

Kulturë
Fishta, Homeri i letrave shqipe!
Published
11 months agoon
By
EAd SulMë 23 tetor 1871, lindi një nga figurat më të ndritura të letërsisë shqipe, At Gjergj Fishta, i njohur ndryshe si “Homeri i letrave shqipe”. Vepra që përjetësoi emrin e tij si krijues është epika “Lahuta e Malcis”, një monumentalitet letrar që ai i kushtoi plot 40 vjet punë dhe pasion.
“Lahuta e Malcis” jo vetëm që nderon traditën e poezisë popullore, por gjithashtu përmban afinitete me veprat e autorëve të mëdhenj si Homeri, Dante dhe Goethe, duke pleksur mitologjinë me realitetin, mendimin filozofik dhe një dramë të thellë që e karakterizon atë. Në këtë vepër, Fishta gjen një mënyrë unike për të trajtuar temat universale, duke i dhënë zë historisë dhe traditave shqiptare.
Mësimet e para Fishta i mori në seminarin françeskan të Shkodrës, ku u formua si një intelektual i angazhuar. Studimet e tij të mëtejshme në Bosnjë, në filozofi dhe teologji, e përgatitën atë për të qenë drejtori i parë shqiptar i Shkollës Françeskane. Në këtë rol, ai siguroi që shqipja të përdorej si gjuhë mësimi në katedër, një arritje e rëndësishme për zhvillimin e kulturës kombëtare.
Si përfaqësues i shoqërisë “Bashkimi”, Fishta luajti një rol të rëndësishëm në Kongresin e Manastirit, ku drejtoi veprimtarinë e Komisionit të Alfabetit. Angazhimi i tij për edukimin dhe kultivimin e gjuhës shqipe do të kishte pasoja të rëndësishme për të ardhmen e kulturës shqiptare.
Në vitin 1913, ai themeloi revistën letrare-kulturore “Hylli i Dritës”, një platformë për të promovuar letërsinë dhe kulturën shqiptare. Gjatë Luftës së Parë Botërore, ai bashkëthemeloi me Luigj Gurakuqin Komisinë letrare, me qëllimin për të krijuar një gjuhë letrare kombëtare. Në vitin 1920, Fishta u emërua Sekretar i Përgjithshëm i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris dhe u zgjodh deputet i Shkodrës, duke kontribuar aktivisht në politikën e vendit.
Për kontributin e tij në edukim, letërsi dhe fe, ai u nderua me dekoratën “Foenix” në vitin 1931 dhe u bë anëtar i Akademisë italiane në vitin 1939.
Atë Gjergj Fishta ndërroi jetë në vendlindje, në Shkodër, më 30 dhjetor 1940, duke lënë pas një trashëgimi të paharrueshme në letërsinë dhe kulturën shqiptare, e cila vazhdon të frymëzojë breza të tërë. Figura e tij është simbol i qëndresës kulturore dhe e angazhimit për identitetin kombëtar, duke e bërë atë një nga emrat më të shquar të letërsisë shqiptare./UBTNews/
Lifestyle
7 profesionet më stresuese në botë
Published
4 minutes agoon
September 22, 2025By
UBT News
Presioni kohor, aksionet e kujdesit të lartë shëndetësor ose sfidat tjera ndërvepruese mund të shtojnë stres në përgjegjësitë ndaj punës.
Kirurgët kanë profesionin më të vështirë për shkak të lëvizjeve të gjata e orëve të paparashikueshme që e bëjnë këtë punë stresuese, ndërkohë që presioni rritet te ta për shkak se duhet menduar shpejt dhe të veprojnë me kujdes ndaj urgjencave mjekësore.
Përballja me një gjykatës e juri gjatë përpjekjes për të siguruar një vendim të favorshëm për një klient e bën stresues të jesh avokat. Edhe jashtë sallës së gjyqit, avokatët kapen me afate të ngushta dhe pyetje të ndërlikuara juridike.
Zyrtarët e patrullës gjenden në situata të rrezikshme që i taksojnë fizikisht dhe emocionalisht. Zbatimi i ligjeve mund të çojë në takime të mëdha që kërkojnë të menduarit e shpejtë.
Kryerja e punëve të vështira fizike në rrethana të rrezikshme e bën jetën stresuese për punëtorët e ndërtimit, duhet të punojnë në mot të pakëndshëm dhe nën afate të ngushta. Duke punuar si pjesë e ekipeve të kujdesit shëndetësor përgjegjës për trajtimin mjekësor të zemrave të pacientëve, teknologët kardiovaskular punojnë ditë të gjata në këmbë.
Ata mund të kenë nevojë të heqin ose lëvizin pacientët të cilët janë të dëmtuar fizikisht.
Të gjitha vendet e punës mbështeten në sistemet e teknologjisë për të funksionuar pa probleme. Kur shfaqen probleme, menaxherët e IT’së duhet të veprojnë shpejt për të zgjidhur problemet dhe për të riparuar atë që shkon keq.
Menaxherët financiarë kanë nivele të larta të përgjegjësisë për suksesin e operacioneve të biznesit. Ata duhet të merren me stresin e marrjes së vendimeve të rëndësishme dhe të komunikimit me drejtuesit e lartë.
Lifestyle
5 zakone të gjuhës së trupit që njerëzve u duken jo tërheqëse
Published
3 days agoon
September 19, 2025By
UBT News
Kur flasim për tërheqjen, shpesh mendojmë te pamja e jashtme. Sidomos gratë ndihen më së shumti të gjykuara për bukurinë e tyre. Por, tërheqja nuk kufizohet vetëm te pamja: personaliteti, kimia, vlerat e përbashkëta dhe, padyshim, gjuha e trupit kanë një ndikim të madh.
Mënyra si e mbajmë veten dhe sinjalet që japim pa folur bëjnë diferencën. Ja zakonet që ndikojnë drejtpërdrejt në tërheqjen mes njerëzve:
1. Varësia nga telefoni
Të qëndrosh me sy nga telefoni gjatë një takimi të bën të dukesh i/e padisponueshëm/me. Për disa orë, vendos ta lësh ekranin mënjanë dhe përqendrohu te personi që ke përballë.
2. Shprehjet negative të fytyrës
Një shprehje e ashpër apo e pakënaqur lë përshtypje të keqe. Edhe buzëqeshja e lehtë ndryshon atmosferën dhe të të bëjë më të afërt, ndërsa shprehjet e zemëruara largojnë të tjerët.
3. Kontakti me sy
Shikimi në sy është thelbësor. Shumë kontakt mund të duket i tepruar, shumë pak mund të tregojë mungesë interesi. Ekuilibri është çelësi.
4. Qëndrimi i trupit
Postura flet shumë për vetëbesimin. Një trup i përkulur tregon pasiguri, ndërsa një qëndrim i drejtë dhe i relaksuar përcjell siguri dhe të bën më tërheqës/e.
5. Rrotullimi i syve
Ky gjest shpesh perceptohet si përçmim ose mungesë respekti. Në vend të kësaj, shpreh mendimin tënd qetësisht dhe me maturi.
Gjuha e trupit është një pjesë e fuqishme e komunikimit. Duke qenë i/e pranishëm/me, pozitiv/e dhe autentik/e, jo vetëm që të rritet tërheqja, por krijon edhe lidhje më të thella me të tjerët. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Teatri i Kukullave rikthen në skenë “Zemërimin e shkronjave” pas 40 vitesh
Published
3 days agoon
September 19, 2025By
UBT News
Trupa e Teatrit të Kukullave ka përfunduar provat gjenerale për shfaqjen “Zemërimi i shkronjave”, e cila do të prezantohet për publikun këtë fundjavë, plot katër dekada pas premierës së saj të parë.
Bëhet fjalë për një komedi plot fantazi, me mesazhe edukative për fëmijët që sapo hedhin hapat e parë në shkollë.
“Përmes një ‘lufte gjuhësore’, shkronjat e Abetares marrin jetë dhe i tregojnë të vegjëlve se sa me vlerë është të flasim qartë dhe drejt,” tha drejtoresha e institucionit, Melsi Qirici.
Historia vjen përmes dy personazheve kryesorë, Olsit dhe Init, që preferojnë të flasin me shkurtime dhe pa kujdes, duke pretenduar se kanë shpikur një shqipe “moderne”.
Ky qëndrim i revolton shkronjat, që largohen njëra pas tjetrës, duke u sjellë pengesa që i detyrojnë të kuptojnë rëndësinë e gjuhës së pastër.
Teksti origjinal i Minerva Kumit është marrë si bazë, e dramaturgu Endri Çela ka sjellë version të përditësuar më pranë kohës së sotme.
Çela bëri regjinë e interpretojnë: Florian Kokona, Ilia Kaçi, Esmeralda Kame, Ermonela Alikaj, Erdit Asllanaj, Jorida Meta dhe Madi Selimi.
Përndryshe, kjo shfaqje është menduar për fëmijë mbi 5 vjeç, ndërsa premiera e së premtes do të jetë e dedikuar për publikun e verbër dhe përfaqësues të Bashkimit Evropian dhe UNOPS-it. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Lidhja mes stresit dhe inteligjencës, çfarë thonë shkencëtarët?
Published
3 days agoon
September 19, 2025By
UBT News
Ju ka ndodhur të ndiheni të tensionuar pak para një ngjarjeje të rëndësishme – si p.sh. një dasmë, një intervistë pune apo një provim fakulteti? Në ato momente, duket sikur trupi dhe mendja po ju “tradhtojnë”: zemra rreh më shpejt, mendimet ngatërrohen dhe ndoshta humbni edhe përqendrimin.
Secili prej nesh në një mënyrë apo tjetër përjeton ankth apo shqetësim kur përballet me situata që kanë peshë të madhe në jetën personale apo profesionale.
Nëse hapni internetin dhe kërkoni për “stresin”, me siguri do të gjeni pafund këshilla për mënyrat se si ta menaxhoni apo ta shmangni atë.
Studimet e fundit tregojnë një anë tjetër interesante: stresi nuk është gjithmonë armik. Sipas një hulumtimi kanadez, përjetimi i stresit mund të lidhet me nivele më të larta inteligjence.
Shkencëtarët kanë vërejtur se individët që kanë prirje të mendojnë thellë dhe të rimendojnë disa herë një problem, shpesh shfaqin inteligjencë më të zhvilluar verbale.
Ata kanë aftësi më të mira për të shprehur idetë, për të analizuar gjetur zgjidhje efektive. Në një farë mënyre, procesi i “ankthit” i shtyn ata të analizojnë çdo këndvështrim të një çështjeje, duke i bërë më të aftë për të kuptuar situatat në thellësi.
Edhe pse stresi shpesh perceptohet negativisht, mund të shërbejë si një nxitës për të menduar më qartë, për të qenë më të përgatitur dhe për të marrë vendime të mençura. Sigurisht, çdo gjë ka kufijtë e saj, stresi i tepruar është i dëmshëm – por në doza të caktuara ai mund të jetë një shenjë e një mendjeje aktive dhe inteligjente. /A.Z/UBT News/

Mbretëria e Bashkuar pritet të njoh shtetin palestinez

7 profesionet më stresuese në botë

Cena pas shpalljes kampion ballkanik: Disiplina dhe fokusi janë çelësi i suksesit

Parashikimi i motit

Bieber bëhet headliner i Coachella 2026 – më i paguari në historinë e festivalit

Vjeshta hyri, por temperaturat e larta vazhdojnë

Nga farmakologjia te nanoteknologjia – UBT hap thirrjen për pjesëmarrje në Konferencën e 14-të Ndërkombëtare

Arti dhe Media Digjitale në fokus – UBT mbledh studiues e profesionistë nga mbarë bota

UBT hap thirrjen për pjesëmarrje në Konferencën Ndërkombëtare mbi Artet Performuese 2025
Të kërkuara
-
Aktualitet4 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26