

Aktualitet
‘Hiq Viq’, nisma kundër asimilimit të shqiptarëve në Mal të Zi
Published
4 years agoon
By
UBT newsTë rinj aktivistë të trevave shqiptare në Mal të Zi janë bërë bashkë për një kauzë: t’i shpëtojnë asimilimit të shqiptarëve në trevat malazeze, duke hequr nga mbiemrat e tyre dy prapashtesat me prejardhje sllave – viq dhe – iq.
“Për vetëm 30 minuta angazhim fëmijët, nipat, stërnipat… dhe i gjithë fisi juaj nuk do të ketë më – viq sot e 1000 vjet!” shkruhet në faqen zyrtare të nismëtarëve.
Kryetari i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve në Mal të Zi, Faik Nika, tregon për Albanian Post se ideja e kësaj nisme ka nisur para shumë kohësh, pasi “i shqetëson jashtë mase ky fenomen deformues i identitetit kombëtar të shqiptarëve në Malin e Zi, duke i përafruar ato me prapashtesat e mbiemrave të shumicës sllavofone këtu dhe ish-Jugosllavi”.
Ndërgjegjësim dhe informim janë dy pikat kyçe të web-faqes së krijuar për “pastrimin” nga mbiemrat shqiptarë të prapashtesave me origjinë sllave.
“Mbi të gjitha”, thotë Nika “tani ligji e mundëson fare thjesht një gjë të tillë”.
Më tej, ai i cilëson nismëtarët e “-iq dhe -viq” si “patriotë shqiptarë që kanë trashëguar vetëdijen e lartë dhe guximin, nga të parët e tyre, që në kohët e Jugosllavisë”, përcjell Albinfo.ch.
Pse pikërisht tani?
Në kohët e mëparshme, shpjegon më tej ai, nuk ishte aspak e lehtë ndryshimi i mbiemrit, pasi duheshin muaj të tërë procedurash burokratike dhe pyetje të shumta nga organet përgjegjëse për arsyet e heqjes së këtyre dy prapashtesave.
“Por që nga viti 2009, me ndryshimin e ligjit për procedurat e ndryshimit dhe plotësimit të identitetit, tani pothuajse thjesht fare, mund të korrigjohet mbiemri”.
Si mund të “pastrohen” nga mbiemri këto dy prapashtesa?
“Mjafton të aplikosh për një akt të tillë dhe të paguash tarifat e caktuara me ligje për ndryshim”, thotë kreu i Këshillit.
Ky lajm i ka gëzuar shumë shqiptarët patriotë të Malit të Zi, ndonëse për të dhënat e numrit të personave që kanë ndryshuar mbiemrin “duhet të presim fundit e vitit kalendarik”.
Megjithatë, nismëtarët janë të bindur se çdo ditë e më shumë njerëzit po i rikthehen mbiemrit të të parëve të tyre dhe jo prapashtesë e imponuar në një kohë të caktuar, nga një sistem autoritar, pa dëshirën e askujt.
Për Faik Nikën, kjo nismë “është një thirrje e ndërgjegjes kombëtare të komunitetit shqiptar në Mal të Zi, vetëdijesimit të tyre”.
Sistemi i asaj kohe, shpjegon më tej kryetari i Këshillit, synonte “uniformizimin e popullsisë brenda Jugosllavisë dhe zhdukjen e identitetit kombëtar, sidomos të popujve jo-sllav”.
“Pastrimi” – siç e quan Nika heqjen e prapashtesave sllave nga mbiemrat – është një thirrje edhe për ata shqiptarë që nuk ndodhen në territorin malazez, por kanë emigruar në vende të tjera dhe duan ta ruajnë identitetin e të parëve të tyre.
“Edhe për ata është një thirrje që, në momentin kur të kthehen për pushime, të nisin procedurat për heqjen e prapashtesave – viç dhe – iç nga mbiemrat”.
Pyetjes nëse deri më tani kanë hasur “shkopinj nën rrota” nga institucionet vendëse, Nika i përgjigjet se “një gjë e tillë (ndryshimi i mbiemrit) parashihet me ligjet në fuqi dhe çdokush që ka dëshirë të korrigjojë të dhënat e identitetit të vet, mund ta bëjë pa asnjë pengesë”.
“Nisma nuk është kundër askujt, por i bën thirrje ndërgjegjes së shqiptarëve për heqjen e prapashtesave që nuk janë shqiptare dhe kthimit në identitet”, përmbyll ai.
Edhe një ndër anëtarët e grupit të “Tifozëve Kuq e Zi” (TKZ), Petrit Osmani, shprehet mbështetës ndaj “çdo nisme që synon mbrojtjen e qenies sonë dhe të bashkëkombësve tanë”.
Ultrasi kuqezi thotë se “ndryshimi i mbiemrit nuk është një fenomen që ka ndodhur vetëm në Malin e Zi, por në shumë troje të tjera shqiptare, ku prezenca e shteteve të tjera ka qenë e madhe”.
“Njëjtë”, shprehet anëtari i tifo-grupit mbështetës së Kombëtares shqiptare, “ka vepruar edhe pushteti serb në luginën e Preshevës, sllavo-maqedonasit në Maqedoninë e Veriut, po ashtu edhe grekët. Në shumicën e rasteve, mbiemrat u janë ndërruar me dhunë, në raste të tjera kur kanë pasur mundësi ta mbajnë mbiemrin pa këtë prapashtesë, janë stigmatizuar dhe diskriminuar në shkollim me vende pune të ngjashme”.
TKZ, e cila numëron në faqen e saj zyrtare në Facebook mbi 325 mijë ndjekës, me anë të përfaqësuesit të saj, Petrit Osmani, deklaron që “Shqipëria e TKZ-së nuk është vetëm ajo administrative, është shumë më e madhe”, duke nënkuptuar se mbron dhe mbështet interesat e shqiptarëve kudo që janë. /albinfo
Bota
Kryeministri i Sllovakisë kundër ndihmës për Ukrainën: S’do të ofrojmë para, as armë
Published
2 days agoon
March 7, 2025By
UBTnews
Kryeministri i Sllovakisë, Robert Fico, ka ripërsëritur qëndrimin se vendi i tij nuk do t’i ofrojë Ukrainës ndihmë financiare apo ushtarake për të vazhduar luftën kundër Rusisë.
Gjatë një konference për shtyp, Fico theksoi se Këshilli Evropian nuk ka marrë asnjë angazhim konkret për ndihmë të detyrueshme financiare dhe ushtarake për Ukrainën në samitin e mbajtur të enjten. Sipas tij, çdo mbështetje për Kievin do të mbetet në baza vullnetare, dhe Sllovakia nuk do të jetë mes vendeve që do të ofrojë ndihmë.
Ai gjithashtu përshëndeti përfshirjen e shqetësimeve të Sllovakisë në deklaratën përfundimtare të samitit, veçanërisht lidhur me negociatat për rinovimin e furnizimeve me gaz natyror rus për Evropën Qendrore përmes Ukrainës. Fico tha se tani Bratislava do të ushtrojë presion maksimal ndaj Kievit për të zgjidhur këtë çështje.
Ndërkohë, 26 vende të BE-së – përfshirë Sllovakinë – kanë nënshkruar një deklaratë që përcakton vijat e kuqe për bisedimet e ardhshme të paqes, ku mbështet anëtarësimi i Ukrainës në BE dhe premtohet ndihma e ardhshme ushtarake. Hungaria ishte i vetmi vend që nuk e nënshkroi këtë deklaratë.
Bota
Disidentët kolumbianë rrëmbejnë 29 anëtarë të forcave të sigurisë
Published
2 days agoon
March 7, 2025By
UBTnews
Në një sulm nga disidentët kolumbianë FARC në dy lokacione në provincën Kauca, u rrëmbyen 29 anëtarë të forcave të sigurisë kolumbiane, njoftoi sot Ministria e Mbrojtjes e vendit.
Incidentet ndodhën në El Plateado, ku forcat e sigurisë kanë kryer një ndërhyrje prej muajsh kundër grupeve të armatosura , dhe La Hacienda, tha Ministria e Mbrojtjes në një deklaratë, raportoi Reuters.
“Jeta dhe siguria e anëtarëve të rrëmbyer të forcave të sigurisë janë përgjegjësi e drejtpërdrejtë e atyre që kryen këtë krim të urryer,” tha ministria.
Ministri kolumbian i Mbrojtjes Pedro Sanchez tha se dy rrëmbyes, dyshohet se ishin pjesë e FARC, ishin identifikuar dhe se ata ishin të veshur me rroba civile në momentin e incidentit dhe “përdornin vendasit” për të sulmuar policinë, sipas gazetës kolumbiane Tiempo.
Thuhet se militantët e FARC po kërcënojnë vendasit me ndëshkim ose dëbim nga ajo pjesë e Kolumbisë nëse nuk bashkëpunojnë për të parandaluar praninë e ushtrisë kolumbiane në ato territore.
Bota
“Ndalni sulmet”, Trump ultimatum Rusisë: Do vendosim sanksione në shkallë të gjerë
Published
2 days agoon
March 7, 2025By
UBTnews
Rusia ka ndërmarrë një sulm masiv ndaj Ukrainës të enjten pas mesnate, duke vazhduar intensifikimin e përplasjeve në fushën e betejës.
Në lidhje me këtë, presidenti amerikan Donald Trump ka reaguar fuqishëm, duke paralajmëruar për sanksione të mëdha ndaj Moskës dhe duke bërë thirrje për një ndalesë urgjente të luftimeve.
Në një postim në mediat sociale, Trump theksoi se do të merrte masa drastike ndaj Rusisë, duke përmendur mundësinë e sanksioneve dhe tarifave bankare në shkallë të gjerë. Ai kërkoi një armëpushim të menjëhershëm dhe një marrëveshje përfundimtare paqeje mes dy vendeve.
“Bazuar në faktin se Rusia po “godit” absolutisht Ukrainën në fushën e betejës tani, unë jam duke konsideruar fuqimisht sanksione, sanksione dhe tarifa bankare në shkallë të gjerë ndaj Rusisë derisa të arrihet një armëpushim dhe një marrëveshje përfundimtare për zgjidhjen e paqes”. shkruan Trump.
Ai gjithashtu iu drejtua drejtpërdrejt dy vendeve, duke kërkuar që të ulen sa më shpejt në tryezën e bisedimeve.
“Për Rusinë dhe Ukrainën, shkoni në tryezë tani, para se të jetë tepër vonë. Faleminderit!!!”, shkroi Trump në postimin e tij.
Bota
Sulmi raketor ndaj Ukrainës, Zelensky thirrje Rusisë për armëpushim ajror dhe detar
Published
2 days agoon
March 7, 2025By
UBTnews
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky bëri thirrje për një armëpushim ajror dhe detar të premten pasi Rusia bombardoi infrastrukturën energjetike të Ukrainës gjatë natës.
Duke shkruar në Telegram, ai përsëriti se duhet të ketë “heshtje” në detet dhe qiejt mbi Ukrainë.
“Hapat e parë drejt paqes reale duhet të përfshijnë detyrimin e burimit të vetëm të kësaj lufte, Rusisë, që të ndalojë sulme të tilla kundër jetës”, tha udhëheqësi ukrainas.
Rusia shënjestroi infrastrukturën energjetike të Ukrainës gjatë natës në një sulm me raketa dhe dron në shkallë të gjerë, thanë zyrtarët ukrainas të premten.
Të paktën 10 persona, përfshirë një fëmijë, u plagosën, thanë autoritetet.
Ministri i Energjisë Herman Halushchenko e përshkroi sulmin si “masiv” në një postim në Facebook.
“Rusia po përpiqet të dëmtojë ukrainasit e zakonshëm duke goditur objektet e prodhimit të energjisë dhe gazit, pa braktisur qëllimin e saj për të na lënë pa dritë dhe ngrohje dhe duke shkaktuar dëmin më të madh për qytetarët e zakonshëm,” tha Halushchenko.
Në përgjigje, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha të premten se furnizimet me energji ishin një objektiv legjitim në luftë, pasi ato ishin të lidhura me “kompleksin industrial ushtarak dhe prodhimin e armëve” të Ukrainës.
Ai fillimisht sugjeroi hapat fillestarë për ndalimin e luftës – duke përfshirë ndalimin e gjuajtjes së raketave, dronëve dhe bombave ndaj energjisë dhe infrastrukturës tjetër civile – të martën. Zelensky ka propozuar gjithashtu ndërprerjen e operacioneve luftarake në Detin e Zi për të lejuar transportin e sigurt.
Propozimet e Zelensky përmbajnë elemente të atyre të sugjeruara nga presidenti francez Emmanuel Macron gjatë samitit të liderëve të javës së kaluar në Londër.
Në një intervistë me gazetën Le Figaro, Macron propozoi një armëpushim katër-javor në “ajër, det dhe në infrastrukturën energjetike” që nuk do të mbulonte luftimet përgjatë vijës së frontit në lindje, pasi kjo do të ishte komplekse për t’u “monitoruar”.
“Atëherë mund të fillojnë negociatat e vërteta të paqes,” tha Barrot.
Rusia nuk ka komentuar publikisht propozimet franceze për paqe.
Gjithashtu të martën, udhëheqësi ukrainas njoftoi se ishte gati të punonte nën “udhëheqjen e fortë” të Presidentit të SHBA Donald Trump për të arritur paqen e qëndrueshme, duke sinjalizuar një kthesë nga momenti kur ai u largua nga Shtëpia e Bardhë pas një grindjeje midis të dyve javën e kaluar.
SHBA ndërpreu përkohësisht ndihmën ushtarake dhe inteligjencën për Ukrainën këtë javë pas debatit publik, megjithëse zyrtarët sugjeruan se pauza e fundit do të hiqej nëse Ukraina do të kthehej shpejt në tryezën e bisedimeve.
Zelensky është përballur me presionin e fortë të SHBA-së për të bërë lëshime përpara çdo bisedimi të paqes, ndërkohë që ai ka kërkuar garanci për sigurinë për Kievin.

Rektori i UBT-së mori pjesë në ceremoninë festive të inaugurimit si anëtar i rregullt i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Evropës në Salzburg në Austri

Studentët e UBT-së, një 8 Mars plot aktivitet dhe solidaritet në “Shtëpinë e të Moshuarve”

UBT rangohet institucioni i parë në Kosovë për shkencë nga SCImago

Kryeministri i Sllovakisë kundër ndihmës për Ukrainën: S’do të ofrojmë para, as armë

Disidentët kolumbianë rrëmbejnë 29 anëtarë të forcave të sigurisë

“Ndalni sulmet”, Trump ultimatum Rusisë: Do vendosim sanksione në shkallë të gjerë

Sulmi raketor ndaj Ukrainës, Zelensky thirrje Rusisë për armëpushim ajror dhe detar

Kosova pa asnjë kontratë lobimi në SHBA

GAP: 57 për qind e bizneseve në pronësi të grave kanë prezencë online
Të kërkuara
-
Magazinë3 months ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota1 month ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota1 month ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota1 month ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt