Lajmet

Görlach Global: Kina dhe lufta e Ukrainës – pse Kina ngurron të ndërmjetësojë?

Lufta në Ukrainë nuk mund ta lërë indiferent Pekinin.

Published

on

Lufta në Ukrainë nuk mund ta lërë indiferent Pekinin. Sepse efektet e saj janë ndjerë prej kohësh në Kinë, mendon Alexander Görlach.

Ministria e Jashtme kineze i quan “fake news” raportet në mediat amerikane, se Rusia i ka kërkuar Pekinit dërgimin e armëve për luftë në Ukrainë. Këto raporte u shfaqën të hënën natën, përpara se përfaqësuesit nga Uashingtoni dhe Pekini të takoheshin në Romë për të diskutuar situatën në Ukrainë. Informacionet kanë shtuar presionin mbi Republikën Popullore për të vepruar si ndërmjetës për t’i dhënë fund luftës së Putinit.

Në fakt, Kina ka një interes të veçantë për t’i dhënë fund luftës shpejt. Për shkak se efektet ekonomike të pushtimit të Ukrainës kanë arritur prej kohësh në këtë vend. Republika Popullore importon sasi të mëdha drithi nga Ukraina, si dhe nga Rusia. Si rezultat i luftës, çmimet janë rritur në atë masë sa që pushtetmbjatësi Xi Jinping është dashur të thotë hapur: Kina do të bëhet e pavarur nga importet e huaja.

Varfëria ekstreme

Vetëfurnizimi ka qenë prej kohësh synimi i pushtetarëve komunistë, të cilët brenda vendit po ndjekin një kurs nacionalist, të cilit nuk i përshtatet importimi nga jashtë i mallrave bazike për jetesën. Përveç kësaj, një sërë vendesh, duke përfshirë SHBA-në dhe Japoninë, kanë filluar të shkëputin ekonomitë e tyre nga ajo e Kinës, në mënyrë që të mos varen nga diktatura e Pekinit.

Në perandorinë e Xi jetojnë edhe më tej rreth 82 milionë kinezë me 1 dollarë në ditë. Rritjet e çmimeve si ato aktuale mund ta kthejnë situatën e tyre tashmë të pasigurt në një situatë të pashpresë. Udhëheqja e Republikës Popullore njoftoi vitin e kaluar se varfëria ekstreme në vend ishte mposhtur zyrtarisht. Banka Botërore, nga ana tjetër, llogariti se Pekini kishte metologji tjetër nga ajo që duhej për llogaritjen e varfërisë.

Vladimir Putin und Xi Jinping

Varfëria reale në Kinë ka të ngjarë të jetë dukshëm më e lartë sesa deklarohet zyrtarisht. Përveç kësaj, kujtimi i kohës së urisë është ende i freskët. Nën Mao Ce Dunin, të cilin Xi Jinping përpiqet ta imitojë në çdo gjë, vendi përjetoi një periudhë të gjatë të urisë për bukë, midis 1959 dhe 1961. Deri në 76 milionë njerëz thuhet se kanë rënë viktimë e keqmenaxhimit ideologjik të Maos.

Rreziku nga revolta për shkak të varfërisë

Xi Jinping dëshiron të zgjidhet sekretar i përgjithshëm i përjetshëm në kongresin e 20-të të partisë në nëntor. Për të parandaluar ekseset diktatoriale si në kohën e Maos, maksimumi dy mandate pesëvjeçare në postet më të rëndësishme janë lejuar që nga vitet 1980. Për presidencën ky kufi tashmë është hequr nga kushtetuta. Xi mund ta udhëheqë vendin sërish si Mao.

Një revoltë urie nga të varfërit është një nga skenarët e paktë që mund të pengojë Xi të realizojë idetë e tij. Gazeta Der SPIEGEL zbuloi së fundmi se udhëheqja kineze po i bën presion Kombeve të Bashkuara që të mos publikojnë një raport që paralajmëron vdekjet nga uria, si rezultat i agresionit dhe luftës së Putinit kundër Ukrainës.

Presioni ndaj Pekinit

Në fillim të shkurtit, udhëheqësi i Kinës u mburr për miqësinë e tij të ngushtë me Putinin dhe njoftoi se dëshironte të bashkëpunonte ngushtë me Rusinë në fusha vendimtare si udhëtimi në hapësirë ​​dhe kontrolli i internetit. Së fundmi, Pekini ka njoftuar se Rusia do të mbetet “partneri më i rëndësishëm strategjik i Republikës Popullore”.

Prandaj komuniteti botëror po i bën presion të madh Pekinit që të ndërhyjë në Moskë në lidhje me luftën në Ukrainë. Por Pekini nuk po e kërkon fare këtë skenë të madhe. Kjo do të tërhiqte vëmendjen e njerëzve në Kinë, për shkeljet e shumta të të drejtave të njeriut nga sundimtari Xi, veçanërisht gjenocidi ndaj ujgurëve. Bota gjithashtu do të shikonte në mënyrë kritike një Kinë ndërmjetëse, udhëheqësi i së cilës Xi ka kërcënuar vazhdimisht me aneksim dhe pushtim të Tajvanit të lirë dhe demokratik.

Biznese ruse në Pekin – Kina ka mbetur ndër miket e vetme të Rusisë

Misioni i pamundshëm

Që nga fillimi i agresionit rus në Ukrainë, Pekini është përpjekur të bëjë një politikë vështirë të realizueshme. Pekini nuk e dënon luftën e Rusisë, por në të njëjtën kohë u bën thirrje palëve të bisedojnë. Pekini nuk i mbështet sanksionet e botës së lirë kundër Rusisë, por në të njëjtën kohë nuk e mbështet as ekonomikisht Moskën. Refuzimi i ndihmës ushtarake, që nuk duhet quajtur kështu, tani po shkon në të njëjtin drejtim. Në vend të kësaj, Kina pretendon se Rusia nuk bëri kurrë një kërkesë për ndihmë.

Importet e grurit nga Rusia dhe Ukraina mbulojnë deri në 10 për qind të nevojave të Kinës, sipas një raporti të Wall Street Journal. Por lufta ka pasoja edhe për prodhimin e plehrave, vajit të lulediellit dhe sojës, të cilat eksportohen edhe në Republikën Popullore. Soja nevojiten urgjentisht për mbajtjen e kafshëve. Prandaj pritet që edhe çmimet e mishit në Kinë të rriten ndjeshëm.

Veprimi i domosdoshëm

Një thënie kineze është 大鱼大肉 – “shumë peshk, shumë mish”, që do të thotë se një vakt i mirë duhet të përmbajë shumë nga të dyja. Nëse mund të shërbeni në përputhje me rrethanat, do të admiroheni nga të ftuarit. Por nëse lufta dhe agresioni kundër Ukrainës, e cila ende nuk është dënuar nga Kina vazhdon, hapësira e Republikës Popullore do të ngushtohet dhe shanset e Xi për të realizuar ëndrrën e tij për një sundim të pakufizuar dhe të përjetshëm do të ulen.

Prandaj, Pekini duhet të veprojë. Xi duhet të ndërmjetësojë në konflikt në mënyrë që Kina të mos ndjejë edhe më shumë efektet e tij. Ai dhe lidershipi i tij duan të shmangin me çdo kusht një konfrontim të drejtpërdrejtë me Shtetet e Bashkuara. Sepse Republika Popullore do të humbiste luftën kundër SHBA-së, në të cilën Kremlini mund të përfshijë edhe Pekinin.

Alexander Görlach është  anëtar i lartë në Këshillin Carnegie për Etikën në Çështjet Ndërkombëtare dhe bashkëpunëtor kërkimor në Institutin e Internetit në Universitetin e Oksfordit. Ai ka mbajtur poste të ndryshme edhe në Universitetin e Harvardit dhe në Universitetin e Kembrixhit.

DW

Continue Reading

Vendi

UBT feston fundvitin 2025 duke nderuar përkushtimin dhe sukseset e përbashkëta

Published

on

UBT organizoi ceremoninë tradicionale të fundvitit 2025, duke e shndërruar këtë ngjarje në një moment të veçantë mirënjohjeje dhe falënderimi për angazhimin dhe për të shënuar sukseset e përbashkëta të këtij viti akademik.

 “UBT është një institucion që ndërtohet mbi përkushtimin, inovacionin dhe besimin në dije. Çdo vit që përmbyllim është një dëshmi e rrugëtimit tonë të përbashkët dhe e guximit për të menduar përtej kufijve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Një moment i veçantë i ceremonisë ishte ndarja e certifikatave të mirënjohjes për stafin që ka shërbyer me përkushtim për 10 dhe 20 vjet në UBT. Me duartrokitje të gjata, u nderuan profesionistët që për më shumë se një dekadë kanë kontribuar në ndërtimin dhe forcimin e institucionit, ndërsa një vlerësim i posaçëm iu nda Murat Retkocerit, për 20 vite angazhim dhe besnikëri institucionale.

Në mesin e të nderuarve për 10 vite përkushtim u përfshinë:
Alfred Marleku, Bekim Selimi, Beni Kizolli, Blerta Vula Rizvanolli, Blerton Abazi, Dafina Tmava, Ferid Selimi, Gent Hasimja, Gezim Radoniqi, Hysen Ahmeti, Ilir Zylfiu, Mirlinda Jashanica Gashi, Safete Veliu Rexhepi, Saranda Demolli, Sema Kazazi Karahoda, Valon Hoti dhe Visar Krelani.

Nën organizimin e Fakultetit të Muzikës Moderne, Prodhimit Digjital dhe Menaxhmentit, studentët dhe profesorët e UBT-së sollën performanca të kuruara me profesionalizëm, duke dëshmuar talentin, kreativitetin dhe energjinë rinore që e karakterizon universitetin. Interpretimet muzikore dhe prezantimet artistike krijuan një atmosferë të veçantë festive, duke e shndërruar sallën në një hapësirë frymëzimi dhe gëzimi kolektiv.

Ceremonia e fundvitit 2025 u mbyll me mesazhe bashkimi, falënderimi dhe optimizmi për vitin që vjen, duke riafirmuar angazhimin e UBT-së për të vazhduar rrugën e ekselencës akademike dhe inovacionit. Ky vit shënon gjithashtu një moment të rëndësishëm në historinë e institucionit, çerek shekulli nga themelimi i UBT-së, si dëshmi e qëndrueshmërisë dhe vizionit afatgjatë të tij.

Continue Reading

Lajmet

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Rajoni

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Të kërkuara