Kuriozitete
Fakte interesante mbi qentë
Published
4 years agoon
By
Betim Gashi1. Fakt: Puthjet e qenit mund t’ju sëmurin Nëse mendoni se goja e qenve është më e pastër se njerëzve, mendohuni dy herë. Goja e qenve është e mbushur me baktere, ku më kryesorja është salmonela. Këto organizma futen në gojën e një qeni nga ngrënia e ushqimeve të prishura ose kur ai e përdor gjuhën si letër higjienike. Nëpërmjet puthjeve këto mikrobe kalojnë nga qeni tek njeriu, duke i shkaktuar në rastin më të ke diarre.
2. Fakt: Edhe njerëzit mund t’i sëmurin kafshën Nuk është e zakonshme, por ndodh. Gripi H1N1 ka goditur macet dhe qentë, nga kontakti që kanë pasur me të zotët e sëmurë. Në shumicën e rasteve është sëmundje e butë, por ka edhe kafshë që kanë ngordhur, prandaj veterinerët na këshillojnë t’i lajmë duart shpesh dhe t’i ndajmë krevatin e kafshës me të sëmurin. 3.Mit: Macet mund të “vjedhin” frymën e një bebeje. Ky supersticion shkon pas në kohë që në vitet ’70. Kur bebet vdisnin nga një sindromë e papritur e vdekjes foshnjore, njerëzit menjëherë fajësonin ndonjë mace që e shihnin të shtrirë pranë krevatit të fëmijëve. Sot, të gjitha sëmundjet janë të lidhura me atë sindromë, dhe jo me macet.
4.Fakt: Qentë mund të nuhasin hipogliceminë Duket si një nga episodet e filmit Lassie (Lesi), por është e vërtetë. Qentë mund ta kuptojnë kur pronari i tyre diabetik ose një person tjetër ka një rënie drastike të nivelit të sheqerit në gjak, dhe fillojnë ta lëpijnë atë dhe të lehin shumë. Madje disa qen janë stërvitur dhe kanë marrë rolin si qentë e shërbimit diabetik. Nuhatja e tyre për hipogliceminë është korrekte në 90% të rasteve.
5. Fakt: Qentë kanë vështrim dashurie Kur qeni mbyll sytë para jush, ai mund të jetë duke ju hedhur një vështrim dashurie dhe jo thjesht një formë lutjeje. Qentë mund ta zhvillojnë këtë sjellje atipike vetëm me njerëzit që i kanë më afër vetes, ndërsa kur qentë kanë një vështrim të drejtëpërdrejtë me një person të huaj atëherë ky është kërcënim. Por ka raste kur me atë vështrim qeni ju kërkon edhe vaktin e ngrënies. Nëse ngre veshët do të thotë që të tërhiqeni.
6. Fakt: Macet dashurojnë shumë Disa ekspertë e konfirmojnë se disa mace e vuajnë me të vërtetë momentin kur ndahen nga personi i tyre i preferuar – dhe kjo është një nga arsyet se pse macet ju urinojnë në rroba kur jeni në punë. Shenja të tjera: Macja bllokon rrugën e të zotit kur ai do të largohet. Kur është vetëm, vjell shpesh. Për macet që duan shumë, ankthi i tyre trajtohet me medikamente.
7. Fakt: Qentë mund të mësojnë 250 fjalë Racat më të zgjuara dhe më të mirëtrajnuara janë të ngjashëm me aftësinë e një fëmijë 2-vjeç për të kuptuar fjalët e njerëzve, sipas studiuesit Stanley Coren. Këto qen mund të kuptojnë deri në 250 fjalë, ndërsa një qen me zgjuarsi mesatare mund të kuptojë deri në 150 fjalë.
8. Fakt: Macet e bardha janë shpesh të shurdhra Macet me pellush të bardhë janë shpesh të shurdhra në një ose në të dyja veshët, veçanërisht ato me sy blu. Kur vetëm një sy është blu, ka gjasa macja të jetë e shurdhër vetëm në njërin vesh. Shumë thonë se macet e shurdhra nuk janë shumë të zgjuara – por nuk dihet nëse niveli i inteligjencës lidhet me të qenit të shurdhët.
9. Mit: Macet rrëzohen në këmbë Macet janë kampione në rrëzimin në këmbë në distanca të shkurtra, falë shtyllës së tyre kurrizore shumë fleksibël. Por ndonjëherë bien edhe me kokë. Dhe kur bien këmbët e tyre nuk thyen. Por kur bien me kokë apo trup, pësojnë dëmtime të rënda. Ndonjëherë kur macet ndodhen në dritare fokusohen në lëvizjet e zogjve dhe humbin ekuilibrin e bien – kjo quhet sindroma e lartësive të mëdha.
10. Fakt: Qentë mund të vallëzojnë Të apasionuarit pas qenve kanë krijuar një event kompetitiv të quajtur stil i lirë i qenve. Aty marrin pjesë shumë qen në një dhomë vallëzimi, për një koreografi të kryer me muzikë e nganjëherë edhe me kostume
11. Fakt: Macet nuhasin me gojë Macet kanë një gjëndër të vogël në qiellzën e gojës të quajtur organi vomeronazal. Për të nuhatur më mirë pjesët intime të një maceje tjetër, ata hapin gojën në gjerësinë e duhur për të marrën aromën e organit të caktuar. Kjo sjellje quhet reagimi Flehmen, dhe shpesh ndodh tek macet mashkullore që përpiqen të nuhasin macet femërore.
12. Mit: Tundja e bishtit do të thotë qen i lumtur Një qen e tund bishtin e tij gjatë tre gjendjeve të ndryshme të humorit dhe njëra nga ato ndodh kur është i lumtur. Kur ndonjëherë qeni bëhet histerik, ai përpiqet vazhdimisht të mbrojë terrenin e tij. Kur bishtin e mban ulur edhe e lëviz do të thotë se është i trembur. Ndërsa kur është i lumtur e mban bishtin gjysmë të ngritur, si dhe veshët, goja dhe trupi i tij duken të relaksuar.
13. Fakt: Këlyshët e sapolindur nuk tundin bishtin Këlyshët nuk e tundin bishtin përpara se ata të jenë 3 javësh, dhe disa prej tyre nuk e tundin pa i bërë 7 javë jetë. Veterinerët besojnë se këlyshët e vegjël janë të aftë, por ata janë të zënë duke u ushqyer e duke fjetur. Ndërsa bëhen më të vetëdijshëm, fillon ta tundë bishtin si shenjë komunikimi.
14. Fakt: Lidhja që në fillim me njerëzit është thelbësore për kotelet Macet që kafshojë dorën që i ushqen do të thotë që nuk janë ekspozuar me njerëz më parë. Ekspertët thonë se macet duhet të kenë vazhdimisht kontakt me njerëzit në 7 javët e para të jetës, ose nuk do të lidhen kurrë më me macet. Edhe sikur vetëm 5 minuta në ditë në javët para do ta mësojnë kotelen mos të kafshojë dorën e personit që e ushqen.
15. Mit: Qentë shohin bardhë e zi Kjo nuk është e vërtetë thonë studiuesit e qenve. Qentë shohin ngjyrën blu, vjollcë, të verdhë dhe më shumë hije gri se sa njerëzit. Ata gjithashtu shohin më mirë në pak dritë dhe mund të vërejnë lëvizjen më të vogël – një aftësi që i bën ata gjuetarë të mirë. Ata nuk shohin ngjyrën e kuqe, portokalli, dhe jeshile për shkak të disa qelizave të ndjeshme në retinën e syrit.
16. Mit: Hundë e nxehtë, qen i sëmurë Temperatura e hundës së qenve ndryshon vazhdimisht por nuk është shenjë e një qeni të sëmurë. Mund të jetë e nxehtë dhe e thatë kur ri në diell ose e ftohtë dhe e lagësht kur futet në ujë. Shenja sëmundjeje janë letargjia, humbja e oreksit, vjellja, kollitja.
17. Fakt: Ecja me vështirësi do të thotë problem me mushkëritë Qentë shpeshherë çohen tek veterineri për probleme me ecjen dhe largohen me diagnozën e kancerit të mushkërive. Kanceri në gjoks mund të shkaktojë dhimbje tek këmbët. Një simptomë tipike e kanceri të mushkërive është kolla, edhe pse 25% e qenve nuk kanë simptoma deri sa diagnostikohen me kancer nga rrezet X.
18. Mit: Macet kanë nevojë për qumësht Miti që ka ekzistuar për një kohë më të gjatë është nevoja e maces për qumësht dhe është një mit i gabuar. Duke i dhënë maces suaj qumësht lope mund t’i shkaktoni asaj diarre. Kotelet pinë qumështin e nënave të tyre deri sa rriten, dhe ndoshta kur vjetërsohen mund të pëlqejnë shijen e qumështit të lopës. Por macet e rritura nuk kanë shumë laktozë, një enzimë e nevojshme e nevojshme për to. 19. Mit: Qentë kanë nevojë për kocka Kjo praktikë vjen nga ideja se qentë e lashtë (ujqërit) hanin shumë kocka. Sot, qentë shtëpiakë mund ta marrin të gjithë sasinë e kalciumit dhe lëndët ushqimore që kanë nevojë nga ushqimet që shiten për qen. Kockat kënaqin instinktin e përtypjes te qentë, Nga kjo ata mund të bëhen edhe më të egër.
20. Mit: Lëpirja shëron plagët e qenve Nuk ekziston asnjë mrekulli shëruese në pështymën e qenit, në kundërshtim me besimin popullor. Komplet e kundërta: goja e qenit përmban baktere që mund të shkaktojnë infeksione që shtyjnë procesin e shërimit. Qentë janë të prirur të lëpijnë plagët që rezultojnë me plagë të vazhdueshme.
21. Fakt: Macet puthin me sytë e tyre Macet mund të komunikojnë në forma të ndryshme, thonë eskpertët. Kjo konsiderohet një shenjë paqeje. Kur i drejtohet njerëzve kjo hapje mbyllje e shpejtë sysh tregon afeksion, madje dhe dashuri. Hapja e mbyllja e syve ndodh edhe tek macet shtëpiake, ato të egra, madje edhe tek tigrat e pyjeve, sipas studiuesit Roger Tabor.
22. Fakt: Qentë bien në dashuri A mundet që dy qen të zhvillojnë marrëdhënien e tyre të dashurisë? Antropologjistja Elizabeth Marshall Thomas thotë se qentë mund të bien në dashuri dhe dokumenton një histori dashurie të jashtëzakonshme qensh në librin e saj “Jeta sociale e qenve”. Thomas thotë se shumë pak qen arrijnë të zhvillojnë marrëdhënie sepse pjesa më e madhe e tyre mbahen “në robëri” si qen shtëpie.
23. Fakt: Duhani dëmton rëndë macet dhe qentë Tymi i duhanit (kur ndodhesh në ambient ku e pinë të tjerët) rrit rrezikun e dy kancereve fatale tek macet: limfoma dhe karcinoma orale. Macet e shtëpisë marrin një dozë toksike dyfish më të madhe në ajër. Ndërsa qentë me hundë të gjatë mund të zhvillojnë tumorin e tyre hundor, ndërsa qentë me hundë më të shkurtër priren të kenë kancer mushkërish.
24. Gjuha e maceve: Cicërima Macet mund të lëshojnë një tingull shumë të mprehtë kur ndodhen të rrethuara nga kafshë që njihen për këtë lloj gjuhe, pra zogjtë që cicërojnë. Ose kur një mace nuk arrin të kapë dot gjahun, lëshon këtë cicërimë të shoqëruar nga lëvizje të shpejta të nofullës së poshtme.
25. Gjuha e qenve: Fshehja e dhimbjes dhe nënqeshja Kur të zotët insistojnë se qentë e tyre mund të qeshin kanë të drejtë, sepse goja e qenve mund të tregojë emocione. Kur është e relaksuar dhe e hapur, mund të jetë shenjë e një qeni të lumtur. Ndërsa kur kërkon të fshehë dhimbjet, qen arrin të japë një nënqeshje të nervozuar. Kur qeni kthen kokën po vështrimin e mban tek ty, pra të sheh me bisht syri, është zakonisht i trembur e kërkon të mbrohet.
Kuriozitete
Një përqafim i vogël, lehtësim i madh! Si ndihmon përkëdhelja në dhimbjet e foshnjave?
Published
6 hours agoon
December 4, 2025By
UBT News
Përkëdhelja e lehtë e foshnjave ulë aktivitetin në trurin e tyre që lidhet me eksperienca të dhimbshme, ka treguar një studim i realizuar së fundmi.
Hulumtuesit nga Universiteti Oxford dhe Liverpool John Moores, kanë monitoruar aktivitetin e trurit të 32 foshnjave përderisa ishin duke bërë testimet e gjakut.
Gjysma prej tyre ishin përkëdhelur gjatë këtij procesi dhe kanë treguar rreth 40% me pak aktivitet të dhimbjes në tru.
Studimi ka gjetur se shpejtësia optimale e përkëdheljeve që ju lirojnë nga dhimbjet ishte rreth 3cm për sekondë.
Kjo shpejtësi aktivizon një klasë të neuroneve të ndjesisë në lëkurë që quhen C-tactile afferents, të cilat më parë kanë treguar se ulin dhimbjen tek të rriturit. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
E pabesueshme! Punoi 2 turne për AI, humbi punën dhe u zëvendësua nga makinat që i krijoi
Published
8 hours agoon
December 4, 2025By
UBT News
Donald King, 26 vjeç, është bërë simbol i mënyrës se si kompanitë e mëdha po përdorin inteligjencën artificiale, shpesh në dëm të punonjësve të tyre.
I diplomuar në Universitetin e Teksasit në Austin në vitin 2021, King u punësua në PëC në Nju Jork si bashkëpunëtor në konsulencën teknologjike, duke punuar me klientë të rëndësishëm si Oracle.
Pasi kompania njoftoi një investim prej 1 miliard dollarësh në IA, King u bashkua me një ekip kërkimi që punonte 60–80 orë në javë.
I talentuar dhe ambicioz, ai programonte dhe drejtonte ekipe brenda dhe jashtë SHBA-së, duke u përfshirë në zhvillimin e agjentëve AI që mund të automatizonin procese të tëra pune, madje edhe departamente të kompletuara.
“Na u desh të pyesnim: çfarë po ndërtojmë? Ishte si t’i trajtoje makinat si njerëz,” rrëfen ai për Fortune.
Tetë muaj pas marrjes së rolit të ri, King prezantoi projektin e tij fitues në “hackathon”-in e OpenAI: një flotë agjentësh AI që realizonin automatikisht punët më të lodhshme të njerëzve.
I bindur se ky sukses do t’i sillte ngrritje në detyrë, ai nuk e priste surprizën që do të vinte. Vetëm dy orë pas prezantimit, nga PëC e kontaktuan me një njoftim të papritur: “Je i pushuar!”
I tronditur, King regjistroi momentin dhe e publikoi në TikTok, ku videoja u bë virale me mbi 2 milionë shikime.
“Ishte e pamundur të besoja se do të humbisja punën pikërisht për teknologjinë që unë e krijova. Mendova se isha i sigurt, sidomos pasi fitova vendin e parë. Më kapi krejt papritur,” thotë ai. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
A e keni ditur si përdoret dera emergjente për të shpëtuar jetët në aeroplan?
Published
10 hours agoon
December 4, 2025By
UBT News
Përveç hyrjeve standarde, çdo aeroplan është i pajisur me një ose dyer emergjente, të dizajnuara për të siguruar evakuim të shpejtë dhe të sigurt të pasagjerëve në raste rreziku.
Këto dyer aktivizohen vetëm në situata emergjente, si zjarr në kabinë, aksidente gjatë ngritjes ose uljes, humbje kontrolli gjatë fluturimit, apo incidente të tjera të paparashikuara.
Si funksionon dera emergjente?
Ajo ka një mekanizëm të veçantë dhe nuk mund të hapet pa urdhër të ekuipazhit.
Në rast emergjence, ekuipazhi jep komandën “evakuohuni”, dhe vetëm atëherë dera hapet për të nisur procesin e shpëtimit.
Pranë çdo dere emergjente ulet një person i përzgjedhur nga stafi, i aftë fizikisht dhe mendërisht, që udhëzon pasagjerët drejt daljes.
Procesi i evakuimit:
Pasagjerët duhet të ndjekin rreptësisht udhëzimet e ekuipazhit.
Dera emergjente nuk është për t’u hedhur nga lartësia, por për t’i drejtuar pasagjerët drejt rrëshqitësve specialë të evakuimit.
Evakuimi parashikohet të përfundojë brenda 90 sekondave. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Një monedhë e humbur për shekuj, tani shitet për 3.4 milionë dollarë
Published
10 hours agoon
December 4, 2025By
UBT News
Një monedhë floriri e vitit 1609 tani konsiderohet si monedha më e shtrenjtë e shitur ndonjëherë në Europë.
Ajo u shit të hënën në një ankand në Gjenevë për 3.4 milionë dollarë.
Monedha peshon 339 gramë dhe u emetua në Spanjë, gjatë sundimit të mbretit Filip i Tretë. Ish-monedha spanjolle, e quajtur Centen, u prodhua në Segovia nga ari i sjellë nga pushtuesit spanjollë në Amerikë.

Kjo monedhë u krijua si një demonstrim i pasurisë dhe pushtetit mbretëror, duke pasur vlerën e disa pagave vjetore.
Sipas themeluesit të Numismatica Genevensis, ku u zhvillua ankandi, kjo është monedha më e madhe në historinë moderne evropiane.
E humbur për disa shekuj, monedha u shfaq përsëri në Shtetet e Bashkuara në vitet 1950, ku një koleksionist nga Nju Jorku e bleu përpara se ta shiste një blerësi spanjoll një dekadë më vonë.
Rekordin e mëparshëm për vlerën e një monedhe evropiane e mbante 100 dukatëshi i Perandorit të Shenjtë Romak, Ferdinand III, i cili ishte shitur për 2.42 milionë dollarë. /A.Z/UBT News/
Fondacioni “UBT Jim Xhema” hap konkursin për ndarjen e bursave për studime Bachelor dhe Master
Ndotja e ajrit, armiku i fshehur i flokëve tuaj
Jonas Brothers lënë gjurmë në historinë e Hollywood-it
Armata prezanton filmat më të mirë evropianë të metrazhit të gjatë
Një përqafim i vogël, lehtësim i madh! Si ndihmon përkëdhelja në dhimbjet e foshnjave?
Shqiptarja e vogël pushton Italinë, Emma Dakoli fituese e Zecchino d’Oro
8 shije që të sjellin gjumë të artë, ushqimet dhe pijet që qetësojnë trupin
Protesta në mbështetje të çlirimtarëve të Kosovës pritet të mbahet më 13 dhjetor në Shkup
Ekstradohet nga Hungaria i dënuari me katër vjet burg
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
