Kulturë

Greta Thunberg ylli i kopertinës së revistës Vogue

Published

on

Aktivistja e klimës Greta Thunberg është zbuluar si ylli i kopertinës së numrit debutues të Vogue Skandinavia.

“Për këtë numër debutues, jam jashtëzakonisht krenare që shfaq Greta Thunberg në kopertinë”, tha kryeredaktorja e revistës, Martina Bonnier, në letrën e redaktorit.

“Jo vetëm që ajo është një figurë e vetme skandinave dhe forcë ndryshimi, ajo gjithashtu mishëron dashurinë për natyrën, ndjekjen e qëndrueshmërisë dhe paturpësinë e paepur që është në thelbin e vizionit tonë”, shtoi ajo.

Thunberg për herë të parë tërhoqi vëmendje globale më 2018, kur ajo braktisi shkollën në moshën 15 vjeçare, për të protestuar jashtë Parlamentit Suedez, duke kërkuar që qeveria të ulë emetimet e saj të karbonit.

Ajo shpejt katalizoi një lëvizje të grevave të të rinjve, dhe tani, në moshën 18 vjeçare, Thunberg është një nga aktivistet më të mëdha të mjedisit në botë.

Ajo është nominuar për çmimin Nobel për Paqe tre vjet me radhë.

Në një profil shoqërues në Vogue Scandinavia, Thunberg vuri në pah rolin e modës së shpejtë, prodhimin masiv të veshjeve të lira përmes shfrytëzimit të punës dhe cilësisë së dobët në përkeqësimin e krizës klimatike.

“Nëse jeni duke blerë modë të shpejtë, atëherë po kontribuoni në atë industri dhe po i inkurajoni ata të zgjerohen dhe të vazhdojnë procesin e tyre të dëmshëm”, tha ajo për Vogue.

“Sigurisht që e kuptoj që për disa njerëz moda është një pjesë e madhe e mënyrës sesi ata duan të shprehin veten dhe identitetin e tyre”, shtoi Thunberg.

Në vitin 2018, 2.31 miliardë ton emetime të gazrave serrë erdhën nga industria e modës, duke përbërë 4% të totalit global.

Revista inauguruese e Vogue Scandinavia, e cila fokusohet në një temë qendrore të natyrës, përkon me publikimin e një raporti të ri të IPCC-së mbi ndryshimin e klimës, të cilin Kombet e Bashkuara (OKB) e quajtën një “kod të kuq për njerëzimin”.

Zëri i një gjenerate

Mesazhi i fushatës së parë të Thunberg, “Greva shkollore për klimën”, u shpërnda në të gjithë globin në vitin 2018, duke frymëzuar dhjetëra mijëra të rinj të tjerë që të organizojnë thirrjet e tyre për veprim.

Vitin pasues, ajo shkoi në New York City për të marrë pjesë në Samitin e OKB-së për Veprimin ndaj Klimës. Aty, ajo kritikoi vazhdimisht “lojtarët” e fuqisë globale për nxitjen e vetëkënaqësisë në vend të urgjencës.

“Unë dua që ju të veproni si në një krizë. Unë dua që ju të veproni sikur shtëpia jonë po digjet. Sepse është duke u djegur”, tha Thunberg në Forumin Ekonomik Botëror më 2019.

Por, qasja e drejtpërdrejtë e Thunberg për të trajtuar ngrohjen globale nuk është mirëpritur nga të gjithë.

Në intervistën për Vogue, ajo iu drejtua kritikëve të saj, më së shumti ish-presidentit amerikan Donald Trump, i cili në vitin 2019 shkroi në Twitter se Thunberg kishte një problem të menaxhimit të zemërimit.

“Duhet ta shihni nga një perspektivë më e madhe”, tha ajo për Vogue.

“Pse ata po shkruajnë gjëra të tilla? Sepse ata mendojnë se ne jemi shumë të zhurmshëm dhe duan të na bëjnë të heshtim, qoftë duke na trembur, frikësuar apo përhapur dyshime … Pra, kjo është, në një farë mënyre, një shenjë shumë pozitive që ne kemi ndikim”, tha aktivistja.

Ajo gjithashtu reflektoi mbi ndikimin përçarës që kriza klimatike ka pasur në vitet e saj më formuese.

“Gjëja ideale do të ishte thjesht të kthehesh në shkollë dhe të përfundosh arsimin dhe të mos shqetësohesh për klimën”, tha ajo në intervistë.

“Por për sa kohë që ka nevojë për aktivistë, unë do të jem një aktiviste”, përfundoi Thunberg./CNN/KultPlus.com

Kulturë

9 dhjetor 1608 – Lindja e John Milton, mjeshtri i letërsisë angleze

Published

on

Më 9 dhjetor 1608 u lind në Londër John Milton, poet, mendimtar dhe polemist politik, i cili mbetet një nga emrat më të fuqishëm të letërsisë angleze dhe të traditës letrare evropiane.

Vepra e tij ka ndikuar thellësisht në poezinë, filozofinë dhe diskursin politik të shekujve pasues.

Milton u arsimua në Universitetin e Kembrixhit e zotëronte njohuri të gjuhëve klasike, filozofisë dhe teologjisë. Ai jetoi në periudhë trazirash politike në Angli dhe u angazhua drejtpërdrejt në debatet e kohës, duke mbështetur parimet republikane dhe lirinë e fjalës.

Eseja “Areopagitica” (1644) konsiderohet një nga manifestet më të hershme dhe më të fuqishme në mbrojtje të lirisë së shtypit.

Kryevepra e Miltonit, “Paradise Lost” (1667), është një poemë epike monumentale që trajton rënien e njeriut, rebelimin e Luciferit dhe raportin midis lirisë, bindjes dhe përgjegjësisë morale. E shkruar në vargje blanke, vepra vendosi standarde të reja për poezinë epike dhe vazhdon të studiohet e të lexohet edhe sot.

Pas saj, Milton botoi edhe “Paradise Regained” dhe “Samson Agonistes”, duke e përforcuar më tej statusin e tij si autor kanonik.

Në vitet e fundit të jetës, John humbi shikimin, por nuk e ndali krijimtarinë, përkundrazi, veprat më madhore u diktuan në këtë periudhë.

Ai u nda nga jeta më 1674, duke lënë pas një trashëgimi letrare që vazhdon të formësojë mendimin estetik dhe etik të botës perëndimore.

Sot, John Milton kujtohet jo vetëm si poet, por edhe si zë i fuqishëm i lirisë intelektuale dhe i ndërgjegjes njerëzore. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

“Sekretet e Ritz-it në Prishtinë”, Philippe Collin zbardh heroin e heshtur të Parisit

Published

on

Sot, në Institutin Francez në Prishtinë u prezantua romani “Barmeni i Ritzit”, në praninë e autorit francez Philippe Collin dhe përkthyeses së tij në shqip, Lindita Gjatani.

Drejtori i institutit, Edouard Mayoral, e hapi ngjarjen duke e kthyer prezantimin në një udhëtim dramatik drejt Parisit të pushtuar gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe botës së fshehtë pas mureve të famshme të Ritz Paris.

Romani zhvillohet në hotelin legjendar Ritz, i cili mbeti i hapur edhe gjatë okupimit nazist të vitit 1940.

Ai u shndërrua në një hapësirë ku takoheshin nazistë, zyrtarë të lartë, kollaboracionistë, artistë, aristokratë e rezistentë.

Në qendër të ngjarjes është Frank Meier, barmeni i njohur i Ritz-it: një figurë e përkushtuar, me mustaqe të holla, me xhaketë të bardhë dhe kravatë të zezë, që fsheh identitetin e tij hebre.

Meier përballet me dilema të thella morale pas pushtimit të Parisit.

Ai përpiqet të ruajë normalitetin e vendit të punës, të mbrojë identitetin e të ndihmojë ata që rrezikohen, duke u shndërruar në lloj “diplomati të barit” – një hero të heshtur që lufton për mbijetesë dhe dinjitet.

Autori Philippe Collin theksoi se romani ndërtohet mbi një histori të jashtëzakonshme rreth një personazhi real dhe një vendi unik për kohën e tij. Ai përshkroi barin e Ritz-it si një hapësirë të vogël me vetëm 53 vende, ku çdo natë takoheshin njerëz nga botë të kundërta: nazistë, ushtarë gjermanë, partizanë dhe spiunë, ndërsa i vetmi që mbetej i pandryshueshëm ishte barmeni që vëzhgonte gjithçka.

Përkthyesja Lindita Gjatani tha se këndvështrimi i romanit e zhyt lexuesin brenda mureve të Ritz-it, aty ku përplasen emocione të forta njerëzore.

Ajo tregoi se libri nis me hyrjen e trupave gjermane në Ritz dhe përmbyllet me largimin e tyre, duke sjellë edhe një moment të veçantë: ardhjen e Ernest Hemingueyt.

Sipas saj, leximi i romanit i jep ndjesinë e qëndrimit pranë Frank Meierit në bar, duke parë të gjithë shoqërinë franceze dhe funksionarët nazistë që kalojnë para syve, ndërsa zbulohen njëkohësisht frika, dashuria, urrejtja, melankolia dhe nostalgjia e asaj periudhe.

“Barmeni i Ritzit” rrëfen historinë e një njeriu të zakonshëm, i cili në zemër të një qyteti të pushtuar shndërrohet në hero të heshtur që dëgjon, vëzhgon e mbijeton në një botë ku historia ndryshon çdo natë. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Prishtina pret edicionin e dytë të ‘Frames of the Future’

Published

on

Në Kino Armata, sot dhe nesër mbahet edicioni i dytë i ngjarjes dyditore unike “Frames of the Future”, ku prezantohet talenti i brezit të ri të kineastëve nga Fakulteti i Arteve i Universitetit të Prishtinës.

Ky vit, edicioni shndërrohet në ngjarje garuese, audienca ka mundësinë të votojë për filmin më të mirë të studentëve, filmi fitues do të sigurojë një vend direkt në garën për Filmin më të mirë të shkurtër në edicionin e 18-të të PriFest, që do të mbahet në shtator 2026.

Dita e parë nis me hapjen zyrtare nga:

Fatos Berisha, drejtor i PriFest

Hazir Haziri, dekan i Fakultetit të Arteve

Ismet Sijarina, Shef i Katedrës së Regjisë së Filmit dhe Televizionit

Pas hapjes, do të shfaqen filmat e studentëve të Fakultetit të Arteve. Secili film do të shoqërohet me fjalë rasti nga ekipet e tij, si dhe sesione Open Q&A, ku publiku mund të bëjë pyetje.

Dita e dytë i dedikohet filmave garues të studentëve dhe projekteve të veçanta të realizuara nga Prishtina Kino Kabaret.

Këto projekte, bashkëprodhim i PriFest dhe Katror Media, janë jashtë garës dhe realizohen nën mentorimin e Valter Lucajt gjatë një jave intensive kreative.

Pas shfaqjes së filmave, do të mbahet një bisedë me Fatos Berishën mbi temën “Nga aplikimi në përzgjedhje”, ku drejtori i PriFest do të flasë për rëndësinë e festivaleve, procesin e aplikimit dhe mundësitë që ofrojnë festivale ndërkombëtare për studentët e filmit.

Në fund, do të shpallet filmi fitues i audiencës, i cili do të jetë filmi i parë zyrtar i edicionit të 18-të të PriFest. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Ivanka Trump zbulon librat për historinë shqiptare: Çfarë e tërheq?

Published

on

Ivanka Trump, vajza e ish-presidentit të SHBA-së, Donald Trump, ka tërhequr vëmendjen e ndjekësve të saj në Instagram duke publikuar disa libra që fokusohen në historinë dhe identitetin shqiptar.

Në postimin e saj, Ivanka ka ndarë veprat “The Albanians” nga Miranda Vickers dhe “Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur” nga Ismail Kadare, dy tituj të njohur që pasqyrojnë historinë, kulturën dhe trashëgiminë e pasur të Shqipërisë.

Librat trajtojnë tema të rëndësishme si ngjarjet historike, sfidat kulturore dhe identitetin kombëtar shqiptar, duke ofruar një perspektivë të thelluar mbi këtë vend ballkanik.

Postimi shoqërohet me një mbishkrim të thjeshtë, por të fuqishëm: “Hulumtim!”, duke treguar interesin e saj për të njohur dhe për të mësuar më shumë rreth historisë dhe kulturës shqiptare.

Ky veprim ka tërhequr reagime pozitive nga ndjekësit dhe dashamirësit e letërsisë shqiptare, duke nxitur diskutime mbi rëndësinë e ruajtjes dhe promovimit të trashëgimisë kulturore.

Përveç vëmendjes ndaj historisë dhe kulturës, postimi i Ivankës nënvizon rëndësinë e leximtarisë si një mjet për të zgjeruar horizontet dhe për të thelluar njohuritë mbi vende dhe popuj të ndryshëm.

Ky postim është shembull i ndikimit të figurave publike në promovimin e literaturës dhe trashëgimisë kulturore, duke nxitur lexues të rinj dhe të vjetër të interesohen për historinë dhe identitetin shqiptar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara