Një gjeoglif i një demi i zbuluar në Siberi daton më shumë se 4 mijë vjet, duke e bërë atë dy herë më të vjetër se linjat e famshme Nazca të Perusë dhe një mijëvjeçar më të vjetër se Kali i Bardhë i veshur me shkumës i Uffington në Angli.
Gjeoglifet, të cilat shpesh kanë kuptim shpirtëror ose fetar, janë modele të mëdha të bëra në tokë që zakonisht mund të shihen vetëm nga ajri.
Demi tre metra i lartë dhe 3.96 metra i gjatë, është formuar nga guralecë të rregulluar me kujdes dhe gur ranor.
Ishte pjesë e një vendi më të madh të varrimit të Epokës së Bronzit të Hershëm të zbuluar pranë Khondergey, një fshat në Tuva jugperëndimore pranë kufirit të Rusisë me Mongolinë.
Ky është gjeoglifi i parë i kafshëve i gjetur në këtë pjesë të Azisë Qendrore, sipas arkeologëve në Institutin e Historisë së Kulturës Materiale të Akademisë të Shkencave ruse, të cilët morën pjesë në zbulim.
“Motivi i demit është shumë tipik për kulturat e Azisë Qendrore të Epokës së Hershme të Bronzit”, tha Marina Kilunovskaya, drejtuese e Ekspeditës Arkeologjike Tuva, për The Siberian Times. “Më vonë në epokën Scythian, demat u zëvendësuan me dre”.
Kilunovskaya tha se petroglifet, ose gdhendjet në shkëmb, të demave janë zbuluar në Tuva dhe rajonet përreth më parë, por ky është gjeoglifi i parë i kafshëve.
“Ne nuk kemi gjetur më parë kompozime të tilla guri”, tha ajo për revistën Times.
Pjesa e përparme e demit u shkatërrua pa dijeni gjatë ndërtimit të rrugëve në vitet 1940. Anëtarët e ekspeditës shpresojnë që pjesa e pasme e demit të ruhet më mirë.
Gjeoglifet janë vepra arti të krijuara nga lëvizja e objekteve në peizazh, të tilla si gurë, pemë dhe zhavorr.
Një gjeoglif pozitiv formohet nga materialet e vendosura në tokë ndërsa një gjeoglif negativ formohet duke hequr materialin.
Megjithëse disa gjeoglifë përfaqësojnë qartë kafshët dhe imazhe të tjera natyrore, shumë prej tyre kanë forma të çuditshme katrore, rrethore ose gjashtëkëndore.
Gjeoglifet më të famshëm janë linjat Nazca në Peru, të rizbuluara në vitin 1939. Rëndësia kulturore e këtyre tipareve mbetet e paqartë.
Gjeoglifet janë zbuluar në pjesë të ndryshme të botës: Përveç vijave Nazca në Peru dhe Kalit të Bardhë të Uffington në Angli, Blythe Intaglios janë një grup figurash gjigante të gdhendura në tokë në shkretëtirën e Kolorados pranë Blythe, California, që kanë është datuar me radiokarbon midis 900 dhe 1200 para erës sonë.
Gjiganti Cerne Abbas në Dorset, Angli, është një figurë mashkullore e gjatë 180 metra e gjatë. Skica e figurës u bë duke gërmuar llogore të thella dy këmbë në tokë dhe duke e mbushur me shkumës të grimcuar.
Datat kur është gdhendur kanë filluar nga Mesjeta deri në shekullin e 17 -të, por duke përdorur ndriçimin e stimuluar optikisht, shkencëtarët e kanë vendosur atë shumë më prapa, diku midis vitit 700 – 1110 pas Krishtit.
Gjeoglifi më i vjetër i njohur është gjithashtu në Rusi, megjithëse rreth 1.100 milje larg nga demi Tuva: një zog i madh vetëm i dukshëm qartë nga qielli në Chelyabinsk daton rreth 6.000 vjet më parë.
Moisi, nganjëherë i etiketuar një dre, u pre në malet Zyuratkul. Shtrihet për rreth 902 metra dhe përshkruan një kafshë me katër këmbë, brirë dhe një surrat të gjatë.
I zbuluar vetëm në vitin 2011 duke përdorur imazhe satelitore, mali është gjithashtu gjeoglifi figurativ më i madh i njohur, në krahasim me një model abstrakt ose gjeometrik.
Në vitin 2014, dhjetëra gjeoglifë të formave dhe madhësive të ndryshme, përfshirë një svastikë masive, u zbuluan në të gjithë Kazakistanin verior.
Një pamje ajrore e një figure majmuni me bisht spirale në Linjat misterioze Nazca të Perusë, e vendosur rreth 240 milje në jug të Lima. Askush nuk e di pse kultura pare-inka Nazca bëri figurat dhe linjat, disa prej tyre kilometra të gjata.
Në Londër po zhvillohet një tryezë me temën “Ballkani Perëndimor dhe Bashkimi Europian”, ku ndër folësit kryesorë është edhe kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama.
I pyetur për pozicionin e Kosovës në rajon dhe për ecurinë e saj drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian, Rama u shpreh se Prishtina duhet të fokusohet tek përmbushja e detyrimeve që burojnë nga dialogu me Serbinë dhe jo tek vetë raportet dypalëshe.
“Që të jetë e suksesshme Kosova duhet të harrojë Serbinë, fjalë për fjalë dhe duhet të realizojë të gjitha pikat që kanë të bëjnë me dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, pavarësisht nga Serbia, pra ata t’ia lënë topin në fushë Serbisë dhe të ecin para drejt Europës duke lënë Europën të merret me Serbinë dhe mos ta lënë çështjen e Serbisë të shndërrohet në çështje fajësimi midis të dyjave. Megjithatë, është mendimi im ky, unë respektoj atë që vendosin udhëheqësit e zgjedhur të Kosovës për vendin e tyre”, tha ai./EO
Kolegji i Gjykatës Supreme e ka pranuar si të bazuar ankesën e kandidatit të pavarur për kryetar të Komunës së Kllokotit, Arber Emini, dhe ka prishur vendimin e Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP), të datës 15.10.2025.
Sipas Supremes, çështja është kthyer në rivendosje në PZAP.
“Bazuar në shkresat e lëndës, Arber Emini me datë 13.10.2025, është ankuar në PZAP, me pretendimin se “me datë 12.10.2025 në Zgjedhjet Lokale në Kllokot, Serbia ka ndërhyrë në sistemin zgjedhor në Komunën e Kllokotit, duke fabrikuar dëshmi mjekësore serbe të strukturave paralele për t’u shfrytëzuar votuesit me asistencë të përdorin këtë vërtetim mjekësor”, thuhet në komunikatë.
Më tej thuhet se Gjykata Supreme e Kosovës vlerëson se PZAP, gabimisht ka vendosur kur e ka hedhur poshtë ankesën e ankuesit, për faktin se nga pretendimet që dalin nga ankesa, i njëjti është ankuar për procesin dhe parregullsitë gjatë ditës së votimit dhe jo kundër rezultateve preliminare të tabuluara nga KQZ, ashtu siç ka pretenduar PZAP në vendimin e saj.
“Andaj, në rivendosje, PZAP, udhëzohet që t’i evitojë shkeljet e theksuara në Aktvendimin e Gjykatës Supreme, AA.nr.93/2025, dhe të vendos në mënyrë meritore lidhur me ankesën e kandidatit të pavarur për kryetar të Komunës së Kllokotit, Arber Emini”, thuhet në njoftim.
Zgjedhjet e rregullta komunale janë mbajtur më 12 tetor./KP
Pak qaste më parë ka ndodhur një rrahje dhe gjuajtje me armë zjarri në Podujevë.
Lajmin e ka konfirmuar Flora Ahmeti zëdhënëse e Policisë së Kosovës për Rajonin e Prishtinës.
Sipas Ahmetit lidhur me këtë rast policia ka shoqëruar në stacion policor katër persona, prej tyre 1 dëshmitar dhe tre persona të dyshuar të cilët ishin të përfshirë në rast.
Ajo tha se sot rreth orës 14:30 është pranuar informata për një rrahje dhe shkrepje të armës në Podujevë.
“Me të marrë informatën policia, ka dalë në vendin e ngjarjes nga ku jemi njoftuar se si pasojë e rrahjes nga një mjet i fortë (shkop) është lënduar një person i cili është dërguar për trajtimin e nevojshëm mjekësor. Lidhur me këtë rast policia ka shoqëruar në stacion policor katër persona, prej tyre 1 dëshmitar dhe tre persona të dyshuar të cilët ishin të përfshirë në rast”, thuhet në përgjigjen e zëdhënëses Ahmeti.
Ajo ka shuar se aktualisht policia po vazhdon punën për zbardhjen e rrethanave dhe motiveve që karakterizojnë ngjarjen./KP
Kampioni amerikan i shahut dhe komentatori online Daniel Naroditsky ka ndërruar jetë në moshën 29-vjeçare.
Sipas BBC, familja e tij e përshkroi vdekjen si të papritur, pa dhënë shkakun.
Naroditsky ishte një lojtar i talentuar, edukator dhe komentator, i njohur për kanalin e tij në YouTube me afro 500,000 abonentë dhe stream-et në Twitch me 340,000 ndjekës.
Ai luajti një rol kyç në popullarizimin e përmbajtjes së shahut online.
Ai filloi shahun në moshën 6 vjeç, fitoi Kampionatin Botëror të të Rinjve nën 12 vjeç në 2007, dhe në 2013 u bë Grandmaster i SHBA-së. Naroditsky u diplomua në Stanford dhe punoi si trajner shahu në Charlotte, Karolina e Veriut.
Shumë kolegë dhe fansa e përshkruan si një inspirim, historian të shahut dhe dikë që e bënte lojën argëtuese dhe të thjeshtë për të gjithë./S.K/KP/