Kulturë

Halloween-i: Një festë e ndërthurur me rrëfime pagane!

Published

on

Ndërsa errësira e natës së Halloween-it mbulon botën, festat e ndryshme dhe ritualet e saj të lashta rikthehen në pah, duke na sjellë tradita që kanë mbijetuar për më shumë se dy mijë vjet. Me kostume ngjyrash të ndezura, maska frikshme dhe aktivitetet festive si “trick or treat”, Halloween-i shndërrohet në një ngjarje globale, por rrënjët e tij thellohen në festivalin e lashtë keltik të Samhain. Ky festival, që shënon fundin e verës dhe fillimin e dimrit, është një festë e mbushur me histori dhe simbolikë, duke na kujtuar lidhjen tonë me të kaluarën dhe ritualet që pasqyrojnë ndjeshmërinë ndaj jetës dhe vdekjes.

Samhain, i festuar nga 31 tetori deri më 1 nëntor, ishte një moment thelbësor në kalendarin keltik, duke shënuar vitin e ri dhe ciklin sezonor të rilindjes dhe vdekjes. Antropologia Lyn Baylis reflekton mbi këtë kohë të shenjtë, duke theksuar rëndësinë e ritualeve të zjarrit, ku komunitetet mblidheshin rreth zjarreve të mëdha, duke ndarë histori për jetën, vdekjen dhe rigjallërimin. Flakët jo vetëm që ndriçonin errësirën, por gjithashtu shërbenin si një sinjal, duke udhëhequr shpirtrat nga botët e vdekjes për t’u bashkuar me të gjallët.

Komunitetet do të shuanin zjarret e shtëpive të tyre, duke ndezur një zjarr të vetëm të madh për të simbolizuar unitetin dhe qëllimin e përbashkët, duke ofruar sakrifica të grurave dhe kafshëve për hyjnitë, në shenjë falenderimi për të mirat e vitit.

Me përhapjen e krishterimit, traditat pagane të gjalla filluan të ndërthuren me besime të reja. Misioni Gregorian synoi të transformonte festimet e Samhain në një observancë krishtere, duke dhënë lindje të Ditës së Shpirtrave më 1 nëntor. Ky kalim e përcaktoi festimin, duke bashkuar kujtimin e të vdekurve me nderimin e shenjtorëve. Kështu, 31 tetori u shndërrua në Ditën e Parë të Shenjtë Halloween, një natë që ende pasqyron nderimin e së kaluarës.

Kostumet, që një herë shërbenin për të frikësuar shpirtrat, evoluan përkrah këtyre ndryshimeve. Në kohët e hershme, festuesit vishnin maska dhe kostume, një praktikë e njohur si “mumming” ose “guising”, e cila kishte për qëllim të mashtronte çdo shpirt që endej. Sot, megjithatë, kostumet kanë marrë forma të ndryshme, nga ato humoristike deri te ato provokuese, duke reflektuar kulturën bashkëkohore dhe përqafimin e vetë-shprehjes.

Praktika e gdhendjes së llambave nga perimet rrënjësore gjithashtu vazhdon, ndonëse kungujt tani kanë zëvendësuar turnipët. Kjo traditë ka origjinë nga tregimi i Xhakut, një njeri i mençur por mashtrues që u dëbua për të endur në errësirë, duke udhëhequr rrugën e tij me një qymyr të vendosur brenda një turnipi të zbrazur.

Sot, ndërsa festuesit modernë angazhohen në tradita të lashta pavarësisht nëse është përmes “bobbing” ndarjes së kekëve të shpirtrave, apo ndezjes së qirinjve në kujtim të të vdekurve ata lidhen me një histori të pasur që kalon përtej kohës. Këto praktika, të mbushura me komunitet dhe kujtim, reflektojnë dëshirën tonë të natyrshme për lidhje dhe vazhdimësi, si dhe pranimin e vdekshmërisë sonë.

Në vitet e fundit, ka pasur një ringjallje të interesit për praktikat pagane dhe traditat popullore. Artistë dhe praktikantë të druidizmit theksojnë rëndësinë e ritualeve që nderojnë paraardhësit tanë dhe promovojnë bashkëpunimin. Siç shprehet Baylis, Halloween nuk është thjesht një festë e makabre; është një kohë e shenjtë për kujtim dhe dashuri, duke ftuar çdo njeri pavarësisht nga besimi të marrë pjesë në magjinë e saj./BBC/

Magazinë

Bëhuni gati! Po vjen një serial për jetën dhe karrierën e Madonna-s

Published

on

Jeta e ‘mbretëreshës së pop-it’ do të prekë ekranin! Është konfirmuar zyrtarisht bashkëpunimi i Madonna-s me Netflix, për të krijuar një serial biografik, i cili do të tregojë jetën dhe karrierën e yllit Madonna.

Këngëtarja do të jetë producentja ekzekutive e serialit, së bashku me Shawn Levy, regjisori i “Stranger Things”.

Madonna e Levy kanë qenë duke diskutuar për projektin “prej kohësh,” por janë në fazat fillestare të zhvillimit.

Kështu, mbetet ende e panjohur se në cilën periudhë të jetës dhe karrierës së Madonnës do të fokusohet seria.

Thuhet se dyshja po “fillojnë nga e para,” pasi ky serial është i ndarë nga filmi biografik që Madonna po zhvillonte me Universal Pictures në vitin 2022. Filmi u ndërpre pasi ajo njoftoi turneun “Celebration” në vitin 2023.

Në korrik 2024 ajo tregoi se projekti i filmit ishte rikthyer, duke publikuar një video në Instagram ku punonte mbi një skenar. Por, duket se projekti u anulua dhe Madonna postoi në Instagram një pyetje për ndjekësit.

“Unë nuk kam pasur një jetë normale. Nuk mund ta bëj këtë në mënyrën normale. A duhet ta bëj historinë e jetës sime si një seri apo një film artistik?”.

Duke qenë se tanimë është konfirmuar se jeta e saj do të tregohet në serial, ndoshta filmi nuk do të realizohet.

Kush do të jetë në rolin e Madonna-s?

Meqenëse historia nuk është përcaktuar, as kasti për serialin nuk u konfirmua. Raportohet se Julia Garner, e përzgjedhura e supozuar e Madonna-s për filmin, “me shumë gjasa do të luajë Madonnën,” në varësi të disponueshmërisë së saj.

Garner ka mbajtur kontakte me ekipin e Madonnës, madje iu bashkua asaj në skenë si një “gjyqtare” e performancave “Vogue” gjatë turneut “Celebration”.

Garner e fitoi rolin kundër disa aktoreve të reja, si Florence Pugh, Alexa Demie, Odessa Young, Emma Laird, Bebe Rexha dhe Sky Ferreira, të cilat zhvilluan një proces rigoroz audicionesh që shumë e quajtën “Kampi i Stërvitjes së Madonna-s”

Madonna ende nuk ka konfirmuar nëse do të marrë rolin e regjisores ose shkrimtares në këtë serial të ri.

Continue Reading

Magazinë

Beyoncé thyen rekorde me turneun “Cowboy Carter”

Published

on

Ylli amerikan, Beyoncé ka nisur fuqishëm turneun më të ri “Cowboy Carter”, duke thyer tashmë disa rekorde historike.

Këngëtarja e “Crazy In Love” përfundoi pesë koncerte në stadiumin “SoFi” në Inglewood, Kaliforni, ditë më parë, duke grumbulluar mbi 50 milionë dollarë nga 217 mijë bileta të shitura.

Sipas “Rolling Stone”, kjo seri koncertesh është “angazhimi më i madh në një vend të vetëm për këtë vit” deri më tani.

Ky sukses e vendos Beyoncén në vendin e pestë në historinë e fitimeve të mëdha në një ndalesë të vetme turneu, duke u renditur pas artistëve si grupi U2 në “Sphere” në Las Vegas (2023-2024), Harry Styles në “Madison Square Garden” (2022) dhe Take That në “Wembley” (2011).

Ajo bëhet artistja femër me fitimin më të madh në histori në vend. Beyoncé e nisi turneun më 28 prill dhe u rikthye në “SoFi Stadium” më 1, 4, 7 e 9 maj, me 11.1 milionë dollarë të fituar për natë, mbi 43,000 spektatorë për çdo shfaqje.

Kjo nuk është hera e parë që bën histori në këtë stadium. Me tre performanca tjera në “SoFi” në 2023, ajo ka dhënë tetë koncerte aty, më shumë se çdo artist tjetër në historinë pesëvjeçare të stadiumit.

Në natën hapëse të serisë së koncerteve në “SoFi”, Beyoncé u shoqërua në skenë nga dy vajzat, Blue Ivy Carter dhe Rumi Carter. Blue Ivy, 13 vjeç, kërcente me nënën gjatë këngës “America Has A Problem”.

Më vonë, erdhi momenti kur Rumi, bëri debutimin në skenë. gjatë interpretimit të baladës Protector”, Beyoncé qëndronte nën dritat e skenës. Pas këngës, në ekran u shfaqën imazhe me të tre fëmijët – përfshirë edhe binjakun e Rumit, Sir Carter.

Blue Ivy ka qenë pjesë e rëndësishme e performancave të nënës. Ajo ishte pjesë e trupës së kërcimtarëve në turneun “Renaissance” më vitin 2023 dhe performoi në shfaqjen gjysmëfinale të ndeshjes së Krishtlindjes së NFL-së në 2024.

E reja e talentuar po ndjek gjurmët e prindërve të saj të famshëm, pasi në vitin 2024 ajo ka huazuar zërin e saj për personazhin Kiara në filmin e Disneyt “Mufasa: The Lion King”.

Continue Reading

Magazinë

Zyrtare: Shqipëria kualifikohet në finalen e madhe të ‘Eurovision 2025’

Published

on

Emocion, krenari dhe një shpërthim reagimesh pozitive – Shqipëria është zyrtarisht finaliste në Eurovision Song Contest 2025, që po mbahet këtë vit në Bazel të Zvicrës.

Grupi Shkodra Elektronike, përfaqësuesit e Shqipërisë, arritën të sigurojnë një vend të merituar në finalen e madhe me performancën e tyre energjike dhe të veçantë të këngës “Zjerm” gjatë gjysmëfinales së parë të mbajtur sonte.

Me një skenografi elektrizuese dhe një kombinim autentik të muzikës tradicionale shqiptare me elemente moderne elektronike, Shkodra Elektronike rrëmbyen vëmendjen e publikut evropian dhe votat e mjaftueshme për të kaluar më tej.

Kjo shënon një sukses të madh për Shqipërinë në skenën ndërkombëtare të muzikës, duke konfirmuar edhe një herë se muzika shqipe ka potencial të konkurrojë denjësisht në skena të mëdha si Eurovision.

Finalja e madhe do të zhvillohet të shtunën, më 17 maj, dhe Shqipëria do të jetë mes 26 shteteve që do të garojnë për trofeun e këtij viti.

Continue Reading

Kulturë

“Zjerm”, Shkodra Elektronike kualifikohet për finalen e madhe të Eurovision

Published

on

By

Shqipëria ka siguruar një vend në natën finale të Eurovision 2025, ku “Shkodra Elektronike” me këngën “Zjerm” ka arritur të kualifikohet mes 10 shteteve fituese të gjysmëfinales së parë, e mbajtur në Bazel, Zvicër.

Në natën e parë të Eurovision 2025, shtetet finaliste të gjysmëfinales së parë janë: Norvegjia, Shqipëria, Suedia, Islanda, Holanda, Polonia, San Marino, Estonia, Portugalia, dhe Ukraina. Kjo natë e karakterizuar nga energji dhe emocion solli një performancë të jashtëzakonshme nga Shqipëria.

Kënga “Zjerm” përfshiu simbole kombëtare, ndërsa koncepti skenik i frymëzuar nga legjenda e Rozafës krijoi një moment magjik.

Artistët finalistë, përfshirë Shqipërinë, do të rikthehen në skenë më 17 maj për të garuar për trofeun e Eurovision 2025.

Pas performancës spektakolare në parafialen, “Zjerm” dhe Shkodra Elektronike arritën të kalonin në finalen e madhe të Eurosong.

Kënga “Zjerm” fitoi Festivalin e Këngës në Radio Televizionin Shqiptar në fund të vitit 2024, dhe pas mbarimit të spektaklit dhe votimit, ka reaguar edhe kryeministri Edi Rama me një video-postim të performancës dhe një mesazh në rrjetin social.

Zjerm në finalen e 17 majit në Eurovision! SHNDRIT, SHNDRIT, SHNDRIT!” – shkruan kryeministri, duke e shoqëruar me disa emoji zjarri dhe qielli me yje.

Continue Reading

Të kërkuara