Lajmet

Faktet kryesore që duhet t’i dini rreth femicidit

Në Kosovë, në pesë ditët e fundit u vranë dy gra.

Published

on

Afër 45.000 gra dhe vajza u vranë në mbarë botën më 2021 nga partnerët e tyre, sipas UN Women.

Kjo organizatë e Kombeve të Bashkuara vlerëson se kjo shifër tregon se “bota po dështon të ndalë vrasjet që do të mund të shmangeshin përmes intervenimit të hershëm”.

Në Kosovë, në pesë ditët e fundit u vranë dy gra, dhe që të dyja dyshohet se janë vrarë nga bashkëshortët e tyre.

Ngjarja e parë ndodhi në orët e hershme të 25 nëntorit në Prishtinë, kur një burrë u dorëzua në Polici, pasi dyshohet se vrau gruan e tij 63-vjeçare me sëpatë. Vrasja e dytë ndodhi mbrëmjen e 30 nëntorit, kur në oborrin e Qendrës Klinike Universitare të Kosovës u qëllua për vdekje një grua shtatzënë. Dorasi dyshohet se është bashkëshorti i viktimës, dhe nga të shtënat humbi jetën edhe fëmija i palindur.

Por, këto nuk janë rastet e para, e as të vetme të vrasjes së grave. Në Kosovë, sipas të dhënave të organizatave për mbrojtjen e grave, nga viti 2010 janë vrarë 50 gra nga burrat, teksa dhuna në familje po ashtu ka shënuar rritje në vitet e fundit.

Vrasjet e lidhura me gjininë, femicid apo feminicide, përkufizohen si manifestimi më brutal dhe ekstrem i dhunës ndaj grave dhe vajzave.

Sipas Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Gratë, UN Women, femicidi përkufizohet si vrasje e qëllimshme që lidhet me gjininë, që mund të jetë e nxitur nga rolet e stereotipizuara gjinore, diskriminimi ndaj grave dhe vajzave, raportet e pabarabarta të pushtet midis grave dhe burrave apo normave të dëmshme shoqërore.

Të dhënat e Policisë së Kosovës për vitin 2021 flasin për 2.456 raste të evidentuara të dhunës në familje me 2.486 viktima.

Kurse, gjatë periudhës janar-shtator 2022, janë regjistruar 2.067 raste të dhunës në familje me 2.126 viktima.

Agjencia UN Women, më 25 nëntor, kur ka nisur fushata “16 ditët e Aktivizmit Kundër Dhunës me Baza Gjinore” – që po organizohet edhe në Kosovë – ka publikuar pesë gjetjet kryesore të një raporti lidhur me atë pse vriten gratë dhe vajzat:

1. Gratë dhe vajzat më së shumti ka të ngjarë të vriten nga personat e tyre të afërt

Sipas UN Women, afër 45.000 gra dhe vajza në mbarë botën u vranë më 2021 nga partnerët e tyre apo nga anëtarët e familjes (përfshirë nga prindërit, xhaxhallarët dhe vëllezërit).

Kjo i bie që mesatarisht mbi pesë gra dhe vajza janë vrarë çdo orë nga ndonjë anëtar i familjes së tyre. Partnerët aktualë dhe ish-partnerët intimë, sipas gjetjeve, janë autorët më të shpeshtë të femicideve, pasi përbëjnë rreth 65 për qind të të gjitha rasteve që lidhen me vrasjet nga partnerët dhe pjesëtarët e familjes.

Numri i lartë i rasteve të vrasjeve nga bashkëshortët apo partnerët nënkupton se “bota po dështon të ndalë vrasjet që do të mund të shmangeshin përmes intervenimit të hershëm”, tha UN Women.

2. Femicidi është problem universal

Sikurse të gjitha format e dhunës me bazë gjinore ndaj grave dhe vajzave, femicidi është problem që prek çdo shtet në mbarë botën. Sipas raportit të UN Women, më 2021, Azia shënoi numër rekord të vrasjeve të grave nga partnerët e tyre dhe nga anëtarët e familjes, me rreth 17.800 viktima, pasuar nga Afrika me 17.200 viktima, 7.500 viktima u regjistruan në Amerikë, 2.500 në Evropë dhe 300 në Oqeani.

Nëse llogaritet popullsia e përgjithshme, të dhënat tregojnë se më 2021, 2.5 gra dhe vajza në 100.000 banorë janë vrarë nga parterët e tyre apo anëtarët e familjes në Afrikë, krahasuar me 1.4 në Amerikë, 1.2 në Oqeani, 0.8 në Azi dhe 0.6 në Evropë.

3. Shkalla e vërtetë e femicidit ka të ngjarë të jetë shumë më e lartë

Përderisa UN Women tha se të dhënat e prezantuara janë jashtëzakonisht të larta, ato mund të mos jenë shifra reale, pasi shumë viktima të femicidit nuk regjistrohen. Sipas raportit, gjatë vitit 2021 katër në dhjetë vrasje ku viktima ishin gratë dhe vajzat, por që nuk ka pasur të dhëna të mjaftueshme për të kuptuar nëse këto vrasje ishin të bazuara me gjininë.

Në shumë raste, vetëm vrasjet e grave dhe vajzave të kryera nga partnerët e tyre dhe familjarët klasifikohen si femicid. Por, agjencia e OKB-së tha se vrasjet e lidhura me gjininë ndodhin në shumë kontekste që shkojnë përtej sferës private. Ato mund të lidhen me dhunimin apo dhunën seksuale nga dikush që viktima nuk e ka njohur, mund të jenë të lidhura nga praktikat e dëmshme sikurse gjymtimi i organeve gjenitale femërore ose nga të ashtuquajturat vrasje të “nderit”.

Po ashtu, mund të ketë raste të femicidit që janë shkaktuar si rezultat i krimeve të urrejtjes të lidhura me orientimin seksual apo identitetin gjinor, por edhe me krime të kryera në konflikte të armatosura, apo nga bandat apo krime të kryera gjatë trafikimit me qenieve njerëzore.

4. Gratë dhe vajzat e margjinalizuara përballen me rreziqe më të mëdha

Sa i përket grupeve të margjinalizuara, UN Women tha se ka më pak të dhëna. Për shembull, organizata për të drejtat e grave MundoSur ka analizuar të dhënat e ueb-faqeve të lajmeve në 12 shtete të Amerikës Latine dhe ka gjetur se vetëm njëri nga këto 12 shtete mbledh të dhëna nëse viktimat kanë qenë shtatzëna, dy shtete të tjera kanë mbledhur të dhëna për etninë e viktimave dhe tri shtete kanë të dhëna nëse viktima ka qenë migrante.

Por, pavarësisht të dhënave të kufizuara, të dhënat e ofruara nga Kanadaja dhe Australia sugjerojnë se gratë e grupeve indigjene janë shumëfish më të prekura nga vrasjet e lidhura me gjininë. Sipas të dhënave, vrasjet e grave dhe vajzave në Kanada më 2021 ishin pesë herë më të larta në mesin e grupeve indigjene.

OKB-ja porositi se për të parandaluar femicidin, mbledhja e të dhënave nga autoritetet është thelbësore, pasi kështu mund të identifikohen gratë dhe vajzat që janë më në rrezik dhe më pas autoritetet mund të krijojnë mekanizma më të mirë të parandalimit dhe të mbrojtjes së viktimave.

5. Femicidi mund dhe duhet të parandalohet

OKB tha se vrasja e grave dhe vajzave, por edhe krimet e tjera të lidhura me gjininë mund të parandalohen, pikë së pari përmes nismave parandaluese që përqendrohen në transformimin e normave të dëmshme shoqërore dhe të përfshirjes së komunitetit që të ketë zero tolerancë për dhunën ndaj grave. UN Women po ashtu tha se vlerësimet e rrezikut dhe intervenimet e hershme, por edhe mbikëqyrja policore dhe sistemi gjyqësor mund të parandalojnë këto krime.

Përvoja e Afrikës së Jugut, për shembull, sugjeron se ulja e rasteve të femicidit mund të arrihet përmes ligjeve dhe politikave gjithëpërfshirëse që synojnë parandalimin e dhunës me bazë gjinore ndaj grave, ligjeve për kontrollin e armëve të zjarrit dhe aktivizmin për të drejtat e grave, tha OKB.

Megjithatë, UN Women tha se duhet më shumë hulumtim për të kuptuar se pse po rriten rastet e femicidit. Megjithatë, në raport u tha se organizatat për të drejtat e grave dhe vajzave luajnë rol në parandalimin e këtyre rasteve, pasi që nxisin ndryshimin e politikave, mbajnë përgjegjës qeveritë dhe ofrojnë shërbime kritike për të mbijetuarat e dhunës. Po ashtu, rritja e mbështetjes financiare e këtyre organizatave, sipas UN Women, do të ndikonte në uljen dhe parandalimin e rasteve të femicidit./REL

Lajmet

Rritja e turizmit bullgar, mbahet konferenca për lidhjen ndërkombëtare

Published

on

By

Një konferencë për lidhjen ndërkombëtare si çelësi i rritjes së qëndrueshme të turizmit bullgar u hap të premten në Sofje. Organizohet nga Bordi Kombëtar i Turizmit të Bullgarisë dhe Ministria e Turizmit.

Duke hapur veprimtarinë, ministri i Turizmit Evtim Milloshev tha se qëndrueshmëria është çelësi për zhvillimin e turizmit bullgar.

Ai tha se konferenca ishte shumë në kohën e duhur pasi ajo erdhi nga fundi i verës dhe fillimi i sezonit turistik dimëror, “në një kohë kur po flasim për përmirësimin e produktit turistik, për krijimin e një marke kombëtare dhe një destinacioni kombëtar. për krijimin e një marke ballkanike dhe një destinacioni ballkanik”.

Ai tha gjithashtu: “Po flasim për një markë të integruar turistike me të cilën do të shesim Ballkanin si destinacion turistik. Kjo po bëhet gjithnjë e më interesante si për turistët e huaj ashtu edhe për ata evropianë.”

Milloshev theksoi se tema kryesore në takimet ndërkombëtare të muajve të fundit ka qenë lidhja ajrore, pa të cilën Bullgaria nuk mund të shesë një produkt të integruar turistik dhe të presë një fluks turistik.

Ai tha se ka filluar një dialog shumë i mirë me koncesionarët e aeroportit të Varnës, Burgasit dhe Sofjes. Ministria e Turizmit dhe Aeroporti i Plovdivit po punojnë për nisjen e fluturimeve çarter nga Bukureshti dhe Praga për sezonin turistik dimëror.

Continue Reading

Lajmet

“Miqtë e Amerikës” kërkojnë nga Osmani e Sveçla dekorimin e Edward Anderson

Published

on

By

Shoqata “Miqtë e Amerikës” ka kërkuar nga presidentja Vjosa Osmani dhe ministri i Punëve të Brendshëm Xhelal Sveçla që të nderojnë me medalje presidenciale për siguri për Edward Anderson.

Ky i fundit deri më tani ka qenë drejtor i Departamentit për Siguri dhe Rend Publik në OSBE.

Në kërkesën drejtuar presidentes Osmani dhe ministrit Sveçla thuhet se Anderson “ka dhënë kontribut të jashtëzakonshëm në mbrojtjen e avancimin e sigurisë dhe të drejtave të njeriut në Kosovë”.

Kryetari i Shoqatës “Miqtë e Amerikës”, Agim Rexhepi deklaroi për KosovaPress se kjo kërkesë është dërguar gjatë kësaj jave.

Është një personalitet shumë i fuqishëm, Edward Anderson, e kemi propozuar kërkesën që presidentja ta dekorojë dhe ministri i Punëve të Brendshme…Prej vitit 1999 është në Kosovë, është një personalitet amerikan që ka bërë shumë për Kosovën. Për momentin është drejtor i Departamentit për Siguri dhe rend publik në OSBE. Mirëpo, e përfundon mandatin javën e parë të këtij muaji dhe kalon në Maqedoni”, deklaroi Rexhepi.

Edward Anderson ka shërbyer për më shumë se dy dekada në Kosovë dhe ka pasur ndikim të rëndësishëm në forcimin e kapaciteteve të agjencive në zbatimit të ligjit e sigurisë në Kosovë.

Continue Reading

Lajmet

Feronikeli 74 ankohet për dëmtim nga gjyqtarët në 6 ndeshje të Superligës

Published

on

By

Pakënaqësia me ndarjen e drejtësisë nga gjyqtarët në Superligën e Kosovës detyroi kryesinë e klubit të futbollit Feronikelit 74 që të enjten të marrë vendim për t’u larguar nga të gjitha garat.

Por vetëm një ditë më pas, kryesia e klubit ka tërhequr vendimin për të cilin kryetari i klubit Erlind Krasniqi ka thënë në një konferencë për media se kjo është bërë pas kërkesave të mëdha të sportdashësve në Drenas, por që, sipas tij, kjo skuadër po dëmtohet rëndë nga gjyqtarët.

Takimin që kemi mbajtur me njërin nga donatorët kryesor, me trajnerin, sekretarin, kapitenin dhe lojtarët, mbase duhet tërhequr nga ai vendim për hir të atyre që janë mbrapa (tifozëve), për hir të sportdashësve për të mos e prishur një ligë, por po presim që duhet reflektuar dhe të mos ndodhin më këto që kanë ndodhur deri më sot. Ju e dini që nuk është hera e parë që dëmtohet Feronikeli”, tha Krasniqi.

Krasniqi gjithashtu ka nënvizuar se nga 11 ndeshjet e zhvilluara në këtë kampionat, Feronikeli 74 është dëmtuar në gjashtë prej tyre nga ana e gjyqtarëve.

Nga 11 ndeshje, në gjashtë ndeshje jemi dëmtuar. Nuk po them se do t’i merrnim 18 pikë, por të paktën tetë pikë i kishim pasur. Tani ajo ka përfunduar dhe përderisa po tërhiqemi ne mendojmë që të vazhdojmë dhe besoj që do të jetë tani e tutje ndryshe….Në federatë i kemi dorëzuar vazhdimisht ankesat tona që i kemi pasur, jo vetëm në këtë ndeshje, ju e dini që edhe para dy ndeshjeve çfarë la ndodhur që po besoj që shumica nga ju e keni përkrahur vendimin tonë me shpresë që po reflektojmë, po vazhdojmë”, deklaroi Krasniqi.

Kapiteni i skuadrës Lapidar Lladrovci kërkoi që në këtë situatë të reagojë urgjentisht Federata e Futbollit të Kosovës.:

Kemi marrë shumë mesazhe prej sportdashësve të qytetit dhe prindërve të fëmijëve që të vazhdojmë pra edhe pas shumë mbledhjeve që i ka mbajtur kryesia edhe kërkesave të shumta nga qytetarët e Drenasit. Pra, njëra ndër arsyet kryesore ka qenë që fëmijët mos të dëmtohet, t’i vazhdojnë garat sepse më të dëmtuarit do të dilnin ata dje ëndrrat e tyre do të shuheshin edhe kësisoj mendoj që e kemi marrë një vendim. Shpresojmë që Federata tani e tutje të reflektojë sepse nuk është në rregull kjo. Nuk po ndodh vetëm këtë vit, jemi dëshmitar edhe të vitit të kaluar, kemi qenë njëri prej klubeve më të dëmtuara në ligë”, tha Lladrovci.

Ndryshe, pas 11 xhirove në Superligë, Feronikeli 74 është skuadra e fundit në tabelë me vetëm tri pikë.

Continue Reading

Lajmet

Tetë të vdekur pas shembjes së strehës së stacionit hekurudhor në Novi Sad

Published

on

By

Tetë persona kanë vdekur dhe dy të tjerë janë lënduar pasi është shembur streha e stacionit hekurudhor në Novi Sad të Serbisë, tha ministri i Punëve të Brendshme të Serbisë, Ivica Daçiq.

Dy persona ende janë të bllokuar nën rrënoja dhe Daçiq tha se ekipet e shpëtimit po tentojnë që t’i nxjerrin nga aty.

Aktualisht, afër 80 pjesëtarë të ekipeve të shpëtimit janë në vendin e ngjarjes.

Kryeministri i Serbisë, Millosh Vuçeviq, tha se kjo është një nga ditët më të vështira në historinë e pasluftës të Novi Sadit.

Ne do të insistojmë që të gjithë përgjegjësit të gjenden dhe ata që janë përkujdesur për gjendjen e kësaj strukture dhe të kësaj ndërtese të mbahen përgjegjës”, tha kryeministri serb.

Ai tha se streha që u shemb ishte ndërtuar në vitin 1964.

Ky stacion hekurudhor ishte ndërtuar më 1964. Më 2024, pas rikonstruktimit për tre vjet, ky stacion u hap sërish. Më 5 korrik, në hapjen e objektit të rindërtuar kishte marrë pjesë edhe ministri i Infrastrukturës dhe Energjisë, Goran Vesiq, kryetarja e Qeverisë Krahinor Maja Gojkoviq dhe kryetari i Komunës së Novi Sad, Millan Gjuriq.

Infrastruktura e Hekurudhave të Serbisë bëri të ditur se streha që u shemb “nuk ka qenë subjekt i rindërtimit në kuadër të punimeve për rinovimin e objektit të stacionit në kuadër të projektit të ndërtimit të linjës së shpejtësisë së lartë Novi Sad-Suboticë”.

Siç u tha në njoftimin e kësaj kompanie, në kuadër të rikonstruksionit është punuar në pjesën e brendshme e stacionit, çatisë dhe fasadës sipër dhe poshtë strehës./REL/

Continue Reading

Të kërkuara