Lajmet

Gazetarja në Kabul: Plane të rrënuara, ëndrra të shkatërruara

Rahila Elena: Për disa ditë, Kabuli ishte si një qytet fantazmë.

Published

on

Rahila Elena është një nga gratë e pakta gazetare në Kabul që vazhdon të punojë, edhe pse grupi taliban mori kontrollin e Afganistanit dhe urdhëroi gratë që punojnë, të qëndrojnë në shtëpi.

Elena, gazetare për një medium lokal, e cila përdor këtë pseudonim për shkak të sigurisë, thotë në një intervistë për Radion Evropa e Lirë se planet e saj për të ardhmen janë shkatërruar.

Radio Evropa e Lirë: Pse keni vendosur të ktheheni në punë me gjithë kërcënimet për sigurinë?

Rahila Elena: Vendi im i punës është mbyllur për dy-tri ditë, pasi të gjithë jemi larguar papritmas nga zyra, kur talibanët kanë hyrë në Kabul, më 15 gusht. Disa ditë më vonë, punëdhënësit na kanë dërguar tekst-mesazhe, duke na thënë se mund të kthehemi në punë. Unë kam qenë ndër punëtorët e parë që jam kthyer në zyrë.

Ka disa arsye përse jam kthyer. Para së gjithash, unë jam person në vete dhe asnjë qeveri apo pushtet nuk duhet të marrë vendime për mua apo jetën time. Nuk e di se çfarë pasojash do të ketë vendimi im, por, së paku, do të jem në gjendje të them se kam bërë atë që kam menduar se është e drejtë, pavarësisht nga të gjitha rreziqet.

Arsyeja e dytë është se Qeveria afgane ka investuar para në shkollimin dhe trajnimin tim. Mendoj se ia kam borxh shoqërisë të punoj.

Po ashtu, kam ndjerë se është përgjegjësi e imja si gazetare që të dal dhe të raportoj për atë që po ndodh. Është detyrë e një gazetari të nxjerrë në pah problemet në shoqëri, keqbërjet e Qeverisë dhe çështjet e njerëzve. Unë nuk mund t’i zgjidh problemet e njerëzve, por është punë e imja të bëhem zëri i tyre.

Për kthimin tim në punë kam pasur edhe arsye financiare. Unë jam fëmija më i madh në familje dhe ajo varet nga paga ime.

Radio Evropa e Lirë: Çfarë ndryshimesh keni hasur në punë qëkur talibanët kanë marrë pushtetin në Kabul?

Rahila Elena: Kemi pasur liri të shprehjes. Unë kam mundur të zgjedh lirshëm temat e mia, të kritikoj lirshëm Qeverinë dhe të tjerët dhe nuk ka pasur censurë në raportet e mia. Tani është ndryshe.

Ka një vakuum në pushtetin afgan këto ditë dhe nuk është ende e qartë nëse do t’i kemi përsëri këto liri. Po përpiqemi të jemi të kujdesshëm në raportimin tonë, po bëjmë shumë autocensurë.

Për shembull, dy ditë më parë kam pasur një artikull për krijimin e Qeverisë së re dhe shqetësimet e njerëzve për këtë. Besoj se kam qenë jashtëzakonisht e kujdesshme dhe kam censuruar veten. Por, redaktori e ka redaktuar në masë të madhe artikullin tim, duke hequr shumë pjesë, që, sipas tij, do të na vinin në rrezik. Këto kanë qenë thjesht citate nga njerëz që ndanin shqetësimet e tyre. I kam thënë vetes: ky është realiteti im i ri në punë – nuk mund të them ose shkruaj më atë që dua.

Kur njerëzit ankohen për talibanët ose bëjnë komente të pafavorshme për ta, unë nuk mund t’i publikoj ato në raportin tim, sepse kam frikë se ato, jo vetëm që do të më rrezikojnë mua, por edhe kolegët e mi. Mediumi ynë madje mund të mbyllet.

Radio Evropa e Lirë: Si e shihni të ardhmen tuaj si gazetare që punoni në Kabulin e kontrolluar nga talibanët?

Rahila Elena: Kjo është pyetja që ia bëj vetes çdo ditë gjatë dy javëve të fundit dhe nuk kam përgjigje. Nëse do të ma bënit të njëjtën pyetje tri orë përpara se talibanët të hynin në Kabul, unë do t’ju jepja një listë të gjërave që kam planifikuar për të ardhmen time.

Kam pasur plane të hollësishme dhe plane mbështetëse për së paku 30 vjetët e ardhshëm të jetës sime. Kam pasur një fletore me një listë të projekteve të ndryshme personale, me shënime se si t’i realizoj ato. Në ditën që jemi larguar nga zyra, më 15 gusht – duke mos ditur se çfarë do të ndodhë – unë e kam shkatërruar atë fletore, së bashku me disa dokumente të tjera.

Kam pasur shumë ëndrra. Kam planifikuar të filloj studimet master në dy vjetët e ardhshëm. Gjithashtu kam qenë duke u përgatitur për testet e programit të bursave American Fulbright.

Kam dashur të punoj – si praktikante ose pjesë e një programi trajnimi – edhe për një agjenci të huaj të lajmeve dhe ta sjell atë njohuri në vendin tim.

Në afat të gjatë kam ëndërruar të punoj si korrespondente e çështjeve të jashtme, jashtë vendit, për ca kohë. Me pak fjalë, doja të raportoja për vendin tim.

Kam shkuar në punë në këmbë, edhe pse Kabuli nuk ka qenë vend i sigurt për gratë e reja gjatë Qeverisë së kaluar. Por, më pëlqente të ecja, duke menduar për të ardhmen time. Tani, kam frikë se planet e mia janë rrënuar dhe ëndrrat e mia janë shkatërruar. Nuk e di se çfarë e ardhmeje më pret. Qeveria talibane do të jetë ajo që do të bëjë plane për mua. Kjo më dhemb.

Tani për tani, talibanët thonë se gratë do të kthehen në punë, mediat mund të funksionojnë. Nuk e di nëse ata do t’i mbajnë premtimet e tyre dhe nëse do të jem në gjendje të vazhdoj punën time, ose nëse do të vritem apo do të arrestohem.

Radio Evropa e Lirë: Si është disponimi në rrugët e Kabulit këto ditë, për të rinjtë si ju?

Rahila Elena: Njerëzit po kthehen ngadalë në punë. Për disa ditë, Kabuli ishte si një qytet fantazmë. Rrugët ishin të shkreta. Tani është më i mbushur me njerëz, por qyteti është ende larg të qenët ai vendi i gjallë që ishte më parë.

Unë kaloj çdo ditë në pjesët më të ngarkuara të Kabulit dhe duket se qyteti është bërë një qytet burrash. Ka shumë më pak gra në punë dhe në rrugë. Shumica e grave mbajnë hixhab të zi ose burka. Pamja e meshkujve ka ndryshuar gjithashtu – ata tani veshin rroba tradicionale afgane, që talibanët i konsiderojnë të përshtatshme.

Kufizimet e lirive tona janë vetëm një pjesë e problemit.

Të rinjtë dhe të moshuarit janë të shqetësuar për gjendjen financiare. Njerëzit janë shumë të varfër dhe shumë nuk kanë punë të qëndrueshme. Shumë kanë pasur punë të rastësishme dhe kanë fituar aq sa për të blerë ushqim për ditën.

Afganistani, gjatë 20 vjetëve të fundit, është varur shumë nga ndihma e huaj, e cila mund të marrë fund. Nëse kjo ndodh, ne nuk e dimë nëse do të paguhemi edhe nëse na lejohet të punojmë. Kemi frikë se njerëzit do të përballen me urinë.

Rajoni

UBT gati të mirëpresë nesër studiues nga e gjithë bota në Konferencën e 14-të Ndërkombëtare

Published

on

Në ambientet e Parkut Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, nesër do të hapet zyrtarisht edicionit i 14-të i Konferencës Ndërkombëtare për Biznes, Teknologji dhe Inovacion – një prej ngjarjeve më të rëndësishme akademike dhe shkencore në rajon, e cila bashkon mijëra akademikë, studiues dhe studentë nga dhjetëra shtete të botës.

Kjo konferencë vjetore e organizuar nga UBT ka për qëllim të shërbejë si një platformë ndërkombëtare për shkëmbim idesh, kërkime shkencore dhe përvoja profesionale, duke ndërlidhur botën akademike me industrinë dhe inovacionin praktik.

Ky edicion pritet të ofrojë dhjetëra sesione paralele, punime shkencore, prezantime inovative dhe panele diskutimi, duke reflektuar trendet më të fundit globale në biznes, teknologji, edukim, mjekësi, energji, arkitekturë dhe fusha të tjera ndërdisiplinare.

Continue Reading

Vendi

UBT organizoi me sukses Konferencën e parë Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive

Published

on

Në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, u mbajt me sukses Konferenca e parë Ndërkombëtare e Mjekësisë Sportive (IC-SM 2025) – një ngjarje e nivelit të lartë që shënoi një moment historik për zhvillimin e kësaj fushe në Kosovë dhe rajon.

Në këtë konferencë morën pjesë figura të njohura ndërkombëtare të mjekësisë sportive, përfshirë Presidentin e Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), Prof. Dr. Fabio Pigozzi nga Italia, Prof. Dr. Norbert Bachl nga Austria, Annika Hangleiter, M.Sc. nga Universiteti Teknik i Mynihut (Gjermani), dhe Prof. Dr. Gobert von Skrbensky nga Austria, së bashku me shumë ekspertë vendorë dhe ndërkombëtarë.

Në hapje të konferencës, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi se që nga themelimi, UBT ka qenë e përkushtuar ndaj dijes, inovacionit dhe krijimit të një shoqërie të zgjuar, ku shkenca, teknologjia dhe praktika bashkohen për të krijuar ndikim të qëndrueshëm në shoqëri.

“Mjekësia sportive është një nga fushat që mishëron më së miri këtë filozofi – duke bashkuar shëndetin, edukimin, performancën dhe inovacionin teknologjik”, u shpreh Rektori Hajrizi, duke theksuar se përmes Themelimit të Qendrës për Mjekësi Sportive në UBT, është hapur një kapitull i ri për zhvillimin e kësaj fushe në Kosovë.

Ai gjithashtu përmendi se falë kësaj nisme, Kosova është bërë për herë të parë anëtare e Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), përmes Shoqatës së Mjekësisë Sportive dhe Ushtrimeve të Kosovës (KASEM) — një arritje që e rendit vendin përkrah mbi 117 shteteve anëtare të kësaj organizate prestigjioze.

Në fjalën e tij përshëndetëse, Prof. Dr. Fabio Pigozzi, President i FIMS-it, vlerësoi kontributin e UBT-së në zhvillimin e mjekësisë sportive dhe theksoi rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për avancimin e kërkimit dhe praktikave klinike në këtë fushë.

Në hapje të konferencës morën fjalën edhe: Fitim Arifi, përfaqësues i Komitetit Olimpik të Kosovës; Agim Ademi, Kryetar i Federatës së Futbollit të Kosovës; Agim Krasniqi, Kryetar i KASEM; Iber Alaj, Drejtor i Departamentit të Sportit në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.

Pjesa kryesore e konferencës përfshiu sesionet shkencore me ligjërata nga:

Prof. Dr. Fabio Pigozzi (Itali) – “Sudden Cardiac Death in Sports and Exercise”

Prof. Dr. Norbert Bachl (Austri) – “Sports Medicine as a Specialty in Europe: Shaping Precise Prevention”

Prof. Dr. Edmond Hajrizi (Kosovë) – “UBT Smart City – An Integrated Platform of Emerging Technologies and Smart Support for Sports Medicine Education, Research, Innovation, and Clinical Services”

Annika Hangleiter, M.Sc. (Gjermani) – “Wearable Technologies in Personalized Prevention: The Future is Already Present”

Prof. Dr. Gobert von Skrbensky (Austri) – “Concepts in Sports Surgery Following Knee Trauma: The Role of Activity Level and Biological Age”

Prezantimet shkencore dhe punimet kërkimore

Në sesionin e dytë të konferencës, të udhëhequr nga Dr. Milaim Berisha dhe Dr. Agron Thaqi, u prezantuan punime shkencore të recenzuara, ndër të cilat:

“The New Era FitScore Test: A Comprehensive General Fitness Assessment” – Era Deva, Milaim Berisha

“The Success Ratio of Non-Surgical Management of Proximal Hamstring Injury in Judo: The Case of Olympic Gold Medalist” – Nora Gjakova, Milaim Berisha

“Beyond Consensus, Into Action: Kosovo’s Response to Elite Athlete Mental Health Challenges” – L.J., Zhu., J., Hell & V. Klissouras

“Comparative Analysis of Body Composition in Elderly Residents of Nursing Homes in Kosovo” – Agron Thaqi

Konferenca IC-SM 2025 shërbeu si një platformë e rëndësishme ndërkombëtare për bashkëpunim, shkëmbim përvojash profesionale dhe prezantim të trendeve më të fundit në mjekësinë sportive. Ngjarja synon të nxisë kërkimin shkencor, inovacionin në rehabilitim, edukimin profesional dhe ndërtimin e rrjeteve ndërkombëtare në fushën e sportit dhe shëndetit.

Konferenca u organizua nga UBT, në bashkëpunim dhe mbështetje të:

  • Kosovo Association of Sports and Exercise Medicine (KASEM),
  • International Federation of Sports Medicine (FIMS),
  • Komitetit Olimpik të Kosovës, dhe
  • Sport, Health and the People – A Western Balkan University Network (SHAPE Project).

IC-SM 2025 u vlerësua si një ngjarje që shënon fillimin e një tradite të re shkencore në Kosovë, duke e pozicionuar vendin në hartën ndërkombëtare të kërkimit në mjekësinë sportive dhe shëndetin publik.

Continue Reading

Lajmet

Kusari-Lila: Të dielën seanca e jashtëzakonshme për Qeverinë, ftesa është dërguar tashmë tek të gjithë deputetët

Published

on

By

Në Kuvendin e Kosovës të dielën, më 26 tetor, do të mbahet seanca për votimin e Qeverisë së re të Kosovës.

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari – Lila, konfirmoi për Telegrafin se ftesa tashmë është dërguar tek të gjithë deputetët për seancë të jashtëzakonshme.

Po, kemi bërë kërkesë dhe tashmë është dërguar ftesa tek të gjithë deputetët për seancë të jashtëzakonshme për të dielën, ora 10:00, me një pikë të rendit të ditës: Zgjedhja e Qeverisë së Republikës së Kosovës”, tha ajo.

Më 11 tetor, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e ka mandatuar liderin e Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), Albin Kurti, që të formojë Qeverinë e re të vendit, tetë muaj pas mbajtjes së zgjedhjeve të përgjithshme.

Derisa kanë mbetur edhe dy ditë afat për ta paraqitur përbërjen e re të Qeverisë, deri më tani nga LVV nuk është ndërmarrë asnjë hap konkret.

Nuk është raportuar për ndonjë takim apo negociatë me subjektet e tjera politike që do të mundësonte ndërtimin e një koalicioni qeverisës.

Kjo, pasi LVV-së i nevojiten të paktën 61 vota në Kuvend për të formuar Qeverinë, ndërsa në zgjedhjet e 9 shkurtit, kjo parti ka siguruar 48 ulëse./EO

Continue Reading

Lajmet

Në Kroaci po futet shërbimi i detyrueshëm ushtarak, parlamenti voton pro

Published

on

By

Parlamenti kroat sot, me 84 vota pro, 30 abstenime dhe 11 kundër, ndryshoi Aktin e Mbrojtjes, duke konfirmuar kështu rikthimin e trajnimit bazë ushtarak të detyrueshëm.

Stërvitja bazë ushtarake (TVO) do të zgjasë dy muaj, thirrjet e para do të fillojnë deri në fund të vitit, dhe rekrutët e parë në kazermat në Knin, Slunj dhe Pozhega priten në fillim të vitit të ardhshëm. Siç është njoftuar nga Ministria e Mbrojtjes, është planifikuar të thirren rreth 4,000 rekrutë çdo vit, të ndarë në pesë breza.

Të gjithë të rinjtë 18-vjeçarë janë të regjistruar në regjistrin ushtarak dhe do të dërgohen në stërvitje ushtarake në vitin kalendarik kur të mbushin 19 vjeç. Rekrutët do t’i nënshtrohen një kontrolli mjekësor para stërvitjes për të përcaktuar nëse janë të aftë për stërvitje ushtarake dhe Ministria e Mbrojtjes deklaron se kjo do të organizohet sa më afër vendbanimit të rekrutëve për ta bërë më të lehtë aksesin për pjesëmarrësit.

Ekzaminimi përcakton aftësinë mjekësore të një rekruti potencial, njoftoi Ministria e Mbrojtjes, duke shtuar se ata që i nënshtrohen shërbimit ushtarak mund të dërgohen për stërvitje ose të marrin një shtyrje të përcaktuar me ligj deri në fund të vitit të 29-të të jetës, ose të përjashtohen nga detyrimi sipas kushteve dhe mënyrës së përcaktuar me ligj.

Përjashtimisht, rekrutët mbi moshën 19 vjeç dhe deri në moshën 30 vjeç mund të dërgohen edhe në stërvitje ushtarake, pasi shërbimi mund të shtyhet në rastin e studimit dhe për atletët që të marrin pjesë në kampionatet botërore dhe evropiane./EO

Continue Reading

Të kërkuara