Lajmet

Hashani: 1.3 miliard euro të planifikuara për investime kapitale, nuk u shpenzuan

Published

on

Nga viti 2019 deri në vitin 2023, rreth 1,3 miliard euro të planifikuara për investime kapitale nuk u shpenzuan. Ndërsa investimet e jashtme u rriten 7 për qind në gjysmën e parë të vitit 2024, megjithatë problematikë mbetet struktura e tyre. Kështu u tha në raportin e Institutit Riinvest me temën “Si të dilet nga kurthi i rritjes së pamjaftueshme ekonomike dhe si t’i bëjmë investimet më të frytshme?”.

Sipas raportit ka një ngecje në krahasim me planifikimet e qeverisë sa i përket normës së rritjes së Produktit Vendor Bruto (PVB).

Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) dhe Banka Botërore (BB) i shohin lëvizjet ekonomike në Kosovë në një dritë pozitive se vitin e kaluar, veçanërisht në aspektin e stabilitetit makroekonomik dhe performancës buxhetore. Në fakt, rritja ekonomike është kthyer në trendin para pandemisë COVID-19, rreth 4 për qind.

Drejtori ekzekutiv i Institutit Riinvest, Alban Hashani, tha se Raporti jep përgjigje pse rritja ekonomike në Kosovë është në një lloj kurthi.

“Vlerësojmë së duhet të bëhet më shumë për të tejkaluar këtë kurth. Sipas projeksioneve me ekonomi globale, pritjet për vitin vijues nuk është se dallon shumë më rritjen ekonomike nga vitet paraprake. Ne jemi kthyer në ritmin e rritjes para pandemisë, por që kjo është e pamjaftueshëm Qeveria e Kosovës ndër tjera  duhet të krijoj një trup ekspertësh vendore dhe ndërkombëtare për të hartuar një vizion afatgjatë që tejkalon modelin aktual të rritjes dhe kapërcen ‘kurthin e vendeve me të ardhurave mesatare”, tha Hashani.

Ai tha se sipas perceptimeve të udhëheqësve të kompanive private në Kosovë, viti 2023 ishte më i mirë se viti 2024.

“Pas një rritje me të ngadalësuar në vitin 2023, ekonomia e Kosovës këtë vit dhe vitin e ardhshem pritet të rikthehet në ritmet e rritjes para COVID-19 me katër për qind. Sipas perceptimeve të udhëheqësve të kompanive private në Kosovë, viti 2023 ishte më i mirë se viti 2024. 28 për qind e kompanive raportojnë rritje të shitjeve (55 përqind pa ndryshime dhe 13 për qind rënie. Duhet shtuar dy probleme kronike, përkeqësimi i bilancit tregtar dhe niveli i ultë i pjesëmarrjes në tregun e punës”, tha Hashani.

Sipas tij bazuar në raport shqetësuese është mungesa e investimeve kapitale.

“Investimet e jashtme direkte (ID) u rriten 7 për qind në gjysmën e parë të vitit 2024, megjithatë problematikë mbetet struktura e tyre. Sektori financiar në Kosovë, i dominuar nga bankat komerciale, vazhdon trendet e stabilitetit dhe qëndrueshmërisë, kreditë kanë shënuar një rritje vjetore prej 15 për qind. Rritje më të theksuar kanë pasur kreditë për ekonomitë familjare, krahasuar me firmat, 20 për qind dhe 11 për qind respektivisht pasqyrojnë edhe strukturën e ekonomisë”, Shqetësuese sipas këtij raporti është mungesa e investimeve kapitale. Nga viti 2019 deri në vitin 2023, rreth 1,3 miliard euro të planifikuara për investime kapitale nuk u shpenzuan. “Investimet publike. Rritje nga 789 milionë euro në vitin 2019 në 857 milionë euro në vitin 2023. Gjatë kësaj periudhe, rreth 1,3 miliard euro të planifikuara për investime kapitale nuk u shpenzuan. Në vitin 2023 investimet kapitale”, u shpreh Hashani.

Në fund, Hashani tha se ndërmarrjet publike në pesë viet e fundit, kanë realizuar investime kapitale të konsiderueshme në vlere mbi 307 milionë euro. “Pavarësisht këtyre investimeve, performanca e shumicës së këtyre ndërmarrjeve ka mbetur e njëjtë. Në total prej 59 milionë eurosh të transferuara nga Qeveria e Kosovës, vetëm rreth 9.4 milionë euro janë dhënë për investime kapitale, ndërsa pjesa tjetër përbëhet nga subvencionet”.

Sergiy Maslichenko, Udhëheqës i BERZH-it në Kosovë, tha se ky institucion ndërkombëtar ka investuar rreth 90 milionë euro por shifër më e vogël se shtetet e rajonit. Shkak për këtë sipas tij është mungesa e infrastrukturës.

“BERZh-i në Kosovë ka investuar 90 milionë euro në vit dhe është një shifër e mirë por megjithatë mund të bëhen edhe 200 e 300 pse jo që mund të krahasohet mandej me shtetet tjera të rajonit si Maqedonia e Veriut apo Bosnjën që bëjmë dy, trefish më shumë atje për shkak të infrastrukturës së rrugëve, infrastrukturës së binarëve e energjisë elektrike e kështu më radhë. Edhe me qeverinë e Malit të Zi kohëve të fundit kemi më shumë biznese se sa që kemi në Kosovë sepse qeverisja atje ka një agjendë të qartë dhe shumë projekte me ta. Baza kryesore këtu në Kosovë është me kompanitë e vogla dhe të mesme nëpërmjet linjave kreditore”, u shpreh ai.

Sesioni i sivjetmë i Forumit është i dyti me radhë.  Forumi Ekonomik Vjetor i Instituti Riinvest do të mbahet secilin vit në pjesën e parë të kuartalit të katërt me pjesëmarrës të zgjedhur nga institucionet publike, asociacionet e  biznesit, udhëheqës ekzekutivë të bizneseve, ekspertë nga institucionet financiare, dhe qarqet kërkimore e akademike për të debatuar në mënyrë të angazhuar lëvizjet ekonomike ne vitin aktual dhe pritjet për vitin e ri.

Lajmet

​Banka Qendrore Evropiane ka ulur edhe më tej normat e interesit

Published

on

By

Banka Qendrore Evropiane (BQE) uli sërish normat e interesit në eurozonë sot me një çerek pikë përqindjeje, duke theksuar se çmimet më të përballueshme të kredisë për kompanitë dhe qytetarët duhet “me kalimin e kohës” të nxisin konsumin dhe investimet.

Norma e interesit për ri-financimin e bankave nga 5 shkurti do të jetë 2.9 për qind, ndërsa për depozitat bankare njëditore do të jetë 2.75 për qind. Bankat komerciale do të paguajnë një normë interesi prej 3.15 për qind për kreditë njëditore në të ardhmen, sipas një deklarate të BQE.

Kështu, BQE uli normat e interesit me një çerek pikë përqindjeje në fillim të vitit të ri, duke ruajtur ritmin e lehtësimit të politikës monetare nga viti 2024. Rënia e normave të interesit gjatë vitit të kaluar ka ulur gradualisht kostot e huamarrjes së re për kompanitë dhe individët, me vazhdimin e kushteve të shtrënguara të financimit, thuhet në një deklaratë të Këshillit Drejtues nga mbledhja e sotme.

Politika monetare mbetet kufizuese dhe qytetarët dhe kompanitë po shlyejnë kreditë e vjetra me norma të larta interesi, theksojnë ata.

Inflacioni vazhdon të dobësohet dhe ky proces po “përparon mirë”, theksuan ata, duke theksuar se në fund të vitit 2024 pritej një përshpejtim i lehtë pasi faktori i rënies së theksuar të çmimeve të energjisë ishte ‘zhdukur’.

Në dhjetor, inflacioni i matur nga Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve të Konsumit (IHÇK) ishte 2.4 për qind, duke sinjalizuar një rritje të lehtë të përshpejtuar të çmimeve për të tretin muaj radhazi, sipas të dhënave të Eurostat. Çmimet e energjisë ishin pothuajse në nivelin e dhjetorit 2023. Në muajin nëntor ato ishin 2.4 për qind më të ulëta me bazë vjetore dhe në tetor 4.6 për qind më të ulëta.

Në vitin 2025 në tërësi, rritja e çmimeve të konsumit në eurozonë pritet të ngadalësohet në 2.1 për qind dhe në 1.9 për qind në vitin 2026, parashikoi BQE në dhjetor.

Në vitin 2027, sipas përllogaritjeve të tyre, inflacioni duhet të përshpejtohet sërish pak, në 2.1 për qind, për shkak të hyrjes në fuqi të sistemit të zgjeruar të tregtimit të emetimeve të karbonit.

Ekonomia e eurozonës do të jetë e dobët edhe në afat të shkurtër, thotë BQE. Aktiviteti industrial vazhdon të bjerë dhe të ardhurat reale më të larta “nuk i kanë inkurajuar ende sa duhet familjet që të rrisin ndjeshëm konsumin”.

Megjithatë, ekonomia mund të llogarisë ende në kushte të favorshme për rimëkëmbje, beson BQE, duke vënë në dukje se rritja e të ardhurave reale dhe çmimet më të përballueshme të kredisë duhet të nxisin përfundimisht konsumin dhe investimet.

Kërkesa globale po forcohet, kështu që eksportet gjithashtu mund të ofrojnë mbështetje, me kusht që tensionet tregtare të mos përshkallëzohen.

Continue Reading

Lajmet

Ankandi i radhës i letrave me vlerë do të mbahet në shkurt

Published

on

By

Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve njofton se më 6 shkurt të këtij viti do të mbahet ankandi i parë për vitin 2025.

Sipas Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve, në këtë ankand, do të emetohen obligacione me maturitet 3 vjeçar në shumën prej 20 milionë euro.

“Investimi në Obligacione është investim i sigurt, i garantuar me Ligjin për Borxhin Shtetëror dhe Garancitë Shtetërore, ku interesi i përcaktuar nga tregu ju garantohet për të gjithë kohëzgjatjen (3 vite) dhe është tërësisht i liruar nga tatimi”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Lajmet

​Osmani pranoi letrat kredenciale nga ambasadori jo rezident i Jordanisë

Published

on

By

Presidentja Vjosa Osmani ka pranuar sot letrat kredenciale nga ambasadori i ri jo rezident i Jordanisë në Prishtinë, Hazem Issam El-Khatib Al-Tamimi.

Osmani shprehu mirënjohjen e thellë për mbështetjen e vazhdueshme të Jordanisë ndaj Kosovës dhe marrëdhëniet e shkëlqyera ndërmjet dy vendeve.

Ajo theksoi rëndësinë e përkrahjes së Jordanisë për Kosovën në forume ndërkombëtare dhe vazhdimin e mbështetjes për anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare.

Osmani po ashtu theksoi nevojën për intensifikimin e dialogut politik dhe bashkëpunimit në siguri, si dhe për mundësitë e thellimit të bashkëpunimit në fusha të ndryshme të interesit të përbashkët.

Gjatë takimit u diskutua edhe për vizitën zyrtare të presidentes Osmani në Jordani, me ftesë të Mbretit Abdullah II, me qëllim që të thellohen më tej raportet e mira ndërmjet dy vendeve.

Continue Reading

Lajmet

“Nën presionin brutal të regjimit”, shoqëria civile në Serbi kërkon veprim urgjent nga BE-ja

Published

on

By

Shoqëria civile në Serbi ka dënuar ashpër kërcënimet që po i bën presidenti serb, Aleksandër Vuçiq përmes tabloidëve pro-qeveritare. Disa organizata joqeveritare në Serbi kanë kërkuar nga BE-ja që “të mos mbetet vëzhgues i heshtur ndërkohë që vlerat themelore të shtetit të së drejtës po gërryhen në një vend që aspiron të anëtarësohet në Union”.

“BE-ja, së bashku me komunitetin më të gjerë ndërkombëtar, duhet të njoh situatën e rëndë dhe të veprojë për të mbrojtur të drejtat dhe liritë themelore, të cilat janë nën sulm në rritje”, thuhet në një reagim të organizatave joqeveritare në Serbi.

Thirrje i kanë bërë edhe qeverisë serbe që të ndalojë menjëherë fushatat e frikësimit të motivuara politikisht dhe të ofrojë siguri për të gjithë aktivistët.

“Presioni sistematik mbi organizatat kritike ndaj qeverisë thellon më tej krizën politike tashmë paralizuese dhe kërcënon të drejtat themelore demokratike të qytetarëve.”

Në këtë reagim po ashtu se shënjestrimi i Maja Stojanoviqit dhe Dragan Popoviqit nga presidenti i Serbisë, është vetëm një vazhdimësi e presionit të koordinuar që synon delegjitimimin dhe heshtjen e plotë të shoqërisë së pavarur civile, duke vënë në shënjestër këtë çift dhe familjen e tyre.

“Akuzat e rreme lidhur me rolin e tyre të pretenduar në organizimin e protestave studentore janë pjesë e një strategjie më të gjerë për të frikësuar të gjithë ata që kritikojnë qeverinë për tragjedinë në Novi Sad, e cila u shkaktua nga korrupsioni dhe pakujdesia. Këto sulme vijnë në një kohë kur presioni ndaj shoqërisë civile nga autoritetet po arrin nivele të paranojës masive, pasi ata tentojnë të identifikojnë të ashtuquajturit organizatorë të protestave dhe bllokadave rrugore ku përfshihen një numër i madh qytetarësh. Sulmet ndaj shoqërisë civile shërbejnë si një mjet për qeverinë që të pretendojë në mënyrë të rreme se shoqëria civile po orkestrojnë një ‘revolucion me ngjyra në Serbi’. Ky tregim, i marrë drejtpërdrejt nga libri i lojërave të Kremlinit për shtypjen e shoqërive demokratike për të instaluar pushtetin absolut, nuk do të ketë sukses në një vend që është kandidat për anëtarësim në BE”, thuhet në këtë reagim.

Shoqëria civile solidarizohet me studentët, arsimtarët dhe të gjithë qytetarët e tjerë që protestojnë sot në qytete dhe komuna anembanë Serbisë.

Më 1 nëntor në Serbi, mbetën të vdekur 15 persona.

Continue Reading

Të kërkuara