

Shëndet
Fruti që duhet shmangur dhe ato që përmirësojnë shëndetin e zorrëve
Published
3 weeks agoon
By
UBT NewsZgjedhja e frutave që konsumojmë ndikon në nivelet e energjisë, sheqerin në gjak dhe shëndetin e sistemit tretës.
Një nga gastroenterologët më të njohur, Dr. Saurabh Sethi (me diplomë në Harvard), ka renditur dhjetë fruta të zakonshme sipas dobisë ose dëmshmërisë për shëndetin e zorrëve, duke zbuluar edhe një frut që ai e shmang për të parandaluar inflamacionin.
Frutat që nuk i rekomandon
Në fund të listës janë bananet e tepërta të pjekura, një zgjedhje mëngjesi për miliona njerëz. Dr. Sethi shpjegon se këto banane rrisin sheqerin në gjak, ndërkohë që ofrojnë më pak lëndë ushqyese për bakteret e mira të zorrëve.
Studimet tregojnë se gjatë procesit të pjekjes, banania humb niseshtenë rezistente dhe fibrat bimore, ndërsa rritet niveli i sheqerit.
Niseshteja rezistente, që gjendet më shumë në bananet gjysmë të gjelbra, nuk tretet në zorrën e hollë, por fermentohet në zorrën e trashë, duke ushqyer bakteret e dobishme dhe duke mos rritur glukozën në gjak.
Bananet të pjekura hyjnë në “listën e zezë” të Dr. Sethi-t. Bananet të gjelbra janë më të pasura me fibra e marrin vlerësim mesatar, pasi ndihmojnë tretjen, parandalojnë kapsllëkun dhe ulin rrezikun e disa sëmundjeve kronike si diabeti i tipit 2 dhe kanceri i zorrës së trashë.
Frutat që favorizojnë shëndetin e zorrëve
Kivi – Një burim i shkëlqyer fibrash të tretshme, që lehtësojnë kapsllëkun dhe nxisin jashtëqitje të rregullt.
Boronicat – U renditën të parat nga Dr. Sethi, falë sasisë së lartë të antioksidantëve që ndihmojnë trupin të luftojë radikalet e lira, të lidhura me diabetin dhe kancerin.
Shega – Përmban polifenole të fuqishme që reduktojnë inflamacionin, duke ulur rrezikun për sëmundje të zemrës.
Studime të Universitetit të Barcelonës kanë treguar se një dietë e pasur me polifenole (nga manaferrat e errëta, arrat, kakao dhe vaji i ullirit) ul deri në 46% rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare.
Fruta me efekt mesatar
Në mes të listës gjenden pjepri, dardha dhe molla, ndërsa rrushi dhe portokalli morën vlerësime më të ulëta.
Rrushi është i pasur me vitaminë C dhe kalium, por krahasuar me frutat tjera ka vlera më të kufizuara ushqyese.
Portokalli ka vitaminë C, folat dhe antioksidantë, por konsumimi i tepërt mund të ketë pasoja negative. Studime të botuara në British Journal of Dermatology tregojnë një lidhje mes konsumit të lartë të agrumeve dhe rrezikut të shtuar për kancer të lëkurës, për shkak të vetive fotosensitive të këtyre frutave.
Vitamina C është thelbësore për shëndetin e lëkurës, enëve të gjakut, kockave dhe kërceve. Mungesa çon në sëmundje si skorbuti.
Sipas të dhënave të Shërbimit Shëndetësor Britanik, nevojat ditore për vitaminë C plotësohen vetëm me ushqim, por në disa raste rekomandohen edhe suplemente.
Shëndet
Arsyet e fshehura të shtimit në peshë edhe kur ushqeheni shëndetshëm
Published
1 hour agoon
October 8, 2025By
UBT News
Një nga problemet më të përhapura të shëndetit sot është padyshim pesha e tepërt dhe kequshqyerja.
Ky është një fakt që e pranojnë mjekët dhe pacientët, shkaktohet nga ushqimi jo i shëndetshëm. Zgjidhja nis nga një dietë e ekuilibruar dhe e shëndetshme, por ekzistojnë disa përjashtime.
Edhe nëse keni një stil jetese të shëndetshëm dhe konsumoni pak ushqim, mund të vini re frymim ose shtim kilogramësh. Kjo mund të ketë shkaqe të fshehura shëndetësore.
Hormonet dhe shtimi në peshë:
Një nga shkaqet më të zakonshme të shtimit të papritur në peshë janë çrregullimet hormonale. Një hormon kryesor që ndikon është estrogjeni. Tek gratë, nivelet e ulëta të estrogjenit shkaktojnë shtim në peshë, që mund të shfaqet që nga adoleshenca deri në menopauzë.
Estrogjeni ndihmon në rregullimin e metabolizmit dhe peshës trupore, prandaj mungesa e tij mund të shkaktojë akumulim të dhjamit rreth barkut dhe kofshëve. Ky dhjam rreth organeve mund të rrisë rrezikun për sëmundje si diabeti, sëmundjet kardiovaskulare dhe ishemia.
Pse bie estrogjeni?
Ulja e estrogjenit nuk ndodh vetëm me moshën apo menopauzën. Mund të shkaktohet edhe nga:
Pas lindjes:
Probleme me vezoret
Çrregullime të të ushqyerit, si anoreksia
Si ta mbani estrogjenin në nivele të shëndetshme
Konsumoni fruta të pasura me vitamina, si bananet, luleshtrydhet dhe pjeshkët.
Arrorët janë një alternativë natyrale për rritjen e nivelit të estrogjenit.
Ndiqni një dietë të shëndetshme dhe të ekuilibruar.
Konsultohuni me një mjek specialist, për të monitoruar gjendjen hormonale dhe peshën trupore. Duke ndjekur këto këshilla të thjeshta, mund të ndihmoni trupin të funksionojë në mënyrë optimale dhe të shmangni shtimin e pashëndetshëm në peshë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Kungulli, perimi i vjeshtës që sjell shëndet dhe energji
Published
2 hours agoon
October 8, 2025By
UBT News
Kungulli është një nga perimet më të dashura të vjeshtës. Ai është i pasur me vitamina, minerale dhe antioksidantë, ndërsa përmban pak kalori, duke e bërë një ushqim ideal për çdo regjimi ushqimor.
Përveç frutës, edhe farat, gjethet dhe lëngjet ofrojnë përfitime të shumta për shëndetin. Kungulli mund të konsumohet në mënyra të ndryshme: si supë, sallatë, komposto, ëmbëlsirë apo madje si zëvendësues për gjalpin në gatimet e pjekjes në formë pureje.
Kungulli përmban kalium, që ndihmon në rregullimin e tensionit të gjakut, antioksidantët e tij parandalojnë dëmtimet e shkaktuara nga radikalet e lira dhe të përmirësojnë shikimin. Kungujt e papërpunuar mund të ruhen në një vend të freskët dhe të errët për deri në dy muaj.
Pse kungulli është i dobishëm për shëndetin?
Shëndeti i syve dhe sistemi imunitar:
Falë vitaminës A, kungulli ndihmon në mbrojtjen e syve dhe forcimin e sistemit imunitar. Një racion i vetëm ofron deri në 200% të dozës ditore të rekomanduar të kësaj vitamine.
Shëndeti i zemrës: Kaliumi dhe antioksidantët e kungullit ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të zemrës dhe disa llojeve të kancerit.
Kolesteroli: Sterolët bimorë të farave të kungullit ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq, ndërsa acidet yndyrore omega-3 reduktojnë trigliceridet dhe ndihmojnë në kontrollin e tensionit të gjakut.
Kontrolli i peshës trupore: Kungulli është ushqim i lehtë dhe i pakalorisë: një racion përmban vetëm 50 kalori dhe 3 gramë fibër, duke ndihmuar që të ndiheni të ngopur më gjatë.
Si ta konsumoni kungullin?
Piqeni në furrë dhe përdoreni në antipasta.
Shtoni pure kungulli në supa për të trashur strukturën e tyre ose për të zëvendësuar yndyrat e karbohidratet.
Përdoreni si zëvendësues të yndyrës në gatimet e brumit dhe ëmbëlsirat.
Shtoni kungull të gatuar në kos me mjalt për një shije të ëmbël dhe të pasur.
Përdoreni në lëngje frutash ose perimesh.
Farat e kungullit mund të piqen dhe të shtohen në sallata ose si garniturë për perimet e pjekura.
Kungulli është perim i shëndetshëm që mund të përfshihet lehtë në çdo dietë, duke sjellë përfitime të shumta për trupin dhe shëndetin tuaj. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si të luftosh plakjen? Ushtrimet që forcojnë trupin dhe mendjen
Published
3 hours agoon
October 8, 2025By
UBT News
Nëse dikush dëshiron të plaket shëndetshëm, zakonisht mendon për ushqim të balancuar, ecje të rregullta dhe shoqëri aktive.
Megjithatë, ekspertët nënvizojnë se ekziston edhe një zakon tjetër, po aq i rëndësishëm për shëndetin afatgjatë: ushtrimet me peshëngritje.
Për dekada, ngritja e peshave shihej si aktivitet ekskluziv për sportistët e rinj. Por, sipas Time, studimet e 20 viteve të fundit kanë treguar se përdorimi i peshave apo i peshës së trupit si rezistencë është një nga mënyrat më të fuqishme për të ruajtur shëndetin me kalimin e viteve.
Përfitimet nuk lidhen vetëm me biceps më të mëdhenj ose bark të sheshtë, por me forcimin e eshtrave, ruajtjen e metabolizmit, parandalimin e rënieve dhe uljen e rrezikut nga sëmundjet kronike.
Eshtra më të forta dhe më pak fraktura
Eshtrat duken të forta, por janë struktura dinamike që reagojnë ndaj stresit. Ato forcohen kur përdoren dhe dobësohen kur lihet inaktiviteti.
“Çdo ushtrim si squat, push-up apo ngritje peshe dërgon një sinjal trupit për të forcuar skeletin,” shpjegon fizioterapistja Kristen Lettenberger nga New Yorku. Presioni nga ushtrimet aktivizon qelizat që krijojnë ind të ri, duke rritur dendësinë me kalimin e kohës.
Dendësia e tyre arrin kulmin në të 20-at, e fillon të bjerë pas të 30-ave. Tek gratë, menopauza ose periudhat me ulje të estrogjenit e përshpejtojnë këtë proces, duke rritur rrezikun e osteoporozës dhe frakturave.
Ushtrimet me peshë janë një nga mënyrat më efektive për t’u mbrojtur nga këto ndryshime, sipas kirurgut ortoped Rahul Shah.
Muskujt, motor i metabolizmit
Përveç eshtrave, ushtrimet me peshë mbrojnë edhe masën muskulore, e cila ka rol të madh në metabolizëm. Muskujt djegin më shumë kalori edhe në pushim, ndihmojnë në kontrollin e sheqerit në gjak dhe rrisin ndjeshmërinë ndaj insulinës.
Me kalimin e moshës, njeriu humb 3–8% të masës muskulore çdo dekadë, proces i njohur si sarkopeni. Kjo ngadalëson metabolizmin, lehtëson shtimin në peshë e rrit rrezikun nga diabeti. Ruajtja e muskujve nuk është vetëm për pamjen fizike, por për shëndetin afatgjatë.
Ekuilibri dhe pavarësia
Një nga sfidat më të mëdha për të moshuarit është parandalimi i rrëzimeve, që shkaktojnë dëmtime serioze dhe humbje të vetëbesimit.
Ushtrimet, veçanërisht ato që përfshijnë këmbët dhe pjesën e mesme, ndihmojnë në ndërtimin e muskujve e përmirësimin e ekuilibrit.
Trajneri Tom Connolly, thotë se ekuilibri i mirë varet nga sa shpejt reagon truri dhe sa shpejt muskujt e trupit rikthejnë pozicionin e duhur.
Ushtrimet e forcës përmirësojnë të dyja këto aftësi, duke zvogëluar ndjeshëm rrezikun e rrëzimeve.
Parandalimi i sëmundjeve dhe shëndeti i përgjithshëm
Peshëngritja ka përfitime edhe për shëndetin metabolik e kardiovaskular. Ajo ul rrezikun nga diabeti i tipit 2, sëmundjet e zemrës, demenca dhe disa lloje të kancerit. Muskujt ndihmojnë trupin të përdorë glukozën e rrit ndjeshmërinë ndaj insulinës.
Ushtrimet përmirësojnë qarkullimin e gjakut, zvogëlojnë inflamacionin dhe ndihmojnë ruajtjen e kujtesës. Aktiviteti i rregullt mund të ulë rrezikun e vdekjes me rreth 15%.
Rregullsia mbi intensitetin
Nuk është e nevojshme të ngresh peshat më të rënda. Çelësi është rregullsia, ndërtimi gradual i forcës e krijimi i një rutine të qëndrueshme. Edhe disa seanca të shkurtra në javë mund të sjellin ndryshime të mëdha për muskujt, metabolizmin dhe shëndetin e përgjithshëm.
“Shëndeti i eshtrave duhet të fillojë të merret seriozisht më herët. Muskujt janë dhurata më e madhe që mund t’i bësh vetes ndërsa plakesh,” përfundon Lettenberger. /A.Z/UBT News/
Shëndet
A ndihmon sauna në lënien e duhanit? Ja çfarë tregojnë studimet
Published
5 hours agoon
October 8, 2025By
UBT News
Një nga mitet më të përhapura lidhur me lënien e duhanit është ideja se vizitat në sauna për tre ditë rresht mund të ndihmojnë në “djersitjen” e nikotinës nga trupi.
Ky pohim është pjesërisht i vërtetë. Sauna ndihmon trupin të djersitet të relaksohet, por nuk ka fuqi të largojë në mënyrë të drejtpërdrejtë nikotinën. Organizmi e eliminon nikotinën natyrshëm brenda pak ditësh pas ndalimit të duhanit, pa pasur nevojë për ndihmën e saunës.
Sekreti i suksesit qëndron në përballimin e varësisë dhe të simptomave të tërheqjes, çka kërkon strategji më të qëndrueshme si mbështetja nga grupe, terapitë e sjelljes dhe përdorimi i zëvendësuesve të nikotinës.
Edhe pse sauna mund të lehtësojë stresin dhe disa shqetësime fizike gjatë procesit të lënies, ajo nuk është një “kurë magjike”.
Për rezultate afatgjata, është e nevojshme një qasje e plotë që përfshin zakone të shëndetshme, mbështetje emocionale dhe metoda të provuara shkencërisht.
Përveç përdorimit të saunës, është thelbësore të trajtohen aspektet psikologjike dhe rutinat e përditshme që lidhen me pirjen e duhanit.
Lënia e tij është një proces kompleks që kërkon ndryshim të mënyrës së të menduarit dhe të sjelljes. Pjesëmarrja në grupe mbështetëse, terapia e sjelljes dhe zëvendësuesit e nikotinës mund të rrisin ndjeshëm gjasat për sukses.
Në përfundim, sauna mund të ndihmojë në përmirësimin e mirëqenies gjatë periudhës së tërheqjes, por lënia e duhanit kërkon përkushtim, durim dhe qasje të shumëanshme që adreson si varësinë fizike, ashtu edhe atë psikologjike. /A.Z/UBT News/

Meta përditëson algoritmin e Facebook për të treguar më shumë Reels

Përurohet rruga që lidh zonën e dytë ekonomike të Gllavicës me magjistralen mes Shtimes dhe Ferizajt

Gjermania do t’i lejojë policinë të rrëzojë dronët

Presidenti i FIFA-s, dekorohet nga Osmani

Nuk i mjaftoi as fama, restoranti luksoz i Salt Bae regjistron humbje milionëshe

Çmimi Nobel për Kimi iu dha tre shkencëtarëve për punën e tyre mbi kornizat metal-organike

Cristiano Ronaldo bëhet miliarderi i parë në histori të futbollit

Arsyet e fshehura të shtimit në peshë edhe kur ushqeheni shëndetshëm

Kurti takon komandantin e KFOR-it, Gjeneral Major Özkan Ulutash – flasin për sitauën e sigurisë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën