Lajmet
Frika nga shprehja e lirë brenda komunitetit serb
Ai shton se serbët e Kosovës, të cilët duan të punësohen, janë si “mumie”, gjegjësisht nuk guxojnë të shprehin opinionet e tyre në publik.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiSerbët në Kosovë nuk guxojnë që t’i shfaqin publikisht qëndrimet e tyre politike, sepse mund të ballafaqohen me pasoja të ndryshme, thotë një banor nga territori i Komunës së Graçanicës, e cila është e banuar me shumicë serbe. Ai pranoi të flasë për Radion Evropa e Lirë. Por, me kërkesën që të mos i zbulohet identiteti, sepse, siç thotë, vetëm në këtë mënyrë mund të jetë i sinqertë dhe të thotë se çfarë mendon.
“Laikët nga jeta politike, rekrutohen për të mbledhur të dhëna sa herë që dikush thotë diçka kundër politikanëve (që janë në pushtet). Ato (informacione) shkojnë në mënyrë të shpejtë, më shpejt se me telegraf”, thotë ky bashkëbisedues i Radios Evropa e Lirë, identiteti i të cilit është i njohur për redaksinë.
“Ata tashmë janë shndërruar në skllevër”
Ai shton se serbët e Kosovës, të cilët duan të punësohen, janë si “mumie”, gjegjësisht nuk guxojnë të shprehin opinionet e tyre në publik, në qoftë se janë kritikuese njerëzve që janë në pushtet.
“Ata tashmë janë shndërruar në skllevër. Nuk guxojnë të japin kurrfarë mendimesh apo deklaratash, sepse i dinë pasojat dhe nuk do të mund të marrin çka kërkojnë. Ky është problemi më i madh, të paktën për mua, si serb që jetoj në Kosovë”, thotë qytetari serb.
Ai nuk është fare optimist se mund të ndryshojë diçka në të ardhmen, gjegjësisht që serbët do të mund t’u kundërvihen frikësimeve dhe të fillojnë të publikisht t’i thonë kritikat dhe të flasin për problemet. Situatën aktuale në mesin e komunitetit serb, ai e përshkruan si “të rrezikshme”.
Milliqeviq: Presioni politik ndaj oponentëve, është bartur te qytetarët
Në një hulumtim të organizatës joqeveritare “Aktiv”, të publikuar së fundmi, me titull “Analiza e trendit’ që për qëllim hulumtimi kishte qëndrimet e komunitetit serb në komunat në veri dhe jug të Kosovës, ndër të dhënat del se në mesin e 540 pyetësorëve “70 për qind e të anketuarve theksojnë se nuk ndihen të lirë të shprehin publikisht pikëpamjet e tyre politike”.
Miodrag Milliqeviq, drejtor ekzekutiv i kësaj organizate, në një bisedë me Radion Evropa e Lirë vlerëson se vrasja e politikanit serb nga Mitrovica e Veriut, Olliver Ivanoviq, ka ndikuar te qytetarët që të mos i shprehin lirshëm qëndrimet e tyre.
Hulumtimi i kryer në vitin 2018, kur Ivanoviq ishte vrarë, ka treguar se 78 për qind e serbëve që jetojnë në Kosovë, nuk guxojnë që publikisht t’i shprehin qëndrimet e tyre politike.
Olliver Ivanoviq, lider i Iniciativës qytetare “Liria, Demokracia, Drejtësia” është vrarë pas shpinës nga të shtënat me armë të zjarrit, tre vjet më parë, para ndërtesës së subjektit të tij politik.
Pak para vrasjes së Ivanoviqit, kundër tij ishte zhvilluar një fushatë, para zgjedhjeve lokale të vitit 2017. Gjatë fushatës zgjedhore për ato zgjedhje lokale, për shkak të frikësimit të serbëve në veri të Kosovës, katër kandidatë ishin tërhequr nga lista e tij, ndërkaq Ivanoviqit i ishte djegur edhe vetura.
Miodrag Milliqeviq thotë se edhe hulumtimet e sivjetshme tregojnë se përqindja e atyre që nuk ndihen të lirë të shprehin publikisht pikëpamjet e tyre politike ende mbetet shumë e lartë. Shkak për këtë, sipas tij, është se gjatë viteve të fundit, kundërshtarët e ndryshëm politikë u janë nënshtruar presioneve të ndryshme mediale, të cilat kanë qenë të orientuara drejt tyre.
“Veçanërisht ka ndodhur gjatë periudhave të fushatave zgjedhore. Konkretisht, të gjithë ata që janë parë në një mënyrë si oponentë politikë, i janë nënshtruar presionit të medieve për arsye të ndryshme. Se a ka qenë kjo formë e luftës politike apo e presionit politik… por, kryesisht kanë ndodhur gjëra që nuk janë për t’u lavdëruar për atë nivel politik dhe që pastaj, thjesht, e gjithë ajo është bartur te qytetarët e zakonshëm, të cilët e kanë parë këtë si një lloj vështirësie apo pengese, që mund të prodhojë një lloj autocensure, që fatkeqësisht kemi pasur rastin ta shohim”, thotë Milliqeviq.
Partitë opozitare serbe pothuajse nuk ekzistojnë në Kosovë që nga viti 2013, kur është formuar Lista Serbe me mbështetjen e Beogradit. Kjo parti, e afërt me Partinë Progresive Serbe të presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, merr mbi 90 për qind të votave gati se në të gjitha zgjedhjet lokale dhe parlamentare në Kosovë.
Ajo ka dhjetë vendet e garantuara për komunitetin serb në Kuvendin e Kosovës, merr pjesë në punën e Qeverisë dhe e mban pushtetin në të dhjetë komunat me shumicë serbe.
Vorguçiq: Vetëm “për” ose “kundër” Listës Serbe
Isak Vorguçiq, drejtor i Radio Televizionit KIM, vlerëson se përqindja e lartë e atyre që nuk ndihen të lirë të shprehin publikisht pikëpamjet e tyre politike në mesin e komunitetit serb, është si pasojë e faktit që për këtë komunitet nuk ka opsion tjetër politik përveç Listës Serbe.
Ky subjekt politik, i cili u formua në vitin 2013 dhe ka mbështetjen ekskluzive të Beogradit zyrtar, aktualisht ka të dhjetë ulëset e garantuara në Kuvendin e Kosovës, si dhe pushtetin në dhjetë komunat e banuara me shumicë serbe.
“Kështu që, në qoftë se theksohet ndonjë qëndrim politik, ai mund të jetë vetëm për ose kundër. Kjo e ngushton zgjedhjen dhe para së gjithash është pengesë për ata njerëz që kanë të thonë diçka kundër, sepse ekziston mundësia të ushtrohet ndonjë presion ndaj tyre ose ndaj familjeve të tyre, të cilët janë të punësuar në institucione, të cilat i mbanë Lista Serbe. Për momentin, praktikisht ato janë të gjitha institucionet, qoftë sipas sistemit të Kosovës, qoftë sipas sistemit të Serbisë”, thotë Vorguçiq.
Pluralizmi politik i humbur
Pamundësia për të shprehur mendimin lirshëm dhe publikisht, ndikon mjaft keq te pjesëtarët e komunitetit serb në Kosovë, vlerëson Milliqeviq. Pluralizmi politik brenda komunitetit serb, sipas tij, tashmë ka humbur dhe në zgjedhjet e mbajtura në Kosovë, qoftë parlamentare, qoftë lokale, thuajse nuk ka pasur parti tjetër konkurruese përveç Listës Serbe, e cila është dominuese.
“Lista Serbe, fillimisht ishte menduar që të tubojë të gjithë përfaqësuesit politikë, pavarësisht orientimit politik, në një nismë qytetare siç ishte në vitin 2013, por që sot është parti politike. Thjesht, më vonë, por shumë shpejt, ajo u shndërrua faktikisht në Parti Progresiste Serbe, filial (të presidentit serb Alleksandar Vuçiq), apo filial të saj, por që në Kosovë quhet Listë Serbe”, thekson Milliqeviq.
“Shikohet kush me kë rri dhe pi kafe”
Në anën tjetër, Vorguçiq thekson se në mjediset serbe në pjesën jugore të lumit Ibër, presioni është paksa më i vogël në krahasim me komunat me shumicë serbe në veri të vendit. Siç thotë ai, në veri të vendit nuk mund t’iu shmangesh vështrimeve se kush me kënd del në kafene, kush me kënd po ulet në kafene, kush me kënd po flet dhe të tjera.
“Këtu (në jug të vendit), atmosfera e përgjithshme është paksa më e ndryshme, por jo tërësisht. Pra, edhe këtu shikohet se kush me kë do të ulet, kush me kë do të flasë. Pra, e dhe këto ndahen sipas linjës së simpatisë ose antipatisë ndaj Listës Serbe”, tha Vorguçiq.
Në zgjedhjete fundit lokale në Kosovë, Lista Serbe nuk arriti të fitojë në raundin e parë vetëm në Kllokot, komunë kjo e banuar me shumicë serbe, prandaj votuesit e kësaj komune, në rundin e dytë, është dashur të zgjedhin se kë të votojnë: Vlladan Bogdanoviqin nga Lista Serbe ose Strahinja Spasiqin nga Iniciativa qytetare Harmonia Kombëtare Serbe.
Por, vetëm pak ditë para se të votohej në rundin e dytë, Sasha Mirkoviq, kandidati i tretë për kryetar të Komunës së Kllokotit, lider i Iniciativës qytetare Uniteti Kombëtar, i cili nuk arriti të shkojë në rundin e dytë, doli me qëndrimin publik se partia e tij i ishte bashkuar Listës Serbe. Ai u bëri thirrje votuesve të tij, që në rundin e dytë të zgjedhjeve lokale në Kosovë të mbështesin kandidatin e Listës Serbe, Vlladan Bogdanoviq, i cili më pas, më 14 nëntor, fitoi shumicën e votave përballë Spasiqit./REL
Bota
Tregjet evropiane rimëkëmben ndërsa të dhënat kineze nxisin rritje
Published
10 hours agoon
November 8, 2024By
UBT NEWSTregjet evropiane u rikuperuan të enjten, duke fshirë humbjet e shkaktuara nga shitjet e udhëhoqura nga Trump, ndërsa të dhënat e fuqishme të tregtisë kineze nxitën rritjen e aksioneve. Indeksi pan-evropian Stoxx 600 u rrit me 0.62%, DAX u rrit me 1.7%, dhe CAC 40 pati një rritje prej 0.76%. Megjithatë, FTSE 100 përfundoi pak më i ulët, pasi Banka e Anglisë uli normën e saj të politikës me 0.25%.
Një pjesë e optimizmit në tregje erdhi nga të dhënat e tregtisë së fuqishme kineze. Eksportet e Kinës u rritën me 12.7% në tetor, duke shënuar rritjen më të madhe në 19 muaj, që nxitën besimin në rritjen e kërkesës nga konsumatorët në tregun kryesor të eksportit të Evropës. Aksionet e kompanive të lidhura me Kinën, si ato të konsumit luksoz, automobilave dhe minierave, shënuan rritje të dukshme në tregjet evropiane.
Kështu, markat e modës luksoze si LVMH, Hermès dhe Kering u rritën midis 2-3%, ndërsa aksionet e prodhuesve të automobilave si Porsche, Mercedes-Benz, Volkswagen, BMW dhe Ferrari u rritën midis 2-4%. Për më tepër, rritja e çmimeve të metaleve dhe mineraleve pas të dhënave të favorshme nga Kina ndihmoi kompanitë e minierave si Rio Tinto, Glencore dhe Anglo American, të cilat shënuan rritje prej 2-3%.
Ndërkohë, reagimet e tregut ndaj krizës politike në Gjermani kanë qenë relativisht të heshtura. Pavarësisht shkarkimit të ministrit të financave Christian Lindner dhe pasojave të mundshme për koalicionin qeveritar, tregjet evropiane nuk janë ndikuar ndjeshëm, duke treguar se investitorët janë më të fokusuar në bazat ekonomike të rajonit.
Sektori më i prekur nga të dhënat kineze mbetet ai i minierave dhe i konsumit, me të dhënat që sinjalizojnë një rikuperim të mundshëm të kërkesës globale. Pjesëmarrësit e tregut gjithashtu po priten të shohin ndikimet e mundshme nga politikat e reja të mundshme në SHBA pas rizgjedhjes së Presidentit Trump, me tregjet që ndodhen në një periudhë të pasigurisë politike.
Në aspektin e monedhave, euro po rikuperohet kundrejt dollarit amerikan, duke arritur mbi 1.08. Megjithatë, pritet që dollari të mund të forcohet sërish, nëse një fitore e mundshme e republikanëve mund të nxisë rritjen ekonomike dhe të stimulojë rritjen e dollarit përmes politikave të reja fiskale.
Lajmet
Kambanat e Notre Dame ranë për herë të parë pas zjarrit shkatërrues 5 vjet më parë
Published
10 hours agoon
November 8, 2024By
UBTnewsTetë kambanat e Katedrales Notre Dame në Paris ranë sot në orën 10:30 për herë të parë në më shumë se pesë vjet që nga zjarri që dëmtoi rëndë ndërtesën.
Kambanat ushqehen me motorë dhe u binin njëra pas tjetrës derisa arritën së bashku një tingull harmonik.
Menaxheri i restaurimit të katedrales, Philip Jost, tha se tingulli i kambanës është një fazë e bukur, e rëndësishme dhe simbolike e restaurimit.
Kthimi i kambanës është një fazë në ringjalljen e një prej monumenteve më të vizituar në Evropë.
U njoftua se Katedralja Notre Dame, pas përfundimit të restaurimit, do të hapet më 7 dhjetor, sipas AFP
Lajmet
Probleme me airbag-ët, Volkswagen tërheq mbi 114,000 automjete në SHBA
Published
10 hours agoon
November 8, 2024By
UBTnewsProdhuesi gjerman i automobilave Volkswagen ka tërhequr 114,478 automjete në Shtetet e Bashkuara për shkak të problemeve me airbag-ët që mund të paraqesin rrezik për drejtuesit në rrethana të caktuara, njoftoi Administrata Kombëtare e Sigurisë së Trafikut në Autostrada të SHBA-së (NHTSA).
Sipas CNN, airbag-ët në anën e shoferit mund të shpërthejnë për shkak të lagështisë afatgjatë dhe temperaturave të larta, duke rrezikuar sigurinë e tij.
Bëhte fjalë për disa automjete Passat të prodhuara nga viti 2012 deri në 2014, Passat Sedan të prodhuara në 2006 dhe 2007, Passat Wagon nga 2017 dhe disa Beetle të famshme të modernizuara të prodhuara midis 2017 dhe 2018.
Të gjithë blerësit e automjeteve me airbag potencialisht të pasigurt do të njoftohen deri më 27 dhjetor dhe kompania do t’i lejojë ata të zëvendësojnë jastëkun e ajrit në anën e shoferit pa pagesë në një dyqan Volkswagen.
Lajmet
Fitimet rekord të miliarderëve pas fitores së Trump
Published
11 hours agoon
November 8, 2024By
UBTnewsE mërkura nuk ishte vetëm një ditë e mirë për Donald Trump. Pasuria e 10 njerëzve më të pasur në botë u rrit gjithashtu me një shumë rekord, sipas Indeksit të Miliarderëve të Bloomberg.
Fituesi më i madh ishte Elon Musk, personi më i pasur në botë dhe një nga mbështetësit më të përkushtuar të Trump, pasuria e të cilit u rrit me 26.5 miliardë dollarë, duke arritur në 290 miliardë dollarë, sipas Bloomberg.
Pasuria e themeluesit të Amazon, Jeff Bezos, u rrit me 7.1 miliardë dollarë gjatë javës, pasi ai doli në mbështetje të Trump në zgjedhjet presidenciale.
Bashkëthemeluesi i Oracle, Larry Ellison, një tjetër mbështetës i Trump, pa që pasuria e tij neto të rritej me 5.5 miliardë dollarë të mërkurën.
Përfitues të tjerë përfshijnë ish-drejtuesit e Microsoft, Bill Gates dhe Steve Ballmer; ish-drejtuesit e Google, Larry Page dhe Sergey Brin; dhe CEO-n e Berkshire Hathaway, Warren Buffett. Edhe pse asnjë prej këtyre miliarderëve nuk u pozicionua në fushatë, ata kanë qenë më parë mbështetës të demokratëve.
Në total, 10 njerëzit më të pasur fituan 64 miliardë dollarë.
Bloomberg vëren se kjo është “rritja më e madhe ditore” e pasurisë që është parë që nga fillimi i indeksit në vitin 2012.
“Ekziston një perceptim i madh për një regjim miqësor ndaj taksave dhe miqësor ndaj biznesit, veçanërisht kur fitohet Senati,” tha Michael Block, shefi operativ në AgentSmyth.
Aksionet e Trump Media & Technology Group, kompania e mediave sociale e Trump që menaxhon Truth Social, gjithashtu pësuan rritje pasi CNN dhe media të tjera projektuan fitoren e Trump.
Po merrni një kafshë dhe jeni në dilemë për emrin? Kjo listë do të ju ndihmojë
Njihuni me pesë mënyrat për të dhënë përshtypjen e parë
Po e bëjnë shumë femra, a ka efekte anësore terapia me dritë të kuqe?
Përgjumja gjatë ditës nuk është shenjë e mirë, ja çka duhet të bëni
Në labirintin e ligjit: A është i vlefshëm ndalimi i librit të Rushdie në Indi?
Tregjet evropiane rimëkëmben ndërsa të dhënat kineze nxisin rritje
Kambanat e Notre Dame ranë për herë të parë pas zjarrit shkatërrues 5 vjet më parë
Profesorët e UBT-së publikojnë punimin e sukseshëm dhe të vetmin në fushën e studimit “Fitnesi i personave me sindromën Down në Kosovë”
Probleme me airbag-ët, Volkswagen tërheq mbi 114,000 automjete në SHBA
Të kërkuara
-
Lajmet3 months ago
Mbyllet olimpiada e Parisit 2024- Kurora e sportit i përket Amerikës
-
Lajmet3 months ago
Zgjedh Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT – Ferizaj dhe bëhuni liderët e së ardhmes
-
Kulturë1 month ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje