Lajmet

Gjendja e shëndetit oral të fëmijëve është përkeqësuar, apelohet për kujdes

Sipas hulumtimit, tek 114 fëmijë janë evidentuar 1188 dhëmbë të qumështit të prishur.

Published

on

Gjendja e dhëmbëve te fëmijët është shqetësuese. Krahasuar me vitin 2020 fëmijët e grupmoshave 2.5-7 vjet, nё mesatare kanë mbi 10 dhëmbë tё qumështit tё prishur, ndërsa ata nga 7 deri në 14 vjeç në mesatare kanë 4 dhëmbë të prishur.

Kështu thotë rezultati i një hulumtimi të bërë nga udhëheqësi i projektit “Dhëmbë të Shëndoshë, fëmijë të lumtur”, Xheladin Ujkani, i cili me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Dentistit kërkoi nga prindërit, por edhe institucionet kujdes më të shtuar për shëndetin e gojës te fëmijët.

Dentisti i fëmijëve, Xheladin Ujkani u shpreh se krahasuar me hulumtimin e vitit 2020 shëndeti i dhëmbëve të fëmijëve është përkeqësuar.

Sipas hulumtimit të bërë gjatë dy muajve të fundit, tek 114 fëmijë janë evidentuar 1188 dhëmbë të qumështit të prishur.

“Gjendja në raport me vitin 2020 është përkeqësuar, jo që është shqetësuese por është përkeqësuar. Pse për shkak se tek 114 fëmijë i kemi 1188 dhëmbë të qumështit të prishur. Që i bie moshat prej 2.5 deri në 7 vjeç ku janë shumica dhëmbë të qumështit, mosha mesatare e tyre është 5.3 vjet kemi 10.4 dhëmbë të prishur tek kjo grupmoshë. Ndërsa, tek dhëmbët e përhershëm kemi deshtë me pa edhe sa dhëmbë të përhershëm i kanë të prishur moshat 7 deri 14 vjet edhe kjo është shqetësuese shumë, sepse ka dalë se afër 4 dhëmbë të prishur të përhershëm i kanë fëmijët nga 7 deri 14 vjet e që mosha mesatare e tyre ka dalë që është 9-vjeçar”, tha ai.

Dentisti Ukjani u shpreh se përveç dhëmbëve të prishur, shumica e fëmijëve për shkak të moskujdesit nuk kanë nofull të zhvilluar mirë, dhe se ballafaqohen edhe me kafshim të gabuar.

Ai theksoi se deri në këtë gjendje të rëndë për fëmijët po vjen si rezultat i pakujdesisë dhe neglizhencës nga ana e prindërve.

“Shumica e këtyre fëmijëve kanë të zhvilluar nofull shumë të dobët, kafshim të gabuar e këto probleme vijnë për shkak të frymëmarrjes me gojë që duhet me qenë me hundë, mandej gëlltitjes të kundërt të gabuar, pozicionit të ulët të gjuhës, mandej pasivizimit dhe mosfunksionalizimit të muskujve të gjuhës. Ndikojnë edhe përdorimi i tepërt i shisheve e biberoni dhe ushqyerja me ushqime të bluara deri në moshën 4-5 vjeçare”, theksoi Ujkani.

Dentisti i fëmijëve, Xheladin Ujkani kërkoi nga institucionet e vendit që të investojnë më shumë për edukimin dhe promovimin e shëndetit të dhëmbëve dhe gojës.

Ai kërkoi që të bëhen të detyrueshme vizitat stomatologjike te fëmijët para moshës 3-vjeçare.

“Kemi kërkuar që vizita me u bë të detyrueshme për fëmijët para moshës 3-vjeçare, atëherë kur kompletohen dhëmbët e qumështit edhe nëse nuk ka asnjë dhëmbë të prishur me bë vizitën e parë tek dentisti. Pse? Për shkak se në 2020 hulumtimi i fundit që kemi bërë mosha mesatare që vizitojnë dentistin për herë të parë ka qenë mosha 5-vjeçare. Mirëpo, mesatarja e dhëmbëve të prishur ka qenë 10 dhëmbë të prishur tek grup-moshat 5-vjeçare… Kemi kërkuar prej Qeverisë të fillojë zbatimin e sigurimit shëndetësor, kemi kërkuar nga MASHTI me e ndalu futjen e ushqimeve të dëmshme në të gjitha objektet e arsimit fillor, me i bë funksionale kuzhinat nëpër çdo institucion të arsimit fillor… Kemi kërkuar që për regjistrimin e fëmijëve në klasën e parë kërkimin e një raporti prej dentistit për gjendjen e dhëmbëve të fëmijëve të tyre”, theksoi ai.

Continue Reading

Lajmet

Spanja diskuton tërheqjen nga Botërori 2026 nëse kualifikohet Izraeli

Published

on

Qeveria e Spanjës ka sugjeruar largimin nga Botërori 2026, nëse Izraeli kualifikohet në fazën e grupeve. Kjo konsiderohet një situatë e pazakontë pasi që sjell kërcënim te FIFA.

Spanja është një ndër favoritët për të fituar trofeun më të rëndësishëm, ndërsa mendimi për t’u tërhequr nga Botërori lidhet enkas me veprimet e Izraelit në Gaza.

Madje, vetë kryeministri i Spanjës, Pedro Sançes, ka kërkuar përjashtimin e Izraelit nga kompeticionet e futbollit.Kjo për shkak se kryeministri spanjoll pretendon se Izraeli duhet të trajtohet si Rusia, përsa i përket çështjes së luftës.

Patxi Lopez i ka sugjeruar Qeverisë që të votojë për tërheqjen nga Botërori 2026, nëse Izraeli kualifikohet dhe ka mundësinë për të luajtur në grupe.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Kanadaja dhe Meksiko do të presin kompeticionin në verën e ardhshme./S.K/EO/

Continue Reading

Aktualitet

Rektori i UBT-së, folës kryesor në Konferencën Shkencore Ndërkombëtare të Institutit Pedagogjik të Kosovës

Published

on

Në kuadër të Konferencës Shkencore Ndërkombëtare me temën: “Arsimi gjatë gjithë jetës: qasje gjithëpërfshirëse nga fëmijëria e hershme deri te arsimi profesional”, të organizuar nga Instituti Pedagogjik i Kosovës, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, ishte folës kryesor, ku ndau vizionin e tij për transformimin e arsimit në Kosovë dhe rajon.

Në fjalën e tij, Rektori Hajrizi theksoi se nuk mjafton vetëm pjesa universitare për të ndërtuar një sistem funksional, por është e domosdoshme lidhja e saj me arsimin parauniversitar.

“Procesi i ndërtimit të një sistemi arsimor gjithëpërfshirës nuk ka qenë i mjaftueshëm vetëm me arsimin universitar. Është dashur të krijojmë edhe sistemin parauniversitar, në mënyrë që nxënësit dhe studentët të kenë një qasje më të lehtë në tregun e punës”, tha ai.

Ai foli për kalimin nga klasa tradicionale drejt klasave digjitale, duke prezantuar konceptet inovative të zhvilluara edhe në UBT:

Klasa 2.0 – me laboratorë, kompjuterë, hapësira për gaming, hackathon dhe eksperimente praktike.

Klasa 3.0 – që solli dimensionin virtual dhe perceptimin 3D, duke rritur njohuritë dhe kompetencat e studentëve.

Klasa 4.0 – sistemi më i avancuar, që integron të gjitha teknologjitë smart dhe Inteligjencën Artificiale (AI).

“Nga klasa tradicionale kemi kaluar në klasa 2.0 e 3.0, ndërsa sot jemi në gjendje të aplikojmë edhe klasën 4.0, ku studentët përjetojnë kompetencat e së ardhmes në mënyrë reale dhe të menjëhershme”m u shpreh Rektori Hajrizi.

Ai shtoi se për Kosovën ky transformim ka pasur një rëndësi të madhe, pasi teknologjitë e reja e kanë bërë arsimin më të qasshëm dhe më të lirë.

“Nëpërmjet digjitalizimit, ne e kemi ulur koston e arsimit deri në 60%. Arsimi sot është më i shpejtë, më i qasshëm dhe më i lidhur me nevojat e tregut”, theksoi ai.

Një tjetër pikë e rëndësishme që ai ngriti ishte vendosja e Inteligjencës Artificiale (AI) në gjithë strukturën arsimore të UBT-së.

“Ne kemi integruar AI në të gjithë strukturën e UBT-së, duke krijuar një qendër unike në Ballkanin Perëndimor, ku studentët dhe nxënësit detyrimisht përdorin teknologjitë e së ardhmes”, theksoi Rektori Hajrizi.

Konferenca vazhdoi me një panel diskutimi mbi temat e trajtuara nga folësit kryesorë. U theksua se, përkundër zhvillimeve teknologjike, roli i familjes, brezit dhe shoqërisë nuk mund të eliminohet, pasi mbeten elementë themelorë të modelit tradicional të edukimit.

Continue Reading

Lajmet

E konfirmuar: U dha drita jeshile për shitjen e stadiumit San Siro

Published

on

Në Milano është arritur një hap vendimtar për të ardhmen e San Siros, ku kryebashkiaku Xhuzepe Sala konfirmoi se Bashkia ka gjetur akordin me Milanin dhe Interin për shitjen e stadiumit historik.

Dokumenti pritet të kalojë në bordin ekzekutiv duke mbyllur një çështje që ka zgjatur prej vitesh.

Sipas Salas, objektivi është që impianti i ri të jetë gati brenda vitit 2031, pasi UEFA ka paralajmëruar se Euro 2032 nuk do të ndalet në Milano nëse San Siro mbetet në gjendjen aktuale.

Detajet financiare të shitjes ende nuk janë bërë publike, por marrëveshja shihet si zgjidhja përfundimtare pas shumë polemikash dhe alternativash të hedhura në tavolinë.

Tani klubeve u hapet rruga për të ndërtuar një stadium modern, në nivel me standardet evropiane, duke ruajtur gjithashtu lidhjen e fortë me zemrën e qytetit./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Paul Williams përfundon dëshminë në Hagë

Published

on

By

Në Dhomat e Specializuara të Kosovës (DhSK) në Hagë, në gjykimin ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit, ka përfunduar dëshminë Paul Williams, ish-këshilltar ligjor i delegacionit të Kosovës në Rambuje.

Dëshmia e Williams zgjati një ditë e gjysmë, ku tha se në cilësinë e këshilltarit juridik kishte punuar pa pagesë për delegacionin kosovar gjatë punimeve për marrëveshjen e Rambujesë, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Gjatë fundit të dëshmisë së tij, ai u mor në pyetje edhe nga mbrojtja e Jakup Krasniqit pasi pati pyetje shtesë.

Ndryshe, avokati i Hashim Thaçit, Luka Mishetiq tha se nuk do të kenë dëhsmitarë tjetër për sot. Ndërsa, për javën e ardhshme do të jetë vetëm një, e që dëshmia e tij pritet të zgjasë deri të mërkurën në mëngjes.

Me kaq përfundoi seanca e sotme për të vazhduar të hënën me dëshmitarin e tretë të mbrojtjes./D.B/EO

Continue Reading

Të kërkuara