Marilyn Monroe do të kishte mbushur 95 vjet këtë të martë, më 1 qershor. Përkundër faktit se ajo u nda nga jeta herët, ajo i takon yjeve të ‘përjetshëm’ që vazhdon të kujtohet, me ç’rast për rreth gjashtë dekada imazhi i saj ka mbetur i paharruar.
Madje identitetet e këngëtareve Madonna ose Marta Sánchez, janë të ndërtuara duke u bazuar në aktoren.
Protagonistja e ‘The Gentlemen Prefer Blondes’ la pas një numër të madh veshjesh që meritojnë të njihen, si fustani nga Jean Louise me të cilin ajo i këndoi këngën e ditëlindjes ‘Happy Birthday’ presidentit John F. Kennedy ose smeraldët e Norman Norell që ai solli tek Golden Globes, – por këtë përvjetor ne do t’i kushtojmë rëndësi këpucëve të Norma Jeane Mortenson (emri i vërtetë i aktores).
Biografia e saj, e ‘shkruar në episode traumatike’, është argument i mjaftueshëm për të xhiruar një film, por si ishin këpucët Marilyn? Ajo zgjodhi një italian për të bërë këpucët e përsosura për të, dizajnerin Salvatore Ferragamo, rreth vitit 1955. Ai zgjodhi për inspirim midis disa personaliteteve, perëndeshën Afërditë.
“Normalisht, ajo është një grua me shumë bukuri, joshëse dhe e sofistikuar. Sidoqoftë, nën atë atmosferë shkëlqimi, ajo fsheh një person në shtëpi, i cili i pëlqen gjërat më të thjeshta. Meqenëse ato janë dy karakteristika krejtësisht të kundërta, Afërdita është një grua e keqkuptuar. Njerëzit e akuzojnë atë si mendjelehtë dhe e kritikojnë dashurinë e saj për luksin e tepruar”, dizajneri gjenial dukej se përshkruante aktoren Marilyn si kompleks.
Modeli i porositur nga Marilyn Monroe.
E lumtur me rezultatin, Monroe nuk i besoi më ndonjë firme tjetër për këpucët e saj. Për të ishte e domosdoshme të ecte rehat, aq sa deklaroi: “Dhuroj një gruaje një palë këpucë të mira dhe ajo do të pushtojë botën”.
Modeli i saj u krijua ekskluzivisht për të dhe vazhdon të shitet edhe sot.
Modeli 2
Anekdota e këpucëve se ku ishte inspiruar dizajneri, të kujton fillimin e Hirushes, por e kundërta. Nuk ishte princi që kërkoi princeshën për këpucën prej qelqi, por ishte princesha ajo që kërkoi për të gjetur modelin perfekt për të mbuluar të gjitha nevojat e këmbëve të saj të lodhura. Filozofia e saj e jetës ishte e thjeshtë: “Unë jetoj për të qenë e lumtur, dhe jo për të kënaqur ty ose të tjerët”.
Përkundër faktit se Bonito luajti ndrikullën e zanave në këtë histori, të dy yjet nuk e panë kurrë njëri-tjetrin. Marilyn kurrë nuk udhëtoi në Firence, shtëpia e ndërmarrjes artizanale të mbathjeve të Salvatore, dhe as Ferragamo nuk e vizitoi atë në Los Angeles.
Marilyn gjithmonë kërkonte të njëjtin model, një hapësirë me një stilet 10 centimetra të larta. Legjenda thotë se Monroe ishte besnike ndaj parfumit Chanel No. 5 deri në frymën e saj të fundit. Njejtë edhe me dizajnin e saj të këpucëve, Greta Garbo ose Audrey Hepburn, e kundërta estetike e Marilyn në vitet 1950, gjithashtu veshjen Ferragamo.
Modeli 3
Në vitin 2012, që përkon me 50-vjetorin e vdekjes së Marilyn, muzeu Salvatore Ferragamo në Firence organizoi një ekspozitë për divën e saj. Ekspozita, nga Stefania Ricci dhe Sergio Risaliti, paraqiti 30 palë këpucë dhe më shumë se pesëdhjetë veshje të Monroe nga ato të supozuara në jetë nga ikona e popit./UBTNews
Kur fillon moti i ftohtë, mbajtja e shtëpisë ngrohtë bëhet prioritet. Edhe ndryshimet më të vogla mund të bëjnë diferencë, prandaj ia vlen të sigurohesh që sistemi yt i ngrohjes funksionon si duhet – duke filluar nga radiatorët.
Sipas inxhinierit të kompanisë Boxt, Will Scholfield, nëse radiatorët nuk ngrohin siç duhet ose punojnë me pengesa, duhet t’i çliron nga ajri i bllokuar (një proces i njohur si “bleeding”). Ky proces do të thotë të lejosh që ajri i mbetur brenda radiatorëve të dalë jashtë.
Nëse ajri ngelet brenda, ngrohja nuk shpërndahet si duhet e radiatorët bëhen më pak efikasë. Nëse kjo nuk bëhet për kohë të gjatë, ajri i bllokuar shkakton edhe gërryerje në sistemin e ngrohjes. Kjo është detyrë e thjeshtë që duhet bërë rregullisht, që shtëpia të jetë e ngrohtë e sistemi të funksionojë optimalisht.
Scholfield këshillon: “Nëse çliron radiatorët nga ajri rreth dy herë në vit, sistemi i ngrohjes do të punojë më me efikasitet dhe do të ndihmosh edhe në uljen e faturave të energjisë.”
Çfarë të duhet për të çliruar radiatorët nga ajri?
Një çelës për radiator ose një kaçavidë, në varësi të llojit të valvulës.
Një leckë ose enë e vogël për të mbledhur ujin që mund të rrjedhë.
Si ta bësh?
Fike ngrohjen dhe lëre sistemin të ftohet plotësisht. Vendos një peshqir ose leckë poshtë radiatorit për të mbrojtur dyshemenë.
Gjej valvulën e ajrit, ndodhet në krye të radiatorit, në njërën anë; është e rrumbullakët e ka vrimë për çelësin ose një prerje për kaçavidë.
Fut çelësin në valvul dhe ktheje ngadalë në drejtim të kundërt të akrepave të orës derisa të dalë ajri. Kur fillon të dalë uji, ktheje përsëri në drejtim të akrepave të orës për ta mbyllur valvulën. Përsërite këtë proces për të gjithë radiatorët në shtëpi.
Në fund, kontrollo presionin e ujit në bojlerin e ngrohjes, ai duhet të jetë midis 1 dhe 2 bar. Nëse nuk është, rregulloje sipas nevojës. /A.Z/UBT News/
Një mbrëmje e veçantë letrare do të zhvillohet sonte, më 28 tetor 2025, në Bibliotekën “Ernest Koliqi” në Prishtinë, ku do të promovohet libri “Arbëreshët – Shqiptarët e Italisë” i autorit dhe studiuesit të njohur Fatmir Toçi.
Ky botim, nga Shtëpia Botuese “Toena”, është një vepër studimore e rëndësishme që hedh dritë mbi historinë, kulturën, ritet dhe trashëgiminë shpirtërore të arbëreshëve të Italisë, pasardhësve të shqiptarëve që kanë ruajtur gjuhën dhe identitetin e tyre për më shumë se pesë shekuj larg atdheut.
Në promovim do të marrin pjesë dhe do të diskutojnë: Prof. Xhavit Beqiri, Prof. Bajram Kosumi, Akademik Ali Aliu, si dhe autori i librit, Fatmir Toçi.
Ngjarja do të pasurohet edhe me një program artistik, që do ta shndërrojë mbrëmjen në një udhëtim përmes historisë, muzikës dhe shpirtit arbëresh.
Promovimi organizohet në kuadër të ciklit letrar të njohur “Pena e dritës”, i cili ka për qëllim të afrojë lexuesit me vepra me vlera të spikatura kulturore, historike dhe letrare.
Përndryshe, fillimi i ngjarjes është në orën 19:00 dhe është i hapur për publikun. /A.Z/UBT News/
Shfaqja “Art” është premiera e radhës në Teatrin Kombëtar të Kosovës, me autore, Yasemina Reza, regjisor, Bashkim Ramadani, asistente e regjisë Kreshnike Osmani dhe me dramaturge Zoga Çeta Çitaku.
Kjo shfaqje paraqet miqësinë që përplaset kur arti sfidon çdo perceptim, dhe a mund të mbijetosh në një botë ku vlerat janë të ndryshme?
Në këtë shfaqje luajnë aktorët: Ard Islami, Ylber Bardhi dhe Butrint Lumi.
Reprizat e shfaqjes “Art”-do të mbahen me 27 dhe 28 tetor 2025 nga ora 20:00 në Amfiteatrin e Teatrit Kombëtar të Kosovës. /A.Z/UBT News/
Ka ndërruar jetë artisti dhe regjisori nga Ferizaj, Kushtrim Asllani.
Lajmin e hidhur e ka bërë të ditur këngëtari Mentor Haziri, përmes një postimi në rrjete sociale.
“Kushtrimi, djali i dajës, na la e na tronditi të gjithëve sot. Një djalë shembullor, artist e regjisor me kontribut të madh në Teatrin e Ferizajt dhe në komunitetin tonë artistik, në qytet e më gjerë”, ka shkruar Haziri.
Ai shtoi më tej: “Një djalë që na donte të gjithëve dhe që mezi priste të vinte në pranverë për të na parë. U prehtë shpirti në parajsë, Kusho.”
Edhe aktorja, Gresa Gashi, ka reaguar pas lajmit të ndarjes nga jeta të artistit.
“Jam e tronditur nga lajmi për vdekjen tënde. U prehsh në paqe, Kushtrim. S’po më besohet,” ka shkruar ajo.
Vitet e fundit, Asllani mësohet se kishte jetuar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. /A.Z/UBT News/