

Lajmet
Fukujama: Autoriteti moral i SHBA për të predikuar demokracinë është dëmtuar
Fukujama: Kjo do të ndodhte edhe në SHBA, as që mund ta kisha parashikuar 30 vjet më parë.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiPolitologu i njohur amerikan Frensis Fukujama ka shpjeguar edhe njëherë idenë e tij të fundit të historisë. Ai u bë i famshëm përmes saj sepse në fillim të viteve ’90, me shembjen e Bashkimit Sovjetik ai predikoi një botë ku historia kishte prekur fundin, pra ku demokracia liberale sips shembullit amerikan pati fituar dhe ku model tashmë do të përhapej pashmangshmërisht në të gjithë rruzullin. Në fakt trani tre dekada më pas nuk ndodhi fare kështu dhe në shumë pjesë të botës demokracia liberale ka bërë hapa pas. Madje ajo u trondit ndjeshëm edhe atje ku Frensis Fukujama nuk do ta kishte imagjinuar kurrë, në SHBA. Pikërishtë për këtë çështje ai i ka dhënë një intervistë historianit të njohur britanik, Tom Holand, i cili e pyeti Fukujamën, mbi tezën e tij të shumë-diskutuar të “fundit të historisë” dhe arsyet e shfaqes së Donald Trump.

Tom Holand: Titulli i librit tuaj të fundit është “Pas fundit të historisë”. Ju e mendoni më shumë historinë si një lloj procesi sesa si një fund…
Frensis Fukujama: Së pari, kjo nuk është fraza ime, por vjen nga Hegeli. Edhe Karl Marksi kishte një koncept mbi ‘fundin e historisë’. Dhe për të historia nuk nënkupton në fakt ngjarje, por dukuri si modernizimi apo zhvillimi.
Fundi i historisë, siç na u shtjellua nga Hegeli dhe Marksi, e pranoi faktin se ne po jetonim në një botë historike progresive në të cilën gjërat ndryshojnë me kalimin e kohës, ndaj pyetja është: Ku po na çon ky proces? Përgjigjja e Marksit ishte drejt një utopie komuniste. Hegel e kuptoi më mirë dhe e argumentoi siç duhet, se kjo do të çonte në një lloj shoqërie liberale.
Në libër ju thoni ndër të tjera “Kanë ndodhur më shumë gjëra vitet e fundit që nuk ishin parashikuar, të paktën nga unë dhe shumica e njerëzve që njoh, sesa në 20 vitet e mëparshme”. A e kishit fjalën edhe për zgjedhjen e Trumpit president?
Po, madje dhe mbi atë që shpërfaqi zgjedhja e Trump mbi gjendjen e demokracisë amerikane. Unë dhe shumë politologë të tjerë kemi këtë besim se demokracia është si një destinacion, dhe kur arrin një demokraci të konsoliduar, procesi ka përfunduar. Ne kemi parë hapa pas në demokracitë e reja si India apo Hungaria. Por që kjo do të ndodhte edhe në SHBA, as që mund ta kisha parashikuar 30 vjet më parë.
Ju thoni që Trump doli të ishte edhe më keq sesa e kishit parashikuar?
Mëkati i tij më i rëndë ishte kontestimi i legjitimitetit të zgjedhjeve të vitit të kaluar. Ne menduam se ai në fund do t’i dorëzohej realitetit. Por kanë kaluar 7-8 muaj, dhe ai vazhdon të jetë i fortë.
I gjithë virtyti i një demokracie liberale, është se ajo të ofron një mjet për transferimin e pushtetit në mënyrë paqësore. SHBA-ja ka kritikuar shumë demokraci me të meta nëpër botë për mos-transferimin e pushtetit. Tani autoriteti ynë moral për ta bërë këtë gjë është dëmtuar seriozisht.
Në libër ekziston një aluzion se ndoshta ky ka qenë një test stresi për demokracinë amerikane, dhe që tani ka kaluar….
Në tërësi mendoj se ka disa arsye për të qenë optimistë. Trump nuk u rizgjodh për një mandat tjetër, dhe qeveria po vazhdon të funksionojë. Sigurisht në politikën e jashtme Shtetet e Bashkuara janë kthyer në një lloj status quo ante. Por mendoj se të dhënat e një sondazhi që tregojnë se mbi një e treta e amerikanëve nuk besojnë se zgjedhjet e fundit ishin legjitime, nuk janë një shenjë e një demokracie të shëndetshme.
Sa e sfidon optimizmin tuaj ngritja e Kinës dhe lloji i autokracisë teknokratike që mishëron ajo?
Në rast se Kina do të arrijë të mbetet e qëndrueshme, nëse vazhdon të rritet dhe të tejkalojë demokracitë liberale perëndimore, atëherë unë mendoj se kjo do ta dëmtonte seriozisht të gjithë hipotezën. Nuk mendoj se jemi ende në atë pikë.
Diku në libër ju thoni se Bashkimi Evropian i përafrohet më mirë konceptit tuaj mbi “fundin e historisë”…
Është e vërtetë, vetëm nuk ka funksionuar shumë mirë.
A mendoni se trashëgimia e liberalizmit, mund të formojë një “tendë të madhe” që mund të mirëpresë njerëz nga tradita shumë të ndryshme kulturore?
Sigurisht që shpresoj të jetë kështu. Nëse jo, mendoj se do të kemi shumë probleme, duke pasur parasysh globalizimin. Shumica e shoqërive do të jenë shumë të ndryshme nga ana kulturore, fetare, etnike e kështu me radhë, ndaj duhet të kemi një formulë që të garantohet funksionimi i tyre.
Unë mendoj se njerëzit e kanë humbur besimin tek liberalizmi, dhe ne nuk kemi udhëheqësit e duhur që të jenë në lartësinë e sfidave të sotme. Ka shumë arsye për të qenë krenar për jetesën në një shoqëri të tillë, por mendoj se vitet e fundit njerëzit nuk e kanë mbrojtur si duhet atë./ Pergatiti Bota.al
Lajmet
Fatmir Sheholli, i dyshuar për spiunazh, kthehet në paraburgim pas trajtimit në spital
Published
8 minutes agoon
October 20, 2025By
UBTnews
I dyshuari për spiunazh, Fatmir Sheholli, që ishte shtruar para disa ditësh në spital, është kthyer në Qendrën e Paraburgimit në Gjilan.
Zëdhënësi i Shërbimit Korrektues të Kosovës, Florent Gashi, e ka konfirmuar për Kohën kthimin e tij në paraburgim.
“Pas disa ekzaminimeve dhe trajtimeve në spitalin e Gjilanit, ai është kthyer në Qendren e Paraburgimit”, ka thënë ai.
Dy ditë pas arrestimit të tij, Sheholli është shtruar në Spitalin Rajonal të Gjilanit. Drejtori i këtij spitali, Afrim Cana, pati thënë se Sheholli po merr trajtim që nga 11 tetori, pasi ka shkuar me disa ndryshime në gjendjen shëndetësore.
Në një komunikatë për media, Prokuroria Speciale pati bërë të ditur se Sheholli është arrestuar pas hetimeve disa mujore dhe është dërguar në mbajtje për 48 orë. Gjithashtu janë kryer bastisje në vendbanimin e të dyshuarit me qëllim të sigurimit edhe të provave të tjera materiale.
“Prokuroria Speciale e Kosovës, në bashkëpunim dhe koordinim me Policinë e Kosovës, është duke ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme hetimore, në përputhje me Kodin e Procedurës Penale dhe ligjet në fuqi, për të cilat publiku do të njoftohet në kohë”, është thënë në njoftimin e Prokurorisë./EO
Lajmet
Basha i rezervuar, Haxhiu thotë se Kuvendi është konstituar dhe pritet votimi i qeverisë
Published
1 hour agoon
October 20, 2025By
UBTnews
Kuvendi i Kosovës është i konstituar, tha nënkryetarja e Kuvendit të Kosovës nga radhët e LVV-së, Albulena Haxhiu.
Ajo pasi u pyet nga KosovaPress në lidhje me ankesën e Listës Serbe në Gjykatën Kushtetuese për seancën konstituive, tha se LVV-ja po pret votimin e qeverisë së re, derisa kanë mbetur edhe gjashtë ditë kohë mandatarit Kurti për ta formuar ekzekutivin e ri.
Më i rezervuar për të komentuar u shfaq kryetari i Kuvendit, Dimal Basha, i cili nuk ktheu përgjigjje për këtë çështje.
Kujtojmë se Kuvendi i Kosovës me datë 10 tetor zgjodhi nënkryetarin nga radhët e komunitetit serb.
Me 71 vota pro, Nenad Rashiq u emërua nënkryetar i Kuvendit të Kosovës, pas nominimit të fundit pasi përfunduan kandidaturat e Listës Serbe./KP
Lajmet
Osmani: Vonesa e krijuar që po tentohet të krijohet nga Lista Serbe i dëmton interesat jo vetëm të Kosovës si shtet
Published
2 hours agoon
October 20, 2025By
UBTnews
Presidentja Vjosa Osmani, e pyetur në lidhje me kërkesën e Listës Serbe në Gjykatën Kushtetuese për pezullim të punës së Kuvendit, ka thënë se kjo ishte e panevojshme dhe se vonesa e krijuar nga Lista Serbe po i dëmton interesat jo vetëm të Kosovës si shtet, por të gjithë qytetarëve, përfshirë edhe serbët.
“Si totalisht të panevojshme, sepse e dini që ka pasur vonesa të jashtëzakonshme në krijimin e institucioneve dhe besoj që kjo është edhe një tentim tjetër për vonesa, të cilat, siç e dini, e kanë vonuar interesin e Kosovës. Janë bërë shumë muaj pa qeveri që do të kishte mandat të plotë kushtetues. Është në interes të Kosovës që sa më parë, tash pasi që Kuvendi është konstituar në përputhje me aktgjykimin e fundit të Gjykatës Kushtetuese, të kemi qeveri me mandat të plotë. Krijimi i qeverisë varet krejtësisht nga koalicionet e partive politike, unë aty si presidente nuk mund të ndërhyj. Vonesa e krijuar që po tentohet të krijohet nga Lista Serbe i dëmton interesat jo vetëm të Kosovës si shtet, por të gjithë qytetarëve, përfshirë edhe serbët”, tha ajo.
Ajo u pyet se nëse partia e parë nuk i siguron votat, si do të veprohet.
“Për atë çështje, nëse vjen deri në situatë të tillë, kur as partia e parë e as ajo që mund të ketë mundësinë e dytë nuk arrijnë, atëherë janë afatet e caktuara me Kushtetutë, por edhe me aktgjykim të Gjykatës Kushtetuese, ka disa aktgjykime me këtë temë. Por pastaj afati që jepet është 30-45 ditë. Këtë datë do ta vendosja në përputhje me interesat e Kosovës dhe pas konsultimit me partitë politike. Unë nuk do të ngutsha që të jap supozime që do të dështojë në krijimin e qeverisë, ka edhe pak kohë”, tha ajo.
E pyetur se pse nuk po ka angazhim të partisë për t’i siguruar votat, Osmani supozon se ka gjëra që nuk dihen, e për të cilat pastaj nuk mund të thuhet se takimet nuk ndodhin.
“Po rikthehem pak te përvoja ime kur kam qenë edhe unë në parti. Shumica e diskutimeve me partitë politike ndodhin prapa dyerve të mbyllura, shpeshherë ju e merrni vesh shumë vonë. Madje edhe ne që ishim në parti e merrnim vesh shumë vonë, ju kujtohet prej disa koalicioneve të tilla. Pra, unë nuk do të sugjeroja që nuk ka përpjekje, sepse vetëm se ne nuk e dimë, nuk do të thotë se ato nuk janë duke ndodhur”, tha ajo pas ngjarjes “ZBULIMI I HERSHËM – MBIJETESË”, që u mbajtë në kuadër të Muajit Ndërkombëtar të Luftës Kundër Kancerit të Gjirit./EO
Lajmet
LDK për koalicionin e Tahirit me VV-në në Vushtrri: Veprimet e kandidati tonë, janë individuale
Published
2 hours agoon
October 20, 2025By
UBTnews
Lidhja Demokraitke e Kosovës është deklaruar në lidhje me koalicionin që Xhafer Tahiri i LDK-së bëri marrëveshje me Vetëvendosjen për koalicion në Vushtrri.
Ata nëpërmjet një komunikate thonë se veprimet e tij janë individuale, dhe se nuk ka autorizuar dhe nuk autorizon asnjë koalicion lokal pa ndjekur procedurat statutare të partisë.
Komunikata e plotë:
Lidhja Demokratike e Kosovës njofton anëtarësinë e vet dhe publikun e gjërë se nuk ka autorizuar dhe nuk autorizon asnjë koalicion lokal pa ndjekur procedurat statutare të partisë.
Veprimet e kandidatit tonë në Vushtrri për të lidhur koalicion me një parti tjetër, janë veprime individuale, të papranueshme dhe në kundërshtim me procedurat statutare të Lidhjes Demokratike të Kosovës.
LDK-ja pret që fillimisht të analizohet performanca e kandidatit dhe e Degës së Vushtrrisë, dhe pas këtyre hapave të marrë vendimet përkatëse.
Veprimet e tjera, sikurse ky i sotmi, janë pa ndonjë vlerë dhe në kundërshtim me praktikën demokratike të LDK-së. Si të tilla, ato do të marrin trajtim procedural sipas Statutit pas përfundimit të garës lokale. LDK-ja tani është e fokusuar në garën e saj elektorale të balotazhit dhe jo në garën e partive tjera./D.B/EO

Fatmir Sheholli, i dyshuar për spiunazh, kthehet në paraburgim pas trajtimit në spital

Ndërprerje e madhe globale prek Google, Snapchat, Canva e dhjetëra platforma tjera

Pse duhet t’i lini gjethet në oborr? Truku i thjeshtë që ndihmon natyrën dhe xhepin tuaj

Zelensky i gatshëm t’i bashkohet bisedimeve Trump-Putin

Basha i rezervuar, Haxhiu thotë se Kuvendi është konstituar dhe pritet votimi i qeverisë

Callum Turner zbulon detaje nga lidhja me Dua Lipën: Takimi i parë ishte si në film

Osmani: Vonesa e krijuar që po tentohet të krijohet nga Lista Serbe i dëmton interesat jo vetëm të Kosovës si shtet

Uthulla e mollës: Përfitimet dhe mënyra e përdorimit të sigurt për organizmin

Kallas: Është e papërshtatshme që Putini të vijë në Hungari
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën