Kuriozitete
Fakte interesante mbi qentë
Published
4 years agoon
By
Betim Gashi1. Fakt: Puthjet e qenit mund t’ju sëmurin Nëse mendoni se goja e qenve është më e pastër se njerëzve, mendohuni dy herë. Goja e qenve është e mbushur me baktere, ku më kryesorja është salmonela. Këto organizma futen në gojën e një qeni nga ngrënia e ushqimeve të prishura ose kur ai e përdor gjuhën si letër higjienike. Nëpërmjet puthjeve këto mikrobe kalojnë nga qeni tek njeriu, duke i shkaktuar në rastin më të ke diarre.
2. Fakt: Edhe njerëzit mund t’i sëmurin kafshën Nuk është e zakonshme, por ndodh. Gripi H1N1 ka goditur macet dhe qentë, nga kontakti që kanë pasur me të zotët e sëmurë. Në shumicën e rasteve është sëmundje e butë, por ka edhe kafshë që kanë ngordhur, prandaj veterinerët na këshillojnë t’i lajmë duart shpesh dhe t’i ndajmë krevatin e kafshës me të sëmurin. 3.Mit: Macet mund të “vjedhin” frymën e një bebeje. Ky supersticion shkon pas në kohë që në vitet ’70. Kur bebet vdisnin nga një sindromë e papritur e vdekjes foshnjore, njerëzit menjëherë fajësonin ndonjë mace që e shihnin të shtrirë pranë krevatit të fëmijëve. Sot, të gjitha sëmundjet janë të lidhura me atë sindromë, dhe jo me macet.
4.Fakt: Qentë mund të nuhasin hipogliceminë Duket si një nga episodet e filmit Lassie (Lesi), por është e vërtetë. Qentë mund ta kuptojnë kur pronari i tyre diabetik ose një person tjetër ka një rënie drastike të nivelit të sheqerit në gjak, dhe fillojnë ta lëpijnë atë dhe të lehin shumë. Madje disa qen janë stërvitur dhe kanë marrë rolin si qentë e shërbimit diabetik. Nuhatja e tyre për hipogliceminë është korrekte në 90% të rasteve.
5. Fakt: Qentë kanë vështrim dashurie Kur qeni mbyll sytë para jush, ai mund të jetë duke ju hedhur një vështrim dashurie dhe jo thjesht një formë lutjeje. Qentë mund ta zhvillojnë këtë sjellje atipike vetëm me njerëzit që i kanë më afër vetes, ndërsa kur qentë kanë një vështrim të drejtëpërdrejtë me një person të huaj atëherë ky është kërcënim. Por ka raste kur me atë vështrim qeni ju kërkon edhe vaktin e ngrënies. Nëse ngre veshët do të thotë që të tërhiqeni.
6. Fakt: Macet dashurojnë shumë Disa ekspertë e konfirmojnë se disa mace e vuajnë me të vërtetë momentin kur ndahen nga personi i tyre i preferuar – dhe kjo është një nga arsyet se pse macet ju urinojnë në rroba kur jeni në punë. Shenja të tjera: Macja bllokon rrugën e të zotit kur ai do të largohet. Kur është vetëm, vjell shpesh. Për macet që duan shumë, ankthi i tyre trajtohet me medikamente.
7. Fakt: Qentë mund të mësojnë 250 fjalë Racat më të zgjuara dhe më të mirëtrajnuara janë të ngjashëm me aftësinë e një fëmijë 2-vjeç për të kuptuar fjalët e njerëzve, sipas studiuesit Stanley Coren. Këto qen mund të kuptojnë deri në 250 fjalë, ndërsa një qen me zgjuarsi mesatare mund të kuptojë deri në 150 fjalë.
8. Fakt: Macet e bardha janë shpesh të shurdhra Macet me pellush të bardhë janë shpesh të shurdhra në një ose në të dyja veshët, veçanërisht ato me sy blu. Kur vetëm një sy është blu, ka gjasa macja të jetë e shurdhër vetëm në njërin vesh. Shumë thonë se macet e shurdhra nuk janë shumë të zgjuara – por nuk dihet nëse niveli i inteligjencës lidhet me të qenit të shurdhët.
9. Mit: Macet rrëzohen në këmbë Macet janë kampione në rrëzimin në këmbë në distanca të shkurtra, falë shtyllës së tyre kurrizore shumë fleksibël. Por ndonjëherë bien edhe me kokë. Dhe kur bien këmbët e tyre nuk thyen. Por kur bien me kokë apo trup, pësojnë dëmtime të rënda. Ndonjëherë kur macet ndodhen në dritare fokusohen në lëvizjet e zogjve dhe humbin ekuilibrin e bien – kjo quhet sindroma e lartësive të mëdha.
10. Fakt: Qentë mund të vallëzojnë Të apasionuarit pas qenve kanë krijuar një event kompetitiv të quajtur stil i lirë i qenve. Aty marrin pjesë shumë qen në një dhomë vallëzimi, për një koreografi të kryer me muzikë e nganjëherë edhe me kostume
11. Fakt: Macet nuhasin me gojë Macet kanë një gjëndër të vogël në qiellzën e gojës të quajtur organi vomeronazal. Për të nuhatur më mirë pjesët intime të një maceje tjetër, ata hapin gojën në gjerësinë e duhur për të marrën aromën e organit të caktuar. Kjo sjellje quhet reagimi Flehmen, dhe shpesh ndodh tek macet mashkullore që përpiqen të nuhasin macet femërore.
12. Mit: Tundja e bishtit do të thotë qen i lumtur Një qen e tund bishtin e tij gjatë tre gjendjeve të ndryshme të humorit dhe njëra nga ato ndodh kur është i lumtur. Kur ndonjëherë qeni bëhet histerik, ai përpiqet vazhdimisht të mbrojë terrenin e tij. Kur bishtin e mban ulur edhe e lëviz do të thotë se është i trembur. Ndërsa kur është i lumtur e mban bishtin gjysmë të ngritur, si dhe veshët, goja dhe trupi i tij duken të relaksuar.
13. Fakt: Këlyshët e sapolindur nuk tundin bishtin Këlyshët nuk e tundin bishtin përpara se ata të jenë 3 javësh, dhe disa prej tyre nuk e tundin pa i bërë 7 javë jetë. Veterinerët besojnë se këlyshët e vegjël janë të aftë, por ata janë të zënë duke u ushqyer e duke fjetur. Ndërsa bëhen më të vetëdijshëm, fillon ta tundë bishtin si shenjë komunikimi.
14. Fakt: Lidhja që në fillim me njerëzit është thelbësore për kotelet Macet që kafshojë dorën që i ushqen do të thotë që nuk janë ekspozuar me njerëz më parë. Ekspertët thonë se macet duhet të kenë vazhdimisht kontakt me njerëzit në 7 javët e para të jetës, ose nuk do të lidhen kurrë më me macet. Edhe sikur vetëm 5 minuta në ditë në javët para do ta mësojnë kotelen mos të kafshojë dorën e personit që e ushqen.
15. Mit: Qentë shohin bardhë e zi Kjo nuk është e vërtetë thonë studiuesit e qenve. Qentë shohin ngjyrën blu, vjollcë, të verdhë dhe më shumë hije gri se sa njerëzit. Ata gjithashtu shohin më mirë në pak dritë dhe mund të vërejnë lëvizjen më të vogël – një aftësi që i bën ata gjuetarë të mirë. Ata nuk shohin ngjyrën e kuqe, portokalli, dhe jeshile për shkak të disa qelizave të ndjeshme në retinën e syrit.
16. Mit: Hundë e nxehtë, qen i sëmurë Temperatura e hundës së qenve ndryshon vazhdimisht por nuk është shenjë e një qeni të sëmurë. Mund të jetë e nxehtë dhe e thatë kur ri në diell ose e ftohtë dhe e lagësht kur futet në ujë. Shenja sëmundjeje janë letargjia, humbja e oreksit, vjellja, kollitja.
17. Fakt: Ecja me vështirësi do të thotë problem me mushkëritë Qentë shpeshherë çohen tek veterineri për probleme me ecjen dhe largohen me diagnozën e kancerit të mushkërive. Kanceri në gjoks mund të shkaktojë dhimbje tek këmbët. Një simptomë tipike e kanceri të mushkërive është kolla, edhe pse 25% e qenve nuk kanë simptoma deri sa diagnostikohen me kancer nga rrezet X.
18. Mit: Macet kanë nevojë për qumësht Miti që ka ekzistuar për një kohë më të gjatë është nevoja e maces për qumësht dhe është një mit i gabuar. Duke i dhënë maces suaj qumësht lope mund t’i shkaktoni asaj diarre. Kotelet pinë qumështin e nënave të tyre deri sa rriten, dhe ndoshta kur vjetërsohen mund të pëlqejnë shijen e qumështit të lopës. Por macet e rritura nuk kanë shumë laktozë, një enzimë e nevojshme e nevojshme për to. 19. Mit: Qentë kanë nevojë për kocka Kjo praktikë vjen nga ideja se qentë e lashtë (ujqërit) hanin shumë kocka. Sot, qentë shtëpiakë mund ta marrin të gjithë sasinë e kalciumit dhe lëndët ushqimore që kanë nevojë nga ushqimet që shiten për qen. Kockat kënaqin instinktin e përtypjes te qentë, Nga kjo ata mund të bëhen edhe më të egër.
20. Mit: Lëpirja shëron plagët e qenve Nuk ekziston asnjë mrekulli shëruese në pështymën e qenit, në kundërshtim me besimin popullor. Komplet e kundërta: goja e qenit përmban baktere që mund të shkaktojnë infeksione që shtyjnë procesin e shërimit. Qentë janë të prirur të lëpijnë plagët që rezultojnë me plagë të vazhdueshme.
21. Fakt: Macet puthin me sytë e tyre Macet mund të komunikojnë në forma të ndryshme, thonë eskpertët. Kjo konsiderohet një shenjë paqeje. Kur i drejtohet njerëzve kjo hapje mbyllje e shpejtë sysh tregon afeksion, madje dhe dashuri. Hapja e mbyllja e syve ndodh edhe tek macet shtëpiake, ato të egra, madje edhe tek tigrat e pyjeve, sipas studiuesit Roger Tabor.
22. Fakt: Qentë bien në dashuri A mundet që dy qen të zhvillojnë marrëdhënien e tyre të dashurisë? Antropologjistja Elizabeth Marshall Thomas thotë se qentë mund të bien në dashuri dhe dokumenton një histori dashurie të jashtëzakonshme qensh në librin e saj “Jeta sociale e qenve”. Thomas thotë se shumë pak qen arrijnë të zhvillojnë marrëdhënie sepse pjesa më e madhe e tyre mbahen “në robëri” si qen shtëpie.
23. Fakt: Duhani dëmton rëndë macet dhe qentë Tymi i duhanit (kur ndodhesh në ambient ku e pinë të tjerët) rrit rrezikun e dy kancereve fatale tek macet: limfoma dhe karcinoma orale. Macet e shtëpisë marrin një dozë toksike dyfish më të madhe në ajër. Ndërsa qentë me hundë të gjatë mund të zhvillojnë tumorin e tyre hundor, ndërsa qentë me hundë më të shkurtër priren të kenë kancer mushkërish.
24. Gjuha e maceve: Cicërima Macet mund të lëshojnë një tingull shumë të mprehtë kur ndodhen të rrethuara nga kafshë që njihen për këtë lloj gjuhe, pra zogjtë që cicërojnë. Ose kur një mace nuk arrin të kapë dot gjahun, lëshon këtë cicërimë të shoqëruar nga lëvizje të shpejta të nofullës së poshtme.
25. Gjuha e qenve: Fshehja e dhimbjes dhe nënqeshja Kur të zotët insistojnë se qentë e tyre mund të qeshin kanë të drejtë, sepse goja e qenve mund të tregojë emocione. Kur është e relaksuar dhe e hapur, mund të jetë shenjë e një qeni të lumtur. Ndërsa kur kërkon të fshehë dhimbjet, qen arrin të japë një nënqeshje të nervozuar. Kur qeni kthen kokën po vështrimin e mban tek ty, pra të sheh me bisht syri, është zakonisht i trembur e kërkon të mbrohet.
Kuriozitete
Kur gëzimi stresohet, pse disa të rritur ndihen të tensionuar nga festat?
Published
20 hours agoon
December 3, 2025By
UBT News
Shumë të rritur çdo vit presin festat me ndjenja të përziera.
Në vend të gëzimit, shpesh ndiejnë tension, ankth dhe një peshë në stomak sapo fillojnë të vijnë ftesat për mbledhje familjare.
Edhe pse rrallë flitet për këtë, reagimi është më i zakonshëm se sa mendohet e ka rrënjë të thella. Psikologët shpjegojnë se frika nga takimet festive shpesh buron nga përvoja të hershme të fëmijërisë, edhe kur si të rritur, njerëzit kanë ndërtuar një jetë krejt tjetër.
Më poshtë janë disa modele të zakonshme që shkaktojnë tension dhe rezistencë ndaj mbledhjeve familjare:
Rritja në atmosferë të paparashikueshme
Fëmijët që nuk e dinin në çfarë gjendjeje shpirtërore do t’i gjenin prindërit zhvillojnë vigjilencë të vazhdueshme. Reagimet e paqëndrueshme dhe shpërthimet krijojnë një refleks emocional që nuk zhduket lehtë, duke bërë që takimet familjare të duken si terren i pasigurt.
Nënvlerësimi i emocioneve
Kur fëmijëve u thuhet se janë “të ndjeshëm” ose se nuk kanë arsye të ndihen si ndihen, ata mësojnë të fshehin emocionet e tyre. Si të rritur, kjo bën që ata të ndihen të pamundur të jenë emocionalisht të sinqertë para familjes.
Modele të pashëndetshme të konfliktit
Në familjet ku konfliktet ishin të forta ose të ndaluara plotësisht, fëmijët nuk mësojnë komunikim të shëndetshëm. Për pasojë, një drekë festive mund të shkaktojë frikë nga përplasjet ose tensionet e heshtura.
Krahasimi i vazhdueshëm
Në familje ku dashuria lidhej me arritje, notat ose sukseset, rikthimi i kësaj atmosfere sjellë ndjenja të mospërmbushjes, pavarësisht sukseseve reale.
Mungesa e kufijve familjarë
Fëmijët që nuk kanë pasur privatësi ndihen të pambrojtur kur të rriturit bëjnë pyetje të padëshiruara ose ndërhyjnë në jetën personale.
Rritja pranë varësive
Në familjet ku alkooli ose varësitë ishin prezente, trupi lidhet pavetëdijshëm me ankthin gjatë festave, edhe nëse situata është stabilizuar.
Marrja e roleve të rritura shumë herët
Fëmijët që kujdeseshin për të tjerët më herët, shpesh automatikisht marrin të njëjtin rol gjatë mbledhjeve familjare, duke shkaktuar lodhje emocionale.
Favorizimi i një fëmije
Kur një fëmijë favorizohet dhe tjetri neglizhohet, plagët emocionale zgjasin gjatë gjithë jetës. Festat shpesh rikthejnë këto ndjenja të vjetra.
Kritika e vazhdueshme dhe mungesa e butësisë
Në familje ku kritika ishte norma, të rriturit presin komente negative për pamjen, karrierën ose zgjedhjet e tyre. Festa bëhet burim tensioni, jo gëzimi.
Mospranimi i identitetit dhe zgjedhjeve personale
Fëmijët që nuk kanë përjetuar pranimin për atë që janë, shpesh fshehin veten. Kur festat i rikthejnë në role që nuk iu përkasin, ndjenja e distancës dhe mbrojtjes emocionale është normale.
Të kuptuarit e rrënjës së shqetësimit është hapi i parë drejt ndryshimit
Mosdashja e festave nuk do të thotë mungesë shpirtërore a mosmirënjohje. Tregon se trupi e mendja mbajnë tensione të vjetra. Kur njeriu i njeh modelet, është më e lehtë të vendosë kufij, të kufizojë kohën në ambiente të lodhshme dhe të krijojë mënyrën e tij të festimit pa stres.
Në moshë të rritur, shumë njerëz kuptojnë se kanë të drejtë të zgjedhin marrëdhëniet dhe mënyrën se si duan të festojnë. E drejta për qetësi është po aq legjitime sa e drejta për të festuar. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Krahët robotikë humanoidë që pasqyrojnë lëvizjet njerëzore hapin epokën e AI fizike
Published
21 hours agoon
December 3, 2025By
UBT News
Një krah robotik me lëvizje të ngjashme me ato njerëzore, i ndërtuar për kërkime mbi inteligjencën artificiale fizike, mund të pasqyrojë çdo lëvizje të një operatori që përdor helmetë VR, duke rrotulluar duart si një magjistar.
Sipas kompanisë Enactic, me pak praktikë, këta krahë mund të kryejnë vetë detyra të përditshme.
Ata zhvillojnë robotë humanoidë për të larë enët dhe për të bërë lavanderinë në shtëpitë e kujdesit në Japoni, ku mungon fuqia punëtore.
Kjo shënon fillimin e epokës së AI-së në botën materiale, përmes robotëve të zgjuar, makinave vetëdrejtuese dhe pajisjeve autonome.
Kompanitë teknologjike investojnë miliarda dollarë në këtë fushë, dhe Morgan Stanley parashikon se deri më 2050 mund të ketë më shumë se një miliard robotë humanoidë në botë.
Shembuj nga terreni:
Në Guangzhou, Kina, XPeng prezantoi javën e kaluar një robot humanoid me pamje elegante që ecën dhe madje kërcejnë, mes duartrokitjeve dhe habisë së publikut.
Megjithatë, manipulimi i objekteve të ndërlikuara ende mbetet sfidë, dhe kostoja e lartë e pjesëve mekanike e bën zëvendësimin masiv të punonjësve ende të paarritshëm.
Me mjaftueshëm të dhëna dhe trajnim, robotët humanoidë kryejnë çdo detyrë njerëzore, nga dado e kuzhinier te kopshtari.
Në Japoni, Enactic po bashkëpunon me qendra kujdesi për të lehtësuar punët e rënda, duke lejuar profesionistët të fokusohen te mirëqenia e të moshuarve. Kjo përvojë shërben për të trajnuar modelet e AI fizike, të cilat në të ardhmen pritet të veprojnë në mënyrë autonome. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Rekord botëror: Veza e rrallë Fabergé kalon në ankand
Published
22 hours agoon
December 3, 2025By
UBT News
Një vezë e rrallë Fabergé, e zbukuruar me diamante dhe në pronësi të nënës së fundit perandori rus, është shitur në ankand për 22.9 milionë paund, duke thyer rekordin botëror për një objekt të këtij lloji.
Veza e Dimrit, e porositur më 1913 nga Perandori Nikolla II për nënën, Perandoreshën Maria Feodorovna, konsiderohet si një nga krijimet më të shquara të mjeshtrit Peter Carl Fabergé, i njohur për dhjetëra vepra të porositura nga familjet mbretërore ruse, daneze dhe britanike.
Punuar në kristal me motive ngrice dhe e dekoruar me fjolla bore prej platini të vendosura me diamante, veza ka kaluar një histori të pasur: pas Revolucionit Rus të vitit 1917, u transportua në Kremlinin e Moskës, më pas u shit disa herë gjatë shekullit të 20-të, duke përfshirë blerje nga Wartski i Londrës dhe ankande të Christie’s.

Sipas Margo Oganesian, drejtoreshë e departamentit të Fabergé në Christie’s: “Kjo është hera e tretë që Veza e Dimrit vendos një rekord botëror. Është një mundësi historike për koleksionistët dhe një dëshmi e rrallësisë dhe mjeshtërisë së Fabergé-së.” /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Energjia juaj është pasuria juaj, si ta mbroni nga njerëzit negativë?
Published
2 days agoon
December 2, 2025By
UBT News
Gjeni më poshtë 11 mënyra që do të ju ndihmojnë të qëndroni pozitivë, edhe kur rrethoheni nga njerëz negativë.
Mos e merrni personale
Nëse keni të bëni me dikë që ka personalitet “toksik”, mbani mend: nuk është aspak puna juaj cka mendojnë të tjerët për ju, kjo nuk ju prek aspak. Nëse mendojnë negativisht për ju, kujt i bëhet vonë? Thjesht jini vetvetja.
Ruani qetësinë
Duke mos u ulur në standardin e negativëve, do të kuptoni që është më e kollajtë të ruani qetësinë, të mbesni pozitivë dhe thjeshtë të pranoni gjendjen e gjërave, ashtu si janë, deri kur mund të dilni prej situatës.
“Hiqeni” veten nga situata
Mund të duket si gjëja më e kollajtë, por ndonjëherë është edhe më e mira. Nëse keni ngecur dhe nuk dilni dot, thjeshtë sprapsja nga një bisedë negative dhe “ëndërrimi me sy hapur” mund të mjaftojë për të mbajtur negativitetin larg jush.
Merrni frymë
Të gjithë terapistët e mirë rekomandojnë terapinë e frymëmarrjes për të lehtësuar ankthin, dhe funksionon.
Numëroni deri në 10. Nëse nuk bën punë, numëroni deri në 20
Funksionon për së mbari. Kjo ndodh sepse ju jep juve disa sekonda për të hequr dorë nga reagimi instiktiv, dhe kështu nuk e lejoni negativitetin t’ju prekë.
Ushtrohuni
Nëse ushtroheni për 15 minuta, ndiheni më mirë, e kokën do ta keni më të kthjellët. Nuk do të thotë të lini menjëherë një situatë negative e të vraponi të bëni ushtrime, por ushtrimet e shpeshta do ta bëjnë mendjen një vend të shëndetshëm për të luftuar ndikimet negative.
Flisni
Nëse jeni të gatshëm e keni vullnet, luftoni negativitetin me fjalë pozitive. Thjeshtë jini gati të mbroni pozicionin tuaj, dhe të mbani kokën lart, ose përndryshe do të përfundoni duke ulur standardet tuaja, pa e kuptuar.
Mbajeni veten të zënë
Nëse mendja juaj është e fokusuar në diçka tjetër, është më e lehtë të injoroni pesimizmin që ju rrethon.
Rrethohuni me gjëra që ju ndihmojnë të mbesni pozitivë
Nëse mendoni që mjedisi juaj i punës është shkatërrues për humorin tuaj, përpiquni të rrethoheni me gjëra që ju mbajnë të zënë dhe ju kënaqin. S’ka rëndësi nëse janë shënime me citime optimiste, foto familjare, apo muzikë që ju shpie në një vend pozitiv – përpiquni që hapësirën e punës ta mbushni me të gjithë gjërat që ju kujtojnë se ju jeni mbi negativitetin.
Mos mbani mëri
Thjeshtë nuk ju bën mirë. Do ju ulë poshtë përmes vetëshkatërrimit, dhe do jetë shumë e vështirë të largoheni. /A.Z/UBT News/
’Det i thellë blu’ nga Terence Rattigan tërheq artdashësit në Teatrin Kombëtar
Edicioni i ri i ‘Hijeve të Bardha’ sjell magjinë e artit në Galerinë Qahili
Ambasadori gjerman nderon Rugovën: Një avokat për rezistencën paqësore
Dy raste dhune në familje në Prishtinë
Dy të arrestuar në Prishtinë për sulm ndaj zyrtarëve policorë
Gemini futet në Google Maps, përvoja e udhëtimit nuk do jetë më e njëjta!
Këto sinjale tregojnë se keni alergji nga ushqimi
Mbyllet zyrtarisht paraqitja e provave në rastin ndaj ish-krerëve të UÇK-së
‘Emily in Paris’ rikthehet, publikohet traileri i sezonit të ri
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
