Aktualitet

‘Hiq Viq’, nisma kundër asimilimit të shqiptarëve në Mal të Zi

Published

on

Të rinj aktivistë të trevave shqiptare në Mal të Zi janë bërë bashkë për një kauzë: t’i shpëtojnë asimilimit të shqiptarëve në trevat malazeze, duke hequr nga mbiemrat e tyre dy prapashtesat me prejardhje sllave – viq dhe – iq.

“Për vetëm 30 minuta angazhim fëmijët, nipat, stërnipat… dhe i gjithë fisi juaj nuk do të ketë më – viq sot e 1000 vjet!” shkruhet në faqen zyrtare të nismëtarëve.

Kryetari i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve në Mal të Zi, Faik Nika, tregon për Albanian Post se ideja e kësaj nisme ka nisur para shumë kohësh, pasi “i shqetëson jashtë mase ky fenomen deformues i identitetit kombëtar të shqiptarëve në Malin e Zi, duke i përafruar ato me prapashtesat e mbiemrave të shumicës sllavofone këtu dhe ish-Jugosllavi”.

Ndërgjegjësim dhe informim janë dy pikat kyçe të web-faqes së krijuar për “pastrimin” nga mbiemrat shqiptarë të prapashtesave me origjinë sllave.

“Mbi të gjitha”, thotë Nika “tani ligji e mundëson fare thjesht një gjë të tillë”.

Më tej, ai i cilëson nismëtarët e “-iq dhe -viq” si “patriotë shqiptarë që kanë trashëguar vetëdijen e lartë dhe guximin, nga të parët e tyre, që në kohët e Jugosllavisë”, përcjell Albinfo.ch.

Pse pikërisht tani?

Në kohët e mëparshme, shpjegon më tej ai, nuk ishte aspak e lehtë ndryshimi i mbiemrit, pasi duheshin muaj të tërë procedurash burokratike dhe pyetje të shumta nga organet përgjegjëse për arsyet e heqjes së këtyre dy prapashtesave.

“Por që nga viti 2009, me ndryshimin e ligjit për procedurat e ndryshimit dhe plotësimit të identitetit, tani pothuajse thjesht fare, mund të korrigjohet mbiemri”.

Si mund të “pastrohen” nga mbiemri këto dy prapashtesa?

“Mjafton të aplikosh për një akt të tillë dhe të paguash tarifat e caktuara me ligje për ndryshim”, thotë kreu i Këshillit.

Ky lajm i ka gëzuar shumë shqiptarët patriotë të Malit të Zi, ndonëse për të dhënat e numrit të personave që kanë ndryshuar mbiemrin “duhet të presim fundit e vitit kalendarik”.

Megjithatë, nismëtarët janë të bindur se çdo ditë e më shumë njerëzit po i rikthehen mbiemrit të të parëve të tyre dhe jo prapashtesë e imponuar në një kohë të caktuar, nga një sistem autoritar, pa dëshirën e askujt.

Për Faik Nikën, kjo nismë “është një thirrje e ndërgjegjes kombëtare të komunitetit shqiptar në Mal të Zi, vetëdijesimit të tyre”.

Sistemi i asaj kohe, shpjegon më tej kryetari i Këshillit, synonte “uniformizimin e popullsisë brenda Jugosllavisë dhe zhdukjen e identitetit kombëtar, sidomos të popujve jo-sllav”.

“Pastrimi” – siç e quan Nika heqjen e prapashtesave sllave nga mbiemrat – është një thirrje edhe për ata shqiptarë që nuk ndodhen në territorin malazez, por kanë emigruar në vende të tjera dhe duan ta ruajnë identitetin e të parëve të tyre.

“Edhe për ata është një thirrje që, në momentin kur të kthehen për pushime, të nisin procedurat për heqjen e prapashtesave – viç dhe – iç nga mbiemrat”.

Pyetjes nëse deri më tani kanë hasur “shkopinj nën rrota” nga institucionet vendëse, Nika i përgjigjet se “një gjë e tillë (ndryshimi i mbiemrit) parashihet me ligjet në fuqi dhe çdokush që ka dëshirë të korrigjojë të dhënat e identitetit të vet, mund ta bëjë pa asnjë pengesë”.

“Nisma nuk është kundër askujt, por i bën thirrje ndërgjegjes së shqiptarëve për heqjen e prapashtesave që nuk janë shqiptare dhe kthimit në identitet”, përmbyll ai.

Edhe një ndër anëtarët e grupit të “Tifozëve Kuq e Zi” (TKZ), Petrit Osmani, shprehet mbështetës ndaj “çdo nisme që synon mbrojtjen e qenies sonë dhe të bashkëkombësve tanë”.

Ultrasi kuqezi thotë se “ndryshimi i mbiemrit nuk është një fenomen që ka ndodhur vetëm në Malin e Zi, por në shumë troje të tjera shqiptare, ku prezenca e shteteve të tjera ka qenë e madhe”.

“Njëjtë”, shprehet anëtari i tifo-grupit mbështetës së Kombëtares shqiptare, “ka vepruar edhe pushteti serb në luginën e Preshevës, sllavo-maqedonasit në Maqedoninë e Veriut, po ashtu edhe grekët. Në shumicën e rasteve, mbiemrat u janë ndërruar me dhunë, në raste të tjera kur kanë pasur mundësi ta mbajnë mbiemrin pa këtë prapashtesë, janë stigmatizuar dhe diskriminuar në shkollim me vende pune të ngjashme”.

TKZ, e cila numëron në faqen e saj zyrtare në Facebook mbi 325 mijë ndjekës, me anë të përfaqësuesit të saj, Petrit Osmani, deklaron që “Shqipëria e TKZ-së nuk është vetëm ajo administrative, është shumë më e madhe”, duke nënkuptuar se mbron dhe mbështet interesat e shqiptarëve kudo që janë. /albinfo

Aktualitet

Studentët e Muzikës në UBT dhe profesori Blerim Emerllahu marrin pjesë në edicionin e 9-të të Festivalit të Klarinetës në Poloni

Published

on

Tre studentë të Fakultetit Muzika Moderne, Prodhimi Digjital dhe Menaxhmenti në UBT, Leona Ferati, Rinor Hasimi dhe Sunaj Qerimi, se bashku me profesorin Blerim Emërllahu, patën mundësinë të përfaqësojnë Kosovën në edicionin e 9-të të Festivalit Ndërkombëtar të Klarinetës, në Rubnej të Polonisë, një nga aktivitetet më të rëndësishme në skenën evropiane të muzikës klasike.

Gjatë festivalit, studentët ndoqën ligjërata të nivelit të lartë nga profesorë dhe artistë të njohur ndërkombëtarisht, bashkëpunuan me solistë të famshëm dhe interpretuan në koncertet kryesore së bashku me studentë nga e gjithë Evropa. Kjo përvojë u ofroi mundësinë të thellojnë njohuritë teknike, të rrisin aftësitë interpretative dhe të krijojnë kontakte profesionale me artistë ndërkombëtarë.

Në këtë edicion mori pjesë edhe Prof. Blerim Emerllahu si solist dhe ligjërues, duke ofruar mbështetje dhe mentorim për studentët gjatë aktiviteteve të festivalit.

Ky përfaqësim i studentëve tregon qartë se UBT vazhdon të promovojë talentin dhe ekselencën artistike në arenën ndërkombëtare, duke kontribuar në zhvillimin profesional të studentëve dhe rritjen e prezencës së universitetit në evente prestigjioze kulturore.

Continue Reading

Aktualitet

Turqia merr sërish komandën e KFOR-it

Published

on

Ministria e Mbrojtjes e Turqisë ka njoftuar se vendi do të marrë përsëri komandën e misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë (KFOR) në tetor 2025, për një mandat njëvjeçar. Ky do të jetë rikthimi i komandës turke pas drejtimit të suksesshëm të forcave gjatë periudhës 2023–2024, raporton TurkiyeToday.

Zëdhënësi i Ministrisë së Mbrojtjes, kontradmirali Zeki Akturk, konfirmoi se Turqia do të udhëheqë sërish misionin ndërkombëtar, duke theksuar angazhimin e Ankarasë për sigurinë dhe stabilitetin në rajonin euroatlantik.

“Vendi ynë, i cili ka dhënë kontribute të rëndësishme dhe vendimtare për sigurinë e NATO-s dhe rajonit euroatlantik, do të vazhdojë ta bëjë këtë edhe në të ardhmen”, deklaroi Akturk. “Detyra do të përmbushet në mënyrë neutrale dhe transparente, në përputhje me rezolutat e NATO-s dhe Kombeve të Bashkuara.”

Që nga themelimi i KFOR-it më 12 qershor 1999, në bazë të një rezolute të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Turqia ka qenë një ndër kontribuesit e pandërprerë me trupa në këtë mision. Aktualisht, KFOR përbëhet nga rreth 4,500 trupa nga 29 vende anëtare dhe joanëtare të NATO-s.

Një moment i rëndësishëm për sigurinë në Kosovë ishte në qershor 2023, kur ushtarët turq morën masa sigurie në rajonin e Zubin Potokut, në veri të Kosovës, me kërkesë të KFOR-it, për të ndihmuar në ruajtjen e qetësisë në zonë.

Udhëheqja e përsëritur e KFOR-it nga Turqia vjen në një kohë të ndjeshme për rajonin e Ballkanit Perëndimor. Që nga shpallja e njëanshme e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, Turqia ka mbështetur vazhdimisht përpjekjet për paqe dhe ka luajtur rolin e ndërmjetësit në raportet Kosovë–Serbi.

Pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022, pasiguritë në Ballkan janë thelluar, duke i dhënë më shumë peshë rolit të Turqisë si faktor stabiliteti. Komanda turke e KFOR-it në vitet 2023–2024 u vlerësua për ndikimin e saj në uljen e tensioneve në veri të Kosovës, dhe rikthimi në krye të misionit në 2025 shihet si vazhdimësi e këtij angazhimi stabilizues.

Zëdhënësi Akturk gjithashtu bëri të ditur se për herë të parë në historinë e NATO-s, një gjeneral turk është emëruar si Drejtor i Bashkëpunimit për Siguri në Komandën Ushtarake Ndërkombëtare të NATO-s në Bruksel një tjetër tregues i rolit në rritje të Turqisë në sigurinë e aleancës.

Në raportet e fundit strategjike, Turqia përmendet si një shtyllë kyçe e NATO-s. Vizita e paralajmëruar e Kancelarit gjerman Friedrich Merz në Ankara dhe deklaratat e zyrtarëve amerikanë që vlerësojnë kontributin e Turqisë në sigurinë euroatlantike, janë tregues të rëndësisë së saj në arkitekturën e mbrojtjes kolektive të Aleancës.

Continue Reading

Aktualitet

Raporti 24 orësh nga Policia e Kosovës

Published

on

Në raportin e fundit 24 orësh nga Policia e Kosovës, në disa qytete të Kosovës ka pasur incidente kriminale dhe shifra të larta të gjobave të shqiptuara në kundërvajtje.

AKSIDENTE TRAFIKU DHE GJOBA

Gjatë 24 orëve të fundit janë shqiptuar 2587 tiketa trafiku, janë shkaktuar 48 aksidente me dëme materiale dhe 23 aksidente me të lënduar. Zyra e Informimit nga PK ka njoftuar se 23 persona janë arrestuar, kurse 16 janë dërguar në mbajtje.

INCIDENTET KRIMINALE-PRISHTINË

PËRDORIM I ARMËS

Obiliq/ 27.08.2025 – 15:00. Ankuesi mashkull kosovar ka raportuar se në drejtim të veturës së tij një person I dyshuar ka shtënë me armë tri herë. Në vendin e ngjarjes njësia policore ka gjetur dhe sekuestruar një predhë dhe një gëzhojë. Në konsultim me prokurorin është inicuar rasti, ndërsa i dyshuari në kërkim policor.

 SHKAKTIM I RREZIKUT TË PËRGJITHSHËM

Hajvali / 27.08.2025 – 11:43. Është përfshirë nga zjarri një deponi e veturave të vjetra si dhe një plantacion i mbjellur me pemë. Në vendin e ngjarjes kanë dalë njësitë përkatëse policore dhe zjarrfikësit të cilët kanë lokalizuar zjarrin. Lidhur me rastin është njoftuar prokurori, ndërsa i dyshuari në kërkim policor.

KANOSJE

Gllogoc / 27.08.2025 – 16:15. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar për shkak se i njëjti dyshohet se e ka kanosur viktimën femër kosovare. I dyshuari pas inicimit të rastit me vendim të prokurorit është dërguar në mbajtje.

Prishtinë / 27.08.2025 – 13:14. Është shoqëruar në Stacion Policor e dyshuara femër kosovare pasi që e njëjta ka telefonuar në linjën emergjente 192 dhe ka kanosur zyrtarët përmes telefonit. Lidhur me rastin është njoftuar prokurori ndërsa e dyshuara është dërguar në trajtim mjekësor Psikiatrik. Rasti procedohet në procedurë të rregullt.

LËNDIM I RËNDË TRUPORË

Prishtinë/27.08.2025-23:00 Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi i njëjti në bashkëveprim edhe me 3 të dyshuar tjerë, të cilët gjenden në arrati, kishin sulmuar fizikisht viktimën mashkull kosovar. Si pasojë e sulmit viktima ka pësuar lëndime trupore. I dyshuari me vendim të prokurorit është dërguar në mbajtje.

VRASJE NË TENTATIVË

Lipjan / 27.08.2025 – 21:40. Janë arrestuar 4 të dyshuar meshkuj kosovarë pasi të njëjtit dyshohet se kishin sulmuar fizikisht 4 viktimat meshkuj kosovarë. Gjatë përleshjes është përdorur edhe një mjet i mbrehtë (thikë). Si pasojë e përleshjes fizike viktimat kanë pësuar lëndime trupore për çka dhe janë dërguar në tretman mjekësor. Tre nga viktimat pas pranimit të tretmanit mjekësor janë liruar, kurse njëri ka ta vazhduar për trajtim mjekësor në QKUK. Me vendim të prokurorit të dyshuarit janë dërguar në mbajtje.

DHUNË NË FAMILJE

Prishtinë / 27.08.2025 – 03:00. Ankuesja femër kosovare ka raportuar se i dyshuari mashkull shtetas i huaj, kishte ushtruar dhunë ndaj saj dhe dy viktimave tjera femra kosovare. Lidhur me rastin është njoftuar prokurori, dhe po hetohet nga ekipet relevante policore.

Prishtinë / 27.08.2025 – 16:00-17:00. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar për shkak se i njëjti dyshohet se ka ushtruar dhunë ndaj viktimave femra kosovare. Viktimat nuk kanë dashur të marrin trajtim mjekësor. I dyshuari me vendim të prokurorit pas inicimit të rastit është liruar, rasti vazhdon të trajtohet në procedurë të rregullt.

Prishtinë / 27.08.2025 – 20:30. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar për shkak se i njëjti dyshohet se ka ushtruar dhunë ndaj viktimës femër kosovare.Viktima ka pranuar trajtim mjekësor, ndërsa i dyshuari me vendim të prokurorit pas inicimit të rastit është liruar. Rasti vazhdon në procedurë të rregullt.

AKSIDENT TRAFIKU ME LËNDIME

Prishtinë / 27.05.2025 – 15:55. Raportohet se ka ndodhur aksident trafiku në mes të dy veturave. Si pasojë tre persona kanë pësuar lëndime trupore dhe të njëjtit kanë pranuar tretman mjekësor.

AKSIDENT TRAFIKU ME FATALITET

Gllogoc / 27.08.2025 – 02:08. Raportohet se viktima mashkull kosovar derisa ka qenë duke drejtuar veturën, humb kontrollin mbi veturë dhe është rrokullisur. Si pasojë, i njëjti pëson lëndime trupore dhe transportohet në Emergjencën e Drenasit ku mjeku kujdestar konstaton vdekjen e tij. Me vendim të prokurorit, trupi i pajetë është dërguar në IML për obduksion.

INCIDENTE KRIMINALE-GJILAN

MBAJTJE NË PRONËSI, KONTROLL APO POSEDIM I PAAUTORIZUAR I ARMËVE

Viti / 27.08.2025 – 14:00. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që gjatë kontrollit në shtëpinë e tij është gjetur dhe konfiskuar arma e zjarrit pushkë e gjatë pa fishekë. Pas intervistimit, me vendim të prokurorit i dyshuari është liruar në procedurë të rregullt.

INCIDENTE KRIMINALE-FERIZAJ

LËNDIM I RËNDË TRUPOR

Kaçanik / 25.08.2025 – NN. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që i njëjti dyshohet se ka sulmuar fizikisht viktimën femër kosovare. Viktima ka pësuar lëndime trupore ndërsa i dyshuari me vendim të prokurorit është dërguar në mbajtje.

HETIM MBI VDEKJEN

Ferizaj / 27.08.2025 – 09:10. Raportohet se viktima mashkull kosovar dyshohet se ka rënë nga ashensori. Në vendin e ngjarjes kanë dalë njësitë përkatëse, ndërsa ekipi mjekësor ka konstatuar vdekjen e viktimës. Me vendim të prokurorit, trupi i pajetë është dërguar në IML për obduksion.

INCIDENTE KRIMINALE-PRIZREN

SULM NDAJ PERSONIT ZYRTAR

Prizren / 27.08.2025 – 18:30. Është arrestuar se i dyshuari mashkull kosovar për shkak se i njëjti në shenjë revolte pas shqiptimit të një gjobe në trafik ka sulmuar zyrtarët policor. I dyshuari me vendim të prokurorit është dërguar në mbajtje.

INCIDENTET KRIMINALE-GJAKOVË

VJEDHJE E RËNDË

Gjakovë / 24.08.2025 – 13:15. Pas hetimeve të zhvilluara lidhur me rastin, më 27.08.2025 është arrestuar i dyshuari shtetas I huaj për shkak se i njëjti dyshohet se më 24.08.2025 kishte vjedhur një trotinet elektrik nga viktima mashkull kosovar. I dyshuari me vendim të prokurorit është dërguar në mbajtje.

INCIDENTET KRIMINALE-MITROVICË JUG

LËNDIM I RËNDË TRUPOR

Vushtrri / 27.08.2025 – 08:45. Janë arrestuar tre të dyshuar meshkuj kosovar pasi që pas një mosmarrëveshje janë përleshur fizikisht në mes vete. Të njëjtit kanë pësuar lëndime trupore dhe janë dërguar për tretman mjekësor. Pas intervistimit, me vendim të prokurorit një i dyshuar është dërguar në mbajtje, ndërsa dy të dyshuarit e tjerë janë liruar në procedurë të rregullt.

LËNDIM I LEHTË TRUPOR

Skenderaj / 27.08.2025 – 09:15. Viktima femër kosovare ka njoftuar policinë se është sulmuar fizikisht nga I dyshuari mashkull kosovar. Viktima është dërguar për trajtim mjekësor, ndërsa i dyshuari është arrestuar dhe pas intervistimit me urdhër të prokurorit është dërguar në mbajtje.

MBAJTJE NË PRONËSI, KONTROLL APO POSEDIM I PAAUTORIZUAR I ARMËVE

Vushtrri / 27.08.2025 – 14:45. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që i njëjti dyshohet se ka shtënë me armë zjarri. Nga i dyshuari është konfiskuar një pistoletë me karikator dhe dy fishekë. Pas intervistimit, me vendim të prokurorit i dyshuari është liruar në procedurë të rregullt.

INCIDENTET KRIMINALE-MITROVICË VERI

VJEDHJE E RËNDË

Mitrovicë Veri / 13.06.2025 – 03:00. Më 27.08.2025 pas hetimeve të zhvilluara është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar për shkak se i njëjti dyshohet se më 13.06.2025 kishte kryer vjedhje në lokalin e ankuesit mashkull kosovar. I dyshuari me vendim të prokurorit është dërguar në mbajtje.

ARMËMBAJTJE PA LEJE

Mitrovicë Veri / 27.08.2025 – 20:50. Njësitë e hetuesisë gjatë kontrollit në banesën e të dyshuarës femër kosovare kanë gjetur dhe sekuestruar dy fishekë, dhe një sprej. Në konsultim me prokurorin është inicuar rasti, ndërsa e dyshuara gjendet në arrati.

INCIDENTET KRIMINALE-DEPARTAMENTI I POLICISË KUFITARE

KALIMI I PAAUTORIZUAR I VENDKALIMEVE KUFITARE APO I VIJËS KUFITARE

Leposaviq / 27.08.2025 – 15:30. Janë arrestuar dy të dyshuar, njëri kosovar e tjetri shtetas i serbisë, pasi që të njëjtit kanë kaluar ilegalisht kufirin nga Serbia në Kosovë. Me vendim të prokurorit, një i dyshuar është dërguar në mbajtje ndërsa tjetri është liruar në procedurë të rregullt.

 

 

 

Continue Reading

Aktualitet

UBT – Pionier i Mekatronikës në rajon: Masteri që siguron aftësi dhe punësim

Published

on

UBT është pionier në fushën e mekatronikës në rajon, duke sjellë një program master që përveç diplomës që njihet ndërkombëtarisht, të ofron edhe mbështetje dhe punësim të garantuar.

Ky program ndërthur në mënyrë unike mekanikën, elektronikën, automatizimin dhe programimin, duke i dhënë studentëve aftësitë për të projektuar, ndërtuar dhe optimizuar sistemet më të avancuara teknologjike.

Në laboratorët modernë të UBT-së, studentët punojnë drejtpërdrejt me:

  • Robotë industrialë që përdoren nga kompanitë më të mëdha në botë
  • Sisteme të automatizuara që rrisin efikasitetin në prodhim
  • Teknologji të prodhimit inteligjent që përputhen me standardet e Industrisë 4.0

Ky master përgatit inxhinierë që janë në gjendje të:

  • Projektojnë dhe mirëmbajnë makineri të avancuara
  • Zhvillojnë robotë autonomë për industri të ndryshme
  • Integrojnë sisteme të kontrollit që optimizojnë prodhimin dhe shërbimet
  • Aplikojnë inteligjencën artificiale në automatizim

Me kërkesën globale për profesionistë të kësaj fushe që rritet çdo vit, studentët e diplomuar në Mekatronikë nga UBT janë të gatshëm të punojnë kudo – nga kompanitë vendore inovative te korporatat ndërkombëtare.

APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Të kërkuara