Kuriozitete

Granadilla, fshati i ngrirë në kohë nga viti 1950

Qyteti tani shihet si një muze i lirë në ajër të hapur.

Publikuar

Qyteti i kalasë mesjetare i Granadilla-s është një qytet fantazmë. Vizitorët mund të shikojnë në dhomat e zbrazëta, të enden përgjatë rrugëve të rrethuara me mure apo të shohin qytetin nga maja e kështjellës së tij. Por askush nuk jeton atje. Kjo që kur të gjithë banorët u dëbuan në vitet 1960.

Fillimisht e themeluar nga myslimanët në shekullin e 9-të, Granadilla zinte një vend strategjik që i lejonte banorët e saj të mbanin një sy vigjilent në Ruta de la Plata, një rrugë e lashtë tregtare dhe udhëtimi në të gjithë rajonin.

Me kalimin e viteve, sundimi i qytetit ndryshoi udhëheqjen, dhe sot është një nga fshatrat e paktë të kalasë spanjolle ku muret e lashta janë ende të paprekura, por komuniteti që jetoi këtu deri në vitet e 60-ta nuk është.

Fundi filloi në vitet 1950, gjatë diktaturës së Francisco Frankos, kur Spanja filloi projektin masiv të ndërtimit të digave si një mënyrë për të nxitur ekonominë gjatë periudhës së izolimit. Më e madhja nga këto përpjekje ishte rezervuari i Gabriel y Galán në lumin Alagón dhe në vitin 1955, zyrtarët dekretuan se Granadilla ishte në zonën e përmbytjes dhe për këtë arsye duhej evakuuar.

Gjatë 10 viteve, nga viti 1959 deri në vitin 1969, të gjithë 1000 banorët u dëbuan me forcë, shumë prej të cilëve u zhvendosën në vendbanimet e kolonizimit pranë fshatit. Kur uji filloi të ngrihej në vitin 1963, ai mbuloi të gjitha, përveç një rruge për në fshat, duke e kthyer atë në një gadishull. Megjithatë, vetë qyteti nuk u përmbyt kurrë, por që banorët nuk janë lejuar më të kthehen.

Përvoja ishte traumatike për vendasit, shumë prej të cilëve ende ndjejnë zhgënjim.

“Ata na nxorën jashtë, duke pretenduar se diga do të përmbyste qytetin, gjë që ishte e pamundur sepse qyteti është më i lartë se diga. Por ato ishin kohë diktature dhe ne nuk kishim të drejta. Por ajo që me të vërtetë më frustron është se në kohët demokratike unë kam qenë duke luftuar për rimëkëmbjen e qytetit me ish-shoqatën e fëmijëve dhe asnjë qeveri nuk na ka dëgjuar”, tha Eugenio Jiménez, president i Shoqatës “Sons of Granadilla”.

Purificación Jiménez, një ish-banor, kujtoi gjithashtu vështirësitë e atyre viteve. “Mbaj mend që sa herë që një familje dilte nga fshati, të gjithë dilnin për t’u përshëndetur dhe qanin”, tha ajo.

Edhe sot, fshatarët nuk janë lejuar të rimarrin shtëpitë e tyre sepse qeveria ruan dekretin për përmbytjet e nënshkruar nga Franko.

Megjithatë, vizitorët mund të shkojnë për udhëtime ditore. Qyteti u përcaktua një vend historiko-artistik në 1980 dhe tani shihet si një muze i lirë, në ajër të hapur. Sa për banorët, ata dhe pasardhësit e tyre takohen dy herë në vit në qytet, gjatë dy festave./UBTNews/

Kuriozitete

Si ndodhi klonimi i qengjit Dolly?

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit.

Publikuar

nga

Shkencëtarët skocezë më 22 shkurt të vitit 1997, njoftuan klonimin e suksesshëm të një qengji, Dolly, me kontributin e tre deleve nëna, një me vezë , tjetra me ADN-në, dhe e treta kishte mbajtur në fetus embrionin e klonuar.

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit. Dolly jetoi në Institutin Roslin në Edinburg, Skoci, madje lindi edhe gjashtë qengja.

Dolly u prek nga artriti dhe më 14 shkurt 2003 u vu në gjumë për vdekje për shkak të sëmundjes progresive të mushkërive. Klonimi i gjitarëve (grupim qeniesh ku bën pjesë edhe njeriu) është provuar tejet joefikas. Dolly ishte e vetmja mes 277 përpjekjeve që mbijetoi dhe arriti deri në atë moshë 6 vjeç, edhe pse në vitin 2014 shkencëtarët kinezë raportuan sukses në klonimin e derrave.

Shkencëtarët që klonuan Dollyn, shpallën në vitin 2007 se teknika e përdorur në rastin e Dollyt nuk mund të jetë e efektshme për klonimin e njeriut.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Pesë fakte interesante rreth Diellit

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Publikuar

nga

Dielli është afro 25 mijë vite dritë larg nga qendra e galaktikës tonë “Udha e Qumështit”.

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Dielli prodhon një sasi enorme të energjisë për të nxehur sistemin tonë diellor. Çdo sekondë rreth 700 milionë ton të Hidrogjenit shndërrohen në Helium, me procesin kimik të Fusionit Nuklear.

Dielli përbëhet nga 72% hidrogjen dhe 26% helium, dhe disa elemente të tjera në gjurmë. Kjo masë e dendur përbën rreth 99% të tërë masës në sistemin tonë diellor.

Nëse dielli do të shuhej, brenda një jave temperatura e tokës do të bëhej -18  ̊C. Për një vjet do të bëhej -73  ̊C, ndërsa brenda disa milionë viteve do të stabilizohej në -240  ̊C./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë.

Publikuar

nga

“Vala luminoze” në Maldive është një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës. Oqeani shndritë me një hije të pastër kaltër dhe gjelbër. Ky fenomen i mahnitshëm njihet si “vala luminoze”.

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë. Organizmat mikroskopikë, si planktoni dhe bakteret, shkaktojnë një reaksion kimik kur lëvizin në ujë. Këto organizma shkaktojnë një efekt bioluminescent, duke shkaktuar dritë në ujë kur janë të shqetësuar ose të përzier me ujin.

Për vizitorët që kanë fatin të shohin këtë shfaqje të mrekullueshme, ajo ofron një përvojë të pazakontë dhe të mahnitshme. Në këtë spektakël të natyrës, oqeani bëhet si një qiell me yje, duke e bërë atë një destinacion të veçantë për të eksploruar bukuritë dhe misteret e botës nën ujë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Sahara – shkretëtira më e madhe dhe e nxehtë në botë

Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet.

Publikuar

nga

Sahara një shkretëtirë unike në botë, si për nga madhësia e saj ashtu edhe për ekosistemin që është krijuar në të. Ajo llogaritet të jetë 9 milionë e 200 mijë kilometra katrorë, që nënkupton përafërsisht sa sipërfaqja e Kinës.

Shtrihet në dhjetë shtete Algjeri, Çadi, Egjipt, Libi, Mali, Mauritani, Marok, Nigeri, Sudan dhe Tunizi. Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet. Temperaturat shkojnë mbi 55  ̊c, madje në raste edhe më shumë.

Sahara është nje nga shkretëtirat më të thata në botë dhe ka një numër të ulët të rreshjeve vjetore. Rreshjet në këtë shkretëtirë gjithashtu janë të parregullta. Në disa pjesë të shkretëtires dhe kryesisht në pjesën e Libisë,Egjiptit dhe Sudanit ka dekada qe nuk jane parë me rreshje të shumta shiu dhe këto vende mbajnë rekord kryesor për sasinë më të ulët shiu në botë rreth 10 mm shi. Disa herë dhe për shkak të nxehtësise së madhe në shkretëtirë shiu avullon dhe para se të bjeri. Mesatarisht bie shi rreth 10 ose 15 ditë në vite por ka edhe vende në të cilat bie vetëm 5 ditë në vit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara