

Published
4 years agoon
By
Betim GashiLexoni për produktet e pasura me hekur që mund t’i shtoni në ushqimin tuaj që të rrisni nivelet e hemoglobinës. Sa herë që flasim për ushqime të pasura me hekur, produkti i parë që na vjen ndër mend është spinaqi. Të paktën kështu ndodh me ne shqiptarët.
Por po të lexoni këtë artikull do të mësoni fakte shumë interesante mbi burimet natyrale alternative të hekurit. Kjo e fundit është një element i qelizave të kuqe të gjakut që i japin këtij të fundit ngjyrën e kuqe. Ajo është e nevojshme për të transportuar oksigjen dhe ujë nëpërmjet organeve tek i gjithë organizmi. Pamjaftueshmëria e hemoglobinës do të thotë që gjaku nuk ka ndihmë për shpërndarjen e oksigjenit gjë që shkakton ndjesinë e lodhjes dhe rraskapitje tek njeriu.
Shenjat e mungesës së hekurit
1. Lodhje gjatë gjithë kohës
2. Zhvillim të pakët fizik dhe mendor tek fëmijët dhe ecuri jo e mirë në shkollë
3. Inflamacion në gjuhë
4. Probleme në temperaturën e trupit
5. Sistem të dobët imunitar
Frutat e pasura me hekur
1. Domatet e thara
A e dinit se 100 gramë domate të thara në diell përmbajnë deri në 9.1 mg hekur? Doza e rekomanduar ditore e hekurit për të rriturit është 18 miligram, ndërsa për fëmijët është 10 miligram. Kjo do të thotë që domatet e thara në diell ofrojnë më shumë se 50% të dozës ditore të hekurit. Për fat të mirë vetë domatja në përgjithësi- e freskët apo edhe e gatuar- është një burim i pasur hekuri. Megjithëse të gjithë i njohim si perime, domatet klasifikohen si frut botanikisht.
2. Kajsi të thara
Kajsitë e thara janë të shijshme dhe një burim i pasur hekuri dhe antioksidantësh që promovojnë bukuri, shëndet dhe vitalitet tek të rinjtë dhe të moshuarit. Në 100 gramë kajsi të thara do të gjeni më shumë se 50 përqind të dozës ditore të hekurit. Kajsitë e freskëta shuajnë etjen, por ato të thata janë mënyra më e mirë dhe më e lirë për t’i ofruar organizmit hekurin e nevojshëm gjatë gjithë vitit. Ato mund të ruhen për muaj të tërë. Kajsitë janë të pasura me fibër, që do të thotë se sheqeri që ato përmbajnë çlirohet gradualisht në gjak dhe ndihmon në mbajtjen e një niveli të ekuilibruar të sheqerit në gjak.
3. Rrushi i thatë
Këto fruta të thata mund të duken të zakonshme, por në të vërtetë kanë më shumë hekur se shumica e frutave të tjerë. Në një gjysëm filxhani me rrush të thatë do të gjeni 1.6 miligramë hekur.
4. Hurmat e freskëta
Hurmat janë një frut i shkëlqyer për t’u shijuar. Kanë ngjyrë portokalli dhe shpesh ngjajnë me domatet sa i përket vlerave të tyre. Hurmat janë shumë popullore në Shqipëri ku konsiderohen një frut i mirë falë antioksidantëve, vitaminës C, hekurit dhe ushqyesve të tjerë që përmbajnë.
5. Manat
Manat i gjejmë në tre ngjyra: të kuqe, të bardha dhe të zeza. Ato konsiderohen si super fruta të dobishme për diabetikët dhe jo vetëm. Ato janë të pasura me hekur që i bën një zgjedhje të shkëlqyer për njerëzit që vuajnë nga anemia dhe ata që duan të rrisin nivelet e hemoglobinës. Në çdo 100 gramë mana do të gjeni 1.8 miligramë hekur.
6. Hurmat e Arabisë
Ato janë të ëmbla, plot energji dhe vlera ushqimore. Hurmat e Arabisë nuk kanë kolesterol dhe kanë pak yndyrna. Janë tepër të rekomandueshme për femrat shtatzënë dhe për ato që janë në prag të lindjes sepse i japin asaj shumë forcë dhe qëndresë. Hurmat e Arabisë janë një burim i çmuar hekuri që rrit nivelet e hemoglobinës në gjak. Në 250 gramë hurma arabie do të gjeni 3 miligramë hekur. Mjekët sugjerojnë që njerëzit që vuajnë nga diabeti duhet të shmangin këto fruta të veçanta.
7. Boronicat
Në botë do të gjeni disa lloje boronicash, por më të zakonshmet janë ato që përdoren për përgatitjen e reçelit dhe marmelatës. Këto fruta të vogla nuk duhen nënvlerësuar sepse janë të pasur me hekur. Në 100 gramë boronica ndodhen 1 miligram hekur.
8. Kumbullat e thata
Kumbullat e thara në mënyrë natyrale në diell ose ndryshe të “dehidratuara” kanë një ngjyrë të errët dhe lëkurë të rrudhosur. E megjitatë në 100 gramë kumbulla të thata gjenden 9% të dozës së rekomanduar ditore të hekurit.
9. Shega
Në shumë vende të botës, shega është fruti më i rekomanduar për të gjitha sëmundjet që kanë lidhje me gjakun, përfshirë aneminë ose pamjaftueshmërinë e hekurit. Shega është një nga ushqimet më të lashta në botë. Ajo është e këshillueshme për të rritur pjellorinë tek njerëzit. Disa prej përbërësve të shegës janë të dobishëm për zemrën dhe enët e gjakut. Shega lufton depresionin dhe është një frut i rëndësishëm edhe nëse nuk vuani nga mungesa e hekurit.
10. Perimet e gjelbra
Perimet e gjelbra, lakërishtet dhe barishtet mbeten një zgjidhje e pazëvendësueshme për shtimin e niveleve të hekurit në organizëm. Mos i neglizhoni por përdorini sa më shpesh./AgroWeb
You may like

Të ushqyerit keq e bën të pamundur humbjen e kilogramëve vetëm me aktivitet fizik. Kur vjen puna tek rënia nga pesha, ushqimet që konsumoni janë shumë më të rëndësishme se palestra.
Kjo ndodh sepse shumica e dhjamit në trup akumulohet nga yndyrnat e pashëndetshme.
Në këtë artikull, do të mësoni për disa ushqime që ju ngopin pa ju shëndoshur.
Vezët
Janë ushqim i shkëlqyer për rënien në peshë,janë të pasura me proteina, hekur, vitamina dhe minerale, ndërsa përmbajnë pak kalori e sheqer. Mund t’i konsumoni në mëngjes për një vakt të bollshëm ose në drekë, duke i shoqëruar me sallatë jeshile ose sallatë me patate.
Frutat e pyllit
Manaferrat dhe boronicat përmbajnë shumë fibra e pak sheqer krahasuar me frutat tjera. Ato janë të pasura me antioksidantë dhe vitamina që ndihmojnë trupin dhe reduktojnë inflamacionin. Mund t’i konsumoni me kos, tërshërë ose në sallata.
Arrorët
Janë burime të shkëlqyera të karbohidrateve, yndyrnave të shëndetshme, vitaminave e mineraleve. Janë zgjedhje ideale për energji.
Kosi
Kosi pa yndyrë dhe i përgatitur në shtëpi është i pasur me kalcium, kalium dhe proteina. Mund ta konsumoni në çdo vakt, veçanërisht i shoqëruar me fruta pylli ose arra, pa u shqetësuar për peshën.
Patatet e ëmbla
Janë të larmishme e mund të gatuhen në shumë mënyra. Karbohidratet dhe ëmbëlsia natyrale e bëjnë tretjen më të lehtë. Mund t’i kavërdisni me pak vaj ulliri dhe hudhër për një shije të pasur dhe të shëndetshme. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë ndodh me trupin tuaj kur vishni çorape natën?
Published
1 day agoon
October 17, 2025By
UBT News
Veshja e çorapeve gjatë natës, edhe pse mund të duket një zakon i çuditshëm për shumë njerëz, ka përfitime të dukshme për ata që kanë vështirësi në fjetje.
Ky truk i thjeshtë është mënyrë natyrale për të ndihmuar trupin të kalojë në fazën e relaksimit dhe përgatitjes për gjumë.
Kur ngrohni këmbët me çorape, ndihmoni në zgjerimin e enëve të gjakut, një proces që mund të aktivizojë mekanizmat natyralë të trupit për të ulur temperaturën e tij dhe për të sinjalizuar se është koha për të pushuar.
Ky mekanizëm është i lidhur me një koncept që quhet vasodilatacion, që ndihmon në përhapjen e gjakut nëpër trup.
Kjo i thotë trupit të “ndalojë” aktivitetin dhe t’i japë përparësi relaksimit, duke kontribuar në një rënie më të shpejtë në gjumë.
Shumë njerëz që e kanë provuar këtë metodë thonë se ka qenë një ndihmesë e madhe për ata që kanë pasur shqetësime me gjumin, sidomos gjatë muajve të ftohtë kur ndjenja e ngrirjes në këmbë mund të pengojë qetësinë.
Nëse keni pasur vështirësi për të fjetur, veshja e çorapeve mund të jetë një alternativë e thjeshtë dhe e efektshme që nuk kërkon barna apo trajtime të tjera të ndërlikuara. Provojeni dhe mund të shihni përmirësime të mëdha në cilësinë e gjumit tuaj. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ekspertët britanikë: Aditivët në ushqime ndikojnë në sjelljen e fëmijëve
Published
1 day agoon
October 17, 2025By
UBT News
Një studim i ri britanik, i botuar në revistën mjekësore “The Lancet”, ka zbuluar se ngjyrat dhe aditivët ushqimorë mund të rrisin nivelin e hiperaktivitetit tek fëmijët.
Aditivët shtohen në produkte ushqimore për të përmirësuar shijen, pamjen, ngjyrën apo për të zgjatur afatin e ruajtjes së tyre.
Shkencëtarët nga Universiteti i Southamptonit në Angli analizuan sjelljet e fëmijëve që kishin konsumuar pije apo ushqime që përmbanin kombinime të ndryshme aditivësh, krahasuar me ata që kishin pirë vetëm lëngje natyrale frutash.
Studimi, i porositur nga Agjencia Britanike për Standardet Ushqimore, konfirmoi rezultatet e kërkimeve të mëhershme mbi fëmijët që vuajnë nga hiperaktiviteti apo çrregullimi i vëmendjes (ADHD).
“Kemi dëshmuar se aditivët ndikojnë negativisht në sjelljen e fëmijëve të moshës ndërmjet tre dhe tetë vjeç”, deklaruan profesori Jim Stevenson dhe ekipi i tij kërkimor.
Sipas tyre, fëmijët që konsumuan aditivë treguan rreth 10% më shumë shenja të hiperaktivitetit krahasuar me ata që nuk i kishin konsumuar. Hulumtimi përfshiu 153 fëmijë trevjeçarë dhe 144 fëmijë tetëvjeçarë.
Hiperaktiviteti lidhet me vështirësi në sjellje dhe zhvillim, që shpesh shfaqen në periudhën parashkollore dhe shkollore.
Ai karakterizohet nga mungesa e përqendrimit, lëvizshmëri e tepruar dhe impulsivitet, duke ndikuar ndjeshëm në funksionimin dhe jetën e përditshme të fëmijës.
Ekspertët theksojnë se një dietë e balancuar është çelësi për zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve — përfshirë edhe ata me ADHD.
Ushqyerja duhet të bazohet në fruta dhe perime të freskëta, drithëra, produkte qumështi pa yndyrë, mish, peshk, bishtajore, vezë dhe arra, duke shmangur sa më shumë produktet me ngjyra dhe aditivë artificialë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?
Published
2 days agoon
October 16, 2025By
UBT News
Hormonet janë thelbësore për funksionimin e trupit, por ndikojnë fuqishëm edhe në trurin dhe emocionet tona. Ato ndërveprojnë me neurotransmetuesit, duke ndikuar në mënyrën si ndiejmë, mendojmë dhe reagojmë.
Ndryshimet hormonale dhe shëndeti mendor
Te gratë, periudhat me ndryshime të mëdha hormonale, adoleshenca, cikli menstrual, shtatzënia, pas lindjes dhe menopauza lidhen me rritjen e rrezikut për depresion, ankth dhe stres post-traumatik.
Para ciklit menstrual, rënia e estrogjenit dhe progesteronit mund të shkaktojë nervozizëm, lodhje dhe trishtim, ndërsa gjatë ovulacionit estrogjeni sjell ndjenja mirëqenieje. Pas lindjes, rreth 13% e grave përjetojnë depresion për shkak të rënies së hormonit.
Edhe burrat përjetojnë ndryshime hormonale, sidomos me uljen graduale të testosteronit, që mund të ndikojë në humor.
Si veprojnë hormonët në tru?
Ndikojnë në neurotransmetues si serotonina dhe dopamina. Estrogjeni ndihmon në mbrojtjen dhe krijimin e neuroneve të reja në hipokampus, pjesa e trurit e rëndësishme për kujtesën dhe emocionet.
Kortizoli, hormoni i stresit, nëse është i vazhdueshëm, mund të dëmtojë neuronet dhe të ulë përqendrimin dhe kujtesën.
Hormonet e tiroides gjithashtu ndikojnë në energji dhe humor; sëmundjet tiroide mund të shkaktojnë depresion ose ankth.
Rrugë të reja trajtimi
Zbulimet e fundit kanë çuar në trajtime të reja, si Brexanolone për depresionin pas lindjes, dhe përdorimi i estrogjenit ose testosteronit për të përmirësuar efektin e antidepresantëve në disa pacientë.
Megjithatë, reagimi ndaj trajtimeve hormonale ndryshon nga personi në person.
Si përfundim, hormonet kanë rol kyç në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale, dhe kuptimi i tyre është çelësi për trajtime më efektive dhe të personalizuara. /A.Z/UBT News/

Fakulteti i Studimeve të Sigurisë në UBT organizon ligjëratë të përbashkët me përfaqësues të KFOR-it Amerikan dhe Polak

Ekipi përfaqësues i Kosovës gati për sfidën ndërkombëtare në Panama

UBT organizon Konferencën Ndërkombëtare të Dizajnit të Integruar – ICID 2025

Rektori Hajrizi në takim me drejtuesit e Shkollës së Aviacionit, SevenAir

Rektori Hajrizi viziton kompaninë lider të prodhimit të vajit të ullirit dhe verërave në Portugali

Këto ushqime ju ngopin pa ju shëndoshur

Rektori Hajrizi flet për suksesin e UBT-së në Polytechnic Institute of Beja në Portugali

Rektori Hajrizi po qëndron për vizitë zyrtare në Portugali

Ylli i “Breaking Bad” nis një kapitull të ri, fejohet me Kennedy Suarez
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni3 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën