Lajmet

Gjendja e shëndetit oral të fëmijëve është përkeqësuar, apelohet për kujdes

Sipas hulumtimit, tek 114 fëmijë janë evidentuar 1188 dhëmbë të qumështit të prishur.

Published

on

Gjendja e dhëmbëve te fëmijët është shqetësuese. Krahasuar me vitin 2020 fëmijët e grupmoshave 2.5-7 vjet, nё mesatare kanë mbi 10 dhëmbë tё qumështit tё prishur, ndërsa ata nga 7 deri në 14 vjeç në mesatare kanë 4 dhëmbë të prishur.

Kështu thotë rezultati i një hulumtimi të bërë nga udhëheqësi i projektit “Dhëmbë të Shëndoshë, fëmijë të lumtur”, Xheladin Ujkani, i cili me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Dentistit kërkoi nga prindërit, por edhe institucionet kujdes më të shtuar për shëndetin e gojës te fëmijët.

Dentisti i fëmijëve, Xheladin Ujkani u shpreh se krahasuar me hulumtimin e vitit 2020 shëndeti i dhëmbëve të fëmijëve është përkeqësuar.

Sipas hulumtimit të bërë gjatë dy muajve të fundit, tek 114 fëmijë janë evidentuar 1188 dhëmbë të qumështit të prishur.

“Gjendja në raport me vitin 2020 është përkeqësuar, jo që është shqetësuese por është përkeqësuar. Pse për shkak se tek 114 fëmijë i kemi 1188 dhëmbë të qumështit të prishur. Që i bie moshat prej 2.5 deri në 7 vjeç ku janë shumica dhëmbë të qumështit, mosha mesatare e tyre është 5.3 vjet kemi 10.4 dhëmbë të prishur tek kjo grupmoshë. Ndërsa, tek dhëmbët e përhershëm kemi deshtë me pa edhe sa dhëmbë të përhershëm i kanë të prishur moshat 7 deri 14 vjet edhe kjo është shqetësuese shumë, sepse ka dalë se afër 4 dhëmbë të prishur të përhershëm i kanë fëmijët nga 7 deri 14 vjet e që mosha mesatare e tyre ka dalë që është 9-vjeçar”, tha ai.

Dentisti Ukjani u shpreh se përveç dhëmbëve të prishur, shumica e fëmijëve për shkak të moskujdesit nuk kanë nofull të zhvilluar mirë, dhe se ballafaqohen edhe me kafshim të gabuar.

Ai theksoi se deri në këtë gjendje të rëndë për fëmijët po vjen si rezultat i pakujdesisë dhe neglizhencës nga ana e prindërve.

“Shumica e këtyre fëmijëve kanë të zhvilluar nofull shumë të dobët, kafshim të gabuar e këto probleme vijnë për shkak të frymëmarrjes me gojë që duhet me qenë me hundë, mandej gëlltitjes të kundërt të gabuar, pozicionit të ulët të gjuhës, mandej pasivizimit dhe mosfunksionalizimit të muskujve të gjuhës. Ndikojnë edhe përdorimi i tepërt i shisheve e biberoni dhe ushqyerja me ushqime të bluara deri në moshën 4-5 vjeçare”, theksoi Ujkani.

Dentisti i fëmijëve, Xheladin Ujkani kërkoi nga institucionet e vendit që të investojnë më shumë për edukimin dhe promovimin e shëndetit të dhëmbëve dhe gojës.

Ai kërkoi që të bëhen të detyrueshme vizitat stomatologjike te fëmijët para moshës 3-vjeçare.

“Kemi kërkuar që vizita me u bë të detyrueshme për fëmijët para moshës 3-vjeçare, atëherë kur kompletohen dhëmbët e qumështit edhe nëse nuk ka asnjë dhëmbë të prishur me bë vizitën e parë tek dentisti. Pse? Për shkak se në 2020 hulumtimi i fundit që kemi bërë mosha mesatare që vizitojnë dentistin për herë të parë ka qenë mosha 5-vjeçare. Mirëpo, mesatarja e dhëmbëve të prishur ka qenë 10 dhëmbë të prishur tek grup-moshat 5-vjeçare… Kemi kërkuar prej Qeverisë të fillojë zbatimin e sigurimit shëndetësor, kemi kërkuar nga MASHTI me e ndalu futjen e ushqimeve të dëmshme në të gjitha objektet e arsimit fillor, me i bë funksionale kuzhinat nëpër çdo institucion të arsimit fillor… Kemi kërkuar që për regjistrimin e fëmijëve në klasën e parë kërkimin e një raporti prej dentistit për gjendjen e dhëmbëve të fëmijëve të tyre”, theksoi ai.

Continue Reading

Lajmet

UBT shënon arritje historike: Renditet përsëri ndër institucionet më të mira në botë dhe i pari në rajon, sipas GreenMetric

Published

on

UBT është renditur ndër institucionet më të mira në botë nga UI GreenMetric World University Ranking, një ndër vlerësimet globale më prestigjioze për qëndrueshmërinë universitare dhe kampuset e gjelbra. UBT është institucioni i parë në rajon që pozicionohet me sukses në këtë renditje të rëndësishme ndërkombëtare.

Nga mbi 1,800 institucione pjesëmarrëse nga e gjithë bota, UBT është renditur në 50% e institucioneve më të mira, duke konfirmuar angazhimin e tij për krijimin e kampuseve të gjelbra, të qëndrueshme dhe inovative.

Në veçanti, në kategorinë e kampuseve inovative, në mesin e mbi 500 institucione të përfshira globalisht, UBT u rendit në vendin e 169, duke treguar përkushtimin e vazhdueshëm të institucionit ndaj standardeve ndërkombëtare dhe inovacionit në mjedis.

UI GreenMetric përdor një metodologji që vlerëson 39 indikatorë në gjashtë fusha kyçe: mjedisin dhe infrastrukturën, energjinë dhe ndryshimet klimatike, menaxhimin e mbetjeve, ujin, transportin, si dhe edukimin dhe kërkimin.

Rezultatet e këtij viti e pozicionojnë UBT-në si një nga institucionet më të përparuara në rajon për qëndrueshmërinë e kampusit dhe politikat inovative të menaxhimit. Kjo arritje e vendos UBT-në në një pozitë të veçantë në hartën akademike ndërkombëtare dhe përfaqëson një sukses të jashtëzakonshëm për institucionin dhe arsimin e lartë në Kosovë.

Ajo dëshmon se institucionet në Kosovë mund të konkurrojnë me sukses në skenën globale, duke tejkaluar standardet ndërkombëtare në qëndrueshmëri, inovacion dhe zhvillim të përgjegjshëm. UBT ka qenë pjesë e kësaj renditjeje prestigjioze edhe në vitet 2023 dhe 2024, duke treguar një angazhim të vazhdueshëm për qëndrueshmërinë mjedisore dhe ndryshimet klimatike.

Continue Reading

Vendi

Prof. Ferid Selimi: Kërkimi shkencor në Kosovë ka potencial, por kërkon standarde të qarta

Published

on

Profesori dhe Dekani i Fakultetit të Medias dhe Komunikimit në UBT, Prof. Dr. Ferid Selimi, ishte mysafiri i radhës në Podcastin e UBT-së, ku diskutoi gjerësisht mbi gjendjen aktuale të kërkimit shkencor në Republikën e Kosovës.

Në këtë episod, Prof. Selimi foli për terrenin akademik dhe institucional në vend, duke e vlerësuar atë si një hapësirë me potencial të konsiderueshëm, por që ende përballet me sfida strukturore dhe metodologjike. Ai theksoi se zhvillimi i kërkimeve të mirëfillta shkencore kërkon qasje të plotë në të dhëna, transparencë institucionale, infrastrukturë adekuate dhe mbështetje financiare, elemente të cilat në Kosovë shpesh mungojnë ose janë të fragmentuara.

Për më shumë, ndiqni Podcastin në Youtube: PODCASTI

Continue Reading

Sport

Laporta i Barcelonës dëshmon para gjykatës

Published

on

Presidenti i FC Barcelona, Joan Laporta, është thirrur sot si dëshmitar në hetimet për “Rastin Negreira”, që heton pagesat e klubit ndaj ish-nënkryetarit të Komitetit Teknik të Arbitrave, José María Enríquez Negreira, dhe kompanive të tij.

Laporta do të japë dëshminë e tij si dëshmitar, pasi hetimi për periudhën kur ai ishte president (2003-2010) është mbyllur për shkak të afateve ligjore. Gjyqtarja do t’i drejtojë pyetje mbi arsyet dhe rritjen e pagesave gjatë asaj periudhe.

Deklarimi i tij para gjyqtares Alejandra Gil ka filluar që në orën 11:30 në Ciutat de la Justícia në Barcelonë.

Hetimi lidhet me pagesa prej mbi 8 milionë eurosh që Barcelona ka bërë gjatë viteve 2001–2018, të cilat prokuroria i dyshon. FC Barcelona ka pohuar se pagesat ishin për raporte teknike lidhur me arbitrimin.

Deklarime të rëndësishme kërkohen nga Laporta për të sqaruar arsyet e vendosjes së këtyre pagesave dhe rolin e tij në vendimet e bëra atëherë.

Përveç Laportas, trajnerët e mëparshëm të Barcelonës, Luis Enrique dhe Ernesto Valverde, janë gjithashtu të thirrur për të dëshmuar. Hetimi, i nisur pas një padie të prokurorisë në mars 2023, shqyrton nëse pagesat i korrespondojnë shërbimeve të pretenduara dhe nëse ka pasur ndikim arbitral në ndeshjet e klubit.

Continue Reading

Lajmet

Modric: Milan është klubi më i madh italian, po shijoj çdo moment

Published

on

Ylli kroat i Milan, Luka Modric, po përjeton një fillim fantastik në San Siro dhe e ka shprehur entuziazmin e tij për jetën dhe futbollin në Milano.

40-vjeçari, fitues i Topit të Artë 2018, iu bashkua Rossonerëve si agjent i lirë nga Real Madrid gjatë verës dhe ka startuar 14 ndeshje radhazi në Serie A.

“Ndjehem mirë, fizikisht dhe mendërisht, dhe po shijoj atë që bëj. Dua të vazhdoj kështu sepse po argëtohem,” tha Modric për Gazzetta dello Sport.

Milan aktualisht është në krye të tabelës së Serie A, së bashku me Napoli, edhe pse nuk marrin pjesë në garat europiane këtë sezon. Modric theksoi vështirësitë e kampionatit Italian./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara