostrave të mbledhura nga baticat e kaluara.

Shkencëtarët shpresojnë që ky zbulim të ndihmojë në parashikimin dhe kontrollin e këtij fenomeni në të ardhmen.

Continue Reading

Kuriozitete

Sot është dita e parë e pranverës: A e dini pse ka vite që vjen më herët?

Published

on

Sot është ekuinoksi pranveror, kur sipas astronomisë shënohet dita e parë e pranverës.

Në kohën e ekuinoksit, dy hemisferat e Tokës marrin rrezet e diellit në mënyrë të barabartë. Shpesh thuhet se nata dhe dita janë të barabarta në gjatësi. Në fakt, fjala ekuinoks vjen nga latinishtja aequus (e barabartë) dhe nox (natë).

Edhe pse shumë njerëz mësuan në shkollë se pranvera fillon më 21 mars, në dy dekadat e fundit pranvera na vjen më 20 mars.

Ekspertët kanë zbuluar se pranvera ka ardhur një ditë më herët për njëzet vjet, për shkak të dy metodave të ndryshme për përcaktimin e fillimit dhe fundit të stinëve: meteorologjike dhe astronomike.

Meteorologët vëzhgojnë uljen dhe ngritjen e temperaturës dhe gjendjen e atmosferës dhe stina meteorologjike është e koordinuar sipas kalendarit dhe çdo stinë zgjat tre muaj. Me këtë metodë pranvera zgjat nga 1 marsi deri më 31 maj.

Metoda e dytë bazohet në stinët astronomike dhe i referohet pozicionit të orbitës së Tokës në raport me Diellin.

Kalendari astronomik përcakton stinët sipas asaj se kur boshti i rrotullimit të Tokës është në 23,5 gradë në raport me orbitën rreth Diellit, kështu që vitet e fundit pranvera erdhi më 20 mars, e simbolizon rilindjen e Hemisferës Veriore të Tokës kur gjithçka në natyrë po zgjohet.

Shumë kultura kanë festivale pranverore, por Japonia, India dhe Nepali dallohen. Ardhja e pranverës festohet me valle e këngë dhe pjesëmarrësit e festivalit i hedhin ngjyra të ndryshme njëri-tjetrit. Festat shënojnë gjithashtu fitoren e së mirës mbi të keqen.

Continue Reading

Të kërkuara