Lajmet

FMN: Lufta në Ukrainë do të godasë të gjithë ekonominë botërore

Sipas tyre, lufta do të dëmtojë rritjen dhe do të rrisë çmimet.

Published

on

Pushtimi rus i Ukrainës do të ndikojë në të gjithë ekonominë botërore, duke mbytur aktivitetin dhe duke rritur inflacionin dhe mund të ndryshojë rrënjësisht rendin ekonomik global në afat të gjatë, ka paralajmëruar Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN).

Lufta po shkakton vuajtje njerëzore dhe ka ndezur një valë të paprecedentë refugjatësh, ndërkohë që ka rritur çmimet e ushqimeve dhe energjisë, duke nxitur inflacionin dhe duke gërryer vlerat e të ardhurave, duke ndërprerë tregtinë, zinxhirët e furnizimit dhe dërgesat për familjet në vendet fqinje të Ukrainës, sipas FMN.

Lufta po minon gjithashtu besimin e biznesit dhe po krijon pasiguri për investitorët, gjë që do të ulë çmimet e aktiveve, do të shtrëngojë kushtet e financimit dhe mund të nxisë daljet e kapitalit nga tregjet në zhvillim, paralajmëroi FMN në një raport.

“Lufta është një goditje e madhe për ekonominë globale, e cila do të dëmtojë rritjen dhe do të rrisë çmimet”, përfundojnë ata.

Zyrtarët e FMN-së tashmë kanë paralajmëruar se do të ulin parashikimin me 4.4 për qind të rritjes së ekonomisë botërore këtë vit në muajin prill, ndërsa të martën kanë treguar se ndoshta do të ulin parashikimet edhe për rajone të caktuara.

Vendet me lidhje të drejtpërdrejta tregtare me Rusinë dhe Ukrainën, turizëm dhe ekspozim financiar do të ndiejnë presion në rritje, vlerësojnë ata, duke paralajmëruar për një rrezik në rritje të trazirave në disa rajone, nga Afrika Sub-Sahariane dhe Amerika Latine në Kaukaz dhe Azinë Qendrore.

Në pjesë të Afrikës dhe Lindjes së Mesme, problemi i furnizimit me ushqim ka të ngjarë të përkeqësohet, shtuan ata, duke kujtuar se vende si Egjipti importojnë 80 për qind të grurit të tyre nga Rusia dhe Ukraina.

FMN parashikon një recesion të thellë në Ukrainë dhe Rusi dhe Evropa mund të përballet me ndërprerje në importet e gazit natyror dhe zinxhirët e furnizimit.

“Këto efekte do të nxisin inflacionin dhe do të ngadalësojnë rimëkëmbjen nga pandemia”, vlerësojnë ata.

Kostot e financimit do të rriten në Evropën Lindore dhe rajoni do të regjistrojë një numër të madh refugjatësh, tha FMN, duke kujtuar se vendet e Evropës Lindore, sipas Kombeve të Bashkuara, kanë marrë shumicën e tre milionë njerëzve që kanë ikur nga Ukraina deri më tani.

Vendet evropiane gjithashtu mund të përballen me presione të shtuara buxhetore për shkak të shpenzimeve më të larta të paralajmëruara për sigurinë energjetike dhe mbrojtjen.

Vendet në Kaukaz dhe Azinë Qendrore, të lidhura me Rusinë nga tregtia dhe një sistem i përbashkët pagesash, do të goditen më rëndë nga recesioni i saj dhe sanksionet pas pushtimit përmes Ukrainës, përmes tregtisë së kufizuar, dërgesave familjare, investimeve dhe turizmit.

Në Lindjen e Mesme dhe Afrikë, përkeqësimi i kushteve të financimit të jashtëm mund të nxisë daljet e kapitalit dhe të mbysë më tej rritjen në vendet me nivele të larta borxhi dhe nevoja të larta financimi, tha FMN.

Çmimet më të larta të energjisë dhe ushqimeve, rënia e turizmit dhe problemet me qasjen në tregjet ndërkombëtare të kapitalit do të kërcënonin vendet në Afrikën Sub-Sahariane, të cilat plotësojnë 85 për qind të nevojave për grurë përmes importeve dhe një të tretën e importeve nga Rusia apo Ukraina.

Çmimet e ushqimit dhe energjisë, nga ana tjetër, janë kanali kryesor i përhapjes në hemisferën perëndimore, me çmimet e larta të mallrave që ka të ngjarë të rrisin ndjeshëm normat tashmë të larta të inflacionit në Amerikën Latine, Karaibe dhe Shtetet e Bashkuara.

Në Azi, importuesit e naftës të ASEAN-it, India dhe ekonomitë si disa ishuj të Paqësorit do të kenë pasojat më të këqija, ndërsa subvencionet e reja të karburantit mund të zbusin ndikimin në Japoni dhe Kore, tha FMN.

Në planin afatgjatë, “lufta mund të ndryshojë rrënjësisht rendin global ekonomik dhe gjeopolitik nëse tregtia e energjisë ndryshon, zinxhirët e furnizimit rikonfigurohen, rrjetet e pagesave ndahen dhe vendet fillojnë të rimendojnë strukturën e rezervave valutore”, paralajmëron FMN.

Lajmet

Abdixhiku i fton partitë parlamentare për qeveri tranzicionale

Published

on

By

Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku, njoftoi të martën se i ka ftuar të gjitha partitë parlamentare shqiptare të takohen së bashku për ta formuar një qeveri tranzicionale dhe “unifikuese”.

Propozimi i Abdixhikut vjen pas një letre që ai e mori nga partia fituese e zgjedhjeve të 9 shkurtit, Lëvizja Vetëvendosje, për koalicion qeverisës dhe pas dështimeve të njëpasnjëshme për formimin e institucioneve të reja rreth tre muaj pas zgjedhjeve.

Propozojmë nisjen e një procesi të ri politik. Në përputhshmëri me këtë, LDK-ja propozon nisjen e këtij procesi me të gjitha partitë për nisjen e një qeverie nacionale të tranzicionit”, tha Abdixhiku në një konferencë për media në Prishtinë.

Abdixhiku e hodhi poshtë ofertën e liderit të Vetëvendosjes, Albin Kurti, për formimin e koalicionit qeverisës LVV-LDK, duke thënë se qëndrimet e partisë së tij nuk kanë ndryshuar.

E kam vlerësuar të pamundur bashkëpunimin me Kurtin”, tha ai.

Ai i ktheu përgjigje Kurtit edhe përmes një letre pas marrjes së kërkesës për koalicion qeverisës, në të cilën, ndër të tjera, thuhet se Kosova ndodhet në “një krizë të thellë politike dhe institucionale për shkak të dështimit tuaj të krijoni partneritete politike që do ta garantonin shumicën”.

Abdixhiku tha se i ka ftuar liderët e partive parlamentare dhe se e fton edhe Kurtin, për takim konsultativ për ta nisur këtë proces.

Ai tha se qeveria e tranzicionit do të kishte një kryeministër “unifikues” dhe se do të zgjaste deri në kohën kur vendi duhet ta zgjedhë presidentin e ri, pra në prill të vitit 2026, kur presidentes së tanishme Vjosa Osmani i mbaron mandati.

Po flasim për qeveri nacionale të tranzicionit, të unitetit të tanishëm, të domosdoshëm për Kosovën dhe me afat të shkurtër. Me kryeministër dhe kabinet unifikues deri në zgjedhjen e presidentit të Kosovës”, tha ai.

Kurti e përsëriti të martën gjatë një ngjarjeje në Gjilan se ai “unë do të jem kryeministër dhe vazhdojmë tutje”, pasi ishte pyetur rreth formimit të institucioneve të reja.

Abdixhiku tha se disa prej liderëve të partive parlamentare kanë shprehur gatishmëri për këtë dhe se Ramush Haradinaj i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) e ka pranuar ftesën.

Vetëvendosje i fitoi zgjedhjet e 9 shkurtit, me rreth 42 për qind të votave, apo 48 ulëse, që është pamjaftueshëm për të qeverisur e vetme.

Pas LVV-së më së shumti vota fitoi Partia Demokratike e Kosovës, me 24 ulëse, e pastaj LDK-ja me 20 sosh.

AAK dhe Nisma i fituan tetë ulëse, prej të cilave tri i takojnë kësaj të fundit.

Gati tre muaj pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, procesi ka ngecur për shkak të mospajtimeve mes disa prej partive më të mëdha parlamentare për postimin e kryetarit të Kuvendit.

Konstituimi i Kuvendit, i nisur më 15 prill, po dështon për shkak se Vetëvendosje nuk po arrin t’i sigurojë votat e nevojshme prej 61 për kandidaten e saj për kryetare, Albulena Haxhiu.

Haxhiu shihet nga PDK-ja dhe AAK-ja si “figurë përçarëse”, derisa LDK-ja nuk dëshiron ta votojë asnjë kandidat të partisë fituese.

Vetëvendosje ngul këmbë se Haxhiu është kandidate meritore dhe, përkundër se ka bërë thirrje për marrëveshje politike, ka hedhur poshtë mundësinë e propozimit të ndonjë kandidati tjetër pos saj./REL/

Continue Reading

Lajmet

Ndalohet një i dyshuar për spiunazh

Published

on

By

Prokuroria Speciale e Kosovës njoftoi se ka arrestuar sot një person me inicialet H.S., shtetas i Kosovës, i dyshuar për kryerjen e veprës penale “Spiunazhi”.

Atij i është caktuar ndalimi prej 48 orësh. Sipas Prokurorisë, aksioni për arrestimin e tij është zhvilluar në bashkëpunim me Policinë e Kosovës – Drejtorinë për Hetimin e Krimit të Organizuar dhe Krimeve të Rënda, si dhe asistencën e Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë.

Po ashtu, thuhet se është kryer edhe bastisje në dy lokacione në Kosovë, ku janë sekuestruar prova materiale, përfshirë edhe disa telefona, që dyshohet se janë përdorur nga i dyshuari gjatë kryerjes së veprës penale.

Prokurori i shtetit ndaj të dyshuarit ka nxjerrë aktvendim për ndalim prej 48 orësh, dhe ndaj të njëjtit do të ndërmerren të gjitha veprimet e nevojshme hetimore për zhvillimin e suksesshëm të procedurës penale.

Spiunazhi është veprimtari e fshehtë e mbledhjes, transferimit ose shpërndarjes së informacioneve të ndjeshme te një shtet, organizatë apo grup tjetër.

Me Kodin Penal të Kosovës, spiunazhi konsiderohet krim i rëndë dhe dënohet me minimum pesë vjet burg, nëse konfirmohet fajësia./REL/

Continue Reading

Lajmet

OEK kërkon pezullim të vendimit që shtrenjton energjinë elektrike për bizneset

Published

on

By

Oda Ekonomike e Kosovës (OEK) ka kërkuar nga institucionet e vendit që të shtyjnë të paktën për një vit hyrjen në fuqi të vendimit për dalje në tregun e lirë të energjisë elektrike për bizneset.

Drejtuesi i Odës Ekonomike, Lulzim Rafuna, tha se bizneset kanë filluar të marrin ofertat e para dhe gjëja e parë që është vërejtur është çmimi shumë më i lartë se sa kanë paguar deri më tani.

Ofertat e para që kanë ardhur tek të gjitha bizneset, tek të gjithë sektorët janë mbi 200 për qind më të shtrenjta sesa çmimi i energjisë elektrike që kanë marrë deri më sot”, tha Rafuna.

Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRRE) ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha, konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro të kalojnë në tregun e hapur të energjisë.

Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.

Aktualisht, këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji (KESCO), si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.

Ndërsa nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin e tyre, me çmime të parregulluara, të cilat përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.

Rafuna tha se ky vendim duhet të shtyhet për të paktën një vit pasi sipas tij, kjo do të shuante shumë biznese.

Kemi kërkuar që të shtyhet dalja në tregun e lirë dhe rritja prej 16.1 për qind të suspendohet për arsye se ka mundësi dhe ka mekanizma që qeveria ta subvencionojë ose edhe ta gjejë mënyra tjera se si ta ndihmojë biznesin se si ta kalojë sa më lehtë këtë periudhë kohore të mosdaljes në tregun e lirë”, deklaroi Rafuna.

Aktualisht, në tregun e lirë të Kosovës janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica prej të cilave janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni.

Nga 1 maji kanë hyrë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind.

Këto tarifa do të vlejnë edhe për bizneset që kanë nën 50 punëtor apo nën 10 milionë euro qarkullim.

Përmes një konference për media edhe Partia Demokratike e Kosovës ka kritikuar rritjen e çmimeve të energjisë elektrike.

Deputeti i Partisë Demokratike të Kosovës Ferat Shala e quajti rritjen e çmimit selektive dhe tha se dëmton qytetarët.

Sapo të konstituohet Kuvendi i ri, do të shfrytëzojmë të gjithë mekanizmat parlamentarë për të shqyrtuar çdo veprim dhe mosveprim në menaxhimin e sektorit energjetik”, theksoi Shala./REL/

Continue Reading

Aktualitet

Përmbyset varka “Lamborghini” në Miami, shpëtojnë mbi 30 persona

Published

on

Mbi 30 persona janë shpëtuar pas një incidenti me një varkë luksoze, afër një ishulli, në afërsi të Miami Beach në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Siç raportohet, në bord kanë qenë disa influencerë, ndërsa varka u përshkrua si një “Lamborghini”.

Roja Bregdetare e SHBA-së ndërhyri menjëherë pas njoftimit se mjeti lundrues 20 metra i gjatë kishte filluar të marrë ujë.

Aksioni i forcave speciale përfundoi me shpëtimin e 32 personave.

Continue Reading

Të kërkuara